Author name: thesocialist

Gaza

පලස්තීන නැගිටීමෙන් නෙතන්යාහු තන්ත්‍රය සැලී යයි

ඇලෙක්ස් ලැන්ටියර් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 ඔක්තෝබර් 08 දින පල වූ ‘Netanyahu regime staggered by Palestinian uprising‘ යන ඇලෙක්ස් ලැන්ටියර් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය  මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

කපටිකමෙන් සහ ප්‍රචන්ඩත්වයෙන් වහලෙකුට විලංගු ලන වහල් හිමිකරුවෙක් සහ, කපටිකමෙන් හෝ ප්‍රචන්ඩත්වයෙන් විලංගු බිඳ දමන වහලෙක් යන මේ දෙදෙනා සදාචාරය පිලිබඳ උසාවියක් ඉදිරියේ සමානයන් වෙතැයි අපට කීමට කිසිදු නීචයෙක් ඉදිරිපත් නොවෙත් වා! ” – ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි, 1938

Gaza
2023 ඔක්තෝබර් 7 සෙනසුරාදා, ඊශ්‍රායල ගුවන් හමුදාව විසින් ගාසා තීරයේ පහර දුන් ගොඩනැගිල්ලක සුන්බුන් පරීක්ෂා කරන පලස්තීනුවන් . [AP Photo/Fatima Shbair]

සිකුරාදා රාත්‍රියේ දී, ගාසා තීරයේ පලස්තීන හමුදා, රොකට් ප්‍රහාර මාලාවක් සමග ගාසා තීරය වට කර සිටින ඊශ්‍රායල හමුදාවන් එල්ල කරමින් හදිසි ප්‍රහාරයක් දියත් කලහ. සෙනසුරාදා රාත්‍රිය වන විට ඊශ්‍රායල ජාතිකයන් 200ක් මිය ගොස් 1100 ක් තුවාල ලබා තිබූ අතර පලස්තීනුවන් 232ක් මිය ගොස් 1697ක් තුවාල ලබා තිබුනි. මුලදී ඊට සූදානම්ව නොම සිටි ඊශ්‍රායල ආරක්ෂක හමුදා (IDF) ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කරමින් සිටින අතර ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු ගාසා තීරයේ රුධිරයෙන් “පෙර නොවූ විරූ මිලක්” ලබා ගැනීමට ශපථ කර  ඇත.  

සිකුරාදා රාත්‍රියේ ආරම්භ වූයේ, ප්‍රචන්ඩ සහ ම්ලේච්ඡ ලෙස පීඩාකාරී ඊශ්‍රායල වාඩි ලා ගැන්මට එරෙහි පලස්තීන ජනතාවගේ නැගිටීමකි. නෙතන්යාහු ආන්ඩුව, ෆැසිස්ට් වැනි ඊශ්‍රායල පදිංචිකරුවන් විසින් පලස්තීන ඉඩම් නිරන්තර සොරකම් කිරීම අනුමත කිරීමද, ගාසා තීරය අවහිර කිරීම ද, එහි පාලක හමාස් පක්ෂයේ සාමාජිකයින් ඉලක්ක කර ඝාතනය කිරීම ද,  අල්-අක්සා පල්ලියේදී මුස්ලිම්වරුන්ට එරෙහිව ප්‍රකෝප කිරීම් සංවිධානය කිරීමද සිදු කර ඇත. එය, ගාසා තීරයට දරාගත නොහැකි කොන්දේසි පැනවීම මගින්  සන්නද්ධ ප්‍රතිරෝධය අනිවාර්යය කලෙහි ය. 

ගාසා තීරයට ඊශ්‍රායලය එල්ල කරන ප්‍රහාරයට කිසිදු පැකිලීමකින් තොරව සහාය දෙන අතරම පලස්තීන ප්‍රතිරෝධය “ත්‍රස්තවාදයක්” ලෙස හෙලා දකින යුරෝපා සංගමයේ නායකයින් සහ ජනාධිපති ජෝ බයිඩන්ගේ දුෂ්ට හා අශ්ලීල කුහක ප්‍රකාශයන් ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය හෙලා දකියි.

ගාසා තීරයට එරෙහි ඊශ්‍රායල මිලිටරි මෙහෙයුම් සඳහා “අචල සහ නොසැලෙන” සහයෝගය සදහා ප්‍රතිඥා දෙමින් බයිඩන් මෙසේ පැවසීය: “එක්සත් ජනපදය ගාසාවේ සිට හමාස් ත්‍රස්තවාදීන් විසින් ඊශ්‍රායලයට එරෙහි මෙම බිහිසුනු ප්‍රහාරය අවිවාදිතව හෙලා දකින අතර, . ඊශ්‍රායල රජයට සහ ජනතාවට අවශ්‍ය සියලුම අදාල  ආධාරක විධි ඉදිරිපත් කිරීමට අපි  සූදානම් බව මම අගමැති නෙතන්යාහුට පැහැදිලි කලෙමි. ත්‍රස්තවාදය කිසිවිටෙක යුක්ති සහගත නොවේ. ඊශ්‍රායලයට තමන් සහ තම ජනතාව ආරක්ෂා කිරීමට අයිතියක් ඇත.”

ජර්මානු විදේශ ඇමති ඇනලේනා බෙයර්බොක් මෙසේ ප්‍රකාශ කලාය: “ඊශ්‍රායලයේ සිවිල් වැසියන්ට එරෙහිව හමාස් සංවිධානයේ පිලිකුල් සහගත ප්‍රචන්ඩත්වය, පෙර නොවූ විරූ මෙන්ම අයුක්ති සහගත ය. මෙම ත්‍රස්තවාදය වහා නැවැත්විය යුතුය. ඊශ්‍රායලයට අපගේ පූර්න සහයෝගීතාව ඇත.”

මෙම ප්‍රකාශවල කුහකකම විශ්ම සහගතය. සෑම විටම මෙන් අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ගේ සහයෝගය ලැබී ඇත්තේ පීඩකයන්ට ය. පීඩිතයන්ගේ ප්‍රතිරෝධයේ කිසියම් ම ප්‍රකාශනයක් ආවේශගත හෙලාදැකීම් වලින් පිලිගනු ලැබේ. ඊස්රායල් ආන්ඩුව  අපරාධකරුවෙකු විසින් මෙහෙයවනු ලබන බවත්, ඔහුගේ සභාගය ෆැසිස්ට්වන් වර්ගවාදීන් විසින් ආධිපත්‍යය දරන බවත්, එය ව්‍යවස්ථාව යටපත් කිරීමේ උත්සාහයක නියැලී සිටින බවත්  මාධ්‍ය නොසලකා හරියි.

යුක්රේන යුද්ධය පිලිබඳ එහි ආවරනය තුල, රුසියාව “නීත්‍යානුකූල නොවන ලෙස ක්‍රිමියාව ඈඳා ගැනීම” ලෙස ඔවුන් පුරුද්දක් ලෙස හඳුන්වන දෙය හෙලා දැකීමට මාධ්‍ය කිසිවිටකත් අසමත් නොවේ. එක්සත් ජනපදය පුන පුනා ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ ක්‍රිමියාව යලි අත්පත් කර ගැනීම සඳහා, “අවැසි තාක් කල්” යුක්රේනයේ යුද්ධයට සහය දෙන බවයි. එහෙත් පලස්තීන භූමියේ විශාල බිම් කොටස් ඊශ්‍රායලය විසින් නීති විරෝධී ලෙස ඈඳා ගැනීම, එය කිසිවිටෙක හෙලා දකින්නේ නැත.

ගාසා තීරයේ පලස්තීන ජනගහනයට සහ හමාස් ආන්ඩුවට ඩොලර් බිලියන සිය ගනනක් තරම් ආයුධ සපයන බලවත් අධිරාජ්‍යවාදී ආධාරකරුවන් නොමැත. සෑම වසරකම ඩොලර් බිලියන ගනනින් එක්සත් ජනපද මිලිටරි ආධාර ලබන ඊශ්‍රායල හමුදාවේ වාඩිලෑමකට එරෙහිව පලස්තීනුවන් ආයුධ අතට ගන්නා විට, ඔවුන් අතිමහත් අවාසි සහගත තත්ත්වයන්ට මුහුන පාමින් සිටින බව ඔවුහු දනිති.

එහෙත් නේටෝ රටවල ප්‍රතිගාමී දේශපාලඥයින් සහ වහල් මාධ්‍ය විසින් පලස්තීන හමුදාවන් වීරයන් ලෙස ගෞරව නොදක්වන අතර, ඒ වෙනුවට ත්‍රස්තවාදීන් ලෙස හෙලා දකී. යථාර්ථය නම්, ඊශ්‍රායල රාජ්‍යය , වසර ගනනාවක් තිස්සේ ජනාකීර්න ගාසා තීරයට එල්ල කරන ලද ඉවක් බවක් නොමැති  ප්‍රහාරවලින් සිවිල් වැසියන් සිය හෝ දහස් ගනනක් ඉලක්ක කර මරා දමා ඇති බවයි.

සෙනසුරාදා රාත්‍රියේ ත්‍රාසය දනවන ජාතිය ඇමතීමකින්, නෙතන්යාහු  “ගාසාවේ පදිංචිකරුවන්ට” පැවසුවේ “දැන් ඉවත්ව යනු, මන්ද අපි සෑම තැනකම සහ පූර්න බලයෙන්  යුතුව ක්‍රියා කරන්නෙමු” යනුවෙනි. ඔහුගේ ආන්ඩුව ගාසා තීරය අවහිරකරමින් කිසිවෙකුට පිටව යාමට ඉඩ නොදෙන බැවින්, මෙය, ගාසා තීරයේ සමස්ත ජනගහනයම නීත්‍යානුකූල ඉලක්කයක් ලෙස නෙතන්යාහු දකින බව ප්‍රකාශ කිරීමකි. නෙතන්යාහු, “හමාස් සංවිධානයට අවශ්‍ය වන්නේ අප සියල්ලන්ම ඝාතනය කිරීමට” බව ප්‍රකාශ කරමින්, “ කටුක අවසානය දක්වා ඔවුන් සමග සටන් කිරීමට” ප්‍රතිඥා දුන් අතර හමාස් ක්‍රියාත්මක වන නගර “විනාශයේ නගර” බවට පත් වනු ඇති බව කියා සිටියේය.

ගාසා තීරය විනාශ කිරීමේ මෙම ම්ලේච්ඡ තර්ජනය නෙතන්යාහුගේ පාලන තන්ත්‍රයේ ෆැසිස්ට් ආකාර   ස්වභාවයට සාක්ෂි දරයි. සියොන්වාදී පාලන තන්ත්‍රය දශක ගනනාවක දකුනට මාරුවීමේ අවසාන ප්‍රතිඵලය වී ඇත්තේ, ආගමික සියොන්වාදී පක්ෂය වැනි ප්‍රචන්ඩ අන්ත දක්ෂිනාංශික කන්ඩායම්, ඔහු විසින් ඔහුගේ ආන්ඩුව තුල සංස්ථාපිත කිරීමයි. එහි සාමාජිකයින් විසින් අල්ලා ගත් ප්‍රදේශවලින් පලස්තීනුවන්  නෙරපා හැරීම සඳහා කැඳවීම් කරමින්, 1994  කුලදෙටු ගුහාවේ සංහාරය (Cave of Patriarchs massacre) වැනි පලස්තීනුවන් ඝාතනය කිරීම් ප්‍රවර්ධනය කරමින්, අල්-අක්සා පල්ලිය විනාශ කරන ලෙස බලකර සිටිමින්, ඇමරිකාවේ උපන් ෆැසිස්ට්වාදී මීර් කහාන් ( Meir Kahane) ගේ උරුමය ප්‍රවර්ධනය කරමින් ක්‍රියාත්මක වෙයි.

ඔහුගේ යුද්ධය සඳහා නෙතන්යාහුගේ සාධාරනීකරනය පදනම් වී ඇත්තේ ඔහු විසින් ජනඝාතක සංවිධානයක් ලෙස සලකන හමාස්ගේ අරමුනු මුසාකරනය කිරීම මත ය. යථාර්ථය නම්, හමාස් හමුදා අංශය වන අල්-කසාම් බලකාය විසින් නිකුත් කරන ලද ප්‍රකාශය අවධාරනය කරන්නේ, යුදෙව්වන්ට නොව ඊශ්‍රායල් වාඩි ලා ගැනීමට එරෙහි එහි විරෝධය යි. ඊශ්‍රායල හමුදා සහ පදිංචිකරුවන් (settlers) විසින් පලස්තීනුවන් ඝාතනය කිරීම, පලස්තීනුවන් දිගු කාලීනව සිරගත කිරීම, පලස්තීන ඉඩම් සොරකම් කිරීම සහ අල්-අක්සා පල්ලියේ ප්‍රකෝප කිරීම් හෙලා දකිමින්, එය  අවසන් කරන්නේ:

“ඊශ්‍රායල් වාඩි ලා ගැනීම  ගාසා තීරය වැටලීම පවත්වා ගෙන යමින් අපගේ පලස්තීන ජනතාවට එරෙහි අපරාධ දිගටම කරගෙන යන අතර, එක්සත් ජනපදයේ සහ බටහිර සහයෝගය සහ ජාත්‍යන්තර නිශ්ශබ්දතාවය මධ්‍යයේ ජාත්‍යන්තර නීති සහ යෝජනා සම්පූර්නයෙන් නොසලකා හරියි;   ඒ සියල්ල සදහා  තිත තැබීමට අපි තීරනය කලෙමු. පලස්තීන ජනතාවට එරෙහි ඊශ්‍රායල අපරාධ සහ අල්-අක්සා පල්ලියේ උල්ලංඝනය කිරීම් වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ගෙන එන ඊශ්‍රායල වාඩිලා ගැනීමට එරෙහිව මිලිටරි මෙහෙයුමක් අපි නිවේදනය කරමු” යනුවෙනි.

එවැනි මෙහෙයුමක් රහසිගතව සූදානම් කර එය – යොම් කිප්පූර් යුද්ධයෙන් වසර 50 කට පසු – ඔක්තෝබර් 6දා දියත් කිරීමට හමාස් සතු හැකියාව ඊශ්‍රායල රාජ්‍යයේ අර්බුදයේ ගැඹුර හෙලිදරව් කරයි. එය ෆැසිස්ට් ආකාර  කොටස් විසින් ඉහවහා ගොස්  ඇති අතර, නෙතන්යාහුගේ දූෂන සම්බන්ධයෙන් වසර ගනනාවක නඩු විභාගයක් සමග  සටනේ යෙදී ඇත. එසේම එය , අධිකරනයේ නෛතික ස්වාධීනතාවයට  වල කැපීම සඳහා ව්‍යවස්ථාමය ප්‍රතිසංස්කරනයක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට උත්සාහ කර එහි අසාර්ථකත්වය  මධ්‍යයේ, මෙම වසර මුලදී කම්කරුවන්ගේ හා තරුනයන්ගේ මහජන විරෝධතාවලට මුහුන දුන්නේය. ෆැසිස්ට් ආකාර  ත්‍රස්තය හරහා පලස්තීන විරෝධය යටපත් කිරීමේ  එහි උත්සාහය අසාර්ථක ව ඇත.

1943 දී වෝර්සෝ ගෙටෝවේ (ghetto-විශේෂයෙන් යුරෝපයේ යුදෙව්වන් කොටුකල නාගරික මුඩුක්කු වන් ප්‍රදේශ)  යුදෙව්වන්ගේ නැගිටීමෙන්  සහ 1944 වෝර්සෝ කැරැල්ලෙන් , අල්ලා ගත් පෝලන්තයේ නාසි අන දෙන නිලධාරීන් පුදුමයට පත් වූ ආකාරයටම, පලස්තීන නැගිටීම ගැන නෙතන්යාහු රජය මවිතයට පත් විය. උඩඟුකම සහ වාර්ගික වෛරය නිසා අන්ධව සිටි එය, තම මර්දනය මගින් පලස්තීනුවන්ගේ කොන්ද බිඳ දමා ඇති බැවින් ප්‍රතිරෝධය අශක්‍ය යැයි   විශ්වාස  කලේය. එහි වරද හෙලිදරව් වී දැන් එය – දස සහ සිය දහස් ගනනක් ඝාතනය කරමින් නැගිටීම් වලට ප්‍රතිචාර දැක්වූ නාසීන් වාඩිලා ගත්  පෝලන්තයේ දී මෙන් – රුධිර ස්නානයක් කරා ගමන් කරමින් සිටී.

මෙම පිලිවෙත අරාබි හා ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තියේ පෘථුල විරෝධයට මුහුන දෙයි. අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ගේ නිර්ලජ්ජිත බොරු නොතකා, ලොව පුරා බිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාව අතර පලස්තීනුවන් කෙරෙහි පුලුල්  සහයෝගයක් පවතී. 

කෙසේ වෙතත්, මෙම සහයෝගය සහ විරෝධය දේශපාලනිකව බලමුලු ගැන්විය යුතුය. විශේෂයෙන්ම, ඊශ්‍රායලයේ කම්කරුවන් හා තරුනයන් නෙතන්යාහු ආන්ඩුවේ මිනීමැරු පිලිවෙත්වලට එරෙහිව තමන්  වෙන් කර ගනිමින්  විරුද්ධ විය යුතු අතර මර්ධනයට හා වාඩිලෑමට එරෙහිව පලස්තීනුවන්ගේ සටනට සහාය දිය යුතුය.

දූෂිත අරාබි සහ මැද පෙරදිග ධනේශ්වර තන්ත‍්‍ර , අධිරාජ්‍යවාදී පිටුබලය ලත් ලේවැකි මර්දනයක් දියත් කිරීමේ  නෙතන්යාහුගේ සූදානමට හවුල් ය. නෙතන්යාහු විසින් නොසලකා හරිනු ඇති, උත්සන්න වීම  අඩු කිරීම සහ සංයමය සඳහා තුර්කියේ, ඊජිප්තුවේ, සවුදි අරාබියේ සහ කලාපයේ වෙනත් තැන්වල ධනේශ්වර ආන්ඩු,   ආයාචනා කරති. ඒ අතරම, ඔවුන් සියල්ලෝම තමන්ගේ මිලිටරි සහ මූලෝපායික හේතු උදෙසා ඊශ්‍රායල පාලන තන්ත්‍රය සමඟ සමීප සබඳතා වර්ධනය කර ගැනීම සඳහා මං  සොයමින් සිටිති.

ඊශ්‍රායලය තුල නෙතන්යාහුගේ ප්‍රහාරය නැවැත්විය හැකි බලවේගය වන්නේ, ගාසා තීරයට එල්ල කරන ප්‍රහාරය නැවැත්වීමට, නෙතන්යාහු පාලනය බිඳ දැමීමට සහ ගාසා තීරයේ සහ බටහිර ඉවුරේ  ඊශ්‍රායල වාඩිලා ගැන්ම අවසන් කිරීමට,  ඒකාබද්ධ අරගලයක් පෙරට ගන්නා  ඊශ්‍රායල, පලස්තීන සහ ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තියයි.

පලස්තීන නැගිටීමෙන් නෙතන්යාහු තන්ත්‍රය සැලී යයි Read More »

GAZA

පුවත්: අධිරාජ්‍යවාදය ගාසා තීරය ලේ විලක් කිරීමට සැරසෙයි

අපේ ලියුම්කරු විසිනි.

GAZA
ඊශ්‍රායල ගුවන් ප්‍රහාරයක් අතරතුර 2023 ඔක්තෝබර් 7 වන දින ගාසා නගරයේ ගොඩනැගිලිවලට ඉහළින් ,දුමාරයක් නැඟේ.  මහමුද් හම්ස් |  AFP |  Getty Images

ඊශ්‍රායලයේ බෙන්ජමින් නෙතනයාහුගේ පාලන තන්ත්‍රය, අධිරාජ්‍යවාදී සියලු මධ්‍යස්ථානවල පූර්න අනුමැතිය හා සහාය සහිතව, වර්ග සැතපුම් 141ක් වන ගාසා තීරයේ ජීවත් වන මිලියන දෙකකට අධික ජනයාට ආහාර, ඉන්ධන යනාදී අත්‍යාවශ්‍ය දෑ අවහිර කරමින් ද, ගුවන් හා මිසයිල් ප්‍රහාරවලට ඔවුන් ගොදුරු කර ගනිමින් ද, සමූල  ඝාතක යුද්ධයක් අරඹා ඇත. ඊශ්‍රායලය සඳුදා කියා සිටියේ, ප්‍රහාර එල්ල කරන අතරම තමන් මෙකී අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය – එනම්, “ආහාර, ඉන්ධන හා ඖෂධ ආදී සියල්ල – වලක්වන” බව ය. සඳුදා එල්ල කල ප්‍රහාරය එතෙක් මෙතෙක් ගාසා තීරයට තමන් විසින් එල්ල කෙරුනු විශාලතම ප්‍රහාරය බව ඊශ්‍රායලය පවසයි. 

ප්‍රහාරය මගින් පැය 24ක් තුල 187,518 නිවාස හැර ගොස් ඇති බව එක්සත් ජාතී්ගේ සංවිධානය වාර්තා කර ඇත. එයින් 137,427ක් පාසැල් 43 ක නවාතැන් ගෙන ඇති අතර, 41,000කගේ නිවාස මුලුමනින් ම විනාශ වී හෝ අලාභහානි වී ඇති නිසා නෑ-හිතවතුන්ගේ නිවෙස්වල රැකවරන ලබති. 

සඳුදා, ගාසා නගරයට උතුරින් පිහිටි ජබාලියා සරනගත කඳවුරට බෝම්බ හෙලන ලදී. එහි සිටි එක් වාර්තාකාරිනියක් සඳහන් කර ඇත්තේ, සිය ජිවිත මුලුමනින් ම අනාරක්ෂිත බව ය. මේ වන විටත් පුවත්පත්කලාවේදීන් දුසිම් භාගයක්වත් බෝම්බ ප්‍රහාරවලින් මරනයට පත් වී ඇත.   

එක්සත් ජනපදයේ රිපබ්ලිකන් සෙනෙට් සභිකයෙකු වන ජෝෂ් හෝලි  සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ කර ඇති ප්‍රනාශයක් අද “අල් ජසීරා” වාර්තා කර ඇත. “ඊශ්‍රායලය පැවැත්ම පිලිබඳ තර්ජනයකට මුහුන දී සිටී. යුක්රේනයට දෙන කවර හෝ අරමුදලක් වේ නම් එය වහා ම ඊශ්‍රායලයට හරවා යැවිය යුතු ය.” ඒ වන විටත් ඇමරිකානු යුද නැවක් ඊශ්‍රායලයට සහාය පිනිස වහා යවනු ලැබ තිබිනි.

මේ අතර ඇමරිකානු ඒකාබද්ධ කාර්‍ය මන්ඩල ප්‍රධානීන්ගේ සභාපති ජෙනරාල් චාල්ස් කිව්. බ්‍රවුන් “මෙම සටනට අත නො දමන්නැයි (not get involved) ඉරානයට තර්ජනය කර ඇත. 

එක්සත් රාජධානියේ විදේශ ලේකම් ජේම්ස් ක්ලෙවර්ලි ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ “ගාසා තීරය මුලුමනින් අවහිර කිරීමට” තමන් විරුද්ධ නො වන බවයි. “පලස්තීන ජනයා අතර තමන්ගේ ම ආරක්ෂාව සලසා ගැනීමට” හමාස් සංවිධානයට එවිට සිදු වනු ඇත යන නරුම ප්‍රකාශය ඔහු ඊට එකතු කර ඇත. 

කොටු කරනු ලැබූ සිවිල් ජනතාව හා ස්ථාන ඉලක්ක කරගනිමින් බෝම්බ හෙලන සෑම මොහොතකම  ජාත්‍යන්තර මානුෂවාදී නීති සම්මුතීන් අමු අමුවේ උල්ලංගනය කර ඇති

නෙතනයාහු යුධ අපරාධ කරුවෙකි.  එහෙත් අධිරාජ්‍යවාදය මෙම සම්මුති මායිම් කරන්නේ නැත. යුක්‍රේනයේ හිටපු නාසි ඝාතකයන් කැනේඩියානු පාර්ලිමේන්තුව තුල උත්කර්ෂයට නංවමින් ද, නව නාසි වාදීන්ගේ නියෝජිතයෙක් වන සෙලෙන්ස්කිගේ ආන්ඩුවයට සියලු මිලිටරි හා මූල්‍යමය සහාය දෙමින් ද සිටින අධිරාජ්‍යවාදයට ඊශ්‍රායලයේ අපරාධවලට එරෙහි පුලුල් ව්‍යාපාරය  “යුදෙවි විරෝධය” ලෙස හංවඩු ගැසීම නරුමවාදයකි.  එහි අර්ථය ඊශ්‍රායලයේ ලේ පිපාසිත සියෝන්වාදය වහංගු කිරීමයි.

පුවත්: අධිරාජ්‍යවාදය ගාසා තීරය ලේ විලක් කිරීමට සැරසෙයි Read More »

G20

G20 සමුලුව සඳහා  වාර්තාව ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියේ ගැටලු සඟවයි

නික් බීම්ස් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 සැප්තැම්බර් 06 දින පල වූ ‘Report to G20 summit glosses over problems in global financial system’ යන නික් බීම්ස් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය SF විසිනි.

මූල්‍ය අධිකාරීන් විසින් නිකුත් කරනු ලබන නිවේදනවල අරමුන වන්නේ තමන් ම රවටා ගැනීම ද, නැතහොත් ඒවා භාර දෙනු ලබන සංවිධාන රැවටීම ද; එසේත් නැතහොත්, “අශ්ව කුලප්පුවක්” වැනි කලබැගෑනියක් ඇතිවීම වැලැක්වීම සඳහා, ප්‍රසිද්ධ ලියකියවිලි වල ඕනෑවට වඩා වැඩි දේවල් ප්‍රකාශ නොකිරීම වඩාත් සුදුසු යැයි ඔවුන් සලකන නිසාද එසේ කටයුතු කරන්නේ ද යන්න සමහර විට දැනගැනීම අපහසුය.

නවදිල්ලියේ ආරම්භ වන G20 නායකයින්ගේ සමුලු රැස්වීමට, ලෝකයේ ප්‍රධාන මූල්‍ය නිරීක්ෂන ආයතනය වන මූල්‍ය ස්ථායිතා මන්ඩලයේ (Financial Stability Board- FSB) සභාපති ක්ලාස් නොට් නමින්  නිකුත් කල ලිපිය සම්බන්ධයෙන් මෙය අදාල ය.

G20
2023 අගෝස්තු 24, බ්‍රහස්පතින්දා, ඉන්දියාවේ නවදිල්ලියේ G20 සමුලු ලාංඡනය සහිත ඉදිකිරීම් භූමියක් අසල කම්කරුවෝ දිවා විවේකය ලබති. බොහෝ වීදි වෙලෙන්දන් සහ නගරය පුරා පැතිර ඇති පැල්පත් නගර සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, නවදිල්ලිය අලංකාර කිරීම යන්නේ අදහස වන්නේ, අවතැන් වීම සහ ජීවනෝපායන් අහිමි වීමයි. . [AP ඡායාරූපය/මනිෂ් ස්වරුප්]

නොට් ආරම්භ කලේ, ගෝලීය ආර්ථිකය ප්‍රකෘතිමත් වීමේ “ගම්‍යතාව (වේග-බලය) හීන වෙමින් පවතින බවටත්” ප‍්‍රධාන ආර්ථිකයන්හි පොලී අනුපාත ඉහල යාම වඩ වඩාත් (ආර්ථිකයට) දැනෙමින් පවතිනා බවටත්, අනතුරු ඇඟවීමක් කරමින්, එනමුත් මේ දක්වාම බැංකු පද්ධතියේ  ඔරොත්තු දීමේ  හැකියාව පවතින බව ප්‍රකාශ කරමිනි. “පශ්චාත් අර්බුද G20 ප්‍රතිසංස්කරන මගින් හඳුන්වා දුන් ශක්තිමත් බැංකු ප්‍රාග්ධන ස්වාරක්ෂක (බෆර) ” මෙයට කිසිසේත් අල්ප නොවන ආකාරයකින් බලපා ඇති බව ඔහු කියා සිටියේය.

මාර්තු මස බැංකු අංශයේ කැලඹීම, එක්සත් ජනපද ඉතිහාසයේ විශාලතම බැංකු බිඳ වැටීම් හතරෙන් තුනක් මෙන්ම, ක්‍රෙඩිට් ස්වීස් (Credit Suisse) හි බිඳවැටීම සහ පවරා ගැනීම ද අත් දුටුවේය. එය 2008 ගෝලීය මූල්‍ය අර්බුදයෙන් (GFC) පසුව ක්‍රියාත්මක කරන ලද මූල්‍ය ප්‍රතිසංස්කරන සඳහා “පරීක්‍ෂනයක්” වූ අතර, අවම වශයෙන්  කිවහොත් නොට් ප්‍රකාශ කරන අයුරින්, එම පරීක්ෂනයෙන් ඔවුන් සමත් වී ඇත.

බැංකු අංශයේ ආතතියේ එක් එක් තනි සිද්ධීන්, “වර්තමාන පරිසරය තුල අවදානම් සහිත තත්ත්වයන් කෙතරම් වේගයකින් එලිමහනට පැමිනිය හැකි ද” යන්න පිලිබඳ දැඩි මතක් කිරීමක් බව ඔහු ලියා ඇත. කෙසේ වෙතත්, “එක් එක් බැංකු විසින් මුහුන දෙන ලද ප්‍රාතතීන් එකක් පසුපස එකක් ලෙස වැඩී යමින් පූර්න අර්බුදයක් කරා ඇද නොවැටී පැවතීම” දිරිගන්වනසුලු බවත්, එය G20 ප්‍රතිසංස්කරන(වල සාර්ථකත්වය) සඳහා සාක්ෂියක් බවත් ඔහු නිගමනය කලේය.

ඇත්ත වශයෙන්ම නම්, ඕනෑම වෛෂයික තක්සේරුවකින් හෙලිදරව් වන කරුන වන්නේ G20 ප්‍රතිසංස්කරන, පරීක්ෂනයෙන් සම්පූර්නයෙන්ම අසමත් වී ඇති බවයි.

එක්සත් ජනපදය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, සිලිකන් වැලි බැංකුව, සිග්නේචර් සහ ෆස්ට් රිපබ්ලික්  යන අසාර්ථක වූ එක්සත් ජනපද බැංකු තුනෙහි, ධනවත් පුද්ගලයන් සහ සංගත ඇතුලු තැන්පත්කරුවන්ට, ඔවුන්ගේ මුදල් එක්සත් ජනපද බලධාරීන් ලවා ඇප-සහතික කර ගැනීමට සිදු විය. එසේ නොකලේ නම් එය “පද්ධතිමය අර්බුදයක්” අවුලුවා ලීමට ඉඩ තිබුනි.

ක්‍රෙඩිට් ස්වීස්හි අභාවයත් සමඟ ජාත්‍යන්තර සම්මතයෙහි රාමුව හෙවත් ඊනියා ප්‍රතිසංස්කරනවල අසාර්ථකත්වය වඩාත් පැහැදිලිව පෙනෙන්නට විය.

ස්විට්සර්ලන්ත ජාතික බැංකුව ( ස්විට්සර්ලන්ත මහ බැංකුව)  සහ ස්විස් රජය විසින් සංවිධානය කරන ලද ගනුදෙනුවකදී, ගෝලීය මූල්‍ය අර්බුදයෙන්ට පසුව එලැඹ ගන්නා ලද, “සම්මතය” (“resolution”)  ලෙස නම් කරන ලද සියලුම රෙගුලාසි සහ ගිවිසුම්වලට පටහැනිව, ක්‍රෙඩිට් ස්වීස්, යූබීඑස්  (UBS) විසින් පවරා ගන්නා ලදී.

එකල මෙය විවෘතවම පිලිගන්නා ලදී. ස්විස් ජාතික බැංකුවේ සභාපති තෝමස් ජෝර්ඩන් පැවසුවේ “සම්මතය” පද්ධතිමය අර්බුදයක අවදානම ගෙනෙනු ඇති බවයි.

“සාමාන්‍ය තත්වයන් යටතේ න්‍යායිකව ගත් කල  සම්මතය ක්‍රියාවට දැමිය හැකි නමුත්, පොදුවේ අප පසුවූයේ මූල්‍ය වෙලඳපොලවල දැවැන්ත වික්ෂිප්තභාවයක් සහිත බිඳෙනසුලු පරිසරයක ය. මෙම තත්ත්වයන් යටතේ සම්මතය ස්විට්සර්ලන්තයේ පමනක් නොව ගෝලීය වශයෙන්ම විශාල මූල්‍ය අර්බුදයකට තුඩු දිය හැකිව තිබුනි,” ඔහු පැවසීය. 

වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, සම්මතය එය අවශ්‍ය නොවන තත්ත්වයන් යටතේ ඵලදායි වනු ඇති නමුත්, එහි ක්‍රියාකාරිත්වය අපේක්ෂිත තත්ත්වයන් තුල එය නිෂ්ප්‍රයෝජන වනු ඇත !

ස්විට්සර්ලන්ත මුදල් ඇමති කරින් කෙලර්-සටර් විසින් ද එම කරුනම ඉදිරිපත් කෙරිනි. ප්‍රධාන බැංකු අසාර්ථක වීම් වෙනුවෙන් සකස් කරන ලද හදිසි අවස්ථා ප්‍රොටෝකෝල (සම්මත කර ගත් ක්‍රියා පටිපාටි) වලට අනුව ක්‍රියා කිරීම “ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අර්බුදයක් අවුලුවාලිය හැකිව තිබුනු” බව ඇය පැවසුවාය.

G20 ප්‍රොටෝකෝලයන්ට අනුව ගෝලීය වශයෙන් වැදගත් බැංකුවක් ඈවර කල නොහැකි බව ඇය නිගමනය කර තිබුනි.

මාර්තු මස අත්දැකීම් නොසලකා හරිමින් නොට් පැවසුවේ, “2008 මහා මූල්‍ය අර්බුදයෙන් පසුව FSB විසින් සකස් කරන ලද ජාත්‍යන්තර සම්මත රාමුව එකී අරමුන සඳහා සුදුසු බවට” තමා ඒත්තු ගෙන සිටින බවයි.

කෙසේ වෙතත්, “වඩාත් ඉහල නය සේවා පිරිවැය තවදුරටත් ආර්ථිකය පුරා පැතිර පවත්නා බැවින් ඉදිරි මාසවලදී මූල්‍ය වෙලඳපොලවල තවදුරටත් ආතතීන් පැවැතීමේ ඉඩකඩ බැහැර කල නොහැකි” බව ඔහු සඳහන් කලේය.

ඒ අතරම, මූල්‍ය පද්ධතිය, “වේගවත් වෙමින් පවතින ඩිජිටල්කරනයට සහ දේශගුනික විපර්යාස අවදානම්වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමේ අවශ්‍යතාවය ඇතුලු, ගැඹුරු ව්‍යුහාත්මක වෙනස්කම් මධ්‍යයේ” පවතී.

මෑත වසරවල “ප්‍රධාන ප්‍රවනතා” වලින් එකක් වන්නේ, ඇතැම්විට “ඡායා බැංකු” ලෙස ද හඳුන්වනු ලබන, බැංකු නොවන මූල්‍ය අතරමැදිකරනයේ (Non Banking Financial Intermediation – NBFI) වර්ධනය වී ඇති වැදගත්කමයි. (NBFI යනු, ආයෝජන අරමුදල්, රක්ෂන සමාගම්, විශ්‍රාම අරමුදල්, ආයෝජන බැංකු, උගස්කරුවන් ආදී වශයෙන්, නය නිර්මානයට සහභාගී වන, එහෙත් නියාමන අධිකාරීන්ගේ පරීක්ෂාවට බඳුන් නොවන අතරමැදි මූල්‍යයයි – පරිවර්තක) එය නය ගැනීමේ ප්‍රභවයන් විවිධාංගීකරනය කර ඇති නමුත් නය ගොඩ ගැසීමටද හේතු වී තිබේ. 

“නිසි ලෙස කලමනාකරනය නොකලහොත්, කම්පන තත්ත්වයක දී, නය අරමුදල්වල ලීවරනය ආතතිය වර්ධනය කිරීමට හේතු විය හැකි අතර, භාන්ඩ සහ බැඳුම්කර වෙලඳපොලවල මෑත කාලීන ප්‍රාතතීන් මගින් පෙන්නුම් කෙරුනු පරිදි එය පද්ධතිමය කඩා වැටීමකට තුඩු දිය හැකිය.”

නමුත් කලමනාකරනය සදහා නිවැරදි තොරතුරු සහ දත්ත අවශ්‍ය වේ. එසේ නොමැති වූ කල නියාමකයින් වීමට නියමිත අයට වැඩ කරන්නට සිදුවන්නේ අඳුරේ අතපත ගාමින් ය. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) විසින් පිලිගනු ලැබ ඇති පරිදි, NBFI සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් බොහෝ දුරට කිසිවක් ම හෝ නොදන්නා ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍ර පවතී. 

නොට් මෙම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ සඳහන හැකිතාක් දුරට සැර බාල කරමින් මෙසේ ඉදිරිපත් කරයි:

“NBFI නය අරමුදල් විවිධ ආකාර ගත හැකි අතර, බොහෝ විට ඒවා හඳුනා ගැනීමට හෝ මැනීමට අපහසුය. එමඟින් ඒවා ආශ්‍රිතව පවතින අන්තරායකාරී අවදානම් තක්සේරු කිරීම සංකීර්න කෙරේ.”  

ඔහුට කල හැකි වැඩිමනත්ම දෙය වූයේ, ප්‍රධාන දත්තවල හිඩැස් පිරවීම සහ “ආශ්‍රිත අන්තරායකාරී අවදානම් ආමන්ත්‍රනය කිරීම” සඳහා “ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග” හඳුනා ගනිමින් මෙම ක්ෂේත්‍රයේ පවතින ප්‍රවනතා පිලිබඳ සමුලුවට වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කිරීමයි.

මෙම ප්‍රකාශ වලින් ලබා ගත හැකි එකම නිගමනය නම් වර්තමානයේ FSB සහ අනෙකුත් සෑම මූල්‍ය අධිකාරියක්ම අඳුරේ අතපත ගාන බවයි.

ඩිජිටල්කරනයේ ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍රය වන්නේ ක්‍රිප්ටෝ වත්කම් ඉස්මතුවීමයි. පසුගිය වසර පුරා සිදු වූ සිදුවීම් ගනනාවක් විසින් “සාම්ප්‍රදායික මූල්‍ය පද්ධතිය සමඟ එහි වැඩෙන බන්ධනයන් සැලකිල්ලට ගත් කල, සමීප නිරීක්ෂනයක් අවශ්‍ය කෙරෙන ක්‍රිප්ටෝ-වත්කම් පද්ධතික වටාපිටාවේ ඇති අන්තරායන්ට තුඩු දීමේ ශක්‍යතා ඉස්මතු කර පෙන්වා තුබූ” බව නොට් ලිවීය.

“ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියේ අන්තර් සම්බන්ධිතභාවය නිසා එක් මූල්‍ය ආයතනයක සිදුවන සයිබර් සිදුවීමක් හෝ එහි තුන්වන පාර්ශ්ව සැපයුම්කරුවෙකුගේ සිදුවීමක්, දේශසීමා සහ පුලුල් අංශ හරහා පැතිරී යා හැකි බව” ඔහු පැහැදිලි කලේය.

“මෑත කාලීන කාලගුනික සිදුවීම් අරේඛීය (රේඛීය නොවන) ප්‍රතිඵල ඇති කිරීම සඳහා ශක්‍යතාව පෙන්වා ඇති” බැවින්, දේශගුනික විපර්යාසද මූල්‍ය පද්ධතියට අවදානම් ඇති කරයි; ඊට හේතුවන්නේ, අපේක්ෂිත ප්‍රමානයට වඩා අත්‍යන්ත ලෙස වැඩි ආර්ථික ප්‍රතිවිපාක ඇති කිරීම සහ එම හේතුවෙන් මූල්‍ය පද්ධතිය තුල එකී අවදානම පෝෂ්‍ය කිරීම සිදුවන හෙයිනි.

අවසාන වශයෙන්, ඉදිරි මාස සහ වසර වලදී ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියට අභියෝග සහ කම්පනවලට මුහුන දීමට සිදුවනු ඇති බව සහතික යයි අනතුරු අඟවමින් නොට් ප්‍රකාශ කලේ, අධිකාරීන්ගේ ක්‍රියාවන් විසින් ඒවා  විස්තාරනය කෙරෙනවාට වඩා ඒවා අවශෝෂනය කර ගැනීමට “හැකියාවක් තිබීමේ විභවයක්” ඇති බවයි. වෙනත් වචනවලින් කිවහොත්, වැඩි කම්පනයක් ඇති වූ විටෙක, බලධාරීන්ට එය පාලනය කිරීමට හැකියාව තිබිය හැකි නමුත්, එය නිශ්චිත නැති බවයි.

සමස්තයක් ලෙස ගත් කල, ෆයිනෑන්ෂල් ටයිම්ස් පුවත්පත “ලෝකයේ බලවත්ම මූල්‍ය මුර බල්ලා” ලෙස විස්තර කර ඇති පාර්ශ්වය විසින් ඉදිරිපත් කෙරෙන මෙම වාර්තාව චිත්‍රනය කරන පින්තූරය පෙන්වා දෙන්නේ, සිය මූල්‍ය පද්ධතිය අර්බුද ඇති විය හැකි මූලාශ්‍රවලින් පිරී ඇති බැව් ධනේශ්වර පාලක පන්තියේ නියෝජිතායතන දන්නා බවයි. එහෙත් ඊලඟ පහර වදින්නේ කොතනින් ද යන්න පිලිබඳ සැබෑ අදහසක් ඔවුන්ට නොමැති අතර, එය වැලැක්වීම සඳහා කුමක් කල යුතුද යන්න පිලිබඳව ඔවුන්ට ඇත්තේ ඊට ද අඩු වැටහීමකි.

G20 සමුලුව සඳහා  වාර්තාව ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියේ ගැටලු සඟවයි Read More »

Protest

දක්ෂිනාංශික පෝලන්ත ආන්ඩුවට එරෙහිව වෝර්සෝහි මහා පෙලපාලියක් පැවැත්වෙයි

මාටින් නොවැක් විසිනි

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 ඔක්තෝබර් 03 දින පල වූ ‘Mass demonstration in Warsaw against right-wing Polish government’ යන මාටින් නොවැක් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය  මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

ඉරිදා දිනඅන්ත දක්ෂිනාංශික PiS (නීතිය සහ යුක්තිය පක්‍ෂය) ආන්ඩුව ඉවත් කිරීම සඳහා සිය දහස් ගනනක්, පෝලන්ත අගනුවර වන වෝර්සෝ හි උද්ඝෝෂනය කලහ. “Marsz Miliona Serc” (හදවත් මිලියන ගනනක පා ගමන) සටන් පාඨය යටතේ, විපක්ෂ නායක දක්ෂිනාංශික පුරවැසි වේදිකාව  (PO) නම් පක්ෂයේ ඩොනල්ඩ් ටස්ක් , පාර්ලිමේන්තු මැතිවරනයට සති දෙකකට පෙර මෙම උද්ඝෝෂනය  සඳහා කැඳවුම් කලේය. සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නව-වම (Nowa Lewica) හි වෝජිමියස් ෂාෂස්තෙ (Włodzimierz Czarzasty ) සහ රොබට් බියද්‍රෝන් (Robert Biedroń) සහ අග්‍රවුනියා (Agrounia) ගොවි ව්‍යාපාරයේ , මිහාල් කොවොජේචක් (Michał Kołodziejczak) යන නායකයෝ  උද්ඝෝෂනයට සහාය දුන්හ. ක්‍රැකොෆ්, ස්ටැෂී, තොරූන් සහ වුජ්ෂ් ( Krakow, Szczecin, Toruń and Lodz)  වැනි අනෙකුත් නගරවල ද දහස් ගනනක් වීදි බැස සිටියහ.

Protest
වෝර්සෝ හි උද්ඝෝෂනයේ කොටසක් [ඡායාරූපය X / Platforma Obywatelska ]

මෙම උද්ඝෝෂනයට මිලියනයක් සහභාගී වූ බව සංවිධායකයින් ප්‍රකාශ කල අතර  සිය දහස් ගනනක් සහභාගී වූ බවට පොලිසිය විසින් ඇස්තමේන්තු කර ඇත. සංවිධායකයින්ට අනුව, ස්ටැලින්වාදී තන්ත‍්‍රය අවසන් වී 1989 ධනවාදය යලි හඳුන්වා දීමෙන් පසු පැවති විශාලතම පෙලපාලියෙන් එකක් වන ජූනි 4 දා පැවති උද්ඝෝෂනය මෙන් දෙගුනයක් මෙය විශාල විය.ජූනි මාසයේ විරෝධතාවයේ ප‍්‍රේරකය  වූයේ “රුසියානු බලපෑමට” එරෙහිව විශේෂ කොමිසමක් පිහිටුවීම සඳහා මර්දනකාරී නීතියක් සම්මත කර ගැනීමයි. 

PiS ආන්ඩුවේ මර්දනකාරී පිලිවෙත්, නවතම පෙලපාලියේ කේන්ද්‍රීය භූමිකාවක් ඉටු කලේය. ජුලි මස අවසානයේදී ජොආනා නම් තරුන කාන්තාවක් ඇගේ මනෝ වෛද්‍යවරයා විසින් ක්‍රැකොෆ් හී දී හෙලා දැක ඇති අතර ගබ්සා කිරීමේ පෙත්තක් ගැනීම සම්බන්ධයෙන් පොලිසිය විසින් ඇයට අයුතු ලෙස සැලකූ බව අනාවරනය විය. වසර තුනකට පෙර, PiS ආන්ඩුව, දැඩි-කතෝලික සහ අන්තවාදී දක්ෂිනාංශික වටපිටාවේ තම අනුගාමිකයින් ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ගබ්සා නීතිය දැඩි කලේය. ඊට පෙර, පෝලන්තය,  ඒ වන විටත්  දැඩි ගබ්සා නීති ඇති රටවල් වලින් එකකි. නව නීතිය පැනවීමෙන් පසු, නීත්‍යානුකූල ගබ්සාව මුලුමනින්ම පාහේ කල නොහැක්කක් බවට පත් විය.

එකල, ගබ්සාව තහනම් කිරීමට එරෙහිව රට පුරා සිය දහස් ගනනක් ස්වයංසිද්ධව සති ගනනාවක් උද්ඝෝෂනය කලහ.  නැවතත්, ආන්ඩුවේ අන්ත දක්ෂිනාංශික න්‍යාය පත්‍රය පිලිබඳ පුලුල්ව පැතිරුනු පිලිකුල ජනතාව විදීවලට පිවිසීමට හේතු විය.  2015 සිට ආන්ඩුවට නායකත්වය දුන් PiS, අධිකරනයට සහ මාධ්‍යට බලකරමින් ඒකාධිපති පාලනයක් ස්ථාපිත කිරීමට ක්‍රමානුකූලව කටයුතු කර ගෙන යයි . ඒ අතරම,ඉතා මෑතකදී චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ ඇග්නීස්කා හොලන්ඩ්ට එරෙහි මඩ ව්‍යාපාරය සමඟ, එය විශේෂයෙන් ෆැසිස්ට් සහ යුදෙව් විරෝධී බලවේග ශක්තිමත් කරයි.

නමුත් 2007 සිට 2015 දක්වා පෝලන්ත රජයේ ප්‍රධානියා වූ හිටපු යුරෝපා සංගම් කවුන්සිලයේ සභාපති ටස්ක්ගේ වේදිකාව විකල්පයක් ඉදිරිපත් නොකරයි. ටස්ක්ගේ පක්ෂය (PO) , “ලිබරල්” ලෙස හැඳින්වීම විකාරරූපී මෘදූක්තියකි (යෙදුමකි). මැතිවරන ව්‍යාපාරය විසින් තහවුරු කර ඇති පරිදි ඔහු ද ක්‍රියාත්මක වන්නේ අන්ත දක්ෂිනාංශික න්‍යාය පත්‍රයක් අතැතිවය. ඔහු රුසියාවට එරෙහි නේටෝවේ යුද්ධයට සහය දක්වයි. එමෙන්ම, ඔහු යුරෝපා සංගමයට මුලුමනින්ම සහාය දක්වයි. දකුනේ සිට PiS හි සමාජ ප්‍රතිපත්තියට පහර දෙයි. මැතිවරන ව්‍යාපාරය අවසන් වෙද්දි, ඔහු සරනාගතයින්ට එරෙහිව වඩ වඩාත් ආක්‍රමනශීලී වී “වඩා හොඳ” ජාතිකවාදියෙකු සහ මිලිටරිවාදියෙකු ලෙස පෙනී සිටී.

ටස්ක් PiS ට චෝදනා කරන්නේ බෙලාරුස් දේශසීමාව ප්‍රමානවත් ලෙස වසා නොදැමීම, ඵලදායී ලෙස නැවත සන්නද්ධ නොකිරීම, පෝලන්ත නිලධාරීන්ට අපහාස කිරීම සහ රුසියාවට රහසිගතව සේවය කිරීම යනාදියටයි. පෝලන්ත පාර්ලිමේන්තුවේ (Sejm) සියලුම පක්ෂ මෙන්ම, PO ද, සමාජය මිලිටරිකරනය කිරීම සඳහා සලසන, ආන්ඩුවේ  ඩොලර් බිලියන ගනනක ප්‍රතිසන්නද්ධීකරන වැඩසටහනට පක්ෂව ඡන්දය දුන්නේය. ඒ අතරම, PO ලමා ප්‍රතිලාභ වැනි PiS හි සීමිත සමාජ පියවරයන් පවා විවේචනය කලේය.

එහි ආර්ථික වැඩසටහනේ හරය වන්නේ සංගතවලට පක්ෂව විශාල බදු සහන සහ නියාමනය ඉවත් කිරීමයි. නිදසුනක් වශයෙන්, යම් වාර්ෂික සීමාවකට වඩා අඩු පිරිවැටුමක් ඇති සමාගම්, අසනීප තත්ත්වයකදී වැටුප් අඛන්ඩව ගෙවීමෙන් නිදහස් කරනු ලැබේ. මෙම වගකීම රාජ්‍ය සමාජ ආරක්ෂන වැඩසටහන (ZUS) විසින් පවරා ගැනීමට නියමිත අතර, එහි අතිරේක වියදම් තවදුරටත් කප්පාදු සඳහා කඩතුරාවක් වනු ඇත.

2021 දී වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන් සහ පරිපූරක වෛද්‍යවරුන්ගේ පුලුල් විරෝධතා සහ වැඩ වර්ජන අවුස්සා ලීම මගින් පෝලන්ත සෞඛ්‍ය පද්ධතිය බොහෝ දුරට බිඳ වැටී ඇති බව කොරෝනා වයිරස් වසංගතය පෙන්වා දී ඇත. පෝලන්ත අධ්‍යාපන ක්‍රමය සඳහා ද එය එසේම වේ. සමස්ත වැඩකරන ජනතාවට අවසානයේ දී යලි සන්නද්ධ කිරීමේ සහ යුද්ධයේ දැවැන්ත පිරිවැය සම්පූර්නයෙන් දැරීමට සලස්වා ඇත.  සියයට 18 දක්වා ඉහල ගිය උද්ධමනය තවමත් සියයට 8ට වඩා ඉහල මට්ටමක පවතී.

නිල OECD සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, පසුගිය වසර තුල පමනක් පෝලන්ත වැටුප්වල සාමාන්‍ය මිලදී ගැනීමේ ශක්තිය සියයට 7කින් පහත වැටී ඇත. වැඩිවන ආහාර හා බලශක්ති මිල මෙම දැවැන්ත සැබෑ වැටුප් කප්පාදුවේ ප්‍රතිවිපාක උග්‍ර කරයි.

පෝලන්ත පාර්ලිමේන්තුවේ (සෙජ්ම්) සියලුම පක්ෂ, දකුනේ සිට වමට, කම්කරු පන්තියට එරෙහි  මෙම ප්‍රහාරවලට එකඟ වෙති. මෙය පෝලන්ත වාමාංශික ලෙවිකා පක්ෂයට ද අදාල වන අතර, සමීක්ෂනවලට අනුව සියයට 10 ක පමන ඡන්ද ප්‍රමානයක්, එයට ලබා ගත හැකිය. ප්‍රවෘත්ති සඟරාවක් වන පොලිටිකා (Polityka) පවා එම ව්‍යාපාරය “නිහඬ සහ නොපැහැදිලි” ලෙස විස්තර කරන තරමටම, පක්ෂය දක්ෂිනාංශික PO පක්ෂයට යටත් වී ඇත. එය හුදෙක් ඕනෑවට වඩා අහිමි නොවී සෙජ්ම් හි රැඳී සිටීමේ ඉලක්කය පසුුුුපස හඹා යයි.

සිමොන් හොවොන්යා ( Szymon Hołownia) ගේ නව පක්ෂය වන PL2050 හා දක්ෂිනාංශික ගොවි පක්ෂයක් වන PSL ඒකාබද්ධ වීමෙන් තනා ගත්  හි මැතිවරන සන්ධානයක් වන ෂෙචා ඩ්‍රෝගා ( Trzecia Droga – තෙවන මාර්ගය), PO විසින් කැදවන ලද උද්ඝෝෂන ඈත්ව සිටි අතර,  PiS ට සහ PO ට මැදින් මැතිවරන ව්‍යාපාරය තුල ස්ථානගත වී ඇත. එය ජයග්‍රහනය කිරීමට අපේක්ෂා කරන සියයට 9 ක ඡන්ද ප්‍රමානය අනුව , විශාල පක්‍ෂ දෙකෙන් එකකට බහුතර බලයක් ලබා ගැනීමට එය ඉවහල් විය හැකි බව, මත විමසුම් වාර්තා කරයි.

මත විමසීමේදී , ෆැසිස්ට්වාදී කොන්ෆෙඩරක්ජා (Konfederacja) පක්ෂය සඳහා වන සහයෝගය මත  විමසීම් වල දී,  සියයට 8 සහ 15 අතර උච්චාවචනක් ලෙස පැවතුනි. එය පැරනි දේශපාලන සංස්ථාපිතය අපකීර්තියට පත් වීමෙන් වාසි ලබන අතර, සමීක්ෂනවලට අනුව, සාමාන්‍ය ප්‍රමානයට වඩා වැඩි තරුන ඡන්දදායකයින් සංඛ්‍යාවක් ආකර්ෂනය කරයි.මෙම ෆැසිස්ට් පක්ෂයේ නව නායකයන් දෙදෙනා වන ස්ලොවොමියර් මෙන්ට්සන් ( Sławomir Mentzen ) සහ ෂිෂ්ටොෆ් බොසක් (Krzysztof Bosak) යන දෙදෙනාම 30 ගනන්වල මැද භාගයේ පසුවන අතර, ඔවුහු නිරන්තර මාධ්‍ය අවධානයට ලක් වෙති.

34 හැවිරිදි තරුන ව්‍යවසායකයෙකු වන මෙන්ට්සන් ගේ නැගීම, තම ෆැසිස්ට් පක්ෂවලට නවීන මුහුනුවරක් ලබා දුන් සහ මාධ්‍ය විසින් වැලඳ ගත්( පරි: ප්‍රංශයේ) මැරීන් ලී පෙන් සහ ( පරි: ඉතාලියේ) ජෝර්ජියා මෙලනි දැඩි ලෙස සිහි කැදවයි. ඔහු පක්ෂයේ වැඩපිලිවෙල සාරාංශ ගත කරමින් මෙසේ සූත්‍රගත කරයි: “අපට යුදෙව්වන්, සමලිංගිකයන්, ගබ්සා කිරීම්, බදු වලින් සහ යුරෝපා සංගමයෙන් තොර පෝලන්තයක් අවශ්‍යයි.”

යුක්රේනයට සහයෝගය දිම  ප්‍රශ්න කරන පෝලන්තයේ එකම ප්‍රධාන දේශපාලන කන්ඩායම කොන්ෆෙඩරක්ජා වේ. එය යුක්‍රේන සරනාගතයින්ට එරෙහි ව්‍යාපාරයකට ද නායකත්වය දෙන අතර PiS ට වඩා තියුනු ලෙස යුරෝපා සංගමයේ ජර්මානු නායකත්වයට පහර දෙයි. එය සමාගම් සඳහා දුරදිග යන සහන ඉල්ලා සිටින අතර 120,000 ජීවිත බිලිගත් PiS හි කොරෝනා වෛරස් ප්‍රතිපත්තියට දකුනේ සිට පහර දෙන්නේ රජය විසින් යම් යම් අවස්ථා වලදී අගුලු දැමීම් සිදු කල බැවිනි.

තව සති දෙකකින් මැතිවරන ජයග්‍රහනය කර නව ආන්ඩුව පිහිටුවන කවරෙකු වුව ද, යුද ප්‍රතිපත්තිය, කම්කරු පන්තියට එරෙහි සමාජ ප්‍රහාර සහ ජීවිතයට-පෙර-ලාභ වසංගත ප්‍රතිපත්තිය දිගටම ගෙන යනු ඇත. පැරිසියේ පෝලන්ත තානාපති යාන් එමරික් රොස්ටිසෙට්ස්කි ( Jan Emeryk Rościszewski) මාර්තු මාසයේදී පැහැදිලි කල පරිදි, යුක්රේනය සමඟ දේශසීමාවේ සිදුවන ඕනෑම සිදුවීමක් “ගැටුමට ඇතුලු වීමට” නිදහසට කරුනක් ලෙස භාවිතා කල හැකිය.

තුන්වන ලෝක යුද්ධයක හා ෆැසිස්ට් ම්ලේච්ඡත්වයේ අන්තරාය වැලැක්වීම සඳහා පෝලන්ත කම්කරුවන්ට හා තරුනයින්ට ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තිය සමග පෙලගැසී සිටින තමන්ගේම පක්ෂයක් අවශ්‍ය වේ. හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ පෝලන්ත අංශයක් ගොඩනැගීමේ අරමුන ඇතිව ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය සම්බන්ධ කර ගන්නා ලෙස අපි සියලුම පෝලන්ත පාඨකයින්ගෙන් ඉල්ලා සිටිමු.

දක්ෂිනාංශික පෝලන්ත ආන්ඩුවට එරෙහිව වෝර්සෝහි මහා පෙලපාලියක් පැවැත්වෙයි Read More »

Graves

ලිබියාව සඳහා නේටෝවේ ඊනියා “මානුෂික ආධාර වැඩසටහන” හෙවත් අපරාධකරුවන් ගැලවුම්කරුවන්ගේ වෙස් ගැනීම 

මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

Graves
2023 සැප්තැම්බර් 15 සිකුරාදා ලිබියාවේ ඩර්නා හි හදිසි ගංවතුරෙන් විපතට පත් වූවන්ගේ සොහොන් අසල මිනිසෙක් වාඩි වී සිටියි. [AP Photo/Yousef Murad]

මධ්‍යධරණී මුහුද අවට යුරෝපිය රාජ්‍යයන් දරුණු ගංවතුරකින් යටකරමින් හමාගිය ඩැනියෙල් කුණාටුව, අප්‍රිකාවේ ලිබියානු මධ්‍යධරණී වෙරලබඩ පිහිටි ඩර්නා නගරයට හා අසල වියලි නිම්නයට, ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ අසාමාන්‍ය වර්ෂාපතනයක් ලබා දෙමින්, එම වියලි නිම්නය (වොඩිය) ජලයෙන් පුරවා ඩර්නා නගරය අසල ජල පෝෂක වේලි දෙකක් පුපුරුවා හැරියේය.

ලක්ෂයකට  වැඩි පිරිසක් වාසය කරන ඩර්නා හි හතරෙන් එකක් මුළුමනින්ම ගසාගෙන ගියේය. නගරයේ  පමණක් මියගිය සංඛ්‍යාව 20,000 ක් යැයි විශ්වාස කෙරේ. 1927 දී ඇල්ජීරියාවේ ඇති වූ දරුණු  ගංවතුරෙන් සිදු වූ  ජිවිත විනාසය  හා සැසදීමේදී මෙහිදී සිදු වූ ජීවිත විනාශය, එය අගුටුමිටි ස්වභාවයකට පත් කරයි.

ලිබියාවට එරෙහිව , මහා ව්‍යසනයක් හැරෙන්නට වෙන කිසිවක් ලබා නොදුන්, එක්සත් ජනපද-නේටෝ ආක්‍රමණය, ට්‍රිපොලි සහ සර්ටේ වෙත  බෝම්බ හෙලා ජීවිත 25000ක් බිලි ගත් අතර මාස 7ක් ගෙන ගිය යුද්ධය, 2011 ඔක්තෝම්බර් 20 වෙනිදා මුවමර් ගඩාෆි ඝාතනයත් සමග අවසන් විය. 

ඉනික්බිතිව, බාහිර බලවතුන්ගේ  පිටුබලය ලද  ප්‍රතිවාදී කන්ඩායම් අතර ඇවිලී ගිය සිවිල් යුද්ධය  මිනිස් ජීවිත දහස් ගණනක් බිලි ගත්තේ, විශාල තෙල් හා ගෑස් සංචිත පාලනය කිරීමට ගෙනගිය  තරඟයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසිනි. දැන් බෙන්ගාසි මූලස්ථානය කොට ගත් නැගෙනහිර කලාපයක් සහ අගනුවර වන ට්‍රිපොලියෙන් පාලනය වන බටහිර කලාපයක් ලෙස, එකිනෙකට සතුරු රජයන් දෙකකට ලිබියාව  බෙදා ඇත. ට්‍රිපොලි සිට අගමැති අබ්දුල් හමීඩ් ඩ්බෙයිබේගේ  ජාතික එකමුතුවේ රජය විසින් පාලනය කරනු ලබන අතර  කලීෆා හෆ්තාර්ගේ ලිබියානු ජාතික හමුදාවේ සහාය ඇතිව අගමැති ඔසාමා හමාඩ් යටතේ නැගෙනහිර පාලනය කෙරේ.

 නේටෝ ආක්‍රමණයට පෙර, 2010 දී, අප්‍රිකානු මහද්වීපයේ විශාලතම මෙන්ම වඩාත් සංවර්ධිත,  වැඩිම ආයු අපේක්ෂාව සහිත, ආර්ථික වශයෙන් වඩාත් සමෘද්ධිමත් රට වූයේ ලිබියාව යි.  

එක්සත් ජනපදය ගෙන ගිය   ව්‍යසනකාරී යුද්ධයේ ප්‍රතිවිපාක ලෙස ගරාවැටෙන යටිතල පහසුකම් සහිත, දරිද්‍රතාවය සහ හිගනකම උරුම කර ගත් රටක්  බවට ලිබියාව පරිවර්තනය වී ය. ජනගහණයෙන් තුනෙන් එකක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වේ.  මිලියන 6.7 ක ජනගහනයෙන් 900,000 කට ආසන්න පිරිසකට දැන් මානුෂීය ආධාර අවශ්‍යව පවතී.

යුද්ධයට පෙර වර්ෂය වන 2010 දී ලිබියාවේ දළ දේශීය ,නිෂ්පාදිතය ඒක පුද්ගල ආදායම ඩොලර් 11,611 කි. 2021 වන විට,එකී ආදායම ඩොලර් 5,909 දක්වා අඩකින් අඩු විය. ඉතියෝපියාව (සියයට 591 කින් ඉහළට), කෙන්යාව (සියයට 468 කින් ඉහළට) සහ නයිජීරියාව (සියයට 230 කින් ඉහළ ගොස්) වැනි අප්‍රිකානු රටවලට  ප්‍රතිවිරුද්ධව, 2010 සිට 2021 දක්වා රටේ ශුද්ධ ධනය සියයට 21 කින් තියුනු ලෙස පහත වැටිනි.

ලිබියාවට එරෙහිව  එක්සත් ජනපද- නේටෝ ආක්‍රමණය සිදු වන්නේ ජනාධිපති බරක් ඔබාමාගේ පරිපාලනය යටතේ දීය.

ඔබාමා, ජනාධිපති ධුරයට පත්වූ 2009 වසරේ දීම, සාමය සඳහා වන නොබෙල් සාම ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලැබීය. අට වසරක තම ජනාධිපති ධුර  කාලසීමාව තුලදී ඔහු එක් දිනක් හෝ යුද්ධයෙන් වියෝ නොවුනි. එමෙන්ම    ඔහු ඉරාකයට  හා ඇෆ්ගනිස්ථානයට එරෙහි හමුදා ආක්‍රමණය තවදුරටත්  තීව්‍ර කලේ ය.ඔහු  2013 දී සිරියාව ආක්‍රමණය කරමින්, සිරියාව විනාශ කොට සිවිල් වැසියන් ලක්ෂ ගණනින් මරා දැමූ යුද්ධකට මුල් පිරී ය. ,  ඩ්‍රෝන යානා මගින් කරනු ලබන යුද්ධයකට මුල පුරමින් ,ඔහු  ඇෆ්ගනිස්ථානය , පකිස්ථානය, යේමනය , සෝමාලියාව යන රටවලට ඩ්‍රෝන වැසි වස්සා,අහිංසක මිනිසුන් දහස් ගණනක් මරා දැමීය. 

2011 ලිබියාව ආක්‍රමනයෙන් පසුව එහි ප්‍රතිවාදී මිලිෂියා කන්ඩායම් අතර සිවිල් යුද්දයක් ඇවිලීම පිටුපස අදිරාජ්‍යවාදීන්ගේ හා දනපති බලයන්ගේ පිටුබලය ලැබූ පාර්ශවයන්ගේ අරමුන වූයේ තෙල් සම්පත් මත සිය ආදිපත්‍ය පිහිටුවාලීමයි.

මේ කොන්දේසි යටතේ ඩර්නා වේලි නඩත්තු නොකෙරුනි.එබැවින්, ඩර්නාහී වේලි දෙක බිද වැටී එහි මිනිස් ජීවිත  20000 එක් රැයකින් පිස දැමීමේ  වගකීමෙන් ගැලවීමට ඔබාමාට සහ ඔහුගේ සගයන්ට නොහැකිය.

ගඩාෆි තන්ත්‍රය පෙරලා දැමීම සඳහා මුස්ලිම් මූලධර්මවාදී කන්ඩායම් යොදා ගනු ලැබුනි. ISIS ලෙස හඳුන්වනු ලබන මුස්ලිම් මූලදර්මවාදී කොටසක්  ජනාධිපති බෂාර් අල්-අසාද්ට එරෙහි කැරලිකාරී ව්‍යාපාරයකට සම්බන්ධ වීමට සිරියාවට යවන ලදී . ඉත පුහුණුව ලත්  අනෙකුත් ඉස්ලාම් මූලධර්මවාදීන් දකුණට ගමන් කරමින්, චැඩ්, නයිජර්, මාලි, බුර්කිනා ෆාසෝ , මධ්‍යම අප්‍රිකානු ජනරජය සහ නයිජීරියාව ඇතුළු  සහේල් ප්‍රදේශ අස්ථාවර කරමින් අප්‍රිකාවේ පුරා ප්‍රචණ්ඩත්වය ව්‍යාප්ත කෙරුනි. 21 වන සියවසේ දෙවන දශකයේ, ලොව පුරා ව්‍යාප්ත වූ ඉස්ලාමිය මූලධර්මවාදී පිළිලය රෝපණය කර ව්‍යාප්ත වීමට ඉඩ සලසා දීමේ,  ප්‍රධාන වග උත්තරකරු වන්නේ ද ඔබාමා ය.

ගංවතුරෙන් විනාශ වූ  ඩර්නා හි ජනතාවට ආධාර කරන පුණ්‍යායතනට  දායක වන ලෙස මෙම ව්‍යසනකාරී ආක්‍රමණයේ ප්‍රධාන නියමුවා වූ , හිටපු ජනාධිපති බරක් ඔබාමා සති අන්තයේ ට්විටර්හි  මිලියන 132ක් වූ ඔහුගේ  අනුගාමිකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය

ලිබියාව හා මැද පෙරදිග කලාපය අස්ථාවරත්වයට  ඇද දැමූ,  ලොව පුරා භීෂණය , ප්‍රචණ්ඩත්වය හා ත්‍රස්තවාදය  පැතිර වීමට දායක වු, 21 වන සියවසේ, අංක එකේ යුද  අපරාධකරු වන ඔබාමා, තමන් ද ඍජුවම වගකිව යුතු සිය අපරාධයකාරී අතීතය සැගවීම වස් ඩර්නාහී ඊනියා ” මානුෂික ආධාර වැඩසටහනක්” ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉදිරිපත් විය.

ලිබියාවේ යුද්ධයට වගකිව යුතු , යුද්ධය  යුක්තිසහගත කිරීමේ ප්‍රධාන භූමිකාව ඉටු කළ එවකට දී උප ජනාධිපති වූ ජෝ බයිඩන් සහ  රාජ්‍ය ලේකම් වූ හිලරි ක්ලින්ටන් ද ඊට  ඇතුළත් ය. 

බිල් සහ හිලරි ක්ලින්ටන් විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන පදනම වන ගෝලීය ක්ලින්ටන් පදනම (Clinton Global Initiative )  අනුග්‍රහය දක්වන  සමුළුව සැප්තැම්බර් මස 19 හා 20 යන දෙදින තුළ  පැවත් වීය. පුරසාම් හා නොයෙකුත් නන්දෙඩවිලි ඇතුළත් වූ එහි න්‍යාය පත්‍රයේ ලිබියානු ව්‍යසනය හෝ එහි හිලරි ක්ලින්ටන්ගේ භූමිකාව හෝ සඳහනක් නොවී ය.

මේ ව්‍යසනය පිලිබද එලිදරව්වේ දී ඇමරිකානු සංගත මාද්‍ය ඊට ඔබාමා-බයිඩන් පාලනය සහ එක්සත් ජනපද ආන්ඩුවේ වගකිවයුතු යන්න ගැන කිසිවක් නොකි යයි.

එමෙන්ම  වොෂින්ටනයේ යුද අපරාධකරුවන් සම්බන්ධයෙන් දේශපාලනිකව හෝ අධිකරණමය වශයෙන් කිසිදු චෝදනාවක් ඉදිරිපත් නොවනු ඇත.

ජනාධිපති බයිඩන් ලිබියානු ජනතාවට සහයෝගය සහ අනුකම්පාව සඳහා ඔහුගේම ශුද්ධ ආයාචනයක් නිකුත් කළේය. “ලිබියාවේ විනාශකාරී ගංවතුරෙන් ආදරණීයයන් අහිමි වූ සියලුම පවුල්වලට ජිල් සහ මම අපගේ ගැඹුරු ශෝකය ප්‍රකාශ කරමි,”  පසුගිය සතියේ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් ඔහු කියා සිටියේ එක්සත් ජනපදය සහන සංවිධාන වෙත හදිසි අරමුදල් යවන බවයි. තවමත් ඩොලර් ප්‍රමානයන් ප්‍රකාශයට පත් කර නැත. නමුත් එය යුක්රේනයේ රුසියාවට එරෙහි යුද්ධයට  වියදම් කර ඇති ඩොලර් මිලියන 80,000  කට ආසන්න මුදල තබා 2011 දී ලිබියානු යුද්ධය සඳහා එක්සත් ජනපදය විසින් වියදම් කරන ලද ඩොලර් මිලියන 1100  හා සසඳන විට එය සොච්චම් අගයක් ගනු ඇත.

2011මාර්තු 19 දින ලිබියාවට එරෙහි හමුදා ආක්‍රමනය දියත් කෙරෙනු ලැබුවේ, බෙන්ගාසි ජනයා සමූලගාතනය කිරීමේ ගඩාෆි හමුදා තර්ජනයෙන්  බේරා ගැනීමේ කඩතුරාවට මුවාවී ගෙන ය.

ඊට දින දෙකකට පෙර,  එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලය මෙම ප්‍රබන්ධය අනුමත කරමින්, ලිබියාවට පහර දීම සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ අනුමැතිය ලබා දුන්නේය. එහෙයින් නේටෝ අධිරාජ්‍යවාදීන් පමණක් නොව එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ද ලිබියානු ඛේදවාචකයේ වගකීම ඍජුවම දරයි.

සැප්තැම්බර් 18-26 දිනයන්හී නිව් යෝක් නගරයේ දී පැවත් වූ එක්සත් මහ මන්ඩල රැස්වීමේ දී ගෝලීය කුසගින්න හා රෝග වැලක් වීමට, මොරොක්කෝව,ලිබියාව ,තුර්කිය සහ තවත් ගනන් නැති රටවල් ගනනාවක “ස්වාභාවික විපත්”සදහා උපකාර කිරීමේ අවශ්‍යතාව පිලිබද ව ද සුලු සදහනක් විය.එහිදී ලෝක බලවතුන් හදිසි අවශ්‍යතාව ලෙස ඉස්මතු කලේ යුක්‍රේනයට සහය දැක්වීමට ලෝකය බලමුලු ගැන්වීම යි.

එහි දී ජර්මානු චාන්සලර් ඔලාෆ් ෂුල්ස් , 20 වන සියවසේ ජර්මානු අධිරාජ්‍යවාදයේ මහා අපරාධකරු ඇඩෝල්ෆ් හිට්ලර් විසින්, 2 වන ලෝක මහා සංග්‍රාමයේ දී රුසියාවට එරෙහිව අනුගමනය කරන ලද වැඩ පිළිවෙල , තමන් ඉදිරියට රැගෙන යන බවට පැහැදිලිව ඉගි කලේය .

මෙහි දී  රුසියාවට එරෙහි යුද්ධයට ඩොලර් මිලියන 40,000 කට ආසන්න මුදලක් වැය කොට  ඇති යුරෝපා සංගමය, ඩර්නා ගංවතුරෙන් විපතට පත් වූවන්ට ආධාර වශයෙන් ඩොලර් 537,000ක් ( එනම් ඩොලර් මිලියන භාගයකට මදක් වැඩි මුදලකි) ලබා දීමට පොරොන්දු විය.  

මෙසේ අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් යුද  විනාශය සදහා මිනිය නොහැකි  ධනස්කන්දයක් යොදවන අතරතුර, මිනිස් ජීවිත  ගොඩනැගීම සඳහා වෙන්කරනුයේ, නොසලකා හැරිය හැකි තරම් වූ සොච්චම් මුදලකි. එපමණක් නොව, පසුගිය එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩල රැස්වීමේදී තවදුරටත් පැහැදිලි වූයේ , අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ගේ ප්‍රධානතම උත්සුකය වන්නේ, ඕනෑම මිලක් ගෙවා දමාඉ, අධිරාජ්‍යවාදී යුධ අග්නි ජාලාව තව තවත් අවුලුවා ලීමයි.

ලිබියාවේ එක්සත් ජනපද-නේටෝ යුද්ධයට  සහ  යුක්රේනයේ රුසියාවට එරෙහි යුද්ධයට පිටුබලය දුන් ව්‍යාජ-වාම කන්ඩායම් සහ “වාම” විද්වත් හූ නිශ්ශබ්දතාවයක් පවත්වාගෙන යති. නමුත් , නුදුරේදීම, මෙම බුද්ධි ජීවීන් ,තම නිශ්ශබ්දතාවය බිද දමා,අදිරාජ්‍යවාදීන්ගේ  ඊනියා ” මානුෂික ආධාර වැඩසටහන්” තොරොම්බල් කිරීමට    හා ඒ පිලිබද ව සිදු කරන  ප්‍රශස්ති ගායනා මගින්, කමිකරු පීඩිත මහජනතාවන් නැවතත් මුලාවෙහි හෙලීමට ක්‍රියා කරනු ඇත. 

ව්‍යාජ-වාම කණ්ඩායම් හා වාම බුද්ධිමතුන් ලෙස පෙනී සිටින අධිරාජ්‍යවාදයේ සියලුම ඒජන්සි වලට, අධිරාජ්‍යවාදයට  සහ එහි සියලු අපරාධවලට  එරෙහි දේශපාලන වාර්තාවක් ඇත්තේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියට සහ හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුවට පමනි. 

එහෙයින්, අප විසින් මෙහි පළකරනු ලබන ලිපි ලේඛන හදාරමින්, ඒවා පුළුල් සාකච්ඡාවකට බදුන් කරන ලෙස, අපි කම්කරුවන්ගෙන්, තරුණයන්ගෙන් හා බුද්ධිමතුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිමු.

ලිබියාව සඳහා නේටෝවේ ඊනියා “මානුෂික ආධාර වැඩසටහන” හෙවත් අපරාධකරුවන් ගැලවුම්කරුවන්ගේ වෙස් ගැනීම  Read More »

Flood Luv ya

ලිබියාවේ ගංවතුර ව්‍යසනය: නෝටෝ අධිරාජ්‍යවාදී මංකොල්ලයේ ඛේදනීය විනාශයක් 

මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

ඉතාමත් කෙටි කාලයක් තුළ යෝධ වර්ෂාපතනයක් ගෙන ආ ඩැනියෙල් කුණාටුව ග්‍රීසිය, බල්ගේරියාව සහ තුර්කිය ගංවතුරට ලක් කරමින් , මීටර් 400 ක් පමණ ගැඹුරකින් යුත් ලිබියාවේ වියලි නිම්නයක් (වොඩියක්) ජලයෙන් යට කර දැමීය. එය සැප්තැම්බර්  10  ඉරුදින පස්වරුවේදී, එහි ඩර්නා නගරය අසල ජල පෝෂක වේලි දෙකක් පුපුරුවා හැරියේය.

ඩර්නා නගරයට බටහිර දෙසින් සැතපුම් 150ක් දුරින් පිහිටි අල්- බේදා, අල්-මාර්ජි, ටොබෘක්, ටැකෙනිස්, අල්- බේදා, බටා සහ බෙන්ගාසි යන ලිබියාවේ නැගෙනහිර නගර ද මෙම කුණාටුවේ විනාශකාරී බලපෑමට ගොදුර විය.

Flood Luv ya
Derna නගරය 2023 සැප්තැම්බර් 12, අඟහරුවාදා දක්නට ලැබුනු ආකාරය. මධ්‍යධරණී කුණාටුව ඩැනියෙල් ලිබියාවේ විනාශකාරී ගංවතුර ඇති කළ අතර එය වේලි බිඳ දැමීය. වෙරළබඩ නගර කිහිපයක මුළු අසල්වැසි ප්‍රදේශම ගසාගෙන ගියේය. විනාශය විශාලතම ලෙස දිස් වූයේ Derna නගරයේ ය. [AP Photo/Jamal Alkomaty]

ඩර්නාහි වැසියන්ට වේලි දෙක පුපුරා යන විට විශාල පිපිරීම් ශබ්දයක් ඇසුණු අතර ටික වේලාවකට පසු නගරය මීටර් හතක් උස රළ පහරකට යට විය.

ඩර්නා අසල අනෙකුත් නගර ද සුනුවිසුනු විය. මාධ්‍යවේදී මොහොමඩ් එල්ජාර් පැවසුවේ බේරා ගැනීමේ කණ්ඩායම් ඒ වනවිටත් වෙරළබඩ නගරයක් වන සුසා සහ අවට ගම්මාන වෙත ළඟා වී නොමැති බවයි. 

ඩෙර්නා හි 13 වන දා රාත්‍රිය වන විට 11,300 මිය ගොස් ඇති බව තහවුරු විය. නමුත් 100,000 කට වැඩි පිරිසක් වාසය කරන ඩර්නා හි හතරෙන් එකක් මුළුමනින්ම ගසාගෙන ගොස් ඇත. එහි නගරාධිපති අබ්දුල්මේනම් අල්-ගයිති තම නගරයේ පමණක් මියගිය සංඛ්‍යාව 20,000 ට ළඟා වී ඇතැයි පිලිගත්තේ ය. මෙම සංඛ්‍යාව,1927 දී ඇල්ජීරියාවේ  මොස්ටෙගැනම් හා ඔරාන් (Mosteganem & Oran ) නම් දරුණු උතුරු අප්‍රිකානු ගංවතුරෙන් විනාශ වූ ජිවිත සංඛ්‍යාවට වඩා දස ගුණයකින් වැඩිය. 

ඩර්නා නගරය ජලයෙන් යටවීම මහ ව්‍යසනයකි. මේ වන විට එහි ජලය බැස ගොස් තිබුනද ඉන් බේරුණු අයට ද එවැනි ම දරුණු ව්‍යසනයක් අත් පත් වී ඇත.

ඩර්නාහි රෝහල්  තවදුරටත් ක්‍රියාත්මක නොවුනු අතර ඒවායේ මෘත ශරීරගාර පිරී ගොස් පැවතියේය. හදිසි සේවා  නොමැත. එහෙයින් මිනිසුන් බේරා ගැනීමට කිසිවක් නොමැති බැවින් හදිසි උපකාර අත්‍යවශ්‍යව පැවතී ය. 

 කුනු වූ මල සිරුරු එකතු කිරීමට ජනතාව කටයුතු කරමින් සිටිය හ. මල සිරුරු තනි තනි සොහොන්වල  මිහිදන් කිරීමට කාලයක් හෝ ඉඩක් නොමැති බැවින් සමූහ මිනී වලවල මිහිදන් කරනු ලැබෙයි. එක් තැනක මල සිරුරු 500ක් සාමුහිකව  මිහිදන් කළ බව වාර්තා වේ.මේ තත්ත්වය තුල මෙම කලාපයට සිරුරු බෑග් හදිසි නැව් ගත කිරීමක් කරන ලෙස සහන සේවකයෝ ඉල්ලා සිටිය හ.

“ඇත්ත වසයෙන් ම  මලසිරුරු ගොඩ නැගීමට විශේෂ කන්ඩායම්  අවශ්‍ය යි. මල සිරුරු විසාල ප්‍රමානයක් සුන්බුන් යට සහ ජලයේ තිබීම නිසා නගරය  වසන්ගතයකට ගොදුරු වේ යැයි මම බිය වෙමි”යැයි ඩර්නාහී නගරාධිපති අබ්දුල්මේනම් අල්-ගයිති බිය පල කලේය.

දුරකථන මාර්ග සහ අන්තර්ජාල ප්‍රවේශය ක්‍රියා විරහිත වූ අතර  නගරයට ප්‍රවේශවීම සුන්බුන් හේතු.වෙන් දැඩි ලෙස අවහිර වී පැවතීය.

මේ සමගම ගංවතුරෙන්  මහජනයා ආරක්ෂා කිරීමට අපොහොසත් වු බලදාරීන්ට එරෙහිව නගරයේ කම්කරුවන් අතර කෝපය පුපුරා යෑමත් සමග ඩර්නාහී විරෝධතා පුපුරා යන්නට විය. විරෝධතාකරුවෝ ඩර්නා නගරාධිපතිගේ නිවසට පිටතින් රැස්වී, ඊට  කඩා වැදී එය පුලුස්සා දැමූහ.

මේ තතු යටතේ ඩර්නාහී සිදුවීම් පිලිබද වාර්තා බාහිර ලෝකයට පැමිනීම වැලැක්වීමට නැගෙන්හිර බලදාරීහූ පුලුල් පියවර ගත්තහ. ට්විටර්හි අත්ලන්තික් කවුන්සිලයේ එමඩින් බාඩි සදහන් කර ඇත්තේ  ඩර්නාහී  මාධ්‍ය අවහිරය දැන් ක්‍රියාත්මක ව පවතින අතර සන්නිවේදනය  අලුයම සිට අක්‍රියව පවතීය  යන්නයි. එමෙන්ම, ඔහු තවදුරටත් එහි සඳහන් කර පැවතියේ හෆ්තාර්ගේ  හමුදා බලකාය වන ලිබියානු අරාබි සන්නද්ධ හමුදාව(LAAF) විරෝධතා වැසියන්ට  දඬුවම් කිරීමක් ලෙස තුර්කියේ සහ ඇල්ජිරියාවේ සෙවීම් හා ගලවා ගැනීමේ කන්ඩායම්, මාධ්‍යවේදීන් සහ ට්‍රිපොලිටේනියාවේ වෛද්‍ය කන්ඩායම්වලට පිටවී යන ලෙස නියෝග ලබාදී ඇති බවයි . 

ඇමිනෙස්ට් ඉන්ටර්නැෂනල් හෆ්තාර්ගේ පාලන තන්ත්‍රයට අබියෝග කරන විරෝධතාකරුවන්ට සලකන ආකාරය වාර්තා කලේ මෙසේය:

 “රට පුරා පැවති සාමකාමි විරෝධතා මර්දනය කිරීමට මිලිෂියා  හා සන්නද්ධ කණ්ඩායම් නීතිවිරෝධී බලය  යොදාගති. පුද්ගලයන් දුසිම් ගණනක් අත්අඩංගුවට ගෙන නඩු පැවරීමට, දීර්ඝ සිර දඬුවම් හෝ මරණ දණ්ඩනයට නියම කිරීම …….මිලිෂියා සහ සන්නද්ධ කණ්ඩායම් ක්‍රමානුකූලව වධහිංසා පමුනුවා වෙනත් ආකාරයෙන් රැඳවියන්ට දණ්ඩ මුක්තිය නොමැතිව අයහපත් ලෙස සැලකීය. සිරකරුවන්ට  පහරදීම, විදුලි සැර වැද්දීම, සමච්චල් කිරීම, ඝාතනය කිරීම, කසපහර දීම, අඩන්තේට්ටම් කිරීම සහ ලිංගික හිංසනයන් වාර්තා විය”

මෙම බිහිසුනු ව්‍යවසනය ධනපති ක්‍රමයේ අර්බුදයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස හටගෙන ඇති, ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යෑම ප්‍රමුඛ කොටගත් දේශගුනික විපර්යාස මගින් තීව්‍ර වූ දරුණු කාලගුනයේ ප්‍රතිඵලයක් පමනක් නොවේ. ඩර්නා කලාපයේ වේලි හා තීර්නාත්මක මහජන සේවාවන් අසාර්ථක වීම ගලා එන්නේ ලිබියාව පුරා දශකයට වැඩි කාලයක් අධිරාජ්‍යවාදී විසින් කොල්ලකෑමට ලක්ව තිබීමෙන් හා 2011 දී ලිබියාවට  එරෙහිව නේටෝව   දියත් කළ යුද්ධය මගින් රට සුනුවිසුනු කළ සිවිල් යුද්ධ ඇද දැමීමේ හේතුවෙනි.

ජාත්‍යන්තර   අර්බුද කණ්ඩායමේ නිලධාරියෙකු ක්ලෝඩියා  එය පැහැදිලි කොට තිබුනේ මෙසේය: “ගඩාෆි   තන්ත්‍රය බිඳ වැටීමෙන් වසර 10ක් තුළ, ඊළඟ වසර 10 ක යුද්ධය, ප්‍රතිපත්තීමය එදිරිවාදිකම්   ආණ්ඩු දෙකම යටිතල පහසුකම් මුළුමනින්ම නොසලකා හැර ඇත”.

ලිබියානු ඛේදවාචක වගකීම එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ද දරයි. 2011 මාර්තු  17  වැනි දින එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මන්ඩලය  ලිබියාවට එරෙහි  ක්‍රියාමාර්ග අනුමත කළේය.

නේටෝව   ලිබියාව  යටත් කර ගැනීම සාමය, සෞභාග්‍ය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා “ලිබියානුවන්ට සාමාන්‍ය  ජීවිතයක් ගත කිරීමට ඉඩ දීමේ” අපේක්ෂාව නිර්මාණය කරන   නිසා යුද්ධයට සහාය දුන් බවට තර්ක කල සියලුම නිලධාරීන් සහ මහාචාර්යවරුන්  ලිබියාව විනාශ කොට රට යලිත් වහල්බාවයට ඇද දැමීමට, දහස් ගනනින් මරා දැමීමට සහ ගැනිය නොහැකි මිනිස් දුක්කිතබාවයට ඇද හෙලීමට වග කීම් දරනු ලබයි. 

හෆ්තාර්ගේ  හමුදා විසින් ඩර්නාහි සිදු කරනු ලබන  ඕනෑම  මර්දනයක් කෙරෙහි, ඔහුව  බලයට පත් කිරීමට උදව් කළ සහ  නැගෙනහිර ලිබියාවේ තෙල් ධනයට ප්‍රවේශය ලබා ගැනීම සඳහා තවමත් ඔහු සමග සබඳතා පවත්වන නේටෝ අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් සෘජුවම සම්බන්ධ වනු ඇත.

එවන් මර්දනයකට විරුද්ධ වීමට ලිබියාවේ හා ජාත්‍යන්තර කම්කරුවන්  හා තරුනයින් බලමුලු ගැන්වීම අවශ්‍ය වන්නේ දූෂිත බලදාරීන්ට පමනක් නොව,නේටෝ බලවතුන්ට සහ ඔවුන්ගේ  දේශපාලන සහකරුවන්ට එරෙහිව ය.

ලොව පුරා කම්කරුවන් හා තරුනයන්  මුහුන දෙන තීර්නාත්මක  කර්තව්‍ය නම් පෙර නොවූ විරූ මහා ව්‍යසනය දාමයක් ඇති කරමින් චලනය වන මෙම මිලිටරි උත්සන්න කිරීමේ සර්පිලාකාරය නැවැත්වීමට අධිරාජ්‍යවාදයට එරෙහිව ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගීම යි. නේටෝ අධිරාජ්‍යවාදී බලවත්තු යුක්‍රේනයේ යුද්ධය තීව්‍ර කර රුසියාව බෙදීමට සහ එහි ස්වාභාවික සම්පත් උදුරා ගැනීමට කුමන්ත්‍රනය කරන විට, ඔවුන් නැවතත් “ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ” සහ “නිදහසේ” ආරක්ෂකයින් ලෙස පෙනී සිටිති. මෙවර එය රුසියාවේ ජනාධිපති  ව්ලැඩිමීර් පුටින්ට එරෙහිව ය. යථාර්ථය නම්, ලිබියාව දූෂනය කිරීම සහ ඩර්නාහී ව්‍යවසනය, අධිරාජ්‍යවාදී කොල්ල කෑමේ යුදවල  විනාශකාරි ප්‍රතිඵලය යන්නය.

ලිබියාවේ ගංවතුර ව්‍යසනය: නෝටෝ අධිරාජ්‍යවාදී මංකොල්ලයේ ඛේදනීය විනාශයක්  Read More »

Palitha

Caricature of Reporting: How the WSWS Sri Lanka correspondents reported the EPF protest in Colombo

By Nandana Nanneththi.

“The report published on the World Socialist Web Site (WSWS) on September 1, under the title “Over 1000 workers protest in Colombo against Sri Lanka government’s attacks‘, has yet again demonstrated the  gross negligence of the Sri Lankan editorial board, hence undermining the historical credibility of the website. 

The report was on a protest organized by a multitude of trade unions and civil organizations, and held in front of Colombo Fort railway station on August 28, against the subsuming of Employees’ Provident Fund under the government’s move to restructure the domestic debt. The Organizers, comprising about 40 organizations, could only manage to gather far less than 300 to participate in this demonstration. The number included the representatives of trade unions, capitalist parties, pseudo-left organizations and non-governmental organizations . (See the short video from the CACPS Facebook page)

The World Socialist Web Site, the publication tool of the International Committee of the Fourth International (ICFI), is the only authentic global socialist publication with a reputation as the theorist, the propagandist and the organizer of the global working class. Read daily by hundreds of thousands of readers all over the world, it is respected even by its adversaries for its integrity, scientific analysis and authenticity. It is the only international media for the working class to know the truth. Even In the past, on several occasions, we have raised objections when the Sri Lankan Editorial Board Published distorted reports on the web site.

The report claimed that, “about 1,200 workers and retirees participated in a Monday lunchtime protest at Colombo Fort Railway Station on August 28 to oppose the Wickremesinghe government’s attacks on pensions and new anti-democratic amendments to the country’s existing labor laws,” hence blaming the trade unions for the poor participation, allegedly due to the timing of the campaign, held at the one hour lunch break. The reason proffered for the poor attendance is the lack of such intent on the part of the trade unions and their commitment to dissipate the struggle.

This is a distortion in which the reporters forced the insertion of what they called the “lunch hour” into the report. It is thus argued that the agitation was restricted to the duration of the lunch hour to prevent the workers from participation, and had it been a call for a strike, the workers would have gathered by their  thousands in response. Then, the report goes on to say that the workers of the Katunayake Free Trade Zone outside of Colombo also participated in the campaign. Needless to say, given the limited numbers participating, the percentage of FTZ workers’ participation would be in the decimals of a percentage. But, In actual fact, was it not the failed tactic of the organizers who hoped to get a better participation by  making the opportunity for the workers in the neighborhood areas to participate without much difficulty or sacrifice during their lunch break? Objective factors exist as proof. For example, the Ceylon Bank Employees’ Union’s member participation in the protest could be counted with the fingers in one’s hands. It goes without saying that the area near the railway station would not have got enough space if only the employees of the banks around the Colombo Fort participated in the campaign.

Anyone with common sense should realize that the workers do not look for ‘free hours’ to take part in  struggles and, sometimes, they risk their own lives in struggles. This ‘lunch hour’ fantasy is imposed only in order to build up the story as per the subjective expectations of the reporters. The trade unions expected the participation of about 5,000 people. They wanted to deceive and rally the workers around them, upon whom their grip was slipping, by using this opportunity to call a ‘struggle’ against the EPF issue. Hence they wanted to demonstrate to the ruling class that they still had influence over the workers, and to prove their worthiness to strike a bargain. Many workers are disillusioned about their treacherous role resulting only about 5% of the numbers expected by the union leaders actually participated in the campaign.

Over the past period the workers and masses engaged themselves in the struggle against the ruling classes not on anybody’s invitation or direction, but voluntarily. However, as a result of the continuing betrayals of these struggles- one after the other – the working class is temporarily trying to catch its breath back. If this had not been the case, there were objective grounds for workers to participate in this campaign, whether or not there was a calling. The said report tries to convince the reader that thousands would have participated if not for the technical error of limiting it to a ‘lunch hour’ demonstration, hence pushing true facts under the rug.

On the same morning, a meeting organized by the Electricity Consumers Association involving some of these leaders, and led by MDR Athula Of the Federation of Democratic State Employees’ Unions, was held at the Colombo Public Library Auditorium. The speakers of the meeting accused the Ceylon  Electricity Board (CEB) of making emergency purchases (to make up for the shortfall in the national grid) and thereby discouraging investors of renewable energy resource development, causing them huge losses. The meeting seemed to be held under the auspices of the companies involved in renewable energy development, and the audience consisted of people who were ‘encouraged’ to participate by those companies. The leaders of that union, after making an appeal to the President Wickremesinghe to intervene to correct this situation, then joined the EPF agitation in front of Fort Railway Station. These leaders did not have any effective program that could be presented to the electricity consumers or to the EPF members, except for making stage-shaking speeches and whining appeals to the President to solve the problems. Is it a surprise that the workers and the poor do not give any attention worth two cents to these leaders?

There is no reason that, to the people of Sri Lanka who rejected all the political parties and their representatives in Parliament only less than a year ago, not to feel the long-run of betrayals of the trade unionists. The problem of the people consists in their inability to put these betrayals in a correct class perspective, having  no alternative course of action and a  leadership to guide it. A genuine working class organization can take over the leadership of the working class under these conditions. A struggle without indecision and hesitation is necessary to be developed against opportunism to realize this task. It is, therefore, a task bound with a relentless struggle against the practice of submitting to  the subjectivity of glorification of the desire of the working class for a struggle to defend its living conditions, which is a form of backdoor acceptance of the familiar mantra, ‘the workers are not yet ready’, in the lethargic practice of imposing already known abstract truths on the live class struggle. 

The above report in the WSWS announces the generalized truth of “this limited protest was called to assuage the growing anger of the working class against the government’s attacks”. It is also such a truism that the unions “have no intention of mobilizing workers in a real political and industrial struggle against the Wickramasinghe government”. But nevertheless, none of this, without a proper investigation within the frame of objective f

acts with which we are confronted with at the moment, and instead,  shaping the descriptions of real events to suit ideas of one’s imagination and trying to impose them on the public, is completely hostile to the Marxist method followed by the WSWS.

The title of the article published in ‘The-Socialist.lk’ about this same event was, “Petty-bourgeois farce staged in front of the Colombo Railway Station on Monday”. That is the conclusion drawn from the analysis of the facts we gathered. As pointed out in that article, the union leadership is facing difficulties in getting the workers involved. “Duminda Nagamuwa, a leader of the Frontline Socialist Party, was complaining about the non-participation of the workers even before the event . He expressed his belief saying, ‘the workers numbering about 2.2 Million should think about this at least now’. The general concept that’s peddled by the  union leaders is that “the working class is a stupid and backward lot that is not interested in protecting  its own rights.” In that article, we confirmed with facts that the workers do not have faith in these unions and leaderships, not without reason, and that the bureaucracy works to demoralize the workers and to incite the petty bourgeoisie against them.

The show staged in front of the Fort railway station was a petty bourgeois farce; A comedy staged by the trade Unions. The union leaders, who threatened to topple the government if their demands were not met, proceeded a small distance forward as if they were going on a demonstration to the Central Bank. When the police announced that they, “are Ordering the crowd to disperse under Section 95(1)”, the union leaders vowed to the police, “We don’t want to go on in a demonstration as such, if a statement is issued saying this will not be done today, we will not proceed”. When some in the crowd demanded a promise that the Provident Fund would not be restructured, Ananda Palitha, one of the leaders in charge of campaign operations, the convener of the Samagi Trade Unions United Front ( the umbrella trade union front of the SJB, a  break-away political party from the UNP and the main opposition party in the parliament), instead asked emphatically several times  for a  promise on “not doing it today”. “We need to win the people’s trust,” he stated the stark truth. Everything happened according to the pre-arranged script.

As reported by ‘The-Socialist’, the Central Bank postponed the decision on the restructuring of the fund until September 21, as a related case is pending in the Supreme Court. Union leaders Boasted showing this postponement too, as a victory. (see the real event, in the short video from the CACPS Facebook page)

Meanwhile, the police brought forth a promise for a discussion with the Central Bank. The union leaders declared victory and announced the end of the day’s proceedings. The discussion held with the Central Bank on September 5 failed as expected. According to the unions, what is now necessary is to bring in a new capitalist government, and to have new discussion. It’s so unfortunate that the restructuring would be complete. As The-Socialist pointed out, this campaign was entirely a reactionary operation against the workers, which was called for the sole purpose of providing the capitalist state an opportunity to constrain them, isolate them and attack them. Nothing else can be expected from these trade unions, which have demonstrated their impotence and anti-worker. pro-capitalist nature in every case; for example as in the case of privatization of the Eastern Terminal of the Colombo Port, and in the sale of important sectors of the Petroleum corporation to the private sector.

Palitha
Ananda Palitha in negotiations with the police

The WSWS article ends with a statement from a former employee of the Fertilizer Corporation. “We must continue to apply pressure. Ranil (Wickramasinghe) wants to continue the dictatorial rule but we want him out.” The same was said by the capitalist and pseudo-left party leaders who led the campaign. As The-Socialist report pointed out, the campaign of the trade unions was directed to infuse to the broad society the capitalist point of view – that the only options available are either concessions or another capitalist government. The most important thing we see here for us to simply report is that, if any report on revolutionary media is spreading the same stance, there is no point in that coverage. One can simply follow the capitalist media. 

Bolshevism, upon which the WSWS bases itself, was extremely concerned with the accuracy of data:

The data supplied by the Bolshevik press of 1917 are proving, in the light of historic criticism and the documents of the epoch, incomparably more correct than the data supplied by all the other newspapers. This correctness was a result of the revolutionary strength of the Bolsheviks, but at the same time it reinforced their strength. The renunciation of this tradition has subsequently become one of the most malignant features of epigonism.” (The History of the Russian Revolution, Volume II, page 356)

Our calling to the workers should be directed to overthrow the unionism which has become a major obstacle in the struggle against capitalism and, to establish a mass movement against capitalism through the formation of Action Committees on the basis of working class democracy.

Addressing the campaign, Athulasiri Samarakoon, a university lecturer, shamelessly declared the pseudo-left and trade union preparations to protect the anti-worker capitalist state. See the video from the CACPS facebook page

Instead, the WSWS article’s principal objective seems to be announcing that, even the trade unions and the pseudo-left leaderships are still possessing the capability of drawing the workers of Sri Lanka into struggles, if not for their tactical érrors’. This attitude implies the adaptation to a backwardness inherited through the historical roots and expressed within the working class, instead of a relentless struggle to solve it.  

We will not turn our backs to the partial demands of the workers. Since its inception, the EPF fund has been governed by a monetary board headed by the Governor of the Central Bank. Although the fund belongs to the workers, it is not accountable to them, but to the capitalist governments. This should be changed. The demand of trade unions and other capitalist agencies which had called this ‘struggle’, was that the union leaders too should participate in making decisions about the provident fund as it is a workers’ fund. But the reality is that these unions represent less than approximately 15 percent of the country’s working class, and they do not budge even an inch  away from capitalism. The workers should not fight for these empty demands, but to get the full control of the fund to a board of their own choosing, the members of which they can elect and recall at any time. A prerequisite for realizing this, is the displacement of trade unions by workers’ independent Action Committees in every workplace, against all the delusive bluff of pseudo- left organizations.

[This article was earlier published in Sinhalese here on September 09, 2023.]

Caricature of Reporting: How the WSWS Sri Lanka correspondents reported the EPF protest in Colombo Read More »

Headline

ඉතිහාසයේ මෙම සතිය: අගෝස්තු 21-27

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 අගෝස්තු 21 දින ඉංග්‍රීසියෙන් පලවූ This week in history: August 21-27 යන ඉතිහාසය පිලිබඳ විශේෂාංග තීරුවේ සිංහල පරිවර්තනය යි.  පරිවර්තනය මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

මීට වසර 25 කට පෙර, වසර 50 කට පෙර, වසර 75 කට පෙර සහ වසර 100 කට පෙර මෙම සතිය තුළ සිදු වූ වැදගත් ඓතිහාසික සිදුවීම් මෙම තීරුවේ පල කෙරේ.

වසර 25 කට පෙර: රහස් ලේඛන මගින් නැගෙනහිර ටිමෝරයේ අපරාධ පිළිබඳව විට්ලම්ගේ කම්කරු ආන්ඩුවේ සබඳතා හෙලි කරයි

1998 අගෝස්තු 24 දින, සිඩ්නි මෝනිං හෙරල්ඩ් (Sydney Morning Herald) පුවත් පත විසින් කලින් යටපත් කරන ලද ලේඛනවල වාර්තාවක් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කළේ, ඕස්ට්‍රේලියාවේ විට්ලම්ගේ ලේබර් ආන්ඩුව, ඉන්දුනීසියානු හෝ ඉන්දුනීසියානු පිටුබලය ලත් හමුදා විසින් ඕස්ට්‍රේලියානු රූපවාහිනී ප්‍රවෘත්ති කරුවන් පස් දෙනෙකු ඝාතනය කරන ලද බලිබෝ (Balibo) හි මූලික ප්‍රහාරයක් ඇතුළු , 1975 දී නැගෙනහිර ටිමෝරයට සිදු කල ඉන්දුනීසියානු ආක්‍රමණය සඳහා සූදානම් වීම පිළිබඳව සමීපව දැනුවත් වූ බවත්, එමෙන්ම ඕස්ට්‍රේලියානු ආණ්ඩුව ආක්‍රමණයට තම හවුල්කාරිත්වය සැඟවීමට බලිබෝ මරණ පිලිබඳ තම දැනුම වසන් කල බවත්ය.

Whitlam
ගොෆ් විට්ලම් 1972 දී දේශනයක් පවත්වයි

වාර්තාව අවධානයට යොමු කළේ බලිබෝ නම් මායිම් ගම්මානයට එල්ල වූ ප්‍රහාරය පිළිබඳ ආන්ඩුවේ සවිස්තරාත්මක පූර්ව දැනුම කෙරෙහි ය. නමුත් ලේඛන මගින් ලේබර් ආන්ඩුව ආක්‍රමණයට සක්‍රීය මැදිහත්වීම සහ ලිබරල් සහ කම්කරු ආන්ඩු විසින් පවත්වාගෙන ගිය වසන් කිරීම පිලිබඳ පුළුල් ප්‍රශ්න වෙත යොමු විය.

ඉන්දුනීසියානු පාලන සමයේදී ඝාතනයට ලක්වූ නැගෙනහිර ටිමෝර වැසියන් 200,000ක් සමඟ එක්ව, චැනල් 7 සහ චැනල් 9 ප්‍රවෘත්ති කාර්ය මණ්ඩලයේ සාමාජිකයින් පස් දෙනෙක් කම්කරු ආන්ඩුවේ ප්‍රතිපත්තියේ ගොදුරු බවට පත් වූහ.සුහර්තෝ ආඥාදායකත්වය විසින් කලින්  පෘතුගීසි යටත් විජිතයක් වූ මෙය අත්පත් කර ගැනීම පිළිබඳව කැන්බරා වෙත කෙතරම් සමීපව දැනුවත් වී  තිබුණේද යත්, ප්‍රහාරය ආරම්භ වන බලිබෝ ඇතුළු නිශ්චිත ස්ථාන තුන එය දැන සිටි බව හෙළිදරව් කිරීම් පෙන්වා දුන්නේය.බලිබෝ අල්ලා ගැනීම , 1975 දෙසැම්බර් 7 වන දින , පූර්ණ පරිමාණ නාවික බෝම්බ හෙලීම, ගුවන් බෝම්බ හෙලීම සහ දැවැන්ත හමුදා පැමිණීමේ පූර්වගාමියා විය.

ඉන්දුනීසියානු බුද්ධි අංශ නිලධාරීන් ජකර්තාහි ඕස්ට්‍රේලියානු තානාපති කාර්යාල නිලධාරීන්ට 1975 ඔක්තෝබර් මැද භාගයේදී බලිබෝ ප්‍රහාරයේ අවසන් තොරතුරු ලබා දුන්නේය. බලිබෝ මෙහෙයුමට දින තුනකට පෙර 1975 ඔක්තෝම්බර් 13 වන දින තානාපති කාර්යාලය කැන්බරා වෙත කේබල් පණිවිඩයක් මගින් තොරතුරු ලබා දුන්නේය. ඕස්ට්‍රේලියානු ප්‍රවෘත්ති කාර්ය මණ්ඩලය නැගෙනහිර ටිමෝරයේ සිටින බව විදේශ කටයුතු දෙපාර්තමේන්තුව දැන සිටි නමුත් රූපවාහිනී මධ්‍යස්ථාන දෙකේ කළමනාකාරීත්වයට හෝ ප්‍රවෘත්ති කාර්ය මණ්ඩලයට කිසිදු අනතුරු ඇඟවීමක් කර තිබුණේ නැත.

හෙරල්ඩ් හි පළ වූ හෙළිදරව් කිරීම් වලට පෙර, විට්ලම් රජය ඉන්දුනීසියානු ආක්‍රමණය දිරිමත් කර ඇති බව දැන සිටියේය. නැගෙනහිර ටිමෝරය ඉන්දුනීසියාවට ඒකාබද්ධ කිරීමට ඕස්ට්‍රේලියානු රජය සහාය දෙන බව , 1974 තරම් මුල් භාගයේදී, විට්ලම්, ජකර්තා හි පැවති රැස්වීමකදී ජෙනරාල් සුහර්තෝට පෞද්ගලිකව පවසා තිබුණි. 1975 අප්‍රේල් මාසයේදී උතුරු ඕස්ට්‍රේලියානු නගරයක් වන ටවුන්ස්විල්හිදී ටිමෝරයේ ප්‍රශ්නය ගැන සාකච්ඡා කිරීම සඳහා සුහර්තෝ සමඟ තවත් රැස්වීමක් විට්ලම් පැවැත් වූ බව ද දැන ගත හැකි විය. කෙසේ වෙතත්, 1997 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද පොතක, විට්ලම් තම රජය , මෙම ආක්‍රමණය පිළිබඳව පූර්ව දැනුමක් නොමැති බව යන , තම රජයේ ප්‍රසිද්ධ ප්‍රකාශය පවත්වා ගෙන ගියේය.  “බාලිබෝ හි දේශසීමා හරහා සිදු වූ ආක්‍රමණය ගැන අපි දැන සිටියේ නැත,” විට්ලම් ඔහුගේ ” ස්ථාවර අවශ්‍යතාවයන්” (Abiding Interests) වෙළුමේ ලිවීය.

පුවත්පතේ විදේශ කර්තෘ හමිෂ් මැක්ඩොනල්ඩ් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද තොරතුරු පෙන්නුම් කළේ, 1974 අගභාගයේ සිට, පළමු සුහර්තෝ-විටලම් හමුවෙන් පසුව, බලහත්කාරයෙන් භූමිය අල්ලා ගැනීමේ ඉන්දුනීසියාවේ අභිප්‍රාය සම්බන්ධ තොරතුරු, 

ඉන්දුනීසියානු නිලධාරීන් විසින් නිතිපතා ඕස්ට්‍රේලියානු තානාපති කාර්යාලයට  සැපයූ බවයි.

වසර 50 කට පෙර: කැනේඩියානු දුම්රිය සේවකයෝ ජාතික වැඩ වර්ජනයක් ආරම්භ කරත

1973 අගෝස්තු 23 වන දින, කැනේඩියානු දුම්රිය සේවකයින් රැකියාවෙන් ඉවත් වී, දුම්රිය සමාගම් 11 කට එරෙහිව රටපුරා වැඩ වර්ජනයක් ආරම්භ කළහ. එම සමාගම් අතරින් විශාලතම ඒවා වූයේ , කැනේඩියානු ජාතික දුම්රිය සහ කැනේඩියානු පැසිෆික් දුම්රිය යන සමාගම්ය. වැඩවර්ජනය කැනේඩියානු ආර්ථිකය කැටි කළ අතර, කාර්මික හා කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය වහාම නතර විය. එය උද්ධමනය විසින් මෙහෙයවනු ලබන උතුරු ඇමරිකාව සහ ලෝකය පුරා කම්කරුවන්ගේ දැවැන්ත වැඩ වර්ජන රැල්ලක කොටසකි.

වාර්තාගත උද්ධමනයට සරිලන ආකාරයට දුම්රිය කම්කරුවන් වසර දෙකක කොන්ත්‍රාත්තුවේ ආයු කාලයට වඩා සියයට 21.6කින් පඩි වැඩි කිරීමක් ඉල්ලා සිටියහ. 1973 සිට 1975 දක්වා උද්ධමන අනුපාතය වසරකට සියයට 10 කට වඩා වැඩි විය. දුම්රිය සමාගම් වසර දෙකක කොන්ත්‍රාත්තුවට  සියයට 14ක  පමන පඩි වැඩි වීමක් ලබා දෙමින් උද්ධමනයට වඩා ඉහල වැටුප් වැඩිවීමක් ලබා දීම ප්‍රතික්ෂේප කර තිබුණි.

Headline
ද බුලටින් හි 1973 සැප්තැම්බර් 3 සංස්කරණයේ සිරස්තල

වර්ජනයේ බලපෑම දුම්රිය සමාගම්වලට පමණක් සීමා නොවීය. මෝටර් රථ නිෂ්පාදකයින් වන ජෙනරල් මෝටර්ස් සහ ෆෝඩ් සමාගම් වල තෙරේස්, ඔෂාවා  ඕක්විල් සහ ස්ටී හි කම්හල්වල නිෂ්පාදනය නතර කිරීමට බල කෙරුනි. 

වැඩ වර්ජන කල දුම්රිය කම්කරුවන් 56,000, බොහෝ දුරට පෝටර් සහ දුම්රිය අංගන කම්කරුවන්, සමස්ත කැනේඩියානු දුම්රිය ශ්‍රම බලකායෙන් එක් කොටසක් පමනක් විය. දුම්රිය කර්මාන්තයේ විවිධ මෙහෙයුම්වල සංවිධානය වූ අතිරේක කම්කරුවන් 100,000ක් මහා වැඩ වර්ජනයක වාතාවරණයක් නිර්මානය කරමින් පිකට් සීමාවන් තරණය කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කළහ. කැනේඩියානු කම්කරු පන්තිය පුරා සහයෝගීතාවයේ ක්‍රියාවන් වර්ජනය පවතින අතරතුර පැවති අතර, රේල් පීලි මත කිසිදු භාණ්ඩයක් ගෙන නොයාම සහතික විය.

1950 සහ 1966 දී කැනේඩියානු දුම්රිය සේවකයින් විසින් කරන ලද පෙර පැවති ජාතික වැඩ වර්ජන දෙකේදී මෙන්, කැනේඩියානු ආන්ඩුව ඉක්මනින්ම වැඩ වර්ජන කඩ කිරීමේ නීති සම්මත කිරීමට පියවර ගනිමින් , කම්කරුවන්ට ගිවිසුමකට ඇතුළු වීමට බල කරන ලදී.  වැඩවර්ජන තහනමක් සම්මත කිරීම සඳහා කැනේඩියානු පාර්ලිමේන්තුව අගෝස්තු 30 වැනි දින විශේෂ සැසිවාරයකදී රැස්විය.

ආන්ඩුව විසින් සහන කොන්ත්‍රාත්තුවක් පැනවීමට විරෝධය දැක්වීම සඳහා කැනඩාව පුරා සිටි , ඔටාවා වෙත ගමන් කළ කෝපාවිෂ්ඨ දුම්රිය කම්කරුවන්ගේ මහජන පෙලපාලි වලට ඔවුන්ට මුහුණ දීමට සිදුවිය. පුවරු රැගෙන ගිය  සමහර කම්කරුවන් විසින්     “පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරු වර්ජනය බිද නොදැමිය යුතුය” යනුවෙන් කියමින් ලිබරල් අගමැති පියරේ එලියට් ටෘඩෝ ඉවත් කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියහ.

ප්‍රංශයේ 1968 මැයි මහා වැඩ වර්ජනයෙන් සහ ලොව පුරා අනෙකුත් ප්‍රධාන කම්කරු පන්ති ප්‍රහාරවලින් ආශ්වාදයක් ලැබූ බොහෝ තරුණ සටන්කාමී කම්කරුවන් මෙම පෙලපාලියට ඇතුලත් විය. එක් අවස්ථාවකදී දුම්රිය සේවකයන් පාර්ලිමේන්තුවේ ආරක්ෂාවට සිටි මවුන්ටීස් [ කැනේඩියානු ෆෙඩරල් හා ජාතික පොලිස් සේවය]  භට පෙළ කඩාගෙන ගොඩනැගිල්ලට ඇතුළු විය. පොලිසිය අවසානයේ කම්කරුවන් ඉවත් කිරීමට පෙර පාර්ලිමේන්තු ගොඩනැගිල්ලේ සමහර ජනෙල් කඩා දැමීම ඇතුළු සමහර සටන් ඇති විය.

වර්ජනය අතරතුර දුම්රිය සේවකයන් ඉමහත් නිර්භීතකම සහ සහයෝගීතාව පෙන්නුම් කළ අතර, ඊට සම්බන්ධ වූ වෘත්තීය සමිති හතෙන් විශාලතම සමිතිය වූයේ දුම්රිය සහ ගුවන් ලිපිකරුවන්ගේ සහෝදරත්වය (BRAC)  යි. සමිති ප්‍රධානීන්, වැඩ වර්ජන කඩ කිරීමේ නීති සම්මත කිරීමට ආන්ඩුව මැදිහත් වීම ගැන කිසිදු ප්‍රශ්නයක් මතු කර ගත්තේ නැත. “නීති සම්පාදනයේ වටිනා විසඳුමක් තිබේ නම්, ඒවා ආපසු ලබා ගැනීමේදී කිසිදු ගැටළුවක් ඇති නොවේ” යැයි වෘත්තීය සමිති කේවල් කිරීමේ කමිටුවේ සභාපති රිචඩ් ස්මිත් පැවසීය.

වැඩවර්ජනයේ දින නවයකට පසුව, සැප්තැම්බර් 1දා පාර්ලිමේන්තුව වර්ජන කඩකිරීමේ නීතිය සම්මත කලේ, සමාගමේ මූලික දීමනාවට වඩා පැයකට යන්තම් ශත 4ක වැටුප් වැඩිවීමක් ලබා දෙමිනි. වෘත්තීය සමිති නායකයෝ වර්ජන කඩ කිරීමේ නීතියට කිසිදු ප්‍රතිරෝධයක් නොදැක්වූ අතර කම්කරුවන්ට නැවත රැකියාවට යාමට නියෝග කළහ.

වසර 75කට පෙර: ඊශ්‍රායල හමුදාව “ඩ්‍රාෆ්ට් ඩෝජර්ස්” මර්දනය දියත් කරයි

1948 අගෝස්තු 22 දින, ඊශ්‍රායල සන්නද්ධ හමුදා විසින් පලස්තීන ජනතාව සහ අරාබි රාජ්‍යයන්ගේ සභාගයක් මගින් යුද්ධයට අභ්‍යන්තරව දැක් වූ විරුද්ධත්වයට එරෙහිව කුරිරු මර්දනයක් දියත් කළහ. ඊශ්‍රායලයේ දෙවන වැඩිම ජනගහණයෙන් යුත් නගරය වූ ටෙල් අවිව්  තත්‍ය යුද නීතිය යටතේ සහ ඇඳිරි නීතිය යටතේ තබා තිබූ අතර, සන්නද්ධ මුර සංචාර  හරහා යුද්ධයට සහභාගී නොවූ අය සොයමින් ගමන් කරන ලදී. මෙහෙයුම “බෙට්සර්” හෝ “ශක්තිය” ලෙස නම් කර තිබුණි.

එතරම් ප්‍රසිද්ධ නොවූ මෙම ප්‍රහාරය ඊශ්‍රායල්  රාජ්‍යයේ කුරිරු පදනම් අවධාරනය කරයි. බ්‍රිතාන්‍ය පලස්තීනයෙන් ඉවත් වීම සහ මැදපෙරදිග මෙහෙයුම් සඳහා වෙරළ තීරයක් පිහිටුවීමට ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ අධිෂ්ඨානයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ඒ වන විට , මාස හයකටත් අඩු කාලයකට පෙර, එනම් මැයි මාසයේදී, ඊශ්‍රායල් රාජ්‍ය පිහිටුවන ලදී.

පලස්තීන අරාබිවරුන් ජනගහනයෙන් බහුතරයක් වුවද , නව ඊශ්‍රායල රජය තුල ආධිපත්‍යය දැරු , සියොන්වාදී බලවේග විසින් යුදෙව් ආධිපත්‍ය සහිත රාජ්‍යයකට සහාය දෙන ලෙස බ්‍රිතාන්‍යයට බලපෑම් කිරීමේ අරමුණින් ත්‍රස්තවාදී ව්‍යාපාරයක් දියත් කරන ලදී . සියොන්වාදී නායකයින් යුදෙව් රාජ්‍යයක් ලෙස ඊශ්‍රායලයේ වාර්ගික-ආගමික ස්වභාවයට අනුකූලව, හැකිතාක් අරාබිවරුන් පලවා හැරීම සඳහා වාර්ගික ශුද්ධ කිරීමේ ව්‍යාපාරයක නිරත විය.  ඊශ්‍රායල් රාජ්‍ය පිහිටුවීම ප්‍රකාශය කිරීමත් සමඟම අසල්වැසි අරාබි රාජ්‍යයන් විසින් ක්ෂනික යුද ප්‍රකාශයක් කිරීම මගින් , සියොන්වාදී නායකයින් සහ ඔවුන්ගේ අධිරාජ්‍යවාදී ආධාරකරුවන් විසින් අපේක්ෂා කළ දේ ඉටු වී තිබුණි.

ඊශ්‍රායලය විධිමත් ලෙස පිහිටුවීමට පෙර, සියොන්වාදී නායකත්වය විසින් 1947 අග භාගයේදී අර්ධ අනිවාර්ය හමුදා බඳවා ගැනීමේ ක්‍රමයක් හඳුන්වා දී තිබුණි. හමුදාවට බැදීමට සුදුසු වයසේ සිටින  පිරිමින් සන්නද්ධ මිලීෂියාවන්ට බැඳීමටත් , ඔවුන් , සියොන්වාදී නායකත්වයේ අණ පිළිපැදීමත් බලාපොරොත්තු විය. නිදහස පිළිබඳ මැයි ප්‍රකාශයෙන් පසුව, මෙම ක්‍රමය විධිමත් කරන ලදී.

අගෝස්තු මාසයේදී, ඊශ්‍රායල රජය, අභ්‍යන්තර මර්දනය දියත් කිරීම සඳහා අරාබි රාජ්‍යයන් සමඟ සටන්  සන්සුන් වීමේ අවස්ථාව ලබා ගත්තේය. පෙනී සිටීමට අපොහොසත් වුවහොත්  අත්අඩංගුවට ගැනීමේ තර්ජනය යටතේ , වයස අවුරුදු 17-50 අතර සියලුම පිරිමින්ට සහ 18-35 සියලුම කාන්තාවන්ට ටෙල් අවිව්හි බඳවා ගැනීමේ මධ්‍යස්ථාන 20කට යන ලෙස උපදෙස් දෙන ලදී, 

israel
1948 මැදිහත් වීමකට පෙර ඊශ්‍රායල සොල්දාදුවන් දැනුවත් කිරීම

දින පහක් පුරා නගරයේ ඇඳිරි නීතිය පනවා තිබුණි. එහිදී ,ඊශ්‍රායල අගමැති ඩේවිඩ් බෙන්-ගුරියන් විසින් ආරම්භ කරන ලද හගානාා හි කිරියාති බළකාය විසින් මෙහෙයවන ලද සොල්දාදුවන්  මුර සංචාරයේ යොදවා තිබුණි .

හමුදාව ගෙයින් ගෙට ගියේය . අධිකරණ වරෙන්තුවක් නොමැතිව ඕනෑම නිවසකට බලහත්කාරයෙන් ඇතුළු වීමේ අයිතිය ඔවුන්ට ලබා දී තිබුණි. අසල්වැසියන්ට එකිනෙකාට දැනුම් දීමට දිරිගන්වන ලදී. අරාබි යුද ප්‍රයත්නයට ආධාර කරන “ඩ්‍රාෆ්-ඩෝජර්” ද්‍රෝහීන් ලෙස ලේබල් කරන ප්‍රකාශයන් සමඟින්, දක්ෂිණාංශික හිස්ටීරියාවේ ප්‍රවාහයක් මධ්‍යයේ මෙහෙයුම සිදු කරන ලදී.

පිරිමින් 1,044 ක් සහ කාන්තාවන් 1,720 ක් ඇතුළු පුද්ගලයන් 2,764 ක්,  අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණි. මුළු සංඛ්‍යාවෙන් 1,000 කට පමණ වහාම සන්නද්ධ සේවාවන්ට ඇතුළත් වන ලෙස නියෝග කරන ලදී.නමුත්, කල් දැමූ කෙටුම්පතක් යටතේ, තවත් 1,500 දෙනෙකුට බඳවා ගැනීමට උපදෙස් දී තිබුණි . 200 කට වැඩි පිරිසක් පලා ගිය අය ලෙස සිර කරන ලදී. 

වසර 100 කට පෙර: ඉතාලිය ග්‍රීසියට තර්ජනය කිරීම සඳහා “කෝර්ෆු සිද්ධිය” යොදා ගනී

1923 අගෝස්තු 27 වන දින ඉතාලි හමුදාවේ ජෙනරාල්වරයෙකු වූ එන්රිකෝ ටෙලිනි ඇල්බේනියානු දේශසීමාව අසල ග්‍රීක නගරයක් වන අයෝනිනා නගරයෙන් පිටතදී ඝාතනය කරන ලදී. ඒ සමගම, ඔහුගේ සගයන් 4 දෙනෙකු ද මරා දමා තිබුණි. ග්‍රීසිය සහ ඇල්බේනියාව අතර ඇති වූ මායිම් ආරවුලක් හේතුවෙන් ටෙලිනි එම ප්‍රදේශය පරීක්ෂා කරන ජාතීන්ගේ සංගමයේ නියෝජිත කණ්ඩායමකට අයත් විය. ඇල්බේනියානු රජය ග්‍රීකයන්ට ද ග්‍රීකයන් ඇල්බේනියානු කොල්ලකරුවන්ට ද දොස් පැවරූහ. මෙහි අපරාධකරුවන් කිසි විටෙක හඳුනා ගත්තේ නැත. 

Telini
එන්රිකෝ ටෙලිනි

මෙම සැඟව පහරදීම , එනම් “කෝර්ෆු සිද්ධිය” ලෙස ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ මෙය, ඉතාලි අධිරාජ්‍යවාදී ආක්‍රමණකාරීත්වයේ ප්‍රේරක සිදුවීම බවට පත් විය. ටෙලිනිගේ මරණයෙන් දින කිහිපයකට පසු, ඉතාලියේ ෆැසිස්ට් ආන්ඩුව ග්‍රීක ආන්ඩුවට අවසාන නිවේදනයක් යවමින් නිල සමාව ඉල්ලා, වන්දි වශයෙන් ලීර් මිලියන 50 ක් සහ මිනීමරුවන් අත්අඩංගුවට ගෙන මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. ඉතාලිය තවදුරටත් ඉල්ලා සිටියේ ටෙලිනි සහ ඔහුගේ සගයන්ගේ අවමංගල්‍යය මුළු ග්‍රීක රජයේ සහභාගීත්වය ඉදිරියේ සිදු කරන ලෙසත්, ග්‍රීක වරායක් වන පරේයස් (Piraeus) වෙත යවනු ලබන ඉතාලි නැව්වලට , ග්‍රීක නාවික හමුදාව විසින් ආචාර කල යුතු බවත්ය. 

ග්‍රීක රජය මෙම ඉල්ලීම් බොහොමයක් ප්‍රතික්ෂේප කළේය. ඉතාලි ආන්ඩුව විසින් ඉතාලිය තුළ  ග්‍රීක විරෝධී මාධ්‍ය ව්‍යාපාරයක් දියත් කරන ලද අතර අගෝස්තු 31 දින, ඉතාලියේ ෆැසිස්ට් නායක බෙනිටෝ මුසෝලිනි, ඉතාලි නාවික හමුදාවේ භට පිරිසක් ඇඩ්‍රියාටික් මුහුදේ පිහිටි ග්‍රීක දූපතක් වන කෝර්ෆු වෙත යවා, මිලිටරිමය නොවන ඉලක්කයන්  මාලාවකට බෝම්බ හෙලීය. තුර්කියේ සිට පැමිණි , ජනවාර්ගික ග්‍රීකයින් සඳහා සරණාගත මධ්‍යස්ථාන ඇතුළු   සිවිල් වැසියන් දුසිම් ගනනක් ඉන් මරා දැමුණි.

රෝමය හමුදාව දහස් ගණනක් දිවයිනට ගොඩ බැස්ස අතර ග්‍රීක නැව් ගමනාගමනය සඳහා වූ මධ්‍යධරණී ජල මාර්ග වසා දැමීය. මුසෝලිනි, දේශනයකදී කියා සිටියේ , කෝර්ෆු දිවයින , වසර සිය ගණනක් තිස්සේ ඉතාලියේ වැනීස් ජනරජයට අයත් තිබූ බවයි. කෝර්ෆු ආක්‍රමණය, ඇත්ත වශයෙන්ම, අවම වශයෙන් ජූලි මාසයේ සිට මුසෝලිනි විසින් සැලසුම් කර තිබුණි.

ජාතීන්ගේ සංගමය මෙම ක්‍රියාව හෙළා දුටු අතර, ග්‍රීසිය දිගු කලක් සේවාදායක රාජ්‍යයක් ලෙස සැලකූ බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යවාදය විසින් ඉතාලියට විශේෂයෙන්ම විරුද්ධ විය. සැප්තැම්බර් අග වන විට ඉතාලියානුවන් කෝර්ෆු දිවයිනෙන්  ඉවත් කරනු ලැබුවේ ග්‍රීසිය නින්දිත කොන්දේසි මාලාවකට එකඟ වීමෙන් පසුවය.

මෙම ක්‍රියාව ෆැසිස්ට්වාදය යටතේ ඉතාලි අධිරාජ්‍යවාදයේ ව්‍යාප්තියේ කොටසක් වූ අතර, 1923 ට පෙර , ආරම්භ වූ යුද්ධයකදී ලිබියානු ජනගහනයෙන් හතරෙන් පංගුවකට වඩා ඝාතනය කිරීම සහ පසුකාලීනව 1935 දී ඉතියෝපියාව, 1939 දී ඇල්බේනියාව සහ 1940 දී ග්‍රීසිය ආක්‍රමන කිරීම සිදු විය . දෙවන ලෝක යුද්ධයේදී අක්ෂ බලවතුන්ගේ කොටසක් ලෙස ඉතාලි හමුදා හිට්ලර්ගේ ජර්මානු නාසි ආන්ඩුව සමග එක්ව සටන් කළහ.

ඉතිහාසයේ මෙම සතිය: අගෝස්තු 21-27 Read More »

Yettsin

ඉතිහාසයේ මෙම සතිය: අගෝස්තු 14-20

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 අගෝස්තු 14 දින ඉංග්‍රීසියෙන් පලවූ This week in history: August 14-20 යන ඉතිහාසය පිලිබඳ විශේෂාංග තීරුවේ සිංහල පරිවර්තනය යි.  පරිවර්තනය මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

මීට වසර 25 කට පෙර, වසර 50 කට පෙර, වසර 75 කට පෙර සහ වසර 100 කට පෙර මෙම සතිය තුළ සිදු වූ වැදගත් ඓතිහාසික සිදුවීම් මෙම තීරුවේ පල කෙරේ.

වසර 25 කට පෙර: මූල්‍ය අර්බුදය තුල  රුසියාව රුබලය අවප්‍රමාන කරයි

1998 අගෝස්තු 17 වන දින රුසියානු රජය රූබල් අගය අවප්‍රමානය කර කෙටි කාලීන භාන්ඩාගාර බිල්පත් (GKO) වෙලඳපොලේ වෙලඳාම අත්හිටුවා ජාත්‍යන්තර නය ආපසු ගෙවීම සඳහා දින 90 ක අත්හිටුවීමක් පැනවීය. 1987 ඔක්තෝම්බර් මාසයෙන් පසු ලන්ඩන් කොටස් වෙලඳපොලේ විශාලතම එක්දින කඩාවැටීමක්, ලතින් ඇමරිකාව පුරා කොටස් මිල කඩාවැටීමක්, වෝල් වීදියේ දැඩි පහත වැටීමක් සහ ෆෙඩරල් සංචිතය විසින් නියම කරන ලද සියයට 5.5 අනුපාතයට වඩා අඩුවෙන්, ලාභ (ඵලදා) අනුපාතය යන්තම් 5.43 දක්වා අඩු කරමින් එක්සත් ජනපද භාන්ඩාගාර බැඳුම්කර වෙත දඩිබිඩියේ දිව යෑමක්,  සමඟ දවසේ වෙලඳපොල අවසන් විය.

ජූලි මාසයේදී ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) රුසියාවට ඩොලර් බිලියන 22.6 ක පැකේජයක් ලබා දුන් අතර එය කියා සිටියේ “රූබලය පිලිබඳ විශ්වාසය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සහ වත්මන් අර්බුදය විසඳීම සඳහා බොහෝ දුර ගොස් ඇති” බවයි.

Yettsin
රුසියානු සමූහාන්ඩුවේ සභාපති බොරිස් යෙල්ට්සින්, හතරවැනි (දකුනේ ) සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ කලමනාකාර අධ්‍යක්ෂ මිචෙල් කැම්ඩෙසස්, (වමේ) ක්‍රෙම්ලිනයේදී

“මහ බැංකුවට ලැබිය හැකි අතිරේක සම්පත් සමඟ රූබල් මත තිබූ පීඩනය ඉවත්ව ඇති අතර දේශීය නය තත්ත්වය දැන් කලමනාකරනය කර ගැනීමට හැකි තත්ත්වයක තිබේ.  ආසියාවෙන් වසංගත  තත්වය පැතිර ඒමකට රුසියාව ගොදුරු විය හැකි වුවද, අවප්‍රමානය කිරීම, නය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම සහ ප්‍රාග්ධන පාලනය පිලිබඳ සමපේක්ෂනය දැන් විසිරී ගොස්  ඇති අතර එමඟින් රටේ අවදානම පිලිබඳ ආයෝජකයින්ගේ නොසන්සුන්තාවය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කරයි.”

කෙසේ වෙතත් යන්තම් සති පහකට පසුව, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ සැලැස්ම බිඳ වැටුනු අතර එය ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියමිතව තිබූ ආන්ඩුව බලයෙන් පහ කරන ලදී. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සැලැස්ම මුල සිටම බිඳවැටීමට  පටන් ගත්තේය. මහ බැංකු අධිපති සර්ජී ඩුබ්‍යුනන් (Sergei Dubunin) හෙලිදරව් කලේ රුසියාවට ලබා දුන් පලමු IMF වාරිකයේ ඩොලර් බිලියන 4.8 න් ඩොලර් බිලියන 3.8 ක් පමන වියදම් කර ඇත්තේ රූබලයේ නිරර්ථක ආරක්ෂාවක් සඳහා වන අතර ඉතිරිය කෙටි කාලීන රජයේ නය පියවීම සඳහා භාවිතා කර ඇති බවයි.

අඛන්ඩ මූල්‍ය ගලායාමකට මුහුන දුන් රුසියානු බලධාරීන් තව දුර සහාය සඳහා IMF සහ G-7 රටවල් වෙත යොමු වූ නමුත් එය ප්‍රතික්ෂේප විය. සතියකට ඩොලර් බිලියන 1 බැගින් වූ නිල සංචිත පහත වැටීමත් සමඟ, ඔවුන්ට මුදල් අවප්‍රමානය කිරීම සහ නය ආපසු ගෙවීම කැටි කිරීම හැර වෙනත් විකල්පයක් ඉතිරිව තිබුනේ නැත.

එම සති අන්තයේම ජනාධිපති යෙල්ට්සින් විසින් අගමැති සර්ජි කිරියෙන්කෝගේ මාස පහක පැරනි ආන්ඩුව නෙරපා හරින ලද බව සහ   පෙර අගමැති වික්ටර් චර්නොමිර්ඩින් නැවත බලයට කැදවූ කරන ලද නිවේදනය  සමඟ ඒකාබද්ධව, රුසියානු පාලනයේ අර්බුදය සහ මූල්‍ය වෙලඳපොලේ අවුල් ජාලය, ජාත්‍යන්තර ප්‍රවනතාවයක තියුනුම ප්‍රකාශනය වූවා පමනි: ධනවාදයේ ගැඹුරු වන ගෝලීය අර්බුදය හමුවේ මූල්‍ය අධිපතීන්ගේ සාමාන්‍ය ව්‍යාකූලත්වය සහ සිදුවීම් වල ගමන් මග  පාලනය කිරීම කෙසේ වෙතත් අනාවැකි කීමට පවා ඔවුන්ට ඇති නොහැකියාව.

වසර 50කට පෙර: ඩෙට්‍රොයිට් ක්‍රයිස්ලර් කම්හලේ  ස්වයං සිද්ධ (වෘත්තීය සමිති විසින් නොකැදවූ /අනුමැතිය නොදුන් ) වාඩි ලා ගැනීමේ වර්ජනයට පොලිසිය පහර දෙයි

1973 අගෝස්තු 15 දින, පැය 30කට වැඩි කාලයක් වාඩිලා ගනිමින්  වැඩ වර්ජනයක් ගෙන ගිය කම්කරුවන් 50කට ආසන්න පිරිසක් ඉවත් කිරීමට ඩෙට්‍රොයිට් පොලිසිය ක්‍රයිස්ලර් මැක් ස්ටැම්පින් කම්හලට කඩා වැදුනි. මෙම වාඩිලෑම කම්හලේ සියලුම නිෂ්පාදන නතර කල අතර අගුලු දැමීම නිසා කම්හලෙන් පිටත සිටි තවත් සිය ගනනක් කම්කරුවන් විසින් සහාය දක්වන ලදී.

සමාගම් ආරක්ෂකයින් දෙදෙනෙකු සේවකයෙකුට පහර දීමත් සමඟ සටන්කාමී වාඩිලෑම ඇවිල ගියේය.  බිලී ගිල්බ්‍රෙත් නම් කම්කරුවා සතියකට පෙර සේවයෙන් පහ කිරීමට  ඉලක්ක කර තිබුනේ ඔහු තම වැඩ බිමේ අනාරක්ෂිත වාතාශ්‍රය පිලිබදව විරෝධය පල කිරීම සඳහා වැඩ නැවැත්වීමට නායකත්වය දුන් බැවිනි. විරෝධතාවයට සම්බන්ධ තවත් කම්කරුවන් හතර දෙනෙකු ද සේවයෙන් පහ කර තිබුනි.

Mack workers
මැක් කම්රුවන් මෙම ස්වයං සිද්ධ වර්ජනය අතරතුර 

ගිල්බ්‍රත් නැවත කම්හලට පැමින තිබුනේ ඔහු සේවයෙන් පහකිරීම ස්ථිරද සහ ඔහුව නැවත සේවයේ පිහිටුවීමට හැකිදැයි සොයා බැලීමටය. සමාගම් ආරක්ෂකයින් ඔහුට පහර දෙනු ලැබුනේ එවිටය. 

ගිල්බ්‍රත් වෙත ආරක්ෂකයින් පැමිනි විට, අනෙකුත් කම්කරුවන් ඔහුව ආරක්ෂා කිරීමට මැදිහත් වූ අතර කම්කරුවන් සහ ආරක්ෂකයින් අතර සටන් ආරම්භ විය. ක්‍රයිස්ලර් කලමනාකාරීත්වය ඊට  ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ, කම්හලේ පූර්න පරිමානයේ වාඩිලාගැනීමක් නැවැත්වීමට උත්සාහ කරමින්, කම්හල අගුලු දමා,  උදෑසන වැඩ මුරය සඳහා පැමිනීමට නියමිත කම්කරුවන් 2,050 දෙනාගේ පැමිනීම වැලැක්වීමයි. 

ඒ වන විටත් ඇතුලේ සිටි කම්කරුවන් වාඩි ලා ගැනීම  ආරම්භ කලහ.සියලුම කම්කරුවන් නැවත සේවයේ පිහිටුවන තුරු නිෂ්පාදනය නැවත ආරම්භ කිරීමට ඔවුන් ඉඩ නොදෙන බවත් , සම්පූර්න සමාව සහ ආපසු වැටුප් ලබා දීමත් , සහ වාඩි ලා ගෙන සිටි කම්කරුවන්ට එරෙහිව පසුව පලිගැනීම් සිදු නොවිය යුතු බවත් ඔවුහු ප්‍රකාශ කලහ.

මෙම වාඩි ලා ගැනීම,සති දෙකකට අඩු කාලයකදී ක්‍රයිස්ලර් හි පැවති තුන්වන ස්වයං සිද්ධ වැඩ වර්ජනයයි. කම්කරුවන්ගේ වැටුප් කා දමමින් තිබූ ඉහල උද්ධමනය මධ්‍යයේ, විශේෂයෙන්ම වත්මන් එක්සත් මෝටර් රථ කම්කරුවන් (යූඒඩබ්ලිව්) කොන්ත්‍රාත් ගිවිසුම 1973 සැප්තැම්බර් 14 දිනෙන් කල් ඉකුත් වීමට නියමිතව තිබූ හෙයින්, මෝටර් රථ කර්මාන්තය පුරා සටන්කාමී මනෝභාවයක් පැතිර ගොස් තිබුනි.

ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ , එක්සත් ජනපද පූර්වගාමියා වන බුලටින වාර්තාකරුවන්ට කතා කල එක් සේවකයෙක්  ක්‍රයිස්ලර් මැක් කම්හලේ තත්වය විස්තර කලේ, “එම ස්ථානය රස්නෙයි, අපිරිසිදු හා අනතුරු සහිතයි නමුත්  සමිතිය ඒ ගැන කිසිවක් කරන්නේ නැත .” ලෙසය. තවත් සේවකයෙක් පැවසුවේ, “මේ  දැන් බොහෝ කම්හලේ වෘත්තීය සමිති නියෝජිතයින් තැනින් තැන සිටිමින් ආරක්ෂකයින් සහ කලමනාකාරිත්වය සමඟ කතා බහ  කරමින් සිටිති.” ලෙසය.

වාඩි ලා සිටි වර්ජකයින් පොලිසිය විසින් කම්හලෙන් ඉවත් කිරීමෙන් පසුව පවා, මෙම ස්වයං සිද්ධ අරගලය දිගටම කෙරී ගෙන ගියේ , සියලුම කම්කරුවන් යලි සේවයේ පිහිටුවීම සඳහා ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම් ඉටු කරන තුරු සිය ගනනක් කම්කරුවන් වැඩවර්ජනයේ රැඳී සිටිමින් ය. යූඒඩබ්ලිව් නිලධරය ඉන් පසුව මැදිහත් වූයේ වැඩවර්ජන බිඳීමේ මැර සංදර්ශනයක් ලෙස පමනක් විස්තර කල හැකි ආකාරයටය.

මෙම ස්වයං සිද්ධ වර්ජනය දෙවන දිනටත් දිගටම සිදු වෙද්දී , යූඒඩබ්ලිව් ව  මුලු මිචිගන් ප්‍රාන්තය පුරා  කාර්ය මන්ඩල, ප්‍රාදේශීය කමිටු නිලධාරීන් සහ කමිටු සාමාජිකයන් 1,000ක් බලමුලු ගැන් වූයේ පොලු සහ බේස්බෝල් පිතිවලින් සන්නද්ධව මැක් කම්හල වෙත පැමින පිකට් වැට බිඳ දමා කම්කරුවන් නැවත කම්හලේ එකලස් කිරීමේ පේලියට යැවීමට කටයුතු කිරීමටය.

මැරයෝ ගිල්බ්‍රත් සොයා ගොස් ඔහුට අනෙකුත් කම්කරුවන් ඉදිරියේ විවෘතව පොලු මුගුරුවලින් පහර දුන්හ. උප සභාපති ඩග් ෆ්‍රේසර්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් යූඒඩබ්ලිව් නිලධාරීන් පැවසුවේ තමන් පැමිනියේ “ක්‍රමවත් ලෙස රැකියාවට නැවත පැමිනීම” සහතික කිරීමට සහ “කොන්ත්‍රාත්තුව බලාත්මක කිරීමට” බවයි.

වසර 75 කට පෙර: දක්ෂිනාංශික දකුනු කොරියානු රාජ්‍යය එක්සත් ජනපද පිටුබලය ඇතිව ප්‍රකාශයට පත්   කෙරේ.

1948 අගෝස්තු 15 වන දින, ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදය සමඟ සන්ධානගතවූ අන්ත දක්ෂිනාංශික බලවේග විසින් දකුනු කොරියාවේ ස්වාධීන රාජ්‍යයක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. කොරියාවේ උතුරු ප්‍රදේශය, ජපන් ආක්‍රමනය පලවා හරින ලද නිදහස් සටන්කාමීන් විසින් ආධිපත්‍යය දැරූ සහ සෝවියට් සංගමයට බැඳී සිටි තත්වයන් යටතේ, මෙම ප්‍රකාශය කොරියාවේ බෙදීමකට සමාන වූ අතර එය අද දක්වාමත් නොකඩවා පවතී.

කොරියාව 1910 සිට 1945 දක්වා අධිරාජ්‍ය ජපානයේ ආරක්‍ෂක රාජ්‍යයක් ලෙස ම්ලේච්ඡ ලෙස පාලනය කර තිබුනි. එම කාලය තුල නිදහස් ව්‍යාපාර නැවත නැවතත් මතු විය. දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයේ අවසාන අදියරේදී, ග්‍රාමීය ගොවි ජනතාවගේ පුලුල් ස්ථර මෙන්ම ප්‍රධාන නාගරික මධ්‍යස්ථානවල කම්කරු පන්තිය ද සම්බන්ධ කරගනිමින් බලගතු නිදහස් ව්‍යාපාරයක් වර්ධනය විය.

යුද්ධය අවසානයේ ජපානය පරාජය කිරීමත් සමඟ කොරියාව සදහා පොරබැදීමක් ඇති විය. එක්සත් ජනපදය හා සෝවියට් සංගමය යුද්ධයේදී නාමික සහචරයින් ලෙස කටයුතු කර තිබුනි. අධිරාජ්‍යවාදය සමග එහි ප්‍රති-විප්ලවවාදී සහයෝගීතාවය මත පදනම්ව, ස්ටැලින්වාදී නිලධරය , කොරියාවේ සමාජවාදී විප්ලවය සදහා වූ කිසිදු ආකාරයක ඉදිරිදර්ශනයක් ප්‍රතික්ෂේප කර තිබුනි.

ඒ වෙනුවට, එය ප‍්‍රධාන අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් සමග වෙනත් ගනුදෙනුවක් ඇතිකරගෙන තිබුනි. ඒ යටතේ ස්ටැලින්වාදී කොමියුනිස්ට් පක්ෂ බටහිර යුරෝපයේ සමාජවාදී විප්ලවය වලක්වා ලූ අතර, ඒ වෙනුවට අධිරාජ්‍යවාදය විසින් සෝවියට් සංගමයට නැගෙනහිර යුරෝපයේ ස්වාරක්ෂක (බෆර්) කලාපයක් ලබා දී තිබුනි. මෙම වැඩපිලිවෙලට අනුකූලව, සෝවියට් නිලධරය කොරියාව තුල ධනවාදය සමග කිසිදු ආකාරයක බේරුම් කර ගැනීමක්  ප්‍රතික්ෂේප කල අතර, දකුනේ එක්සත් ජනපද මිත්‍ර බලයකට වඩ වඩාත් හරි හරියට සිටින පරිදි උතුරේ ජාතිකවාදී පාලනයක් පිහිටුවීමට උදව් කලේය.

නව දකුනු කොරියාවේ එක්සත් ජනපද පාලකයා තෝරා ගැනීම, 1948 වන විට සෝවියට් සංගමයට එරෙහිව තීව්‍ර වන සීතල යුද්ධය වඩ වඩාත් යුක්ති සහගත කිරීමට භාවිතා කරන  ලද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වාචාලකමේ ව්‍යාජ ස්වභාවය අවධාරනය කලේ ය.

Syngman Rhee
සිංමන් රී

නව ජනාධිපති සිංමන් රී, දශක ගනනාවක් තිස්සේ ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ රූකඩ යෙකු විය. ඔහු ප්‍රථමයෙන් එක්සත් ජනපදයේ කාලය ගත කර ඇති අතර, 1904 තරම් මුල් භාගයේදී එවකට ජනාධිපති තියඩෝර් රූස්වෙල්ට් සමඟ වූ මුනගැසීම් ඇතුලු දේ හරහා  එහි දේශපාලන සංස්ථාපිතය විසින් ඔහුව ලංකරගෙන   තිබුනි. ඇමරිකාව විසින් 1945 දී නැවත ඔහු කොරියාවට බැස්ස වීමට පෙර වසර ගනනාවක්, රී වොෂින්ටනයේ ඇමරිකානු මිලිටරි සහ බුද්ධි ඒජන්සිවල ආගන්තුක නිවැසියෙක්  ලෙස ජීවත් විය. ජපන් අධිරාජ්‍යවාදයට එරෙහි නිදහස් අරගලයේ දී ඔහු කිසිදු භූමිකාවක් ඉටු කර නොතිබුනි.

රීගේ දකුනු කොරියානු ජනාධිපති ධුරයට පත්වීම, ඉතා සීමිත මැතිවරන මත පදනම් වූ අතර , තථ්‍ය මිලිටරි පාලනයක් ස්ථාපිත කිරීම කරා වේගයෙන් ඉදිරියට ගියේය. සියලු සමාජ සහ දේශපාලන විරුද්ධත්වයන් ඉලක්ක කර  ප්‍රචන්ඩ මර්දනයක් දියත් කර ගනිමින්, සන්නද්ධ හමුදා නව දකුනු කොරියානු රාජ්‍යයේ ආධිපත්‍යය දැරීමට පැමිනීමට නියමිත විය. මෙම ආන්ඩුව පදනම් වූයේ එක්සත් ජනපදයෙන් ආනයනය කරන ලද මූලධර්මවාදී ක්‍රිස්තියානි ධර්මය, උමතු කොමියුනිස්ට් විරෝධී සහ ආඥාදායක වැඩපිලිවෙලක් මත ය.

වසර 100කට පෙර: කොමියුනිස්ට් ජාත්‍යන්තරය ජර්මනියේ විප්ලවය සඳහා සූදානම් වීම ගැන විවාද කරයි

1923 අගෝස්තු 15 වන දින, කොකේසස්හි නිවාඩුවක් ගත කරමින්, කොමියුනිස්ට් ජාත්‍යන්තරයේ විධායක කමිටුවේ සභාපති ග්‍රිගරි සිනොවියෙව්, ජර්මානු කොමියුනිස්ට් පක්ෂය (කේපීඩී) බලය අල්ලා ගැනීම සඳහා මහජනතාවට නායකත්වය දීමේ අවශ්‍යතාවය පිලිබඳ නිබන්ධන කෙටුම්පත් කිරීමට පටන් ගත්තේය. “අර්බුදය පරිනත වෙමින් පවතී,” ඔහු ලිවීය. “තීරනාත්මක සිදුවීම් අන්තරස්ථව (අන්තර්ගතව) පවතී. ජර්මානු කොමියුනිස්ට් පක්ෂය ඉක්මනින් හා අධිෂ්ඨානශීලීව එලඹෙන අර්බුදය දෙසට යොමු විය යුතුය. … පරදුවට තැබී ඇති දෑ අති විශාල ය.”

දින කිහිපයකට පෙර, වැඩ වර්ජන මාලාවක් මගින් ජර්මානු කූනෝ ආන්ඩුව  ඇද වැටුනු අතර කොමියුනිස්ට්, සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හා පක්ෂ වලට අයත් නොවන කම්කරුවන්ගෙන් සැදුම්ලත් කර්මාන්තශාලා කමිටු කම්කරු පන්තිය තුල දැවැන්ත බලපෑමක් අත්පත් කරගෙන තිබුනි. කාර්මික රූර් නිම්නයේ ප්‍රංශ වාඩි ලා ගැන්ම දරාගත නොහැකි තත්වයක් නිර්මානය කර තිබූ අතර ජාතික සහ ප්‍රාන්ත ආන්ඩු , කොමියුනිස්ට්වාදී ප්‍රකාශන පලකල කාර්යාල වටලා කම්කරුවන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට පටන් ගෙන තිබුනි.

එසේ වුව ද, කොමියුනිස්ට් ජාත්‍යන්තරයේ ප්‍රමුඛ පක්ෂය වන රුසියානු කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ (ආර්සීපී) නායකත්වයේ ගැටුම් උග්‍ර ස්වභාවයක් ගෙන තිබුනි. ලෙනින් රෝගාතුරව වැඩ කිරීමට නොහැකිව සිටි අතර ට්‍රොට්ස්කි විසින් රුසියානු පක්ෂය සහ කොමියුනිස්ට් ජාත්‍යන්තරය මත ගතානුගතික රාජ්‍ය සහ පක්ෂ නිලධරයේ අවශ්‍යතා වඩ වඩාත් ප්‍රකාශ කරමින් එහි සිටි “ත්‍රිත්වීන්” වන ස්ටාලින්, සිනොවියෙව් සහ කමනෙව්ට එරෙහිව සිය සටන ආරම්භ කර තිබුනි.

Trotsky
ට්‍රොට්ස්කි රතු හමුදා සොල්දාදුවන් සමඟ මොස්කව්හිදී, 1922

ස්ටැලින්, ජර්මනියේ තත්වය ඉතාම නිවට ලෙස තක්සේරු කරමින් සහ ජර්මානු පාලක පන්තියේ ශක්තිය අතිශයෝක්තියට නංවමින්, සිනොවියෙව්ට මෙසේ ලිවීය: “මගේ මතය අනුව, ජර්මානුවන් [එනම්, කේපීඩී] මැඩපැවැත්විය යුතු අතර එය උත්තේජනය නොකල යුතුය.” 1917 සැප්තැම්බරයේ දී , රුසියාවේ බලය අල්ලා ගැනීමේ සූදානමට ස්ටාලින්, සිනොවියෙව් සහ කමනෙව් සියල්ලන්ම විරුද්ධව සිටියහ.

එම ගිම්හානයේ පසුව, ආර්සීපීයේ මධ්‍යම කාරක සභාවේ රැස්වීමකදී, බලය අල්ලා ගැනීමේ සූදානම සඳහා කේපීඩීයට සහාය වීමට  “විප්ලවයේ සොල්දාදුවෙකු ලෙස” තමන් ජර්මනියට යවන ලෙස ට්‍රොට්ස්කි ඉල්ලා සිටියේය. මෙම ත්‍රිත්වයේ බලපෑම මත ඔහුගේ ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂේප විය.

එම ගිම්හානයේ සෝවියට් නායකත්වයේ සාකච්ඡාවල දී ඔහුගේ භූමිකාව ගැන වසර හයකට පසු ට්‍රොට්ස්කි පැවසූ පරිදි, ඔහු යෝජනා කලේ “ සන්නද්ධ කැරැල්ල සූදානම් කිරීම සහ ජර්මානු මධ්‍යම කමිටුවේ සහාය සඳහා අවශ්‍ය බලවේග බලමුලු ගැන්වීම පිලිබඳ ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් වඩාත් කාලෝචිත සහ අධිෂ්ඨානශීලී ආස්ථානයක් ගත යුතු” බවයි.

ඉතිහාසයේ මෙම සතිය: අගෝස්තු 14-20 Read More »

ඉතිහාසයේ මෙම සතිය: අගෝස්තු 7-13

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 අගෝස්තු 07 දින ඉංග්‍රීසියෙන් පලවූ This week in history: August 7-13 යන ඉතිහාසය පිලිබඳ විශේෂාංග තීරුවේ සිංහල පරිවර්තනය යි.  පරිවර්තනය මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

මීට වසර 25 කට පෙර, වසර 50 කට පෙර, වසර 75 කට පෙර සහ වසර 100 කට පෙර මෙම සතිය තුළ සිදු වූ වැදගත් ඓතිහාසික සිදුවීම් මෙම තීරුවේ පල කෙරේ.

වසර 25 කට පෙර: නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලවලට බෝම්බ ප්‍රහාර එල්ල වේ

1998 අගෝස්තු 7 වන දින, නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ යාබද රටවල් වන කෙන්යාවේ නයිරෝබි සහ ටැන්සානියාවේ ඩාර් එස් සලාම් හි ඇමරිකානු තානාපති කාර්යාල ඉදිරිපිට බෝම්බ පුපුරුවා හරින ලදී. පිපිරීම්වලින් පුද්ගලයන් 224 ක් මිය ගිය අතර 4,500 කට වැඩි පිරිසක් තුවාල ලැබූහ.

වඩා බලවත් වූ නයිරෝබි බෝම්බයෙන් 213 දෙනෙක් මිය ගිය අතර 4,000 ක් තුවාල ලැබූහ. පිපිරීමෙන් තානාපති කාර්යාල ගොඩනැගිල්ලට හානි පැමිණුනා පමණක් නොව අසල පිහිටි සමුපකාර බැංකුව ද කඩා බිද දැමූ අතර මහල් හතකින් යුත් උෆන්ඩි සමුපකාර මන්දිරය සුන්බුන් ගොඩක් බවට පත් විය. බ්ලොක් 10ක් පමණ දුරින් පිහිටි ජනේල් ද කැඩී ගියේය. සොල්දාදුවන් 241 දෙනෙකුට මරු කැඳවමින් 1983 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී , බේරූට්හි එක්සත් ජනපද මැරීන් බැරැක්කයකට ට්‍රක් රථ බෝම්බ ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමෙන් පසු එතෙර එක්සත් ජනපද මධ්‍යස්ථානයකට එල්ල වූ ප්‍රහාරයකින් සිදු වූ දරුණුතම මරණ සංඛ්‍යාව මෙය විය.

Blast
පිපිරීමෙන් පසු ඩාර් එස්-සලාම් හි එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය. [ඡායාරූපය: එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව]

බොහෝ මාධ්‍ය  වාර්තා කළේ ඛේදවාචකයට ගොදුරු වූ කෙන්යානුවන් කෙරෙහි එක්සත් ජනපද මිලිටරිය සහ රජයේ නිලධාරීන් දක්වන උදාසීනත්වයයි. කෙන්යානු ජනාධිපති ඩැනියෙල් අරප් මෝයිට ඇතුළුවීම පවා ප්‍රතික්ෂේප කරමින් එක්සත් ජනපද විමර්ශකයින් තානාපති කාර්යාලයට මුද්‍රා තැබූ බව බීබීසී වාර්තා කළේය.

ප්‍රමූක  පෙලේ  බ්‍රිතාන්‍ය  ව්‍යාපාරික  දිනපතා පුවත් පතක්  වන පිනෑනෂියල් ටයිමිස්(financial times)පැමිනිලි උපුටා දැක්වූයේ  ගලවා ගැනීමෙි සේවකයින් සිය ගනනක් තමදෑතින් උපත්ඩි හවුස් සුන්බුන් වියරැවෙන් හාරමින් සිටියදී ඵක්සත් ජනපද  නාවිකයන් පික් සහ සවල් සඳහා වන ඉල්ලීමි ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති බවයි. කෙන්යානු පොලිස් කපිතාන්වරයෙක් පුවත්පතට පැවසුවේ, “ප්‍රංශ ජාතිකයන් මෙහි සිටිති, ඊශ්‍රායල් ජාතිකයන් මෙහි සිටිති, රතු කුරුස සංවිධානය උදව් කරයි, හින්දි ජාතිකයන් අපට ආහාර ලබා දෙයි. කෝ අපේ ඇමෙරිකානු සහෝදරයෝ?” ගිලන්රථ සේවකයෙක් පැවසුවේ, “ඇමරිකානුවන් පළමු දිනයේ සිට [අසභ්‍ය ලෙස] හැසිරී ඇත.” යන්නයි.

ඒබීසී නිව්ස් සහ ටෙල් අවිව් (Tel Aviv) හාරෙට්ස් (Ha’aretz) පුවත්පත්  ඇතුළු එක්සත් ජනපද සහ ඊශ්‍රායල මූලාශ්‍ර කිහිපයක් බදාදා වාර්තා කළේ, කෙන්යාවේ එක්සත් ජනපද ඔත්තුකරුවෙකු නයිරෝබි තානාපති කාර්යාලය බෝම්බ ප්‍රහාරයකට ඉලක්ක කර ඇති බවට පිපිරීමට සති දෙකකට පෙර ඇමරිකානු ආන්ඩුවට අනතුරු ඇඟවූ බවයි.

තොරතුරු සපයන්නා ඊශ්‍රායලයේ මොසාඩ් ඔත්තු සේවයට සම්බන්ධ අයෙකු වූ නමුත්, මූලාශ්‍රයේ  විශ්වසනීයත්වය පිළිබඳව ඇමරිකානු නිලධාරීන් මොසාඩ් සමඟ පරීක්‍ෂා කළ විට, වාර්තාව සැක සහිත ලෙස සලකන ලෙස ඔවුන්ට උපදෙස් දෙන ලදී. තානාපති කාර්යාලයේ විශේෂ ආරක්ෂක විධිවිධාන යොදා නොතිබුණි.

ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහුගේ කාර්යාලය Ha’aretz ලිපිය ගැන අදහස් දැක්වීම ප්‍රතික්ෂේප කළේය. නමුත් ඊශ්‍රායල රජය මෙම පූර්ව අනතුරු ඇඟවීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම, වෙනත් ආකාරයකින් පැහැදිලි කර නොමැති හේතු නිසා බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් පසුව බෝම්බ විශේෂඥයින් සහ ගලවා ගැනීමේ කණ්ඩායම් සැපයීමට වූ එහි අසාමාන්‍ය උත්සාහයට හේතු විය හැකි බව පෙනුනි.

ඔසාමා බින් ලාඩන් සහ අල් කයිඩාවට පසුව චෝදනා එල්ල වූ මෙම ප්‍රහාරයට ප්‍රතිචාරයක් වශයෙන්, එක්සත් ජනපද ජනාධිපති බිල් ක්ලින්ටන් අගෝස්තු 20දා ඔපරේෂන් ඉන්ෆිනයිට් රීච්, මගින් ඇෆ්ගනිස්ථානයේ සහ  තානාපති කාර්යාල බෝම්බ ප්‍රහාරයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නොතිබුණු සුඩානයේ ඉලක්ක වෙත කෲස් මිසයිල ප්‍රහාර මාලාවක් එල්ල කිරීමට නියම කළේය. 

වසර 50 කට පෙර: පාලනය විසින්  දකුණු කොරියානු විපක්ෂ නායකයා  පැහැරගෙන යයි

1973 අගෝස්තු 8 වන දින, කොරියානු මධ්‍යම බුද්ධි ඒජන්සියේ (KCIA) සන්නද්ධ ඒජන්තයින්  කිම් ඩේ-ජුංට පහර දී, මත්ද්‍රව්‍ය ලබා දී,ටෝකියෝ හි ග්‍රෑන්ඩ් පැලස් හෝටලයෙන්  පැහැරගෙන ගියහ. කිම් එවකට දකුණු කොරියාවේ ප්‍රමුඛ විපක්ෂය වූ නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂයේ ප්‍රධානියා විය. 1971 දකුණු කොරියානු ජනපතිවරණයේදී කිම් තරග කළේ එම පදවිය හොබවන ජනාධිපති පාර්ක් චුන්ග් හීට එරෙහිවය. කිම් සියයට 45 ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් පාක්ට අහිමි කර කල නමුත් අපේක්ෂා කළ ප්‍රමාණයට වඩා ඉතා අඩු පරතරයකි.

මැතිවරණයෙන් පසුව පාර්ක් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මැතිවරණවල මුහුණුවරක් පිටුපස දකුණු කොරියාවේ ඔහුගේ ඒක පුද්ගල පාලනය පවත්වාගෙන යාමේ ඔහුගේ සැලසුම් ක්‍රියාත්මක කිරීමට පටන් ගත්තේය. ඔහුට ජීවිතාන්තය දක්වා ජනාධිපති ලෙස කටයුතු කිරීමට ඉඩ සලසන නව ව්‍යවස්ථාවක් ස්ථාපිත කල අතර විරුද්ධ දේශපාලන පක්ෂවල ක්‍රියාකාරකම් නීති විරෝධී බවට පත් කළේය.

ඡන්ද මිලියන පහක් ලබාගෙන සිටි කිම් සහ ඔහුගේ නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂය පාර්ක්ගේ මර්දනයේ ප්‍රධාන ඉලක්කයක් විය. 1971 මැතිවරණයෙන් මාසයකට පසු 

අසාර්ථක ඝාතන උත්සාහයකට ගොදුරු වීමෙන් පසු , කිම් කොරියාවෙන් ජපානයට පලා ගියේය. ජපානයේ දී , කිම් තම පක්ෂයේ පිටුවහල් කළ නායකයා ලෙස ඔහුගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරකම් දිගටම කරගෙන ගියේය. විශේෂයෙන් 1972 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී නව යුෂින් ව්‍යවස්ථාව පැනවීමෙන් පසුව ඔහු පාක්ගේ ආඥාදායකත්වය විවේචනය කරමින් නිතිපතා ප්‍රකාශ නිකුත් කළේය.

Kim
කිම් ඩේ-ජුං 1973 පැහැරගැනීමෙන් නිදහස් වූ පසු සෝල් හෝටලයක මාධ්‍ය හමුවක් පවත්වයි

පිටුවහල්ව සිටියදී පවා කිම් බරපතල දේශපාලන තර්ජනයක් නියෝජනය කරනු ඇතැයි යන  බියෙන් පාක්, ඔහු ජපන් භූමියේ සිටියද තවත් ඝාතන උත්සාහයක් සිදු කරන ලෙස KCIA වෙත නියෝග කළේය. පාර්ක් යටතේ KCIA කොරියානු ගෙස්ටාපෝවක් ලෙස ක්‍රියාත්මක විය. දකුනු කොරියානු ධනේශ්වර තන්ත‍්‍රයට දේශපාලන විරුද්ධත්වයක් ඇතැයි සැක කරන ඕනෑම අයෙකු අත්තනෝමතික ලෙස අත්අඩංගුවට ගැනීම, වධහිංසා පැමිණවීම සහ ඝාතනය කිරීම ඔවුහු සිදු කළහ. බොහෝ මර්දනයන් ඉලක්ක ගත කළේ වාමාංශික ශිෂ්‍යයන් සහ සමාජවාදී ව්‍යාපාර සමඟ සම්බන්ධකම් ඇති අය වෙතයි.

ටෝකියෝවේ දී, කිම් ජපානයේ පිටුවහල් කරන ලද කොරියානු සංවිධානවල සන්ධානයක් සංවිධානය කිරීමට පටන් ගෙන තිබුණේ පාක්ගේ පාලන තන්ත්‍රයට දේශපාලන විරුද්ධත්වය දිගටම ගොඩනැගීම සඳහා ය. යකුසා සංවිධානාත්මක අපරාධ සින්ඩිකේටයේ සහාය ඇතිව, KCIA විසින් ටෝකියෝ හි පිහිටි හෝටලයේ පාර්ක් විසින් පිටුවහල් කළ අනෙකුත් දේශපාලන නායකයන් මුණ ගැසෙන මුළු මහලම ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරන ලදී.

රැස්වීමෙන් පිටතට ගිය පසු KCIA නියෝජිතයින් විසින් කිම්ව අල්ලාගෙන වෙනත් කාමරයකට බලහත්කාරයෙන් ගෙන ගොස් ඔහුට මත්ද්‍රව්‍ය ලබා දුන්නේය. කිම් පසුව බටහිර ජපානයට ප්‍රවාහනය කරන ලද අතර එහිදී ඔහුව ජපන් මුහුදෙහි කොරියාව දෙසට යාත්‍රා කළ බෝට්ටුවකට නංවන ලදී.

කිම් පසුව සිහිපත් කළේ බදින ලද ඔහුගේ දෑත් සහ පාද  බරින් බැඳ තිබූ බවත්, ඔහුගේ පැහැරගැනීම් කරන්නන් ඔහුව සාගරයේ ගිල්වා දැමීමට අදහස් කළ බව ඔහු විශ්වාස කරන බවත්ය.බොහෝදුරට මෙය ප්‍රතිඵලය විය හැකිව තිබුණි. කෙසේ වෙතත්, දකුණු කොරියාවේ එක්සත් ජනපද තානාපතිවරයා පැහැර ගැනීම ගැන දැනගත් විට ඔහු පාර්ක් හමුවී ඝාතනය නතර කරන ලෙස ඔහුට නියෝග කළේය. KCIA නියෝජිතයින්ගේ චලනයන් සහ ස්ථාන පිළිබඳව හොඳින් දැන සිටි එක්සත් ජනපද හමුදාව,  ඔවුන්ගේ උපදෙස් අනුව මෙහෙයුම සිදු කළ බව සහතික කර ගැනීම සඳහා බෝට්ටුවට ඉහළින් පියාසර කිරීම සඳහා හෙලිකොප්ටරයක් පිටත් කර හැරියේය.

පාර්ක්ගේ ආඥාදායකත්වය සූදානම් කිරීමට සම්පූර්ණ පිටුබලය ලබා දීම සහ උදව් කිරීම සිදු කල, ඇමරිකානු ආන්ඩුව මිනීමැරීමට විරුද්ධ වූයේ කිම් වෙනුවෙන් නොව, ඔහුගේ ඝාතනය පිළිබඳ පුවත රට තුළ නැගිටීමක් ඇති කරයි යන බියෙනි. ඔවුන් කිම් අනාගතය සඳහා ප්‍රයෝජනවත් වත්කමක් ලෙස ද සැලකූහ – ඔහු ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ අවශ්‍යතාවලට පක්ෂපාතීව සේවය කළ ජනාධිපති පදවියක් ද ඇතුළත් දිගු දේශපාලන ජීවිතයක් තුළ සම්පූර්ණයෙන් සනාථ වූ තක්සේරුවක් විය.

වසර 75 කට පෙර: පකිස්තාන රාජ්‍යය පෂ්තුන් විපක්ෂ කණ්ඩායමට ප්‍රචණ්ඩ ලෙස පහර දෙයි

1948 අගෝස්තු 12 වන දින, අලුතින් පිහිටුවන ලද පකිස්ථානු රාජ්‍යයේ සොල්දාදුවන් සහ පොලිසිය විසින් අසල්වැසි ඇෆ්ගනිස්ථානයේ විශාලතම ජනවාර්ගික කණ්ඩායම ද වන පෂ්තුන් සුළුතරයෙන් විශාල වශයෙන් ජනාකීර්ණ, රටේ රළු වයඹ මායිම් පළාතේ විපක්ෂ විරෝධතාවයකට ප්‍රචණ්ඩ ලෙස පහර දුන්හ. සජීවී-වෙඩි තැබීමක් සිදු  වූ මෙම ප්‍රහාරයේ සංඛ්‍යාව තවමත් ගැටලු සහගතය. ප්‍රහාරයට ලක් වූ පෂ්තුන් සංවිධානයේ ආධාරකරුවන් යැයි කියා සිටි විරෝධතාකරුවන් 150 දෙනෙකු අවම වශයෙන්  මිය ගිය නමුත් 15 දෙනෙකු මිය ගිය බවත් තවත් 40 දෙනෙකු තුවාල ලැබූ බවත් පකිස්ථාන රජය ප්‍රකාශ කලේය.

බාබ්රා පිටියේ දී එය  සිදු කරන ලද හෙයින් , ඉන්  පසු බබ්රා සංහාරය ලෙස නම් කරන ලද මෙම ප්‍රහාරය සිදු වූයේ මෑතදී ඉන්දියානු උප මහාද්වීපය බෙදීමේ සන්දර්භය තුළ ය. මහා යටත් විජිත විරෝධී ව්‍යාපාරයකට මුහුණ දෙමින්, දෙවන ලෝක සංග්‍රාමය මතුවීමෙන් 

බෙහෙවින් දුර්වල වූ ,  බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යවාදය ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන යටත් විජිත සන්තකය නිල වශයෙන් අත්හැරීමට එකඟ විය. මහජනතාවට එරෙහි අවසාන ප්‍රහාරයක දී, එය වයඹ හා නැගෙනහිර මුස්ලිම් පදනම් වූ පකිස්ථානයක් සහ ප්‍රධාන වශයෙන් හින්දු ඉන්දියාවක් ලෙස රට බෙදීමට ස්වදේශික පාලක ප්‍රභූන් සමඟ කුමන්ත්‍රණය කළේය.

1947 අගෝස්තු බෙදීම නිසා මිලියන දෙකක් පමණ ජීවිත අහිමි වූ අතර මිලියන 20ක් පමණ අවතැන් විය. එය පකිස්තාන සහ ඉන්දීය සන්නද්ධ හමුදා අතර අඛණ්ඩ සටන්වලට මෙන්ම අලුතින් පිහිටුවන ලද මෙම රාජ්‍යයන්  තුළ දැඩි ගැටුම්වලට තුඩු දුන්නේය.

Image Not Found
කුදායි ඛිඩ්මට්ගර් (දෙවියන් වහන්සේගේ සේවකයන්) අනුගාමිකයින්. “රතු කමිස” හෝ “සුර්ක් පොෂ්” ලෙසද හැඳින්වේ. [ඡායාරූපය: නොදන්නා]

බබ්රා සංහාරයේ ඉලක්කය වූයේ ඔවුන්ගේ ඇඳුම් පැළඳුම් නිසා “රතු කමිස” ලෙසද හැඳින්වෙන කුදායි ඛිඩ්මට්ගර් ව්‍යාපාරයයි. එය ඇෆ්ගන් දේශසීමාව ආසන්නයේ වයඹ දෙසින් පිහිටි පෂ්තුන් ගෝත්‍රික ජනතාව අතර පදනම් විය . දේශපාලනයට සම්බන්ධ වීමට මන්දගාමී  වුවද, ඔවුන් 1930 ගණන්වල බ්‍රිතාන්‍ය විරෝධී නැගිටීම වෙත ආකර්ෂණය වී තිබුණි. මෙම ව්‍යාපාරය මෙහෙයවනු ලැබුවේ අබ්දුල් ගෆාර් ඛාන් විසිනි. මුස්ලිම්වරයෙකු ලෙස කටයුතු කරන අතරතුර, ඔහු වාර්ගික බෙදීම් හෙළා දුටුවේය.  

ඛාන් බෙදීමට විරුද්ධ විය. එහි වඩාත්ම ආක්‍රමණශීලී දේශීය යෝජකයා වූයේ මුස්ලිම් ලීගය වන අතර, එය පාකිස්තානයේ ආධිපත්‍යය දැරීමට නියමිත විය. හින්දු ආධිපත්‍යය දරන ඉන්දියානු ජාතික කොංග්‍රසය ද සැලැස්මට එකඟ වූ අතර තමන්ට වඩාත් හිතකර බෙදීම ලබා ගැනීමට උත්සාහ කළේය. ඛාන් මෙය පාවාදීමක් ලෙස හෙළා දකිමින්, “ඔබ අපව වෘකයන්ට විසි කළා” යනුවෙන් ප්‍රකාශ කළේය.

බෙදීම ඉදිරියට ගියහොත්, පෂ්තුන්වරුන්ට පකිස්තානයට සම්බන්ධ වීමට වඩා තමන්ගේම ස්වාධීන රාජ්‍යයක් පිහිටුවීමට හෝ ඇෆ්ගනිස්ථානයට ඇතුළු වීමට අයිතියක් ඇති බවට ඔහු ඉල්ලීමක් නිකුත් කිරීමට නියමිත විය. මෙය බ්‍රිතාන්‍ය සහ මුස්ලිම් ලීගය විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී.

1948 දී, පකිස්ථානය පිහිටුවීමෙන් පසු, මුස්ලිම් ලීග රජය ඛාන්ගේ ව්‍යාපාරය මර්දනය කළේය.  ඔහුගේ ආධාරකරුවන් ප්‍රමුඛ කාර්යභාරයක් ඉටු කළ වයඹ මායිම් ප්‍රාදේශීය  රජයක් විසුරුවා හැරීම මෙයට ඇතුළත් විය.  නව ආන්ඩුව බරපතල  ලෙස කුදායි ඛිඩ්මට්ගර් නීතිවිරෝධී කර ,  එහි නායකයන් සිරගත කිරීම සහ එහි ක්‍රියාකාරකම් තහනම් කළේය.  මෙම ප්‍රහාරයන්ට එරෙහිව ව්‍යාපාරයේ ආධාරකරුවන් විසින් පවත්වන ලද විරෝධතාවකදී බබ්රා ඝාතනය සිදුවිය.

වසර 100 කට පෙර: ජර්මනියේ කූනෝ රජය වැටේ

1923 අගෝස්තු 12 දින, සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂය (එස්පීඩී) විසින් මුලපුරන කරන ලද විශ්වාසභංගයෙන් පසු විල්හෙල්ම් කුනෝ ජර්මානු චාන්සලර් ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්විය.පක්ෂයක සම්බන්ධයක්  නොමැතිව පත් පළමු ජර්මානු චාන්සලර්වරයා වූ කුනෝ, ජනාධිපති ෆ්‍රෙඩ්රික් ඊබට් ( එස්පීඩී) විසින් 1922 නොවැම්බරයේදී පත් කිරීමෙන් පසු මධ්‍ය-දක්ෂිණාංශික රජයක් පිහිටුවීය. එය ජර්මානු මහජන පක්ෂය, ජර්මානු ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය, ජර්මානු මධ්‍යස්ථ පක්ෂය සහ බැවේරියානු මහජන පක්ෂයෙන් සැදී තිබුණි.

ජර්මානු සහ ලෝක ඉතිහාසයේ වඩාත්ම අස්ථාවර කාල පරිච්ඡේදයක කුනෝ චාන්සලර් විය. ඔහු බලයට පත්වන විට යුරෝපය පළමු ලෝක සංග්‍රාමය හා 1917 රුසියානු විප්ලවය හරහා ගමන් කර තිබුණි. ජර්මනියම ,  1918 දී මිත්‍ර අධිරාජ්‍යවාදය සහ නින්දා සහගත වර්සායිල් ගිවිසුම මගින් මිලිටරි පරාජයක්  , 1918 දී සහ 1919 දී ගබ්සා විප්ලව දෙකක් ,  1920 දී අන්ත දක්ෂිනාංශික කුමන්ත්‍රණයක් සහ ජර්මානු කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ විශාල වර්ධනයක් අත්විද තිබුණි.

Cuno
විල්හෙල්ම් කූනෝ [ඡායාරූපය: Bain News Service-Library of Congress]

1923 ජනවාරියේදී, කුනෝගේ චාන්සලර් ධුරය  යටතේ, ප්‍රංශ හමුදාව රටෙන් යුද වන්දි ලබා ගැනීම සඳහා කාර්මික රූර් නිම්නය ආක්‍රමණය කර තිබුණි. එවිට ජර්මනිය පාලනය කළ නොහැකි අධි උද්ධමනය අත්විඳින ලද අතර , රූර් නිම්නයේ දැවැන්ත වැඩ වර්ජන, ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාර සහ වර්ධනය වෙමින් පවතින විප්ලවවාදී තත්වයක් ඇති විය.

අගෝස්තු 9 වන දින රයික්ටැග් රැස්වීමක් තුල කුනෝ ආන්ඩුවේ ශක්‍යතාව ගැන විවාද කිරීමට පටන් ගෙන තිබුණි. එය කම්කරුවන්ගේ නියෝජිත කන්ඩායම් විසින් වටලනු ලැබූ අතර තවත් වැඩ වර්ජන සහ කූනෝට ඉල්ලා අස්වන ලෙස ඉල්ලා චෙම්නිට්ස් හි මහජන පෙලපාලියක් පිලිබඳ පුවත් ලැබෙන්නට විය . පසුදා විවාදය ඉදිරියට යද්දී, රීච්ස්ටැග්හි ප්‍රමුඛ කොමියුනිස්ට් සාමාජිකයෙක් “කම්කරුවන්ගේ විප්ලවවාදී ආන්ඩුවක් පිහිටුවීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ ප්‍රධානියාට ඉහළින් වැඩ කරන ජනතාවගේ මහජන ව්‍යාපාරයක් ඉදිරියට යාම” ඉල්ලා සිටියේය.

වැඩ වර්ජන සහ මහජන රැස්වීම් ඉදිරි දින කිහිපය පුරාවටම පැවතුනි. වඩාත් සටන්කාමී සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කම්කරුවන් මෙන්ම කොමියුනිස්ට් සහ ස්වාධීන කම්කරුවන් ඇතුළත් කර්මාන්තශාලා කමිටු රට පුරා පිහිටුවන ලදී. කොමියුනිස්ට් ජාත්‍යන්තරය කැරැල්ලක් සඳහා සැලසුම් සකස් කරන ලෙස ජර්මානු කොමියුනිස්ට්වාදීන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිද්දී සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නායකයෝ කම්කරු පන්තියේ රැල්ල නැවත රඳවා ගැනීමට වියරුවෙන් උත්සාහ කරමින් සිටියහ.

කුනෝ ඉල්ලා අස්වී සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නායකයින් එස්පීඩීය සහභාගී වූ නව මහා සභාග ආන්ඩුවක් ස්ථාපිත කිරීමත් සමග අගෝස්තු 12 දා ජර්මනිය පුරා ඇති වූ ගැටුම් වලින් 30 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගියහ. ඉදිරි දින කිහිපය තුල වැඩ වර්ජන බොහෝ දුරට මැකී ගිය නමුත් මෙය ජර්මානු පාලක පන්තියට තාවකාලික විවේකයක් පමනක් විය.

ඉතිහාසයේ මෙම සතිය: අගෝස්තු 7-13 Read More »