fascism

හිට්ලර් බලයට පත් වී වසර 90ක්: පව්කාර සංවත්සරයක්

පීටර් ෂ්වාට්ස් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 ජනවාරි 29 දින පල වූ ‘90 years since Hitler took power: A sinister anniversary’ යන පීටර් ෂ්වාට්ස් විසින් ලියන ලද ඉදිරි දර්ශන ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය  මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

වසර අනූවකට පෙර, 1933 ජනවාරි 30 වන දින, ජනාධිපති පෝල් වොන් හින්ඩන්බර්ග් විසින් ජාතික සමාජවාදී ජර්මානු කම්කරු පක්ෂයේ (NSDAP-එන්එස්ඩීඒපී) නායක ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් ජර්මානු රයික් චාන්සලර් ලෙස පත් කලේය. නාසීන්ට බලය පැවරීම භයානක ප්‍රතිවිපාක ඇති කලේය. ඔහුගේ පාලනය වසර 12කට පසුව අවසන් වූ බැවින් පොරොන්දු වූ වසර 1000ක රයික් පාලනයක්  පිහිටුවීමට හිට්ලර් සමත් නොවන්නට ඇත, නමුත් මෙම වසර 12 තුල ඔහුගේ පාලන තන්ත්‍රය විසින් සිදු කරන ලද අපරාධ, සිතාගත හැකි සියල්ල ඉක්මවා ගිය අතර එය වසර 1,000කට ප්‍රමානවත් වනු ඇත. 

මාස කිහිපයක් ඇතුලත, නාසීන් ත්‍රස්තයේ පාලනයක් දියත් කලේ  නවීනතම ප්‍රචාරක මාධ්‍යයන් සමඟ පූර්න ඔත්තු බැලීම සහ අනුකම්පා විරහිත මර්දනය ඊට ඒකාබද්ධ කරමින්ය. ඔවුන් කම්කරු සංවිධාන කඩා බිඳ දමා ඒවායේ නායකයින් සහ සාමාජිකයන් ඝාතනය කර හෝ ඒ  සඳහා විශේෂයෙන් පිහිටවූ  රැදවුම් කඳවුරු වල සිරකර තැබූහ. 

දිගු කලක් පුරාවට සංස්කෘතියේ සහ කාර්මික දියුනුවේ ජාතියක් ලෙස සැලකුනු ජර්මනිය, ඔවුහු ම්ලේච්ඡ සටන් යන්ත්‍රයක් බවට පත් කලහ. හිට්ලර් රයික් චාන්සලර් ලෙස පත්වීමෙන් වසර හය හමාරකට පසු, ඔහුගේ හමුදාව (වෙර්මාච්ට්) පෝලන්තය ආක්‍රමනය කිරීමත් සමඟ දෙවන ලෝක යුද්ධය ආරම්භ  කලේය. ඉන් අනතුරුව ,1941 ගිම්හානයේ දී , සෝවියට් සංගමයට එරෙහිව සූක්ෂම ලෙස සැලසුම් කරන ලද සමූලඝාතක යුද්ධයෙන් සෝවියට් පුරවැසියන් මිලියන 27 ක් මරා දැමීය.

Hitler
1933 මාර්තු 21, පොට්ස්ඩෑම් දිනයේ, ජනාධිපති පෝල් ෆොන් හින්ඩන්බර්ග් (දකුනේ) නාසි නායක ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් ජර්මානු චාන්සලර් ලෙස පත් කිරීම පිලිගනී. [ඡායාරූපය Theo Eisenhart/Bundesarchiv, Bild 183-S38324 / CC BY-NC-SA 3.0]

නාසීන්ගේ ම්ලේච්ඡත්වය එහි උච්චතම අවස්ථාවට ලඟා වූයේ, සින්ටි සහ රෝමා සිය දහස් ගනනක් සමග යුදෙව්වන් මිලියන 6 ක් ලියාපදිංචි කර, වටලා  අල්ලාගෙන, ඝාතන කඳවුරු වෙත ප්‍රවාහනය කොට එහිදී ඔවුන් ගෑස් කුටි සඳහා තෝරා වෙන් කොට  නිලධාරිවාදී පරිසමාප්ත භාවයෙන් පුලුස්සා දමන ලද කාර්මික සමූලඝාතනය කිරීමත් සමඟය.

හිට්ලර් බලයට පත්වී වසර දහයකට පසු, 1943 පෙබරවාරි 2 වන දින, ස්ටාලින්ග්‍රෑඩ්හිදී රතු හමුදාව විසින් වෙයර්මාට් (ජර්මන් හමුදාව) පරාජය කිරීම යුද්ධයේ හැරවුම් ලක්ෂයක් සනිටුහන් කලේය. යුද්ධය දැන් ජර්මනිය මතට ආපසු කරකැවී ගිය අතර ,ජර්මනියට මිත්‍ර පාක්ෂිකයින් විසින් එල්ල කරන ලද බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් ලක්ෂ සංඛ්‍යාත සිවිල් වැසියන් මිය ගියහ. 1945 අප්‍රේල් 30 වන දින හිට්ලර් විසින් ඔහුගේ හිස් කබල හරහා වෙඩි උන්ඩයක් නිකුත් කර ජර්මනිය යටත් වන විට රට නටබුන් බවට පත්වී තිබුනි.

එතැන් සිට වසර ගනනාවක් පුරා , එවැනි අපරාධ නැවත සිදු නොවිය යුතු බවට එකඟතාවයක් තිබුනි. නමුත් මෙය තවදුරටත් එසේ නොවේ. ජර්මානු රජය හිට්ලර් බලයට පත්වීමේ 90 වැනි සංවත්සරය සමරන්නේ, රුසියාවට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා ජර්මානු ලෙපර්ඩ් යුධ ටැංකි යෙදවීමෙනි. රුසියාව මිලිටරිමය වශයෙන් යටත් කර ගැනීම සඳහා යුක්රේනයේ යුද්ධය උත්සන්න කිරීම මගින් වසර 80 කට පෙර ස්ටැලින්ග්‍රෑඩ්හිදී ලැබූ පරාජයට පලිගැනීම එහි අරමුනයි. 

නේටෝ ඉහල විධාන මූලස්ථානය  “සම්පූර්න සන්ධාන ප්‍රදේශය සඳහා මාස කිහිපයක්  තිස්සේ කලාපීය මෙහෙයුම් සැලසුම් තුනක් සකස් කරමින් සිටියි”, ඩර් ස්පීගල්හි ( Der Spiegel) එහි නවතම නිකුතුවේ වාර්තා කරයි. “බොහෝ ඇමුනුම් සහිතව දුරකථන නාමාවලියක ඝනකමක් ගන්නා සැලසුම්, සයිබර් අවකාශයේ සිට භූගෝලීය අවකාශයට,  සහ නාවික, ගුවන් සහ ගොඩබිම් හමුදා දක්වා, කිනම් හැකියාවන් කුමන මිලිටරි මානයන්හි යෙදවිය හැකිද යන්න විස්තරාත්මකව විස්තර කරයි.”මේ අතර, තවත් න්‍යෂ්ටික සන්නද්ධ බලවතෙකු වන චීනයට එරෙහි යුද්ධය ඇරඹිය  යුත්තේ වසර දෙකකින්ද නැතහොත් හතරකින්ද  යන්න ගැන එක්සත් ජනපද ජෙනරාල්වරු  සමපේක්ෂනය කරමින් සිටිති.

හිට්ලර් ප්‍රීතියෙන් කුල්මත් වනු ඇත. ඔහු නේටෝවේ ප්‍රහාරයට පුර්න සහය දක්වමින් යුධ ටැංකි සහ සබ්මැරීන යෙදවීමේ නියෝගයට මහ හඬින් අත්පොලසන් දෙනු ඇත.

ජර්මනියේ හිට්ලර් පුනරුත්ථාපනය කිරීම වසර ගනනාවකට පෙරම ආරම්භ විය. 1980 ගනන්වල ඉතිහාසඥ අර්නස්ට් නොල්ටේ නාසිවාදය රුසියානු ඔක්තෝබර් විප්ලවය කෙරෙහි තේරුම් ගත හැකි ප්‍රතික්‍රියාවක් ලෙස නිරූපනය කල විට, ඔහු “ඉතිහාසඥයින්ගේ ආරවුල” ලෙස හඳුන්වන ලද කෝපයේ කුනාටුවකට මුහුන දුන්නේය.

එහෙත් 2014 දී හම්බෝල්ට් විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ජෝර්ග් බාබරොව්ස්කි , ඩර් ස්පීගල්හි නොල්ටේ පුනරුත්ථාපනය කර “හිට්ලර් දුෂ්ටයෙක් නොවේ” යැයි ප්‍රකාශ කල විට, බාබරොව්ස්කිව ප්‍රසිද්ධියේ විවේචනය කිරීමේ හේතුවෙන්, මාධ්‍යයේ සහ දේශපාලන සංස්ථාපිතයේ සියලු කෝපය සමාජවාදී සමානතා පක්ෂයට (Sozialistische Gleichheitspartei, SGP) එරෙහිව එල්ල විය.  එස්ජීපීය එකල පැහැදිලි කල පරිදි, හිට්ලර් පුනරුත්ථාපනය කිරීම ජර්මානු මිලිටරිවාදයේ පුනර්ජීවනය සමඟ වෙන්කල නොහැකි ලෙස  සම්බන්ධිත  විය.

යුක්රේනයේ යුද්ධයෙන් දැන් මෙය තහවුරු වී ඇත. එය , හිට්ලර්ගෙන් පසු විශාලතම නැවත සන්නද්ධ කිරීමේ වැඩසටහන දියත් කිරීම සදහා  ජර්මානු ආන්ඩුවට කඩතුරාවක් සපයා ඇත. නේටෝවේ නිර්දය පෙරදිග ව්‍යාප්තිය සහ කියෙව්හි 2014 කුමන්ත්‍රනය හරහා යුද්ධය හිතාමතාම කුපිත කරන ලදී. එය ධනවාදයේ ගැඹුරු අර්බුදය විසින් මෙහෙයවනු ලබන අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් අතර ලෝකය ප්‍රචන්ඩ ලෙස යලි බෙදා ගැන්මක කොටසකි. අධිරාජ්‍යවාදීන්ගේ ඉලක්කය වන්නේ රුසියාව කුඩුපට්ටම් කිරීම, එහි අතිවිශාල ස්වභාවික සම්පත් බෙදාගෙන චීනය වටකර ගැනීමයි.

මෙය කිසිසේත්ම යුක්රේනයේ ප්‍රතිගාමී රුසියානු ආක්‍රමනය සාධාරනීකරනය නොකරයි. පුටින් තන්ත‍්‍රය මූර්තිමත් කරන්නේ 1991 දී සෝවියට් සංගමය විසුරුවා හැර සමාජගත වූ දේපල කොල්ලකෑ රුසියානු කතිපයාධිකාරීන්ගේ අවශ්‍යතා ය. නේටෝවේ ප්‍රහාරය, 1917 ඔක්තෝබර් විප්ලවයේ ජයග්‍රහන විනාශ කිරීම වෙනුවෙන් රුසියානු ජනතාව දැන් ගෙවමින් සිටින මිලයි. බර්ලිනය සහ වොෂින්ටනය, 1943 හිට්ලර්ගේ යුද ටැංකිවලට සාක්ෂාත් කර ගැනීමට නොහැකි වූ දේ, නේටෝවේ සහ  කියෙව්හි  එහි රූකඩයේ සහාය ඇතිව,  සාක්ෂාත් කර ගැනීමට උත්සාහ කරයි. මෙය නැවැත්විය හැක්කේ ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තියේ ඒකාබද්ධ ව්‍යාපාරයකට පමනි.

හිට්ලර් බලයට නැගීමෙහි පාඩම්

හිට්ලර්ගේ නැගීම පිලිබඳ ඓතිහාසික පාඩම් , අදට දැවෙන අදාලත්වයක් ඇත. බොහෝ විට කියාපානා  දෙයට පටහැනිව, ඔහු බලයට ගෙන ආවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ආරක්ෂකයින් බල රහිත බවට පත්කල ජනප්‍රිය ව්‍යාපාරයකින් නොවේ.ඔහුට රාජ්‍ය බලය දිනාගැනීමට අවශ්‍ය නොකලේ, එය දේශපාලන, ආර්ථික සහ හමුදා ප්‍රභූන් විසින් ඔහුට භාර දුන් නිසා ය.

1933 දී හිට්ලර් රයික් චාන්සලර් ධුරයට ඇතුලු වන විට, වයිමර් ජනරජයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතන බොහෝ කලකට පෙරම  විනාශ කර තිබුනි. පෙර වසර තුනක් තුලම  , චාන්සලර්වරුන් පාලනය කර තිබුනේ රයික් ජනාධිපතිවරයා විසින් අත්සන් කරන ලද හදිසි නියෝග හරහා විය.

බලාපොරොත්තු සුන් වූ පලමු ලෝක සංග්‍රාමයේ නිලධාරීන්, උද්ධමනය සහ ආර්ථික අවපාතයෙන් විනාශ වූ සුලු ධනේශ්වර ස්ථරයන් සහ වාර්ගිකත්වයේ සහ කොමියුනිස්ට් විරෝධයේ  ධජය යටතේ අනෙකුත් පන්ති විරහිත කොටස්ද  එකතු කරගත් හිට්ලර්ගේ එන්එස්ඩීඒපී ය  [ NSDAP], 1932 ගිම්හානයේදී එහි හොඳම මැතිවරන ප්‍රතිඵලය ලෙස ලබා ගත්තේ සියයට 37ක් පමනි. ඉන් පසු ඔහුගේ පක්ෂයට තිබූ සහයෝගය ඉක්මනින්ම බිඳ වැටුනි. මාස හතරකට පසු නව රයික්ටැග් මැතිවරනය පැවැත් වූ විට, ප්‍රධාන කම්කරු පක්ෂ දෙක, සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීන් (එස්පීඩී) සහ කොමියුනිස්ට් පක්ෂය (කේපීඩී) ඒකාබද්ධව  නාසීන්ට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි ඡන්ද ප්‍රමානයක් ලබා ගත්හ. පක්ෂය බංකොලොත් භාවයට මුහුන දෙමින් සිටි අතර හිට්ලර් සියදිවි නසා ගැනීමට පවා කල්පනා කලේය.

මෙම අර්බුදයේ මධ්‍යයේ, රයික් ජනාධිපති වොන් හින්ඩන්බර්ග් වටා සිටි කුඩා කුමන්ත්‍රනකාරී කවයක් විසින් හිට්ලර්ට පක්ෂව තීරනය ගන්නා ලදී. මහා ව්‍යාපාරිකයන් සහ හමුදාව ඔවුන්ගේ අනුමැතිය සංඥා කලහ. ඔවුන් හිට්ලර්ට සහය දුන්නේ ඔහුගේ අභිප්‍රාය වැරදි ලෙස වටහා ගත් නිසා නොව, ඔහු කරන්නේ කුමක්ද යන්න ඔවුන් හොඳින් දැන සිටි නිසාය.

1932 ජනවාරි මස තරම් මුලදී, හිට්ලර් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අහෝසි කරන බවත්, පන්ති අරගලය සහ “බෝල්ෂෙවික්වාදය” මර්දනය කරන බවත්, ජර්මනිය සඳහා නව ලෙබෙන්ස්‍රෝම් (ජීවන අවකාශය) අත්පත් ගන්නා බවත්, ඩුසල්ඩෝෆ් කර්මාන්ත සමාජයට කල කතාවකදී , ඉහල ව්‍යාපාරික නියෝජිතයින්ට පොරොන්දු විය. ඉඳහිට ධනේශ්වර-විරෝධී වාචාල කතා ඇදබානු ලැබුවද ,  පුද්ගලික දේපල උල්ලංඝනය නොකරන බවට හා ජනතාව අතර ආදායම් විෂමතාවන්ට  අභියෝග නොකරන බවට ඔහු ඔවුන්ට සහතික විය.

ආන්ඩුව භාරගෙන දින හතරකට පසු  හිට්ලර්, තවමත් ඉතිරිව තිබිය හැකි සංකාවන් දුරු කිරීම සඳහා රයික්වෙර් හි (එකල ජර්මන් හමුදාව) නායකයින් හමුවිය. “ජනවාර්ගිකත්වයේ” වැදගත්කම පිලිබඳ හඳුන්වාදීමේ ප්‍රකාශ වලින්  පසුව, “ආයුධ අතැතිව  ජර්මානු ජනතාවගේ ජීවන අවකාශය පුලුල් කිරීමට” ඔහු ඔවුන්ට පොරොන්දු විය. පූර්ව කොන්දේසියක් ලෙස, “සෑම කඩාකප්පල්කාරී මතයක්ම හැකි උපරිම ආකාරයෙන් යටපත් කල යුතු” බවත්, “මාක්ස්වාදය සම්පූර්නයෙන්ම විනාශ කල යුතු” බවත් ඔහු පැවසීය.

ප්‍රාග්ධනය සහ මිලිටරිය,  හිට්ලර් සඳහා වූ ඔවුන්ගේ තීරනයෙන්  ධනවාදයේ විසඳිය නොහැකි අර්බුදයට ප්‍රතිචාර දැක්වූහ. යුරෝපයේ මධ්‍යයට කොටුවූ ජව සම්පන්න ජර්මානු කර්මාන්තය ප්‍රසාරනය කල හැක්කේ ප්‍රචන්ඩකාරී යටපත් කර ගැනීම් මගින් පමනක් විය. මේ සඳහා පන්ති අරගලය මර්දනය කිරීමත් කම්කරු ව්‍යාපාරය කුඩුපට්ටම් කිරීමත් සිදු කල යුතු විය.

මේ හේතුව නිසාම අද නැවතත් ෆැසිස්ට් බලවේග ප්‍රවර්ධනය වෙමින් පවතී. මෙම තත්වය , ෆැසිස්ට්  ‘ජර්මනිය සඳහා විකල්පය’ (Alternative for Germany පක්ෂය -AfD) පාර්ලිමේන්තුවේ වාඩි වී සිටිමින් සරනාගතයින් සහ දේශීය ප්‍රතිපත්ති පිලිබඳ ආන්ඩුවේ පිලිවෙතට අන කරන , ජර්මනියේ පමනක් පවතින්නේ නොවේ.  එක්සත් ජනපදයේ ට්‍රම්ප්ගේ රිපබ්ලිකානුවන්ට සහ බ්‍රසීලයේ බොල්සොනාරෝගේ ආධාරකරුවන්ට පැහැදිලි ෆැසිස්ට් ලක්ෂන ඇත. ඉතාලියේ මුසෝලිනිගේ උරුමක්කරුවෝ රජයේ ප්‍රධානත්වය දරති.

මෑත වසරවල දී ධනවත් වීම සදහා වන  අශික්ෂිත සාදය (orgy) පන්ති ප්‍රතිවිරෝධතා බිඳවැටීමේ ලක්ෂ්‍යයට තල්ලු කර ඇත. මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ දුප්පත් භාගයට වඩා වැඩි ධනයක් පුද්ගලයන් දුසිම් කිහිපයක් සතුය. මධ්‍යම පන්තියේ ධනවත් නියෝජිතයන් ද – ඉහලම සියයට 10 ද  –  පොහොසත් වී ඇත. අද, මිලිටරිවාදය සඳහා වඩාත්ම වැදගත් සමාජ පදනම, ඔවුන්  සාදාලයි. ඊට වෙනස්ව, කම්කරු පන්තියේ ජීවන තත්වයන් දැවැන්ත ලෙස පහත වැටී ඇත, ශ්‍රම සේවා කොන්දේසි වඩ වඩාත් දරාගත නොහැකි වෙමින් පවතී, ලොව පුරා විරෝධතා සහ වැඩ වර්ජන ඉහල යමින් පවතී.

යුද්ධයට හා ෆැසිස්ට්වාදයට එරෙහි සටන සඳහා වෛෂයික පදනම මෙයයි. 1933 දී මිලියන 13ක් වූ එස්පීඩී සහ කේපීඩී ඡන්දදායකයින්ට හිට්ලර් නැවැත්විය හැකිව තිබුනි. ඔවුන් සටන් කිරීමට සූදානම්ව සිටි නමුත් ඔවුන්ගේ නායකයින් ඒවා අසාර්ථක කලහ. එස්පීඩීය සටන් කිරීම නිශ්චිතවම ප්‍රතික්ෂේප කල අතර ඒ වෙනුවට රාජ්‍යයට සහ හින්ඩන්බර්ග් වෙත ආයාචනා කලේය. ස්ටාලින්ගේ බලපෑම යටතේ කේපීඩීය බලහීන හා විකාර ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කලේය.  එස්පීඩීය, “සමාජ ෆැසිස්ට්වාදීන්” ලෙස හඳුන්වමින්, ඔවුන් සමග නාසීන්ට එරෙහි එක්සත් පෙරමුනක් ගොඩනැගීම කේපීඩීීය ප්‍රතික්ෂේප කලේය.

“ජර්මානු නිර්ධන පංතිය සංඛ්‍යාවෙන් හා සංස්කෘතියෙන් තම ඉලක්කය සපුරා ගැනීමට තරම් ශක්තිමත් විය, නමුත් කම්කරු පන්තියේ නායකයින් අසමත් බව ඔප්පු විය,” එක්සත් පෙරමුනේ ප්‍රතිපත්තියක් සඳහා වෙහෙස නොබලා සටන් කල ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි ලිවීය.

වසර 90කට පෙර සිදු වූවාක් මෙන්, ෆැසිස්ට්වාදයේ සහ මිලිටරිවාදයේ ඉදිරි ගමන නැවැත්විය හැක්කේ ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තියේ ස්වාධීන සමාජවාදී ව්‍යාපාරයකට පමනි. හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුව සහ එහි ජර්මානු අංශය වන එස්ජීපීය (Sozialistische Gleichheitspartei -SGP), එවන් ව්‍යාපාරයකට නායකත්වය දිය හැකි දේශපාලන පක්ෂය ගොඩ නගමින් සිටිති.

හිට්ලර් බලයට පත් වී වසර 90ක්: පව්කාර සංවත්සරයක් Read More »

Nathasha

නතාෂාගේ ප්‍රහසන කලාවට කෝපාවිශ්ට වූ ව්‍යාජ වාම පෙරමුනට එරෙහිව කලාවේ නිදහස සදහා අරගලය  පෙරට

නන්දන නන්නෙත්ති විසිනි

නතාෂා එදිරිසූරිය හිටිවන ප්‍රහසන කලා නිර්මානයකින් බුද්ධාගමට අපහාස කලේ යැයි මැයි 28 දින අත් අඩංගුවට ගෙන, ආගමික සමගියට බාධා පැමිනවීම හා වෛරය පැතිරවීම සිදු කලේ යයි ICCPR පනත යටතේ චෝදනා ඉදිරිපත් කර, අද දින (6) දක්වා බන්ධනාගාරගත කර තබා ගන්නා ලදී.  ජුලි 5 බදාදා  ඇගේ ඇප ඉල්ලීම සලකා බැලූ කොලඹ මහාධිකරන විනිසුරු ආදිත්‍ය පටබැදි ඇයට ඇප ලබා දීමට තීන්දු කරමින් කියා සිටියේ නතාෂාගේ ප්‍රකාශය “කිසිසේත්ම බෞද්ධයන් ඉලක්ක කරගෙන ඔවුනට එරෙහිව ප්‍රචන්ඩත්වය හෝ සතුරුකම් කිරීමේ අරමුනින් එහි ප්‍රෙක්ෂකයන් උසිගැන්විමේ ක්‍රියාවලියක යෙදුනු බවට පෙනී නෙයන”  බවත් ඒ අනුව එය “වෛරී ප්‍රකාශයක්” ලෙස පෙනී නොයන බවත්ය.  

වාර්තා වන පරිදි, විද්‍යාව තරයේ විශ්වාස කරන පුද්ගලයෙකුට ආගම්වල තිබෙන ඇතැම් කාරනා ප්‍රායෝගිකදැයි ප්‍රශ්න කිරීමට හැකියාව ඇතැයි සඳහන් කල මහාධිකරන විනිසුරුවරයා එයින් වෛරය ප්‍රකාශ වන්නේ කෙසේදැයි පැමිනිල්ලෙන් ප්‍රශ්න කලේ ය.   

මෙම තීන්දුව නතාෂාට එරෙහිව බොරු පැමිනිලි කල ආන්ඩුවේ බෞද්ධ කටයුතු කොමසාරිස් ඇතුලු ආගම්වාදී නඩය මෙන් ම ඊට සහයෝගය දුන් සියලු අවස්ථාවාදීන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී හා කලා විරෝධී මුග්ධ නිරුවත ප්‍රදර්ශනය කලේය. 

Nathasha
නතාෂා ඇප ලබා නිදහස්ව (fb)

නතාෂා අත්අඩංගුවට ගැනීමට ආගම සම්බන්ධ කල ද එය ආගම පිලිබද කරුනක් නො වන බවත්, අවශ්‍ය නම් ආගම ප්‍රශ්න කිරීමට අයිතිය ඇති බවත් තහවුරු කරමින්, ඇගේ නිදහස වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම කලාවේ හා ප්‍රකාශනයේ නිදහස ගැන සංවේදී සියලු මිනිසුන්ගේ වගකීම බව මුල සිටම අවධාරනය කලේ හා, ඒ වෙනුවෙන් තනිවම, ප්‍රතිගාමී බලවේගයන්ට අභිමුඛව, උද්⁣ඝෝෂනය ආරම්භ කලේ කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුව (කොක්‍රික) යි. ඊට ප්‍රගතිශීලී කලාකරුවන්, කම්කරුවන් හා තරුනයන් අතර බලගතු සහායක් ගොනු විය. 

පැමිනිල්ල පරාජය වූයේ හුදෙක් මහාධිකරන තීන්දුවෙන් පමනක් නො වේ. සියලු ධනේශ්වර හා ව්‍යාජ වාම පක්ෂ හා කල්ලි, අපේක්ෂා භංග, දිරිය බල සිදුනු බුද්ධිමතුන්, තමන්ගේ වේල පිරිමැසීමට එහා දෙයක් නොසිතන ඇතැම්  කලාකරුවන් හා ඊනියා රැඩිකලුන්, පාලක පන්තිය නතාෂාට එරෙහිව අවුලන ලද ප්‍රකෝපකාරීත්වය සමග පෙල ගැසුනි. එහෙත් පාලක පන්තියේ දරුනු වික්ෂෝපයකට හේතු වෙමින්, කම්කරු පන්තිය ප්‍රමුඛ පීඩිත මහජනතාව එම ගිනි මැලයට දර දැමීම උදෙසා මෙහෙයවා ගැනීමට හැකි නොවී ය යනු නින්දාසහගත පරාජයකි. 

තතු එසේ තිබිය දී, ධනපති සංස්ථාපිතයේම පක්ෂයක් වන ජනතා විමුක්ති පෙරමුන(ජවිපෙ) හා ඉන් බිදී ව්‍යාජ-වාම පක්ෂයක් ලෙස සංවිධානය වූ පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය (පෙසප) නතාෂාට හා ඇගේ කලාවට විරුද්ධව තම පන්ති පැවැත්ම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වන මතයක් ගොඩ නැගීමට අන්ත ප්‍රතිගාමී උත්සාහයක නිරත වීය. රටේ සිවිල් සාමය කඩ වී, තමන් ගත කරන සාපේක්ෂ සුව පහසු ජීවිත අවුල් වනවාට බියෙන් පසුවන සුලු ධනේශ්වර පන්ති ස්ථරයක කම්කරු විරෝධී අවශ්‍යතාවන් මේ පක්ෂ විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. 

Jayagoda
පුබුදු ජයගොඩ

පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂයේ අධ්‍යාපන ලේකම් පුබුදු ජයගොඩ නතාෂා අත් අඩංගුවට ගැනීමට පසු දින  මෙසේ නිවේදනය කලේ ය: පීඩාවට පත් මිනිසුන් “විශ්වාස කරන සමහර ආත්මීය කරුනු, සමහර සංස්කෘතික දේවල්, ආගමික සංවේදී දේවලට” ප්‍රහාරයක් එල්ල වී ඇත. එය පාලක පන්තියේ අවශ්‍යතාවක් බව සදහන් කල ඔහු “ෆාස්ටර් ජෙරමුයි, නතාෂයි … ආගම් අතර මේ බෙදීම හදන්න යනවා” යි චෝදනා කරමින් “මේකට ඉඩ දෙන්න එපා” යි ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය.  

ධනපති පක්ෂයක් ලෙස තමන්මගේ සුදුසුකම ධනපතියන් හා අධිරාජ්‍යවාදීන් හමුවේ සනාථ කිරීමට දැඩි වෙහෙස දරන ජවිපෙ ද මෙම යොජනාව ම  තවත් ආකාරයකින් ඊට දින දෙකකට පසු ඉදිරිපත් කලේ ය. “මෑතකදී කිසියම් කාන්තාවක් සිදුහත් කුමරු සම්බන්ධයෙන් කරපු කතාවක් පදනම් කරගෙන ලොකු සිද්ධියක් වෙලා තියෙනවා. …ඒක අහම්බෙන් සිද්ධ වුනත්, සැලසුම් කරල සිද්ධ වුනත් අර දුෂ්ට ආගම්වාදී, ජාතිකවාදී අරමුනුවලට එකතු වෙනවා,” යැයි එහි ප්‍රධාන ලේකම් ටිල්වින් සිල්වා ප්‍රකාශ කලේ ය. සිල්වාගේ ඉල්ලීම මෙසේ ය: “ජනතාවගේ හිතේ තියෙන ඉතා සියුම් තැන් අවුස්සලා ජනතාවගෙ ඇත්ත ප්‍රශ්න අමතක කරන්න දරන උත්සාහය හරියට අදුනගන්න.”

කලාවේ හා ප්‍රකාශන⁣යේ නිදහසට විරුද්ධ වන ආන්ඩුව ඇතුලු ධනේශ්වර පෙරමුනත්, නතාෂාගේ කලාත්මක නිර්මානයත් යන අංශ දෙකම එකට අනා මේ දෙපැත්තටම විරුද්ධ වන ලෙස ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටීමේ දී ජවිපෙ මෙන්ම පෙසප හි අභිප්‍රාය කුමක් ද?

පසුගිය “අරගල” සමයේ “ජාතික සමගියට කිසියම් ප්‍රවේශයක් ඇති වීම ගැන බිය” වූ  “ජනතාවගෙන් ප්‍රතික්ෂේප වෙලා ඉන්න රාජපක්ෂල රනිල්ලා… ආපහු එලියට එන්න මේවා පාවිච්චි කරන” බව පවසන  සිල්වා වාර්ගික යුද්ධයේ දී දෙමල ජනයාගේ ලෙයින් පොඟාගත් අත් සගවාගෙන දැන් වාර්ගික ආගමික භේද ප්‍රතික්ෂේප කරන බව අඟවන්නේ එය හුදෙක් රාජපක්ෂලාට වාසි වන බව ගැන කනස්සල්ලෙනි. එයින් පැහැදිලි වන පරිදි, ජවිපෙ බිය වී සිටින්නේ එවැනි තත්වයක් තුල තම පාර්ලිමේන්තු සිහිනය බිද වැටෙනු ඇත යන්න ගැන මිස මහජන විරෝධී, වර්ගවාදී ආන්ඩුවක් බලයට ඒම වැනි දෙයක් ගැන නො වේ. සියල්ලටමත් වඩා ජවිපෙ, පාර්ලිමේන්තුවේ 225ම එපා යි කී මහජන විරෝධය, රාජපක්ෂ විරෝධයකට සිඳවා ධනපති ක්‍රමය බේරාගෙන, එතනින් නතර නොවී, ඒ තුල සමාජ අර්බුදය සැඟවීමට මෙය ද අවස්ථාවක් කර ගනී. ජවිපෙන් කැඩී සමාජවාදය පිලිබඳ ඉඳහිට තොල් මතුරන පෙසප ද මෙය යහමින් උපයෝගී කර ගනී. 

Tilwin
ටිල්වින් සිල්වා

නතාෂා සිය කලාව තුල කාන්තාව සිමා බන්ධනයන්ගෙන් වට කර, පුද්ගලික දේපලක් ලෙස සලකා පීඩාවට ලක් කිරීම, හා වැඩවසම්වාදී ආගමික සංකල්ප යොදාගෙන තවදුරටත් කාන්තාව ගර්හා කිරීම අභියෝයට ලක් කලා ය. ඇය ධනවාදය තුල කිසි දිනක විසඳිය නොහැකි නිදහස පිලිබද ප්‍රශ්න ඒ තුල ඉස්මතු කලා ය. ප්‍රස්තුත සිල්වාගේ කතාවේදී ඔහු නතාෂාගේ නම පවා පාවිච්චි කිරීමට තරම් නුසුදුසු යයි තීරනය කිරීම මගින්, නතාෂාගේ නිර්මානය තුලින් එලි දකින නිදහස්කාමය සම්බන්ධව  ආන්ඩුව හා බෞද්ධ අන්තවාදී නඩවල පවතින  භීතිය සමඟ තමන් අනන්‍ය වීම ප්‍රකාශයට පත් කලේ ය. 

නතාෂා, සුද්ධෝදන, සිද්ධාර්ථ හා දෙව්දත් යන බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ එන වාසගම් හා සිද්ධීන් සිය නිර්මානයේ සංකල්ප රූප ගොඩ නැගීමට යොදා ගත්තා ය. කෘතියේ මුඛ්‍යාර්ථය වූයේ ධනේශ්වර සමාජයේ කාන්තාව හා දරුවන් මුහුන දී සිටින ඛේදජනක තත්වය ප්‍රතිනිර්මානය කිරීම වු අතර අතීත කලා නිර්මානයෙන් පරිහරනයට ගත් මෙම උපුටා ගැනීම් ඊට මැනවින් උචිත විය.      

නතාෂාගේ කලාව සහ එහි ඇගවුම් ගැන, විශේෂයෙන් අදාල ප්‍රහසනයේ ආකෘතිය හා අන්තර්ගතය සම්බන්ධයෙන් එක වචනයක්වත් සිල්වා හෝ ජයගොඩ තම නිවේදන තුල ප්‍රකාශ නො කිරිම අහම්බයක් නො වේ. බොරුව සමාජගත කිරීම සදහා ඔවුන්ට ඒ ගැන සාකච්ඡා කිරීමෙන් වැලකීම අවශ්‍යය විය. නමුත්, ජයගොඩගේ කතාව තුල ම කලාකාරිනියට එල්ල වී ඇති ප්‍රහාරය ගැන එක වැකියක් විය. ඒ “අත්අඩංගුවට ගැනීම ගැන අපට කියන්න තියෙන්නෙ, මීට කලින් ආගමට අපහාස කල අය අත්අඩංගුවට ගත්ත ද?” යි යන්නයි. අවස්තාවාදී ලිස්සායෑමේ නියම ස්වභාවය පෙන්වන මෙම ප්‍රශ්නය, ආගමික උන්මත්තකයන් “අතීතයේ ඉඳන් එන මේ නාඩගමේ කොටස්කරුවො සියලු දෙනාම” අත් අඩංගුවට ගත යුතු යයි දියත් කර ඇති උද්ඝෝෂනයට සමපාත වේ. එමතුද නොව, එය රාජ්‍ය මර්දන හස්තය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා කරන පැහැදිලි ඇරයුමකි.

ජවිපෙ හා පෙසප නිදහස් කලාවට දක්වන හතුරුකම එහි පන්ති ස්වරූපයයන්ම නිපන්නකි. නතාෂාගේ නිර්මානයට විරුද්ධත්වය පැන නගින්නේ එතැනිනි. කලාවට සම්බන්ධ ජවිපෙ සුලු ධනේශ්වර දේශපාලන වාර්තාව තුල 1988-89 කාලයේ අතිෂය නිර්මානශීලී හා ජනප්‍රිය ප්‍රවීන කලාකරුවන් ගනනාවක් ධනපති ඒකීය රාජ්‍ය රැකීමේ දේශප්‍රේමය උදෙසා ලෝබ නැතිව මරා දැමීම ඇතුලත් ය. ටිල්වින් සිල්වාට අනුව රැඩිකල් කම ලෝකයට මවා පෑම සඳහා නතාෂා ආගමික හිත් රිදවා ඇත. ඔහුගේ කලා විචාරය ඉස්මතු වන්නේ තම අවශ්‍යතාවට ගැලපෙන පරිදි නතාෂා “රැඩිකල්කම පෙන්වීම වැනි” කලාකරුවාගේ සිතිවිලි ලෙස තමන් විසින් ම සකසා ගත් අදහස්වලිනි. කලා කෘතිය හා එහි අදහස් කරන දෑ මොනවා වුවත් මේ ඊනියා කලා විචාරකයාට අදාල නැත.

දැන් ජයගොඩගේ යෝජනාව “සමාජයට සම්බන්ධ නැති ව්‍යුක්ත කලාව කියා එකක්” නැති නිසා කලාව හැම විටම සමාජය ගැන සංවේදී වී දේශපාලනය සමග සම්බන්ධ විය යුතු බව ය. “ඒ නිසා කලාකරුවා දේශපාලනික වෙන්න ඔනෙ” යි ඔහු අවධාරනය කලේ ය. මෙහි දී ජයගොඩ “තමන්ට හිතෙන හිතෙන විදියට වල් බූරු නිදහස කලාවට තියෙන්න ඕන කියල කලාව කිරීම හා සමාජය ගැන හිතා කලාව කිරිම” යනුවෙන් පැති දෙකක් යෝජනා කරයි. උක්ත ප්‍රකාශයේ දී  ඔහු පැහැදිලි ම තර්ක කරන්නේ ආගමික හැගීම් වැනි සංවේදී කාරනාවලින් කලාව පාලනය විය යුතු බව ය.

උදාහරනයක් හැටියට බෞද්ධයන්ගේ හිත් රිදවිමක් වෙලා තියෙනවා, මේ ප්‍රකාශය (නතාෂාගේ නිර්මාන) මගින්. මේ ප්‍රකාශය පාවිච්චි කරල අදහස් දැක්වීමේ අයිතියට, ප්‍රකාශනයේ නිදහසට, භාෂනයේ නිදහසට පහර දෙන්න හදනවා එක පැත්තකින්. ….තක්කඩි බලවේග මේ අස්සෙ සලු වෙන්න හදනවා,” මෙසේ ජයගොඩට අනුව ආන්ඩුව ප්‍රකාශනයේ හා භාෂනයේ නිදහසට පහර දීමට පෙරට පැමින ඇත්තේ  නතාෂාගේ නිර්මාන නිසා ය. ඒ නිසා එවන් නිර්මාන නො කල යුතු ය. 

ජයගොඩගේ හෝ සිල්වාගේ කලාව පිලිබඳ මෙම ආස්ථානයට මාක්ස්වාදී හෝ සමාජවාදී ආස්ථානය සමග මොනම හෝ සම්බන්ධයක්  නැත. ධනපති සමාජයේ පවතින අධිකාරී සංස්කෘතියට, පැවැත්මට කලාව යටකිරීමට යෝජනා කරන මෙම ප්‍රතිගාමී පිලිවෙතට එරෙහිව කලාව පිලිබඳ සමාජවාදී ආස්ථානය වොරොන්ස්කි පැහැදිලි කරන්නේ මෙසේය:

 “කලාව යනු ජීවිතය සංජානනය කිරීම යි…කවියා හෝ ලේඛකයා අවට යථාර්ථයෙන් සෑහීමකට පත් නොවන විට, ඔහු නිරායාසයෙන්ම එය තිබෙන ආකාරයට නොව, විය යුතු ආකාරයට නිරූපණය කිරීමට උත්සාහ කරයි;  ඔහු අනාගතයේ වැස්ම අර්ධ වශයෙන් ඉවත් කර මිනිසාට ඔහුගේ පරමාදර්ශය පෙන්වීමට උත්සාහ කරයි.  ඔහු පරමාදර්ශී “හෙට දවස” නම් ප්‍රිස්මය හරහා අද යථාර්ථය බැලීමට පටන් ගනී. ඉහලම තලයන් දක්වා අඳිනු ලැබූ මිනිසාගේ සිහින, ආශාවන් හා පැතුම් හොඳම කලාකරුවන්ගේ නිර්මාන කාර්යයන්හි පදනම වූ අතර එය දිගටම එසේ වන්නේය.” [ඒ.කේ.වොරොන්ස්කි, ‘කලාව ජීවිතය සංජානනය කිරීම ලෙස, හා සමකාලීන ලෝකය’, 1923]

කලා කෘතියක  සීමාව තීරනය කරනුයේ කලාවමය. කලාවේ දේශපාලනය යනු සීමා පනවා ගැනීම නො ව සීමා බිදීම ය. නො එසේ ව, එය නැවුම් දෑනීම් හා හැඟීම ජනිත කරන්නේ කෙසේ ද?  සමාජ ඥෙය මඩල පුබුදුවන්නේ කෙසේ ද? ලෝකය වෙනස් කිරීමේ මිනිසාගේ නොතිත් යත්නයට දායක වන්නේ කෙසේ ද? කලාවේ මෙම නිදහස ප්‍රතික්ශේප කරන්නෝ එහි හතුරෝය. 

පෙසප නායකයා පෙරට දමන්නේ අතිෂය ආත්මාර්තකාමී සුලු ධනේශ්වර අවශ්‍යතාවකි. ඔහුගේ මේ වචන සලකා බලන්න: “අරගලයේ දී දේශපාලනය ගැන හිතන අයයි, එලෙස නොවන සාමාන්‍ය ජනතාවයි  අතර කිසියම් ආකාරයේ අවබෝධයක් හැදිල තියෙනවා. ජාතිකවාදයට, ආගම්වාදයට විරුද්ධ නමුත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම් ගැන සංවේදී වූ ලිබරල් අදහස් දැරූ පිරිස් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැන ඒ තරම් සංවේදී නැති නමුත් තමන්ගේ ජාතික ආගමික අනන්‍යතා ගැන සංවේදී ව හිටපු ජාතකවාදී කොටස් අතර යම් අවබෝධයක් හැදිල තියනවා.” මෙම මලකුනු සමාජ කන්ඩායම් අතර වඳ බහු විවාහයට යතාර්තවාදී කලා නිර්මාන බාධාවක් වීම ය ජයගොඩගේ සංවේදීතාව ය. ඔහුට අනුව මේ ලිබරල්ලු, ජාතික ආගමික අනන්‍යතා කල්ලි, ආගම්වදයට විරුද්ධ කන්ඩායම්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට සංවේදී නැති කල්ලි යනාදී සියලු දේ එකට ඇනූ ඔහු හා පෙසප ද අයත් සංධානය පවත්වා ගැනීම හෙවත්, වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්, දක්ෂිනාංශික ව්‍යාජ-වාම පෙරමුන පන පිහුටුවා පවත්වා ගැනීම කලාකරුවාගේ කර්තව්‍ය විය යුතු ය!

මීට ප්‍රතිපක්ෂව කොක්‍රික උද්ඝෝෂනය පදනම් වූයේ කලාවට සීමා පැනවීමට එරෙහිව එහි නිදහස රැකීම වැඩකරන පන්තියේ නිදහස සමඟ බැඳී පවතීය යන සත්‍යය  මත ය. අර්බුදය ගැඹුරුවත්ම ධනපති පාලක පන්තිය කලාවට හා ප්‍රකාශනයේ නිදහසට එරෙහිව, අද පෙසප ආරක්ෂා කරන සංධානයටම අයත්  අන්ත ප්‍රතිගාමී බලවේග මත පදනම් වූ ෆැසිස්ට් බලවේග සූදානම් කරනු ඇත. කලාවට එරෙහි ⁣ඉහත කී ව්‍යාජ වාම ප්‍රතිපත්ති වලට නෑකම් කියූ ස්ටැලින්වාදී ප්‍රහාරය සම්බන්ධව අන්ඩ්‍රේ බ්‍රෙටන් හා ඩියෝගෝ රිවේරා 1938 දී කරන ලද කැඳවුම මේ නිසා අදට ද අදාල ය:

“කලාවේ සෑම ප්‍රගතිශීලී ප්‍රවනතාවක්ම ෆැසිස්ට්වාදය විසින් ‘පරිහානිගත’ ලෙස හදුන්වා විනාශ කරයි.  සෑම නිදහස් නිර්මානයක්ම ස්ටැලින්වාදීන් විසින් ‘ෆැසිස්ට්’ ලෙස හඳුන්වයි.  ස්වාධීන විප්ලවවාදී කලාව දැන් ප‍්‍රතිගාමී ප්‍රහාරයට එරෙහි අරගලය සඳහා සිය බලවේග එකතු කල යුතුය.  එය තම පැවැත්මේ අයිතිය උස් හඬින් ප්‍රකාශ කල යුතුය.” [ස්වාධීන විප්ලවවාදී කලාවක් සඳහා ප්‍රකාශනය]

අව්‍යාජ, නිදහස් කලාව ඊට නියමිත තැනට ඔසවා තබනු ඇත්තේ කම්කරු පන්තිය ධනේශ්වරයට එරෙහි දේශපාලන බලය තහවුරු කරගැනීම සදහා ගෙන යන අරගලයේ ජයග්‍රහනයෙන් ම පමනක් බව සෑම අතින් ම සත්‍යාපනය වී ඇත. ඒ සදහා ප්‍රථම කොන්දේසිය වන්නේ මෙම ප්‍රතිගාමී ව්‍යාජ-වාම පෙරමුන හෙලිදරව් කර කුඩු කර දැමීම ය.

නතාෂාගේ ප්‍රහසන කලාවට කෝපාවිශ්ට වූ ව්‍යාජ වාම පෙරමුනට එරෙහිව කලාවේ නිදහස සදහා අරගලය  පෙරට Read More »

Scroll to Top