ඇන්ඩෘ ඩැමන් විසිනි.
මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 ඔක්තෝබර් 26 දින පල වූ ‘As Gaza death toll tops 7000, US surges troops to Middle East in threat against Iran’ යන ඇන්ඩෘ ඩැමන් විසින් ලියන ලද ඉදිරිදර්ශන ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයයි. පරිවර්තනය මිගාර මල්වත්ත විසිනි.
දශක ගනනාවක් තුල කලාපයේ විශාලතම එක්සත් ජනපද නාවික ගොඩ නැගීම මධ්‍යයේ, එක්සත් ජනපදය ඉරානයට එරෙහි ප්‍රකට තර්ජනයක් ලෙස මැදපෙරදිගට හමුදා, යුධ නැව් සහ ගුවන් යානා නොකඩවා ගෙන යමින් සිටී. ගාසා තීරයේ නවාතැන් ගන්නා සිවිල් වැසියන්ට එරෙහිව ඊශ්‍රායලය සිය නොනවතින ගුවන් ප්‍රහාර දිගටම කරගෙන යයි. එක්සත් ජනපද මිලිටරි තීව්‍රතාවය සිදු වන අතර තුර, පලස්තීනුවන්ට එරෙහි එහි ජන සංහාරයේ මරණ සංඛ්‍යාව 7,000 ඉක්මවා ගොස් ඇත.
බ්‍රහස්පතින්දා පෙන්ටගනයේ ප්‍රකාශක බ්‍රිගේඩියර් ජෙනරල් පැට් රයිඩර් නිවේදනය කළේ, ඔක්තෝබර් 7 , හමාස් ඊශ්‍රායලයට එල්ල කළ ප්‍රහාරයෙන් පසු කලාපයට යවා ඇති නාවිකයින්, ගුවන් භටයින් සහ සොල්දාදුවන් 10,000කට අධික සංඛ්‍යාවක් සමග තවත් එක්සත් ජනපද භටයන් 900ක් යොදවා ඇති බව හෝ මැද පෙරදිගට යොදවමින් සිටින බවයි.
බදාදා, බයිඩන් ඉරානයේ උත්තරීතර නායක අලි කමේනිට ප්‍රසිද්ධියේ තර්ජනය කළේය, “අයතුල්ලාට මගේ අනතුරු ඇඟවීම වූයේ ඔවුන් එම හමුදාවලට එරෙහිව දිගටම කටයුතු කරන්නේ නම්, අපි ප්‍රතිචාර දක්වන බවයි. ඒ වගේම, ඒ සදහා , ඔහු සූදානම් විය යුතුයි. ” අඟහරුවාදා, එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් ඇන්ටනි බ්ලින්කන් තර්ජනය කලේ, “ඉරානය හෝ එහි ප්‍රොක්සිවරුන් එක්සත් ජනපද නිලධාරීන්ට කොතැනක හෝ ප්‍රහාර එල්ල කරන්නේ නම්, වැරදීමකින් තොරව. අපි අපේ ජනතාව ආරක්ෂා කරන්නෙමු.” යන්නයි.
බ්‍රහස්පතින්දා එක්සත් ජනපද නිලධාරීන් කියා සිටියේ එක්සත් ජනපද හමුදා ඉරාකයේදී 12 වතාවක් සහ සිරියාවේදී හතර වතාවක් ප්‍රහාරයට ලක් වූ බවයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මෙම ප්‍රහාරවලින් ඇමෙරිකානු සෙබළුන් 21 දෙනෙකු සුළු තුවාල ලබා ඇති බව එක්සත් ජනපදය ප්‍රකාශ කළේය. එක්සත් ජනපදය විසින් මැද පෙරදිග පුරා දේශපාලන බලවේග වල විශාල පරාසයක් ඉරාන ප්‍රොක්සීන් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති කොන්දේසි යටතේ,මෙම චෝදනා සහගත එල්ල වූ ප්‍රහාර ඉරානයට එරෙහි එක්සත් ජනපද ප්‍රහාරයක් සඳහා සෘජු යුක්ති සහගත වීමක් ලෙස සේවය කළ හැකිය.
බදාදා, විශ්‍රාමික ජෙනරාල් ජෝසෆ් වොටෙල්, එක්සත් ජනපද මධ්‍යම අණදෙන නිලධාරියා ලෙස අවසන් තනතුර දැරූ අතර, චෝදනා එල්ල වූ ප්‍රහාරවලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඉරානයට එරෙහිව මිලිටරි බලය භාවිතා කරන ලෙස බයිඩන් ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. “අපි එය කළ යුතුයි,” වොටෙල් පැවසීය. “මම හිතන්නේ අපි දැන් බොහෝ විට , අපට එය කළ හැකි තත්වයක සිටින අතර, අපි එය කළ යුතුයි.” ඔහු තවදුරටත් පැවසුවේ, “අපගේ හමුදාවන්ට එල්ල වන මෙම තර්ජනවලට අපට වඩාත් සෘජුව ප්‍රතිචාර දැක්විය හැක.” යන්නයි.
මේ අතර, බ්‍රහස්පතින්දා , ඉරානයේ විදේශ අමාත්‍යවරයා එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේදී අනතුරු ඇඟවූයේ , ඊශ්‍රායලයේ පලස්තීන ජන සංහාරය දිගටම පැවතුනහොත් ඉරානය එක්සත් ජනපදය සමඟ යුද්ධයකට ඇද වැටෙනු ඇති බවයි.
“දැන් පලස්තීනයේ ජන සංහාරය කළමනාකරණය කරන ඇමරිකානු රාජ්‍ය නායකයින්ට මම අවංකවම කියමි, කලාපය තුළ යුද්ධය ව්‍යාප්ත කිරීම අප පිළිගන්නේ නැත. නමුත් ගාසා තීරයේ ජන සංහාරය දිගටම පැවතුනහොත් ඔවුන් මෙම ගින්නෙන් ගැලවෙන්නේ නැත.” යනුවෙන්, බ්‍රහස්පතින්දා, හොසේන් අමිරබ්දොල්ලාහියන් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේදී අනතුරු ඇඟවීය.
එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාවේ නිල ප්‍රකාශනය වන USNI නිවුස් බ්‍රහස්පතින්දා මෙසේ ලිවීය, “අයිසන්හවර් ගුවන් යානා ප්‍රවාහන නෞකාවේ ප්‍රහාරක කණ්ඩායම නැගෙනහිර මධ්‍යධරණී මුහුදේ සහ මැද පෙරදිග එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාවන්ට සම්බන්ධ වීමට අත්ලාන්තික් සාගරය හරහා අඩකටත් වඩා ගමන් කර ඇත.” එය තවදුරටත්, “ඉදිරි දින කිහිපය තුළ, ගුවන් යානා ප්‍රවාහන නෞකාව සහ එහි පරිවාර නෞකා ජිබ්‍රෝල්ටාර් සමුද්‍ර සන්ධිය හරහා ගමන් කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.” අයිසන්හවර් ගුවන් යානා ප්‍රවාහන නෞකාවේ ප්‍රහාරක කණ්ඩායමට, ආර්ලී බර්ක් පන්තියේ ඩිස්ට්‍රෝයර් (Destroyer) නෞකා දෙකක්, ටයිකොන්ඩෙරෝගා පන්තියේ නියමු-මිසයිල (guided-missile) කෲසර් නෞකාවක් මෙන්ම එහි ගුවන් යානා බලකාය ද ඇතුළත් වේ.
මේ අතර, ජෙරල්ඩ් ආර්. ෆෝර්ඩ් ගුවන් යානා ප්‍රවාහන නෞකාවේ ප්‍රහාරක කණ්ඩායම , ඊශ්‍රායලය පලස්තීනුවන් සමූලඝාතනය කිරීමට සහාය ලබා දෙමින් මධ්‍යධරණී මුහුදේ ස්ථානගතව සිටී. “මුලදී ජෙරල්ඩ් ආර්. ෆෝර්ඩ් ගුවන් යානා ප්‍රවාහන නෞකාවේ ප්‍රහාරක කණ්ඩායම සමග එක්ව ක්‍රියා කිරීමට පැවරී තිබූ අතර, අයික් [අයිසන්හවර් ගුවන් යානා ප්‍රවාහන නෞකාවේ ප්‍රහාරක කණ්ඩායම] ඒ වෙනුවට මධ්‍යධරණී මුහුද හරහා යාත්‍රා කොට සූවස් ඇල හරහා මැද පෙරදිගට ගොස් එක්සත් ජනපදයේ 5 වන බලඇණිය තුළ ක්‍රියාත්මක වනු ඇත.” යනුවෙන් USNI ලිවීය.
කෙසේ වෙතත්, අයිසන්හවර් ගුවන් යානා ප්‍රවාහන නෞකාවේ ප්‍රහාරක කණ්ඩායමේ සැබෑ ගමනාන්තය පර්සියානු ගල්ෆ් කලාපය විය හැකි බව Haaretz පුවත්පත [ ඊශ්‍රායලයේ පලවන හීබෲ , ඉංග්‍රීසි ද්වී භාෂා පුවත්පතකි] අනුමාන කළේය.
එය , දැනට , ඒඩන් බොක්කෙහි ඇති සහ රතු මුහුදට ළඟා වෙමින් තිබෙන , ඵලදායි ලෙස කුඩා ,එක්සත් ජනපද උභය වාහක යුද නැව් දෙකක් වන යූඑස්එස් බටාන් (USS Bataan) සහ යූඑස්එස් කාටර් හෝල් ( USS Carter Hall ) සමඟ ක්‍රියාත්මක වනු ඇත. තවත් උභය ප්‍රහාරක නෞකාවක් වන යූඑස්එස් මෙසා වර්ඩේ (USS Mesa Verde ) පසුගිය සතියේ නැගෙනහිර මධ්‍යධරණී මුහුදට පැමිණියේය.
අද්මිරාල් ජේම්ස් ෆෝගෝගේ කියමන ” “1993 සිට මේ ප්‍රදේශයේ යෙදවූ අපේ විශාලතම නොකා සංඛ්‍යාව විය හැකිය,” උපුටා දක්වමින්, USNI ප්‍රවෘත්ති වාර්තා කළේ, “මේ නැව් එකතුව දශක කිහිපයක් තුල සිදු කල කලාපයේ විශාලතම එක්සත් ජනපද නැව් සමූහය වනු ඇති” බවයි,
මෙම දැවැන්ත එක්සත් ජනපද ආමඩාව ප්‍රංශ මිස්ට්‍රල් පන්තියේ උභය යුධ නෞකාවක් වන ටුනඅර් (Tonnerre) සහ තවත් ප්‍රංශ මාර්ගෝපදේශ-මිසයිල යාත්‍රා දෙකක් සමඟ සම්බන්ධ වේ. බ්‍රිතාන්‍ය රාජකීය නාවික හමුදාව ද යුද නෞකා දෙකක් කලාපයට යවා ඇත.
බ්‍රහස්පතින්දා Haaretz වාර්තා කලේ, “පසුගිය සති දෙක තුල, එක්සත් ජනපද හා ඊශ්‍රායල ආරක්ෂක ආයතන විසින් රඳවාගෙන සිටින සිවිල් ගුවන් යානා දුසිම් ගනනකට අමතරව, එක්සත් ජනපද මිලිටරි භාණ්ඩ ප්‍රවාහන ගුවන් යානා 80කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් කලාපයට ගොඩබස්වා ඇත.” යන්නයි.
මෙම ඊශ්‍රායල පුවත්පත තවදුරටත් මෙසේ පැවසීය: “නැගෙනහිර මධ්‍යධරණී මුහුද පුරා හමුදා, උපකරණ සහ ආයුධ යෙදවීම සඳහා ඊටත් වඩා විශාල එක්සත් ජනපද හමුදා ප්‍රවාහන ගුවන් යානා භාවිතා කරන බව විවෘත මූලාශ්‍ර තොරතුරු හෙළි කරයි. එක්සත් ජනපදයේ සහ යුරෝපයේ සැපයුම් ගබඩාවලින් පිටත් වූ බර භාණ්ඩ ප්‍රවාහන ගුවන් යානා අටක් ජෝර්දාන කඳවුරකට ගොඩ බස්වා ඇති බව ඔවුහු පෙන්වා දෙති. F-15E බෝම්බ ප්‍රහාරක යනා සහ A-10 ප්‍රහාරක ගුවන් යානා වල එක්සත් ජනපද ප්‍රහාරක බලඝණ දෙකක් ද ෆ්ලොරිඩාවේ විශේෂ බලකායන් මෙන් කඳවුරේ යොදවා ඇත.”
ඔක්තෝබර් 16දා, ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය අනතුරු ඇඟවීය, “යුධ නෞකා දුසිමකට වැඩි ප්‍රමාණයක් මැද පෙරදිගට යවා ඇත්තේ නාවික හමුදාවක් නොමැති හමාස් සංවිධානයට තර්ජනය කිරීමට පමණක් නොවේ. එක්සත් ජනපදය ඉරානය සමඟ යුද්ධය ද ඇතුලුව මැද පෙරදිග වඩාත් පුලුල් ගැටුමකට සූදානම් වෙමින් සිටී.” එහි තවදුරටත් සදහන් වූයේ , “රුසියාව සමග එක්සත් ජනපදයේ යුද්ධයේ මැද පෙරදිග පෙරමුණ සහ චීනයට එරෙහි යුද සැලසුම් ලෙස ඉරානය සමග යුද්ධයක් සඳහා දිගුකාලීන සැලසුම් ක්‍රියාවට නැංවීමට එක්සත් ජනපදය වර්තමාන අර්බුදය භාවිතා කරයි.” යන්නයි.
ඉරානයට එරෙහි එක්සත් ජනපද තර්ජන සීඝ්‍රයෙන් උත්සන්න වීම සිදු වන්නේ
ඊශ්‍රායලයේ බෝම්බ හෙලීමේ ව්‍යාපාරයේ අරමුන වන, ගාසා තීරය ජනවාර්ගික පවිත්‍ර කිරීම සහ පලස්තීන ජනතාව සමූල ඝාතනය කිරීම නාටකාකාර ලෙස තීව්‍ර වීම මධ්‍යයේ ය.
බදාදා එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරෙස් , ඊශ්‍රායලය “පලස්තීන ජනතාවට සාමූහික දඬුවම්” ක්‍රියාත්මක කරන බවට චෝදනා කළේය.
ඊළඟ දවසේ, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානුෂීය ආධාර ප්‍රධානී මාර්ටින් ග්‍රිෆිත්ස් අනතුරු ඇඟවූයේ, “දින 20 ක් පුරා, ගාසා තීරයේ , ආරක්ෂිත යැයි කියනු ලබන ප්‍රදේශවල පවා , දැඩි බෝම්බ ප්‍රහාර එල්ල වෙමින් පවතින අතර වඩාත් නරක අතට හැරෙමින් පවතී, …මනුෂ්‍ය කොටසකගේ හුදු අයිතිවාසිකම් සපුරාලීමට ලෝකයම අසමත් වේ. යුද්ධයේ නීති පැහැදිලිය: සිවිල් වැසියන් ආරක්ෂා කළ යුතු අතර පැවැත්ම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය දෑ තිබිය යුතුය.”
බදාදා, ජාත්‍යන්තර පුණ්‍යායතනය වන ඔක්ස්ෆෑම් ඊශ්‍රායලය මහා සාගින්න “යුද්ධ අවියක්” ලෙස භාවිතා කිරීම හෙළා දුටුවේය.
ඔක්ස්ෆැම් හි මැදපෙරදිග කලාපීය අධ්‍යක්ෂ සැලී අබි කලීල් පැවසුවේ, “තත්වයෙහි භයානක දෙයක් අඩු නැත – මනුෂ්‍යත්වය කොහිද? මිලියන සංඛ්‍යාත සිවිල් වැසියන් පිරිසකට ලෝකයට පෙනෙන පරිදි සාමූහිකව දඬුවම් කරනු ලැබන අතර, කුසගින්න යුද අවියක් ලෙස භාවිතා කිරීම සාධාරණීකරණය කළ නොහැක.” යන්නයි.
හමාස් විසින් මෙහෙයවනු ලබන හෙයින් , සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය මගින් වාර්තා කරන ලද ගාසා තීරයේ මියගිය සංඛ්‍යාව පිළිබඳව තමාට කිසිදු විශ්වාසයක් නොමැති බව, බදාදා , ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් විසින් ප්‍රකාශ කළේය. ඊට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, ඒජන්සිය විසින් වයස, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය සහ හැඳුනුම්පත් අංකය සමඟ ඊශ්‍රායල බෝම්බ ප්‍රහාර වලින් , මේ දක්වා මිය ගිය 6,747 දෙනෙකුගේ ලැයිස්තුවක් නිකුත් කළේය. හඳුනාගැනීමට නොහැකි වූ තවත් සිරුරු 281ක් සොයාගෙන ඇති අතර, ඒ අනුව මුළු මළ සිරුරු සංඛ්‍යාව 7,028 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති බව අමාත්‍යාංශය පවසයි. ඉන් 2,931 ක් ළමයින් ය.
