art & culture

Kundera

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 02 කොටස

ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ්, සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 දෙසැම්බර් 27 දින ඉංග්‍රීසි බසින් පල වූ, ‘A comment on the life and death of Czech-French novelist Milan Kundera (1929-2023)’ යන ශීර්ෂය යටතේ ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ් හා සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයේ දෙවැනි හා අවසාන කොටසයි. මුල් කොටස මෙහි පල විය යි. පරිවර්තනය පරාක්‍රම කුරුප්පු  විසිනි.

පාලක ස්ටැලින්වාදී පක්ෂයට සමාජවාදය ඇති කිරීමට ඇති හැකියාව පිලිබඳව කුන්දේරා හා බොහෝ චෙක් කම්කරුවන්ට හා බුද්ධිමතුන්ට පැවැති මිත්‍යාවන් මේ වන විට පහ වෙන්නට පටන් ගෙන තිබින. ආරම්භයේ දී චෙක් ස්ටැලින්වාදීන්ට ධනේශ්වර-විරෝධී පියවර ක්‍රියාත්මක කිරීමේ කිසිදු අභිලාෂයක් නොවීය. ඒ වෙනුවට ඔවුහු පූර්ව-යුදකාලීන චරිතවලින් සැදුම් ලත් ධනේශ්වර තන්ත්‍රයක් මඟින් පාලනය ගෙන යාමට යත්න දැරූහ. ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ ආක්‍රමනකාරීත්වය හා සීතල යුද්ධයේ ආරම්භය විසින් මෙම සැලසුම අවුල් කර දමන ලදී. අවසානයේ ස්ටැලින්වාදීහු, කම්කරු පන්තියේ පුලුල් ස්ථරවල සහාය සමඟ බලය තමාගේ ම අතට ගෙන චෙක් ආර්ථිකයෙන් වැඩි කොටස ජනසතු කලෝය. එහෙත්, තමාගේ ම වරප්‍රසාද රැක ගනු වස්, පොලිස් රාජ්‍යයක් ස්ථාපිත කරමින් අව්‍යාජ මාක්ස්වාදය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන් හා සෞන්දර්යාත්මක ජීවිතය මැඩ පැවැත්වීමට කටයුතු කලෝය.

ලෝසවෙඅ විසින් පැහැදිලි කරනු ලැබ ඇති පරිදි, චෙකොස්ලොවැකියාව තුල දී ස්ටැලින්වාදී විරේක කිරීම් “සුවිශේෂී රෞද්‍රත්වයක්” අත්පත් කර ගත්තේය. 1948 සහ 1954 අතරතුර, 

“දේශපාලන අපරාධ පිලිබඳ චෝදනා මත 90,000 කට හිංසා පීඩා පමුනුවන ලදී. 22,000 ක් පමන ජනයා ශ්‍රම කඳවුරු 107 කට ගාල් කෙරුනු අතර 1,000 කට වැඩි පිරිසක් අත්අඩංගුවේ දී මිය ගියෝය. 230 කට වැඩි ගනනකට මරන දඬුවම පමුනුවන ලදී. මෙකී දේශපාලන විරේක කිරීම්වලට අමතරව ස්ටැලින්වාදී ආන්ඩුව, ෆැසිස්ට්වාදයේ අපරාධ සඳහා සාමූහික ව වරද පැවරීමේ ප්‍රතිගාමී පදනම මත ජර්මානු හා හංගේරියානු වාර්ගික ජනයා දශ ලක්ෂ ගනනක් පිටුවාහල් කලේය.”

Rudolf Slansky during 1952 trial
රුඩොල්ෆ් ස්ලැන්ස්කි 1952 නඩු විභාගය අතරතුර

1952 නොවැම්බර් මාසයේ දුෂ්ට හා කුප්‍රකට ස්ලන්ස්කි නඩු විභාගය තුල දී,

“රුඩොල්ෆ් ස්ලන්ස්කි සහ [කොමියුනිස්ට්] පක්ෂ නායකයන් ගනනාවකට යුගෝස්ලාවියා නායක ටිටෝ කෙරේ සහානුකම්පාව දැක්වීම පිලිබඳ චෝදනා එල්ල කෙරින. වැලිදු, නිලධරය දැනුවත් ව ම, කම්කරු පන්තියේ දේශපාලන සවිඥානකභාවයට තවදුරටත් යටි වල කැපීම සඳහා විෂකුරු ජාතිකවාදයේ සහ යුදෙව්-විරෝධයේ වාතාවරනයක් අවුලුවා ගැනීමට ක්‍රියා කලේය. (මෙම නඩු විභාගයේ විත්තිකරුවන් 14 දෙනාගෙන් එකොලොස් දෙනෙක් සිය යුදෙව් සම්භවය නිසා සුවිශේෂී ලෙස හෙලා දකින ලද්දෝය.)”

පෙනී යන පරිදි, පශ්චාත් යුද සමයේ කුන්දේරාගේ කටයුතු නැඹුරු වූයේ ශාස්ත්‍රීය ස්ටැලින්වාදය සහ අව්‍යාජ විවේචනයත්, කාව්‍යමය ප්‍රකාශනයත් අතර දෝලනය වීමටය. ස්ටැලින්ගේ භීෂනය පිලිබඳ කෘෂෙව්ගේ හෙලිදරව් කිරීම්වලින් පසුව 1956 දී ඔහු CSK සංවිධානයට යලි ඇතුලත් කර ගන්නා ලදී.  

1957 වර්ෂයේ ඔහුගේ පෙම් කවි පොතක් Monologues (ආත්ම කථන) නමින් ප්‍රකාශයට පත් විය. 1960 දී සාහිත්‍යක ඉතිහාසය පිලිබඳ කුන්දේරාගේ කෘතිය වන The Art of the Novel: Vladislav Vancura’s Journey to the Great Epic (නවකතාවේ කලාව: මහා වීරාඛ්‍යානයක් කරා ව්ලදිස්ලාව් වැන්කියුරාගේ චාරිකාව) ප්‍රකාශයට පත් විය. එය, යුද්ධාන්තර චෙක් ඇවන්ගාඩ් ලේඛකයෙකු වූ ද, 1925 රචිත ප්‍රකාශනවාදී යුද-විරෝධී Ploughshares into Swords (අසිපත් බවට පත් නගුල් දත්) නම් කෘතියේ කතුවරයා වූ ව්ලදිස්ලාව් වැන්කියුරා පිලිබඳ නිබන්ධයක් විය. කුන්දේරාගේ කෘතිය හංගේරියානු දාර්ශනික හා විචාරක (දේශපාලනික ව ස්ටැලින්වාදයට පක්ෂපාතී) ජෝර්ජ් ලුකාෂ්ගේ ආභාෂය ලැබීය.

කුන්දේරාගේ කලාත්මක වශයෙන් වැදගත් වූ අභිවෘත්තිය 1948 සිදුවීම් හා 1968 දී ප්‍රාග් වසන්තය සෝවියට් යුද ටැංකි මඟින් මැඩලීම විසින් කථාවසානයකට ගෙන එන ලදැයි යමෙකුට කිව හැකිය. මේ සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඔහුගේ වර්ධනය ලෝක ගෝලීය මධ්‍යම පාන්තික බුද්ධිමතුන් ගනය තුල ඔක්තෝබර් විප්ලවයේ උරුමයෙන් ඉවතට, සමාජවාදයෙන් ඉවතට හා කම්කරු පන්තියෙන් ඉවතට යොමු වූ වඩාත් පුලුල් ප්‍රවනතාවක් පිලිබිඹු කලේය. 1968 දී බොහෝ චෙක් බුද්ධිමතුන් තමන් වාමාංශිකයැයි සලකා ගත් නමුදු, විසම්මුතික කවවල දක්ෂිනාවෘත පැද්දී යාම 1970 ගනන්වල මැද භාගයේ සිට ම ජව බලය ලද්දේය.

1968 දිනවලින් ඉක්බිති ව ආ “සාමාන්‍යකරනයේ” කාල පරිච්ඡේදය තුල කුන්දේරාට චෙක් ස්ටැලින්වාදී බලධාරීන්ගේ තාඩන පීඩනවලට මුහුන දීමට සිදු වූ අතර, 1975 දී ප්‍රංශයට විගමනය වීමට ඔහුට බල කෙරින. 1979 දී The Book of Laughter and Forgetting ප්‍රකාශයට පත් වූ කල්හි, ඔහුගේ සියලු කෘතීන් චෙකොස්ලොවැකියාව තුල තහනම් කෙරුනු අතර, එපමනකින් නොනැවතී ඔහුගේ චෙකොස්ලෝවැකියානු පුරවැසි භාවය ද අහෝසි කරන ලදී. 

ඔහුගේ ඇතැම් නවකතා අනෙකුත් ඒවාට වඩා අභිලාෂවත් හා සාර්ථක වන අතර ම, සමස්තයක් ලෙස කුන්දේරාගේ කෘතීන් තුල කර්තෘවරයා, හොඳට හෝ නරකට වේවා, කර්තෘමය ස්වයං-සම්ප්‍රජානන ප්‍රවර්ගයකට විශාල අවධානයක් යොමු කරන්නේ, ඇතැම් අවස්ථාවන්හි ඍජුව ම පාඨකයා ආමන්ත්‍රනය කරමිනි.

උදාහරනයක් ලෙස, The Unbearable Lightness of Being හි දී, සල්ලාල ටෝමාස්, කලාකාරිනිය සබීනා සහ සෙසු චරිතවල කථා පුවත් ප්‍රකාශ කරන ප්‍රථම පුරුෂ කථකයා මත්, විටින්විට තේමාත්මක, දාර්ශනික හා ඓතිහාසික නිරීක්ෂනයන් දායක කරන කර්තෘ කුන්දේරාගේ හඬ තුලට ලොප් වන, සිදුවීම්වලින් අබද්ධ සහ විශ්ලේෂනාත්මක කථන හඬක් බවට පත් වෙයි.

මෙම ශෛලිය “පශ්චාත් නූතනවාදය” ලෙස නම් කරනු ලැබ ඇත්තේ, ප්‍රබන්ධමය කථා ප්‍රවෘත්තියක් පවත්වා ගෙන යාම එ’විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබීම නිසා ය. එයින් පිලිබිඹු කෙරෙන දෘෂ්ටිය – එනම්, සිදුවීම් පිලිබඳ ආඛ්‍යානයන් නෛසර්ගිකව ම ආත්මීය, විශ්වාස කල නොහෙන හා අසංගත වන බව – 1970 ගනන්වල අග භාගයේ සිට බිහි වූ කලා කෘතීන් විශාල සංඛ්‍යාවක් කෙරේ ආනුභාවය පැවැත්වීය; නො එසේ නම්, ඍජුව ම ඒවා හැඩ ගැස්වීය. – ඒ කිසියම් අර්ථදායී අයුරකින් නම් නොවේ – ප්‍රබන්ධ ලෙස කුන්දේරාගේ කෘතීන්, විඥානයේ ප්‍රවර්ග සහ කර්තෘ විවරන අතර මාරුවීම මඟින් ඒ හැටියෙන් ම විරූපී වී නොමැති අතර, ඔහුගේ කෘතීන්ට තවමත් පශ්චාත් යුද කාලීන චෙකොස්ලෝවැකියාවේ විවිධ නිමේෂයන්හි ජීවිතය පිලිබඳ විචිත්‍රවත් නිරූපන ලබා දිය හැකි ව තිබිනි.

Kundera
The Unbearable Lightness of Being (පැවැත්මේ උසුලා සිටිය නොහැකි තරමේ සැහැල්ලුව)

ඔහුගේ චරිත බොහොමයක් ගොරෝසු, අකරුනාවන්ත හා අවස්ථාවාදී පෞද්ගලික සම්බන්ධතා විසින් විනාශ මුඛයට යැවෙති. (Laughable Loves තුල ඔහුගේ කෙටිකතා එකතුවෙහි ද බොහොමයක මෙම තතු දැකිය හැකිය) යම්තාක් දුරකට මෙය, විශේෂයෙන් ම 1968 න් පසුව එලැඹි කාල පරිච්ඡේදයේ, සමාජ ජීවිතය නිසැකව ම පිලිබිඹු කරන නමුදු, කොයි හැටි වෙතත්, ලේඛකයා එයින් ප්‍රීති ප්‍රමෝදයට පත් වෙන සෙයක් පෙනී යයි. ඉන් වැඩි හරියක් හුදෙක් පාඨකයාගේ මුවෙහි අප්‍රසන්න රසයක් පමනක් ඉතිරි කරනු ඇත.

මෙම කෘතීන් තුල – විශේෂයෙන් ම The Book of Laughter and Forgetting සහ The Unbearable Lightness of Being යන කෘතීන් තුල – දහස් ගනන් යුරෝපීය බුද්ධිමතුන්ගේ මනෝභාවයන් පිලිබිඹු විය. The Book of Laughter and Forgetting කෘතිය 1983 දී ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය වීමෙන් පසුව එය ඇස නොගැසීම සිදු විය නොහැක්කක් තරම් විය. එම පොත (තමන් කුන්දේරාගේ මිතුරෙකු ලෙස සලකා ගත්) පිලිප් රොත්, ඊ.එල්. ඩොක්ටරෝ, ඩේවිඩ් ලොජ්, අර්වින් හෝව් හා ජෝන් අප්ඩයික් ඇතුලු බොහෝ මුල් පෙලේ බ්‍රිතාන්‍ය හා ඇමරිකානු ලේඛකයන් හා විචාරකයන්ගේ විමර්ශනයට ලක් වූ අතර, සෑම විටෙක ම පාහේ ඔවුන්ගේ විචාර ප්‍රශංසාත්මක ඒවා විය. එය පැහැදිලිව ම කිසියම් තතක් හඬවා තිබින.

පශ්චාත් නූතනවාදයේ තථ්‍ය සෞන්දර්යාත්මක සීමාසහිතකම් – හරි හැටිම කිවහොත් එහි තථ්‍ය කලාත්මක-බුද්ධිමය දෝෂය – රඳා පවතින්නේ, ඔහුට ග්‍රහනය කල නොහැකි වූ සහ ඔහු ඉක්මවා යමින් මුලුමනින් ඔහු අභිභවනය කල ක්‍රියා සන්තතියක් වන ඉතිහාසය කෙරේ කුන්දේරා දක්වන ආකල්පය තුල ය. කුන්දේරාට අනුව ඉතිහාසය පවතියි. එහෙත් ඒ, සමාජ පන්තීන්ගේ ගැටුම මඟින් නාට්‍යාකාරී හා කම්පනකාරී අයුරින් ඉදිරියට හා ඇතැම්විට පසුපසට තල්ලු කර දමනු ලබන ප්‍රගතිය වශයෙන් නොවේ. ඒ වෙනුවට, ඔහුට අනුව එය, යතාර්ථය තුලින් නොව චින්තාවන්ගෙන් සම්භව වන වැරදීම්වලට සාමාන්‍යයෙන් තුඩු දෙන්නා වූ මනෝභාවයන් හා මායාවන් මාලාවකි.

උදාහරනයක් ලෙස, The Unbearable Lightness of Being තුල “මහා ප්‍රයානය” නමින් යුත් සමස්ත ඡේදයක් වෙයි. එය හුදෙක්, පසුකලෙක පශ්චාත් නූතනවාදී චින්තනයේ සහ ලේඛනවල දී ඉමහත් ගර්හාවන්ට පාත්‍ර කල “මහා ආඛ්‍යාන” ලෙස හඳුන්වා දෙන ලද දෙය පිලිබඳ තවත් ප්‍රකාශනයකි. මෙහි දී ඔහු, සිය චරිත අතරින් එකක් වූ ෆ්‍රාන්ස්ගේ තුරුනු යුගය නරුම ලෙස විස්තර කරයි. මෙම චරිතය තරුන කුන්දේරා සමඟ සැසඳෙතැයි යමෙකුට අනුමාන කල හැක:  

“ඉතින් ඔහු පැරීසියේ විසූ තාක් කල් ඔහු තමන්ට හැකි සෑම පෙලපාලියකට ම සහභාගී විය. යමක් උත්සවාකාරයෙන් සැමරීම, යම් ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කිරීම, යමකට එරෙහිව විරෝධය දැක්වීම; එලිමහනේ සිටීම, අන්‍යයන් සමඟ සිටීම කෙතරම් කදිම ද? … ඔහු පෙලපාලිය, කෑ ගසන සමූහයා දුටුවේ යුරෝපයේ හා එහි ඉතිහාසයේ ප්‍රතිමූර්තිය සේ ය. මහා ප්‍රයානය යුරෝපය විය. විප්ලවයෙන් විප්ලවයට, අරගලයෙන් අරගලයට, සදා ඉදිරියට ඇදෙන ප්‍රයානය …

“මහා ප්‍රයානය යනු සහෝදරත්වය, සමානාත්මතාවය, සාධාරනත්වය, සන්තුෂ්ටිය කරා වැටී ඇති මාවත දිගේ ඇදෙන තේජස්වී පෙලපාලියයි; එය දිගට ම, නොනැවතී ඇදෙයි. නිර්ධන පන්ති ආඥාදායකත්වය ද, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ද? පාරිභෝගිකවාදී සමාජය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ද, නිෂ්පාදන ඵලදායීතාව වැඩි කිරීම ද? ගිලටීනය ද, මරන දන්ඩනය අහෝසි කිරීම ද? ඒ සියල්ල අදාල නොවේ.”    

ඔහුගේ පසුකාලීන කෘතීන් මෙම සංකල්ප පුනරාවර්ත කල අතර, ඉන් වැඩි ම කොටසක් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඔහු ලෝකයෙන් හෝ ලෝකය පිලිබඳ ව හෝ අලුතින් සොයා ගත් යමක් වී නම් එය අල්ප විය. උදාහරනයක් ලෙස, Immortality (අමරනීයත්වය) [1988] තුල පිටු 345 ක් පුරා දිග හැරී ඇති ලේඛනය ප්‍රබල සංස්කාරකවරයෙකුගේ සේවය ඉල්ලා සිටියි. කුන්දේරාගේ සන්දර්භනයන් ඇතැම්විට පැහැදිලි බුද්ධිමය හා සෞන්දර්යාත්මක තතක් හඬවන නමුදු, එතරම් ම නිරතුරුව ඒවා අතිසරල හා අමු හඬ ද නංවයි.

මෙම නවකතාවේ “දේශපාලන” විරෝධයක එකම සිද්ධිය සිදුවන්නේ, කුන්දේරාගේ තවත් වෙනස් මමංකාරයක් ලෙස පෙනී යන මහාචාර්ය ඇවනේරියස් රාත්‍රියේ සඟවා ගත් මස් කපන පිහියක් ද සහිත ව ව්‍යායාමය සඳහා දිව යමින්, නවතා තිබෙන මෝටර් රථවල ටයර් කපා දමන අවස්ථාවේ ය. ඇවනේරියස් මෝටර් රථවලින් ඇති වන ව්‍යවර්තනයට, යුරෝපයේ වාස්තුවිද්‍යාව අගය කිරීමට කෙනෙකුට ඇති ශක්‍යතාවය කෙරේ මෝටර් රථවලින් ඇති කෙරෙන බාධාවට විරුද්ධ වෙයි. සිය චරිතය සමඟ සංවාදයේ යෙදෙන කුන්දේරා, ඇවනේරියස් සිය ක්‍රියාවන්ගේ නිෂ්ඵල භාවය සහ, ඔහු සිය නාශක ක්‍රියාව සිදු කරන්නේ “විනෝදය” සඳහා බව වටහා ගනිතැයි නිගමනය කරයි. සියලු දේශපාලන ක්‍රියාවන් ඇතුලත් වන පරිදි මෙම නිගමනය විස්තාරනය කිරීමට අපට නිදහස ඇත. දේශපාලනික නිෂ්ඵලභාවය සහ යමෙකුගේ සම්මුතිගත සෞන්දර්යාත්මක අත්දැකීම, මේ අවස්ථාවේ කුන්දේරාගේ ලේඛන අභිවෘත්තිය තුල පරදු තැබී තුබුනේ මේවා ය.    

Soviet Stalinist suppression of Prague Spring, 1968
සෝවියට් ස්ටැලින්වාදීහු 1968 ප්‍රාග් වසන්තය මර්දනය කරති

නවකතාවේ පසු කොටසක, ඓතිහාසික ක්‍රියාකාරීත්වය දේශපාලනික විරෝධය සම්බන්ධයෙන් පහත දැක්වෙන හෙලාදැකීම කරා සිඳවනු ලැබේ:

“මිනිසුන්ට සිය මිට මෙලැවූ අත් අවකාශයේ ලෙලැවීමට සලස්වමින්, රයිෆල් තුවක්කු ඔවුන්ගේ අතට දෙමින්, යුක්තිසහගත හා අයුක්තිසහගත අභිප්‍රායයන් වෙනුවෙන් අරගලවලට සම්බන්ධවීමට ධාවක බලය සපයන්නේ තර්ක බුද්ධිය නොව, අධිවර්ධිත ප්‍රානේන්ද්‍රියයි. එය නොමැති වූ කල ඉතිහාසයේ මෝටරයෙහි ධාවනය නතරවන්නා වූ ද, යුරෝපයට තන බිමේ වැතිර අහසේ පාවා යන වලාකුලු දෙස නිවී සැනසිල්ලේ බලා සිටීමට සිදු වන්නා වූ ද ඉන්ධනය එයයි.”

කුන්දේරා සිය යුගයේ කම්පන හා ඛේදාන්ත පිලිබිඹු කලේය; එහෙත් ඒ අකර්මන්‍ය ලෙස සහ පාර්ශ්වික ලෙස ය. ඔහු සිය කලාත්මක අන්තර් දෘෂ්ටිය අවිචාරී බුද්ධිමය ඉබාගාතේ යාමක ඝන ස්ථරයකින් වසා දැමීය. ඔහු චෙකොස්ලොවැකියාවෙන් පිට වීමෙන් සහ සාපේක්ෂ ව නිදහසේ ලිවීමට ඉඩ ලැබීමෙන් පසු   එම ඉබාගාතේ යාම වඩාත් කඨෝර සහ ආත්මීය මට්ටමකට නැඟිනි. (ඇතැම්විට ද ජෝක් හැරුනු විට) ඔහුගේ කෘතීන් බොහෝදුරට මතු වී පෙනෙන්නේ ඔහුගේ කාලය පිලිබඳ විමර්ශනය කිරීමෙහි ලා ඇතැම් තැන්වල දී නිරවද්‍ය හා තීක්ෂන වූත්, සෙසු තැන්වල දී දුබල හා නිෂ්ප්‍රයෝජන වූත් ප්‍රයත්නයන් මාලාවක් ලෙස ය. එහෙත් එම ප්‍රයත්නයන්ට, ජීවිතය පිලිබඳ වඩාත් ම නිරවද්‍ය සහ සුපැහැදිලි චිත්‍රනයක් සඳහා වූ මාවතෙන් ඔහු ඉවතට තල්ලු කර දැමීමට ක්‍රියාත්මක වූ බලගතු සාමාජයීය ක්‍රියාවලීන්ගෙන් හානි සිදු වී ඇත.  

යලිත්, බුද්ධිමය හා කලාත්මක ජීවිතය මත ස්ටැලින්වාදය ඉටු කල විනාශකාරී වැඩ කොටස පිලිබඳ වඩාත් ම ප්‍රගාඪ අන්තර් දෘෂ්ටිය සතුව තුබුනේ ට්‍රොට්ස්කි වෙත ය. ඔහු වරක් සටහන් කල පරිදි:

“සමස්ත ලෝක තත්ත්වය විසින් නිපුන හා සංවේදී කලාකරුවෝ විප්ලවවාදී නිර්මානාත්මක භාවයේ මාවතට අවතීර්න වීම කරා පොලඹවනු ලැබෙති. එහෙත්, අහෝ! මේ මාවත ප්‍රතිසංස්කරනවාදයේ හා ස්ටැලින්වාදයේ කුනු වන මෘත කලේබර විසින් අවහිර කරනු ලැබ ඇත.”     

මාක්ස්වාදීන්ට “කලාව මෙහෙයවීමට, එනම්, ඊට අන පැනවීමට හෝ ක්‍රමෝපාය නිර්දේශ කිරීමට” කිසිදු අභිරුචියක් නැතැයි ට්‍රොට්ස්කි වැඩි දුරටත් කියා සිටියේය. ඔහු නිරීක්ෂනය කල පරිදි, අව්‍යාජ නිර්මානාත්මක විප්ලවවාදී ක්‍රියාකාරීත්වයට

“එය දැනුවත්ව ම සමාජ සංවර්ධනය සඳහා සේවය කරන කල්හි වුව, ඊට ම ආවේනික අභ්‍යන්තර නීති පවතී. විප්ලවවාදී කලාව මුසාව, කුහකකම හා අනුග්‍රහයේ සාරය සමඟ අනුකූල නොවේ. ඉදින් මහජනයාගේ විප්ලවවාදී ව්‍යාපාරය අද දින මානව වර්ගයාගේ ක්ෂිතිජය අඳුරු කරන සංශයවාදයේ හා අසාරවාදයේ වලාකුලු පහ කර හරින්නේ නම් කවියෝ ද, චිත්‍ර ශිල්පියෝ ද, මූර්ති ශිල්පියෝ ද සංගීතඥයෝ ද සිය මාවත් හා විධික්‍රම තුමූ ම සොයා ගනු ඇත්තාහ.”

මේ වූ කලී, ස්ටැලින්වාදය විසින් හානි පමුනුවන ලද්දා වූ කුන්දේරා සහ පරම්පරා ගනනාවක කලාකරුවන්ට උචිත සමරු පාඨයක් වෙයි.

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 02 කොටස Read More »

Kundera

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 01 කොටස

ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ්, සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 දෙසැම්බර් 27 දින ඉංග්‍රීසි බසින් පල වූ, ‘A comment on the life and death of Czech-French novelist Milan Kundera (1929-2023)’ යන ශීර්ෂය යටතේ ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ් හා සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය පරාක්‍රම කුරුප්පු  විසිනි.

චෙක්-ප්‍රංශ නවකතාකරු මිලාන් කුන්දේරා, පසුගිය ජූලි 16 දින පැරීසියේ අභාවප්‍රාප්ත විය. 94 වන වියේ දී සිදු වූ ඔහුගේ මරනය විසින් සනිටුහන් කෙරුනේ, කාලය විසින් ඉක්මවා යනු ලැබ තුබූ වැදගත් නවකතාකරුවෙකුගේ අභාවයයි.

කුන්දේරා ප්‍රංශය කරා විගමනය වූ 1975 වසර හා ආශ්‍රිත කාලය වන විට සහ, විශේෂයෙන් ම 1980 ගනන්වල ඔහු බටහිර ලෝකයේ සාර්ථකත්වය ලද කාලය වන විට, යුරෝපයේ හා ඇමරිකාවේ බුද්ධිමය හා සංස්කෘතික කව ඇද බැඳගෙන තුබුනේ අශුභවාදය, මුලාවන් දූරිභූත වීමෙන් ඇති වන අපේක්ෂා භංගත්වය හා ඓතිහාසික ප්‍රගතිය පිලිබඳ මතිය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමයි. කුන්දේරාගේ ලේඛන, සාහිත්‍යය තුල මෙකී මනෝභාවයේ පුරාකෘතිමය ප්‍රකාශනය බවට ම පාහේ පත් විය. සෑමවිටම හා නොවෙනස් ලෙස ම ප්‍රති-කොමියුනිස්ට්වාදී හා නරුම වූ ඔහුගේ අහේතුකවාදය ආමන්ත්‍රනය කලේ, තැචර් – රේගන් සමාජ ප්‍රතිවිප්ලවය, සමාජ අසමානතාවයේ මහා පිම්ම සහ විශ්ව විද්‍යාල මන්ඩප තුල පශ්චාත්නූතනවාදයේ නැඟීම විසින් නිර්මානය කරන ලද ප්‍රතිගාමීත්වයට ය.    

තමාගේ ම කලා නිර්මාන ද, ස්වකීය වර්ධනය ද තම ප්‍රමාද දෝෂ ද සම්බන්ධයෙන් වගකිව යුත්තේ කුන්දේරා ම බවට විවාදයක් නැත. කෙසේවෙතත්, ඔහුගේ කනගාටුදායක ගමන්පථය හා ඉරනම සම්බන්ධයෙන් අන් සියල්ලටමත් වඩා විශාලතර හා ගැඹුරුතර දෝෂ දර්ශනයට ලක් විය යුත්තේ, “කම්කරු පන්ති ව්‍යාපාරයේ සිෆිලිස් රෝගය” ලෙස ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි විසින් හඳුන්වා දෙන ලද ස්ටැලින්වාදයයි. ට්‍රොට්ස්කි පැහැදිලි කල පරිදි, එහි කාර්යභාරය “අපරාධකාරී ද, අනර්ථකාරී ද වේ.” මක්නිසාද යත්, ස්ටැලින්වාදය, “අධිරාජ්‍යවාදයට තමන් පුදන සේවාවන් ඔක්තෝබර් විප්ලවයෙන් හා බෝල්ෂෙවික්වාදයෙන් සොරකම් කර ගත් අධිකාරයෙන් ආවරනය කරන නිසාය.” කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා ඔහුගේ කෘති එකට ගත් විට එය, ස්ටැලින්වාදයේ කටයුතුවල ව්‍යසනකාරී බලපෑම් පිලිබඳ කාරක අධ්‍යයනයකට (Case Study) සෑහේ.  

කුන්දේරා නවකතා 10 ක කතුවරයා විය. ඉන් වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ ඒවා වූයේ, The Joke (සරදම) [1967], The Book of Laughter and Forgetting (හාස්‍යයේ සහ අමතකවීමේ පොත) [1979] හා The Unbearable Lightness of Being (පැවැත්මේ උසුලා සිටිය නොහැකි තරමේ සැහැල්ලුව) [1984] යන ඒවා ය. එමෙන්ම, කුන්දේරා විසින් ලියන ලද තවත් පොත් හා නිබන්ධ ගනනාවක් වෙයි. The Art of the Novel (නවකතා කලාව) [1986] සහ The Curtain (තිරය) [2005] වන් කෘතීන් මෙන් ම, කෙටි කතා (ඒවායින් ඇතැම් ඒවා Laughable Loves (හාස්‍යජනක ප්‍රේමයන්) [1974] කෘතිය තුල පල වී ඇත) සහ නාට්‍ය ගනනාවක් ද ඊට ඇතුලත් ය. ඔහුගේ නාට්‍ය අතරින් වඩාත් කැපී පෙනෙන නිර්මානය වූයේ, 1983 දී මහත් වූ මාධ්‍ය තූර්ය ඝෝෂා මධ්‍යයේ කේම්බ්‍රිජ්, මැසචුසෙට්ස්හි (ඇමරිකන් රිපර්ටරි තියටර්) නිෂ්පාදනයක් ලෙස ලේඛිකා-විචාරිකා සූසන් සොන්ටැග් විසින් අධ්‍යක්ෂනය කරන ලද Jacques and His Master (ජැක් සහ ඔහුගේ හාම්පුතා) [1981] නම් නලුවයි.        

චෙකොස්ලෝවැකියාවේ අතෘප්තිය පැතිර ගිය කාල පරිච්ඡේදයක් වූ 1950 ගනන්වල අගභාගයේ හා 1960 ගනන්වල දී කුන්දේරා සැලකිය යුතු කලාකරුවෙකු ලෙස පරිනත විය. ආර්ථික පරිහානියක් විසින් ජනගහනයේ වඩාත් වරප්‍රසාදිත ස්ථර සතුටු කිරීමට බල කෙරී තුබූ අන්ටෝනින් නොවෝට්නිගේ තන්ත්‍රය කෙරේ, සැලකිය යුතු කම්කරු පන්ති ප්‍රතිවිරෝධයක් ජනනය කරනු ලැබ තිබින. 1962 දී ගමනාගමන සීමා කිරීම් ලිහිල් කිරීමට කටයුතු කල නොවෝට්නි නව “විවෘත භාවයක” හැඟවීමක් වශයෙන් කීර්තිමත් ජර්මානු-චෙක් ලේඛක ෆ්‍රාන්ස් කෆ්කා පුනරුත්ථාපනය කලේය. චෙක් චිත්‍රපටය මේ වන විටත් “නව රැල්ල” ලෙස එහි වර්ධනය ආරම්භ කොට තිබූ අතර, 1964 වන විට මිලෝස් ෆෝමන්ගේ ප්‍රථම වෘත්තාන්ත චිත්‍රපටය වූ බ්ලැක් පීටර් ප්‍රදර්ශනයට පැමින තිබින. කුන්දේරා, ප්‍රාග්හි ප්‍රාසාංගික කලා ඇකඩමියේ (FAMU) සිනමා සහ රූපවාහිනී පාසලේ දී මෙකී සිනමාකරුවන් බොහෝ දෙනෙකුට සමීප ව සිටි අතර, ඇත්තෙන්ම ඔවුන්ගෙන් ගනනාවකට උගන්වා ද තිබින.   

ඔහුගේ ප්‍රථම නවකතාව වූ ද ජෝක් කෘතිය 1965 වන විට නිමා කර තිබූ නමුත් එය 1967 වන තෙක් පල වූයේ නැත. එය, චෙකොස්ලෝවැකියානු කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ (CSK) පක්ෂපාත සාමාජිකයෙකු වූ ලුඩ්වික් නම් ශිෂ්‍යයෙකු පිලිබඳ කථා ප්‍රවෘත්තියකි. ඔහු, “ට්‍රොට්ස්කි දිනේවා!” යන පාඨයෙන් අවසන් වන හාස්‍යජනක තැපැල්පතක් සිය පෙම්වතියට යැවීම නිසා පක්ෂයෙන් නෙරපනු ලබයි.   

කුන්දේරා ම 1950 දී ලද අත්දැකීම් මත පදනම් වූවක්යැයි සැලකෙන ‘විහිලුව’, ලුඩ්වික්ට හමුදා දන්ඩන ඒකකයක ගෙවන පස් වසරක ජීවිතයක් හිමි කර දෙන අතර, ඒ කාලයේ ඔහු ප්‍රාදේශීය කම්හල් කම්කරු ස්ත්‍රියක වන ලුසී සමඟ පෙමින් බැඳෙයි. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් ඔහු විද්‍යාඥයෙකු බවට පත් වන අතර, නවකතාවේ කථා පුවත කේන්ද්‍ර වන්නේ තමන් පක්ෂයෙන් නෙරපා හැරීමට මුල් වූවන්ගෙන් පලි ගැනීම සඳහා ලුඩ්වික්ට පවතින අභිලාෂය වටා ය.

මෙම පොත, ස්ටැලින්වාදී තන්ත්‍රයේ කුහකවත මෙන් ම එහි අභූතරූපතාව කෙරේ ද ආමන්ත්‍රනය කල හෙයින්, 1968 වර්ෂයේ සහනදායී “ප්‍රාග් වසන්තය” සමයේ එය දැවැන්ත ජනප්‍රියත්වයක් අත්පත් කර ගත්තේය. එය ප්‍රකාශයට පත්වීමට පවා පෙර, සිනමාකරු යෙරොමිල් යිරැෂ් එහි සිනමා තිර පිටපත ලිවීම ආරම්භ කලේය. චිත්‍රපටය 1969 දී තිරගත විය.

Kundera
මිලාන් කුන්දේරා, 1980 [ඡායාරූපය: එලිසා කැබෝ / අවසරය: CC BY 3.0]

සිය ඉදිරි ප්‍රබන්ධවල දී කුන්දේරා පූර්වව්‍යාපෘත වීමට නියමිත වූ බොහොමයක් තේමා ඒ වන විටත් පැවැතින: ඉතිහාසය පිලිබඳ අවිශ්වාසය, අභූතරූපය හා අවිචාරය කෙරේ පමන ඉක්මවා පුම්බවන ලද ආකර්ෂනය, සහ, පුලුල් ලෝකයෙන් ආරක්ෂා වී රැකවරනය ලැබීමේ මඟක් ලෙස පෞද්ගලික ජීවිතය – විශේෂයෙන් ම ප්‍රේමය හා කාමය – වෙත හැරීමක්. ද ජෝක්හි ඔහු සිය කම්කරු චරිත නිරූපනය කරන්නේ තන්ත්‍රයට ප්‍රතිවිරුද්ධ ලෙස හෝ උදාසීන ලෙස වේවා, එනමුත් අත්‍යවශ්‍යයෙන් ම අකර්මන්‍ය චරිත ලෙස ය. ලුඩ්වික්ට නරක ලෙස සැලකීමෙන් හා ඔහු නෙරපා හැර පිටස්තරයෙකු බවට පත් කිරීමේ ආතතීන්ගෙන් නිපන් ඔහුගේ චිත්තවේගී ආතතීහු, තුමූ ම, අතෘප්තිකර චිත්තවේගීය සම්බන්ධතා මාලාවක් තුල වැඩ කිරීමට නැඹුරු වෙති. ජීවිතය වඩාත් යහපත් කර ගැනීම සඳහා වන සමාජ අරගලයක් තුල කවරාකාර හෝ විසඳුමක් පවතින බවක් ලුඩ්වික් මෙන් ම පැහැදිලිව ම කුන්දේරා මත් නොදකියි.  

ලේඛකයා චෙකොස්ලෝවැකියානු ඉතිහාසය තුල – විශේෂයෙන් ම 1948 න් මෙපිට කාලය තුල – ඒ අත මේ අත සැරිසරන නමුත්, 1953 සිදු වූ ස්ටැලින්ගේ මරනය සම්බන්ධයෙන් වේවා, ස්ටැලින්ගේ අපරාධ රාශියක් පිලිබඳ විස්තරාත්මක තොරතුරු හෙලිදරව් කල නිකිටා කෘෂෙව්ගේ 1956 “රහස් දේශනය” සම්බන්ධයෙන් වේවා, නැතහොත් නාසීන් විසින් අල්ලා ගනු ලැබීම සහ චෙකොස්ලෝවැකියාවේ ම විප්ලවවාදී ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් පවා වේවා, ඔහුගේ කෘතීන්ගේ එන කවර හෝ චරිතයක් සිතන්නේ, කැපී පෙනෙන අල්පමාත්‍ර වූ පමනෙකිනි. ඒවා සම්බන්ධ ව සඳහන් වන නමුදු, පෙනී යන පරිදි, ඒවා ඔහුගේ චරිත මත කිසියම් මුද්‍රාවක් තබා නැත. එකී වර්ෂවල ස්ටැලින්වාදයේ අර්බුදය කෙරේ ඔහුගේ ප්‍රතිචාරය පලාත්බද වූත් ජාතික වූත් එකක් බැව් පෙනී යයි.

පශ්චාත් යුද්ධකාලීන කාල පරිච්ඡේදයේ විප්ලවවාදී උදම් රල හමුවේ කුන්දේරා කිසිසේත් නොසැලුනු බවක් මෙයින් අදහස් නොවේ. (ඔහුගේ කථාවේ එන පහත විස්තරය බලන්න.) 1948 කොමියුනිස්ට් පක්ෂය බලය අල්ලා ගැනීමේ ප්‍රථම සංවත්සරය වෙනුවෙන් පැවැති මහජන පෙලපාලියකි. ඉතාලි ස්ටැලින්වාදී නායක පල්මිරෝ ටොග්ලියට්ටි කුඩා වේදිකාව මත පෙනී සිටියි. තරුන ගායක කන්ඩායමකට, ‘බන්දේරා රෝසා’ නම් ඉතාලි විප්ලවවාදී ගීය ගායනා කිරීම මඟින් සිය ජාත්‍යන්තරවාදය පල කිරීමට අවශ්‍ය වේ. මේ සිදුවීම, සිය කථාවේ එක් චරිතයක දෘෂ්ටි කෝනයෙන් ඔහු විස්තර කරන්නේ මෙසේය:  

… ටිකෙන් ටික වඩවඩාත් කටහඬවලින් ගීතය පන ලැබීය, සිදුවෙමින් පවතින්නේ කුමක්දැයි ජනයා අවබෝධ කර ගැනීමට පටන් ගත්හ. මේ අතර ගීතය, ප්‍රතිරාව නංවන දැවැන්ත කෝෂයකින් පිට ව නැඟෙන සමනලයෙකු සේ ජනක්ෂෝභය මතින් චතුරශ්‍රය තුල නැඟී ආවේය.

එහෙත් ඉනික්බිතිව නවකතාව මාරු වන්නේ CSK ශිෂ්‍ය සංවිධානය ගර්හිත හා තකතීරු ආකාරයෙන් ලුඩ්වික්ගේ ඊනියා මිත්‍යාමතික තැපැල්පත සම්බන්ධයෙන් ඔහුගෙන් ප්‍රශ්න කරන සිදුවීම කරා ය:

“මා විවෘත තැපැල්පතක මගේ වාක්‍ය ලියා තිබුනේ සියලු දෙනා විසින් එය දකිනු ලැබීම සඳහායැයි ද, මගේ වචනවල, මගේ චිත්තවේගයන්ගේ ස්වභාවයෙන් පැහැදිලි කිරීමට සමත් නොවන වෛෂයික වැදගත්කමක් තුබුනේයැයි ද ඔවුහු කීහ. මා කෙතරම් දුරට ට්‍රොට්ස්කි කියවා ඇත්දැයි ඔවුහු ඊලඟට ප්‍රශ්න කලෝය. එකක්වත් නැතැයි මම කීමි. මට කියවීමට පොත් දුන්නේ කවුරුන්දැයි ඔවුහු මගෙන් ඇසූහ. කිසිවෙකු නැතැයි මම කීවෙමි. මට මුන ගැසී ඇති ට්‍රොට්ස්කිවාදීන් කවුරුන්දැයි ඔවුහු ඇසූහ. කිසිවෙකු නැතැයි මම කීවෙමි. වහා ම ක්‍රියාත්මක වන ලෙසින් ශිෂ්‍ය සංගමයේ මගේ තනතුරින් මා ඉවත් කරන බව කියූ ඔවුහු, මගේ කාර්යාලයේ යතුරු ඔවුන්ට දෙන ලෙස කියා සිටියෝය.

මෙම අකරතැබ්බයෙන් පසු ලුඩ්වික් නරුම භාවයට පත්වෙයි. නවකතාව මෙහි දී රට තුල නින්නාද දෙන තතක් හැඬවීය – ඇතැම්විට, යම් තරමකින් ඒ, නවකතාවේ අග කොටසට වන්නට කුන්දේරා, “සමාජවාදය” එය පැවැති ආකාරයෙන් ප්‍රතිසංස්කරනය කල හැකිය යන ශක්‍යතාව බැහැර කල නිසා විය හැකිය.

තන්ත්‍රයට එරෙහි ප්‍රතිවිරෝධතාව සැබෑ ප්‍රගතිශීලී ආකෘතීන් අත්පත් කර ගත් අතර ම, ජාතිකවාදී ආකෘතීන් ද අත්පත් කර ගත් බව, කිසිසේත් පුදුමයට කරුනක් නොවේ. 1967ජූනියේ පැවැති චෙක් ලේඛක සංගමයේ සිව්වන සම්මේලනයේ දී කුන්දේරා පැවැත්වූ කථාව කේන්ද්‍රගත වූයේ චෙක් ජාතික සාහිත්‍යය සහ, යුරෝපා සංස්කෘතිය තුල එය දරන ස්ථානය පිලිබඳ ප්‍රශ්න මත ය. මෙය ඔහුගේ ජීවිතය පුරා ම ඔහු යලියලිත් පෙරලා පැමිනි විෂයයක් විය.

Novotny
චෙක් ස්ටැලින්වාදී නායක ඇන්ටොනින් නොවෝට්නි [ඡායාරූපය ANEFO / අවසරය: CC BY 3.0)

ද ජෝක් කෘතිය තුල කුන්දේරා, ස්ටැලින්වාදය යනු මාක්ස්වාදයේ ප්‍රභේදයකි යන සාවද්‍ය වූත්, ගැඹුරින් ම මංමුලාසහගත වූත් සංකල්පයේ තරයේ එල්බ සිටී. ලේඛකයා ට්‍රොට්ස්කිගේ කෘතීන් අතරින් සමහරක් කියවා තුබුනා විය හැකිය. එහෙත් ඔහුගේ ප්‍රථම නවකතාව තුල ශ්‍රේෂ්ඨ රුසියානු විප්ලවවාදියාගේ නම හුදෙක් අත්‍යන්ත මිත්‍යාවාදයකි; ප්‍රකෝපකරනයකි; 1923 සිට වාම විපක්ෂය සහ හතරවැනි ජාත්‍යන්තරය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ලෝක විප්ලවයේ වැඩ පිලිවෙල පිලිබඳ කිසිදු සඳහනක් නැත.

ඒ කාලයේ මෙම ඉතිහාසය කුන්දේරාට හා අනෙකුත් විරුද්ධ මතධාරී බුද්ධිමතුන්ට බොහෝදුරට ම දත නොහැක්කක් විය. මෙය හුදෙක් ස්ටැලින්වාදී මර්දනය හා වාරනය නිසා ම ඇති වූ තත්ත්වයක් නොව, ඉදින් චෙකොස්ලෝවැකියාවේ හා සෝවියට් සංගමයේ දී මෙන් ඔවුන් බලයේ සිටියේ වේවා, නැතහොත් ප්‍රංශයේ හා ඉතාලියේ මෙන් ඔවුන් කම්කරු පන්තිය තුල ධනවාදයට පක්ෂපාතී “විපක්ෂ” ආරක්ෂක බැම්මක පරිද්දෙන් ක්‍රියා කලේ වී වේවා, පශ්චාත් යුදකාලීන උත්පාතයේ තතු යටතේ කම්කරු පන්තිය හා පොදුවේ වාම බුද්ධි ජීවීන් මත ආධිපත්‍යය දැරූ ස්ටැලින්වාදී හා සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නිලධරයන්ගේ දැවැන්ත දේශපාලන හා සංස්කෘතික ආනුභාවය මත ද ඇති වූවක් විය.   

එමෙන් ම, ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය විසින් ලේඛනගත කරනු ලැබ ඇති පරිදි, සෝවියට් සංගමයේ හා නැගෙනහිර යුරෝපයේ ස්ටැලින්වාදී නිලධරයන් වමට තල්ලු කිරීමට හා ප්‍රතිසංස්කරනය කිරීමට හැකි බව කියා සිටි පැබ්ලෝවාදය නමින් පතල වූ ප්‍රවනතාවය බිහි වීමෙන් ට්‍රොට්ස්කිවාදී ව්‍යාපාරය මත ම ද සෑහෙන පීඩනයක් ක්‍රියාත්මක විය. පැබ්ලෝවාදය, ස්ටැලින්වාදීන් විසින් පාලනය කරන ලද රටවල අව්‍යාජ ට්‍රොට්ස්කිවාදයට එරෙහිව කඩාකප්පල්කාරී ලෙස ක්‍රියා කලේය.   

කුන්දේරා 1929 දී චෙකොස්ලෝවැකියාවේ බර්නෝ හි මධ්‍යම පන්තික පවුලක, ප්‍රමුඛ චෙක් ජාතික පියානෝ වාදක ගාන්ධර්වයෙකු වූ ලුඩ්වික් කුන්දේරාගේ පුත්‍රයා ලෙස උපත ලැබීය. ඔහුගේ හැඩ ගැස්ම කෙරේ වැදගත් බලපෑමක් කල අවුරුදු ගත වූයේ ජර්මානුන් විසින් යටත් කරනු ලැබ සිටි තතු යටතේ ය. 1944 දී රතු හමුදාව නාසීන් පරාජය කර බටහිරට පන්නා දමා චෙකොස්ලොවැකියාව නිදහස් කර ගත් අතර, දශ ලක්ෂ සංඛ්‍යාත චෙක් ජනයා සමාජවාදයේ අපේක්ෂාවන්ට සහාය දුන්නෝය. ඔහුගේ පරපුරේ බොහෝ දෙනා අනුව යමින් කුන්දේරා ද සිය 18 වන වියේ දී, එනම් 1947 දී, කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට බැඳුනු අතර, ඊලඟ වර්ෂයේ ස්ටැලින්වාදීන් බලයට පැමිනීම උද්‍යෝගිමත් අභිනන්දනයකින් යුතුව පිලිගත්තේය.     

ආරම්භයේ දී කුන්දේරා ප්‍රාග්හි චාල්ස් සරසවියේ සංගීත සංයෝජනය උගත්තේය – ඔහුගේ කෘතීන් තුල සංගීතය කෙරේ වූ නොසැලෙන ආදරයක් හා සැලකිල්ලක් පෙන්නුම් කෙරේ – එහෙත් පසුව ඔහු ප්‍රාසාංගික කලා ඇකඩමිය (FAMU) තෝරා ගත්තේය. මෙම කාල පරිච්ඡේදය තුල ඔහු ව්ලදිමීර් මායාකොව්ස්කි රුසියානු-සෝවියට් කවියාගේ කවි පරිවර්තනය කර පල කල අතර තමන්ගේ ම අධිතාත්විකවාදී කවි ද පල කලේය. 1950 දී ඔහු CSK සංවිධානයෙන් නෙරපා හරින ලදී. එහෙත් FAMU වෙතින් උපාධිය ලැබූ ඔහු එකී සරසවියේ ම ලෝක සාහිත්‍යය පිලිබඳ කථිකාචාර්යවරයෙකු ලෙස පත් කර ගන්නා ලදී. ඔහුගේ ප්‍රථම කාව්‍ය සංග්‍රහය වූ Man: A Wide Garden (මිනිසා: පුලුල් ගෙවුයනක්) 1953 දී ප්‍රකාශයට පත් විය.

දෙවන කොටසට…

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 01 කොටස Read More »

Munnel

“මනල්” (වැලි) චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂ විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් සමඟ හෝරාවක්

නන්දන නන්නෙත්ති විසිනි.

ලොව ප්‍රමුඛතම සිනමා උලෙල ත්‍රිත්වයෙන් එකක් ලෙස සැලකෙන නෙදර්ලන්තයේ 52වන රොටඩෑම් අන්තර් ජාතික සිනමා උලෙලේ “ටයිගර් තරගකාරී අංශය” නියෝජනය කරමින්, මෙතෙක් මේ උලෙල සදහා ඉදිරිපත් කල කිසිදු ශ්‍රී ලාංකික චිත්‍රපටයකට ලබා ගැනීමට නො හැකි වූ එහි වැදගත්ම සම්මානයක් වන ටයිගර් ජූරි සම්මානයට හිමිකම් කී සහ, 2023 වසරේ තවත් අන්තර් ජතික සිනමා උලෙල 10කට ඉදිරිපත් කර සම්මාන තුනක් ද, දෙරන ලක්ස් සිනමා උලෙලේ “හෙට දිනයේ සිනමා කෘතිය” සම්මානය ද හිමි කර ගත් “මනල්” (වැලි) නොවැම්බර් 3දා සිට ශ්‍රී ලංකාවේ තෝරාගත් සිනමාහල් කිහිපයක පමනක් සීමා සහිත වාර ගනනක් ප්‍රදර්ශනය කෙරුනි. සම්මානලාභී චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ  විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් මෙම සිනමා කෘතිය අධ්‍යක්ෂනය කර තිබේ.

Visakesa
අධ්‍යක්ෂ විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම්

මනල්, වසර 27ක උතුරු-නැගෙනහිර යුද්ධයේ වධ වේදනාවලින් පසු ජයග්‍රාහී වර්ගවාදී රාජ්‍ය හමුදාවලට කොටු වී, රුදුරු වැලි කතරේ ජීවිතය සඳහා පොර බදන මිනිසුන්ගේ කතාවයි.

සිය මවගේ හුදකලා, එහෙත් අප්‍රතිහත ධෛර්යයෙන්, කල අරගලය නිසා නිදහස ලබන දෙමල සටන්කරුවෙකු වන රුද්‍රන්, සිරගෙයින් පිටතට පා තබන්නේමත්, අතුරුදන් වූ සිය පෙම්වතියගේ ඡායාරූපයක් පැලඳ ගෙන ය. එහි “දුටුවාද?” යන ප්‍රශ්නය සටහන් ව ඇත. ඔහු සිරගතව කරනු ලැබ තිබුනේ ත්‍රස්තවාදය වැලැක්වීමේ පනත යටතේ ආන්ඩුවේ ආරක්ෂක අංශ විසින් බලහත්කාරයෙන් ලබා ගන්නා ලද කටඋත්තර සාක්ෂි ලෙස යොදාගෙන ය.

Mun
“මනල්” (වැලි)

නිදහස් වූ දින සිට රුද්‍රන් සිය මන බැඳි අවිහිංසක යුවතිය, වානි සොයා ගැනීමට සියලු වෙහෙස දරයි. ශාස්ත්‍රකාරියක් වන ඔහුගේ මව, සෙල්ලම්මා, සෙසු ගම් වැසියන්ගේ අතුරුදන් වූ ඥාතීන් ගැන ශාස්ත්‍ර කීමෙන් ජීවත් වන නමුත්, සිය පුතුගේ ආදරවන්තිය ගැන කීමට ඇය අපොහොසත් ය. මිනිස්සු සිය ඥාතීන් ඉල්ලා කෝවිල් හා දේවාල තුල පිරෙති. රුද්‍රන් දෙවියන් විශ්වාස නො කරයි. එහෙත් සියලු උත්සාහයක් අසාර්ථක ව අසරන වූ ඔහුට දෙවියන් යදින්නට අවසානයේ සිදු වේ. එල්ටීටීඊ සැකකාරියක් ලෙස සිරගතව සිට නිදහස ලැබූ වානි සිය පවුල සමග ගමට එන්නේ මේ අතරතුර ය. ඒ රුද්‍රන්ගේ ප්‍රේමවන්තියයි. ඇය නිහඩ ය. දුක්බර ය. සිත රුද්‍රන්ට ය. එහෙත් අනාරක්ෂිත ය. නිදහස අහිමි ය. රුද්‍රන් බලා සිටිය දී ඇගේ දෙමාපියෝ වානි ඔස්ට්‍රේලියාවට පටවති.

ද සෝෂලිස්ට් වෙබ් අඩවිය චන්ද්‍රසේකරම් සමග මනල් ඇතුලු ඔහුගේ නිර්මාන කාර්යය සම්බන්ධව සංවාදයක යෙදුනේය. 

විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් (විසා):          

මනල් චිත්‍රපටයෙ මතු පිටින් තියෙන්නෙ පුද්ගලික, මානුෂික ප්‍රශ්නයක්. එක පැත්තකින් යුද්ධයෙන් ජය ගත් ලංකාවේ හමුදාවේ සහ රාජ්‍ය යන්ත්‍රනයෙන් පීඩාවට පත් වීමත්, අනික් අතට එම සමාජය තුලම මිනිසුන් මුහුන දෙන පීඩනයත් යන මේ  දෙක තුල තමයි මිනිසුන් ජීවත් වෙන්නේ.

නන්දන නන්නෙත්ති (නන):   

ඔබ වෘත්තියෙන් නීතිඥවරයෙක්, විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්යවරයෙක් මේ අතර කලාවට ඔබේ ප්‍රවිශ්ඨය සිදු වුනේ ඇයි? කෙසේ ද? එයින් ඔබ බලාපොරොත්තු වුනේ කුමක් ද? සමාජ දේශපාලන ප්‍රවනතා නියෝජනය කරන ප්‍රවනතාත්මක කලා නිරිමාන සඳහා ඔබේ යොමු වීමට විශේෂිත හේතුවක් තිබේ ද?

විසා::         

සාමාන්‍ය පෙල කලාට පසු මට චිත්‍රපට කිහිපයක ම සහාය අධ්‍යක්ෂකවරයෙකු ලෙස වැඩ කිරීමට අවස්ථාව ලැබෙනවා. මට චිත්‍රපට කලාවට පැවති උනන්දුව යටපත් කරන්න සිදු වුනා, අධ්‍යාපන අවශ්‍යතා හා රැකියාවක් කිරීමට ඇති වුවමනාව නිසා. නමුත් විශ්ව විද්‍යාලය තුල කෙටි නාට්‍ය කලා. ශුද්ධ කලා එනම් භරත නාට්‍ය වගේ දේ පවා මම කර තිබෙනවා. පසුව විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටවෙන්න ඔන්න මෙන්න වගේ ප්‍රථම දිගු නාට්‍යය “තහනම් අඩවිය” ලියනවා. ඒක එල්ටීටීඊ සංවිධානයේ සිය දිවි නසා ගන්නා බෝම්බකරුවෙකු පිලිබඳ කතාවක්. එහි ඉංග්‍රීසි පිටපතට ග්‍රේෂියන් සම්මානය හිමි වෙනවා. ඉන් වසර 4කට පමන පසු මගේ දෙවන නාට්‍යය “දේවදාසි” නමින් එලි දක්වනවා. ඒක කඳුකරයට ගෙන අවුත් පදිංචි කරවන ලද වතු කම්කරුවන් සම්බන්ධ කතාවක්. මෙය සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි යන භාෂා ද්වයෙන් ම නිර්මානය කරනවා. “කටු යහන”  2004 අග දී නිෂ්පාදනය වෙනවා. එය LGBTIQ, එනම් සමකාමී ආදරය, පිලිබඳ කතාවක්. පසුව Tigers Don’t Confess නමින් නවකතාවක් ලියා පල කරනවා. “සයපෙති කුසුම” සිංහල චිත්‍රපටය, “රජ සහ ඝාතකයා” නව කතාව, ඊට පසු පාංශු චිත්‍රපටය. අවසානයට කල මනල් අවුරුදු 14ට පෙර ලියු කතාවකින් කල චිත්‍රපටයක්.

නන:

ඔබේ අවසන් චිත්‍රපට දෙක නම්වලට යොදා ගත්තේ “පාංශු” (පස්) සහ “මනල්” (වැලි) යන සංකල්ප රූපයි. මේ නාමකරනයන් ඒ චිත්‍රපටවල ආකෘතියෙන් හා අන්තර්තයෙන් ගලා අවුත් ඇති බව අපට හොදටම දැනෙනවා.   

Paangshu
“පාංශු” (පස්)

විසා:

“පාංශු” සමූහ මිනී වලක පස්වලට යට කරපු සිද්ධියක්. ඒ සැඟවූ දේ එලියට ගැනීමට සමාජයේ පවතින පසුබෑම, ඒ පිටුපස තියෙන අධ්‍යාත්මික සංකල්ප – පාංශුකූලය වගේ පුරුදුවලින් එන – මේ හැම දේම බල පෑවා. “මනල්” වලදීත් පයට පෑගෙන වැලි දූවිලි කියන අදහස, ඒ තරමටම පුද්ගලයන් සමාජයේ පහත් කොට සලකනවා කියන එක. ඒ වගේම මූදෙ වැලි කනවා කියන එක බඩගින්නට. එලෙස ඉතාම දුෂ්කර ලෙස ජීවිතය නැවත ලබා ගත් ජන කොටසක් ගැන කියවෙන කතාවක්. ඒ වාගෙම මිනිස්සු මේ වැල්ලේ පෙරලෙනවා, වැල්ලෙ චිත්‍ර අදිනවා, නේකාකාර දේවල් සිද්ධ කරනවා. පඨවිමය ද්‍රව්‍ය මේ චිත්‍රපටයේ රූපවලට ගෙන ඒම දේශපාලන අදහසක් ඉස්මතු කිරීම සඳහා හිතා මතා කල දෙයක්. එමෙන්ම, එය අමු දේශපාලනය නො වේ, සෞන්දර්යාත්මක ව්‍යායාමයක්. ඒ එක්කම, යම් කිසි ආකාරයකට පුද්ගලයන්ගේ අධ්‍යාත්මික විශ්වාස – spirituality – ගැන පිටතින් සිට බලන කෙනෙක් ලෙස මම දකින දේ ප්‍රතිනිර්මානය කිරීමක් සඳහා මේ සංකල්ප යොදා ගෙන තියෙනවා.

නන:

මනල් චිත්‍රපටයේ දී, ප්‍රේම වෘත්තාන්තයක් තුලින් යුද්ධයේ සිදු වීම්, විශේෂයෙන් එල්ටීටීඊ අභිලාෂයන් හා සාමාන්‍ය ජනතාවගේ අභිලාෂයන් අතර යම් පරස්පර විරෝධතාවක් සමහර තැන්වලින් ඉස්මතු වෙනවා. පෙම්වතිය සම්බන්ධ පෙම්වතාගේ සිත් කා වදින මතකයන්, විනෝද චාරිකා, ඉතා හුරතල් විදියට හැසිරුනු සෙසු අය මවිතයට පත් කල ඇගේ විශේෂී ගායනා හැකියාව; ඒ වගේ ම හොඳටම දැනෙන දෙයක්, යුද්ධය තුල ඔවුන් ඇද වැටෙන තත්වය. ඇය එල්ටීටීඊ පුහුනු වලදී දී එක ඇහැක් වපර බව පෙන්වා ඒකෙන් ගැලවෙන්න වැඩ කරපු හැටි. මේවා, යුද්ධය තුල ම පැවති පරස්පර විරෝධයන් අපට මුන ගස්වනවා. මේ අත්දැකීම කලාත්මකව ප්‍රතිනිර්මානය කර ගැනීම සිදුකලේ කෙසේ ද?

Munnel
මනල්

විසා:

මගේ වැඩ බොහොමයක් පුද්ගලික අත්දැකීම්වලින් පටන්ගන්න වැඩ. මේ අත්දැකීම් හරිම විස්තරාත්මකයි. හේතුව මට උතුරු නැගෙනහිර සම්බන්ධකම් තිබීම සහ නීති වෘත්තියේ දී ඒ පැතිවල වැඩ කරපු එක. එල්ටීටීඊ සංවිධානය හා ඒ පිරිස් සම්බන්ධයෙන් මට පැවති යම් කිසි ආකාරයේ දැනුම බලපානවා විශ්වාසනීයත්වය ඇති කර ගන්න. ඒ එක්කම මෙය වරද්දා නො ගැනීම සඳහා ඒවා සම්බන්ධයෙන් කරන ශාස්ත්‍රීය මට්ටමේ පර්යේෂනත් වැදගත් වෙනවා. මගේ පීඑච්ඩී තීසිස් එක ත්‍රස්තවාදය වැලැක්වීමේ පනත යටතේ බලහත්කාරයෙන් ගන්නා පාපෝච්ඡාරන යොදා ගැනීම. අත්දැකීම සහ පර්යේෂනය කියන දෙකම වඩාත් වැදගත් වෙනවා කතාවක් විශ්වාසනීය විදියට කියන්න. තුන්වෙනුව, චිත්‍රපටකරනයේ දී තවත් කරුනක්, එම සිද්ධීන්ට මුහුන දුන් අය ලංකර ගැනීම. මම හැම වෙලාවෙම උතුරු නැගෙනහිර දැනට ජීවත් වන හෝ කලින් ජීවත් වෙලා අත්දැකීම් ඇති අය සම්බන්ධ කර ගත්තා. කාර්මික ශිල්පීන් පවා එහෙමයි ගත්තේ. විශ්වාශනීය විදියට මේ කතාව කියන්න ඒවා ප්‍රයෝජනවත් වුනා.

මම ප්‍රවනතාත්මක කලාවට යොමු වීමට හේතු කීපයක් තියෙනවා. එකක් මම ජීවත් වන අවධිය. නීති වෘත්තියෙන් ලැබෙන අවස්ථාව, සමාජයේ පවතින යටි පැත්ත වටහා ගන්න. කරපු හැම නිර්මානයක් පිටිපස්සෙම තියෙන්නෙ යටත් විජිතවාදී නීතිමය සම්බන්ධතා පිලිබඳ යම් කිසි ප්‍රශ්න කිරීමක්. මේ හැම නිර්මානයකම සෘජුව හෝ වක්‍රව ඒක තිබුන කියා මට හිතෙනවා.

නන:

පැහැදිලියි. නීතිය සම්බන්ධ ඔබේ අභියෝගය කුමක් ද?

විසා:

අවුරුදු 70ක් වෙනවා යටත් විජිතවාදයෙන් නිදහස ලැබිලා. කාර්මීකරනයත් සමඟ අපට ලැබුනු ධනවාදී ආයතන ව්‍යුහය ඉතා වැදගත්. දෙවනුව එය පවත්වා ගැනීමට අපට දීපු නීති ව්‍යුහය. ඒ නීති අපට ලබා දෙන්නේ අපේ පැවැත්මට නො වේ. ඔවුන්ගේ පැවැත්මටයි. කුමන තත්වයක් යටතේ වුවත් සුජාතභාවයක් නැති ආන්ඩුවක් පවත්වාගෙන යන්න සුජාතභාවයක් නැති නරුම නීති  අපට හඳුන්වා දී තිබෙනවා. නමට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තිබිය දී වැඩවසම්වාදයත් මෙහි ඉතිරි කර ගත්තා. වෙනස් ස්වරුපයකින් වැඩවසම් ක්‍රමයත් පවත්වාගෙන යනවා. යටත් විජිත කාලයේ රදල සමාජ ක්‍රමය මුලිනුපුටා දමන්නෙ නැහැ.

නන:

මෙම වෙහෙස කර කලාත්මක නිර්මානාත්මක ශ්‍රමය සමග ගත් කල, ප්‍රේක්ෂකාගාරය ඉතා සීමිතයි. චිත්‍රපටය කර්මාන්තයක් ලෙසයි සලකන්නේ. ඒක ලාභය මත දුවන්නේ. උගත් විනිශ්චය මන්ඩලවල ඉහල ඇගයීම නො තකා මෙම සීමිත භාවය ඇති වුනේ මාර්කටින් දුර්වල වූ නිසා ද?

විසා:

මනල් චිත්‍රපටයට මාකටින් තිබුනෙ නැහැ ම කියන්න බෑ. දෙරන සම්මානය නිසා අපට හම්බවුනා  ලක්ෂ 50ක ටෙලිවිෂන් ප්‍රචාරයක් සුමාන දෙකක්. අපි සෑහෙන තරම් මුදලක් සමාජ මාධ්‍යවලට වියදම් කලා. ඊට අමතරව නොමිලේ හිතවත් මාධ්‍යවේදීන් හරහා ප්‍රචාරයක් ලැබුනා. රුපවාහිනී හා යූ ටියුබ් වැඩ සටහන් 10කට වඩා මම සහභාගි වුනා. මාර්කටින් වැඩ කලේ නෑ. මගේ අදහසක් තියෙනවා, විකුනන්න බැරි බඩු කොච්චර ඇඩ්වටයිස් කරත් වැඩක් නෑ.

ඇත්තටම බැලුවොත් මේක විකුනන්න ඉතාම අපහසු භාන්ඩයක්. ඊට හේතු ගනනාවක් තියෙනවා. ප්‍රධානම එක එය දෙමල චිත්‍රපටයක් වීම. ලංකාවේ හැදෙන දෙමල චිත්‍රපට දෙමල ප්‍රේක්ෂකයෝ බලන්නෙ නැති වීම. ඒ අය ඉන්දියානු මසාල චිත්‍රපට කර්මාන්තය විසින් ග්‍රහනයට ලක් කරගෙන තියෙනවා. ඉතාම සාර්ථක විදියට ඉන්දියාව විසින් කරන සංස්කෘතික අපනයනයක් හැටියට ඒක පවතිනවා. ඒකත් එක්ක හැප්පෙනවා තියා හිතන්නවත් බැහැ. ඒවාට කරන වියදම, ඒවයේ රඟන තරුවලට ඇති වටිනාකම වගේ ඒවත් එක්ක බැලුවම අපට හිතන්නවත් බෑ.

මගේ හොඳට ප්‍රදර්ශන වූ චිත්‍රපටයක් වුනේ සයපෙති කුසුම. එය මිල දී ගත් අයට ලොකු ලාභයක් ලැබුනා, සුලු ගානකට මගෙන් මිල දී ගත්ත නිසා. මූල්‍යමය වසයෙන් මට උදව් කරන්න අය හිටියෙ නැහැ. මගේ රැකියාව සහ පිටරට හිටපු නිසා ගොඩක් කල්, මට පුලුවන් වුනා චිත්‍රපට තුනක් බොහොම ප්‍රවේසමෙන් මුදල් ආයෝජනය කරල නිර්මානය කරන්න.

නන:

මෙය කලාකරුවා මුහුන දෙන බරපතල අර්බුදයක්. ඔබ මෙය දකින්නේ කෙසේ ද?

විසා:

මම මේක  පැති තුනකින් දකිනවා. එකක් නිරන්තරයෙන් හොඳ නිර්මාන බිහි නො වීම. ඉඳහිට එන අතරමැදි නිර්මානයකට මිනිස්සු ගෙන්වන්න බැහැ. එකක් බලල ආයෙ ඊ ලඟට බලන්න චිත්‍රපටයක් නැහැ. පොදුවේ කලාත්මක හා වානිජ කියන ප්‍රශ්නයක් නැහැ. වානිජ චිත්‍රපට කියන ඒවත් මම රස විඳිනවා. ඒවා අදේශපාලනික වුනාම මට ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා. වට්ටෝරු චිත්‍රපටත් දේශපාලනිකව කරන්න පුලුවන්. සමහර විට සිනමා උලෙලවලට යන ඒවාට වඩා වැදගත් විදියට දේශපාලන කතාවක් වට්ටෝරු චිත්‍රපට හරහා ගේන්න පුලුවන්.

මට තියන ප්‍රශ්නය, ඒවා පවා වටහා ගැනීමට තරම් රස වින්දනයක් තියනවද කියන එක. ඒකට පාර්ෂව ගනනාවක් වග කිව යුතුයි. නිරන්තරයෙන් හොඳ නිර්මාන නො කරන සිනමාකරුවන් වන අප; රස වින්දනය ගැන හික්මීමක් දැනුමක් ලබා නො දෙන අධ්‍යාපනය; එවන් ජාත්‍යන්තර මට්ටමේ නිර්මාන ධෛර්යමත් කිරීමට කිසියම් රාජ්‍ය යාන්ත්‍රනයක් නො මැති වීම. අඩු තරමින් කිසිම බදු සහනයක්වත් නැහැ. ප්‍රංශය, ජර්මනිය, ඔස්ට්‍රේලියාව වගේ රටවල කලාත්මක නිර්මාන බිහි වෙන්නෙ ඒවාට යම් සහන ලැබෙන නිසා. ඒවා ලාබ ලබන ව්‍යාපාර නො වේ. ඒ වගේම චිත්‍රපට බෙදා හැරීම සම්බන්ධයෙන් තීරන ගනු ලබන ආයතන. ව්‍යාපාරයක් පවත්වාගෙන යාමට ලාබ ලබන්න ඕනෙ. හොඳ කලාත්මක නිර්මාන ද නැද්ද කියන එක ඒවාට ප්‍රශ්නයක් නොවෙයි. ඒ සීමාව ජය ගන්න රජය උදව් කරන්නේ නෑ.

ලංකාවේ දෙමල නිර්මාන පිලිබඳ කතිකාව තුල අධිපතිවාදී එල්ටීටීඊ හිතවාදී හෙජමනියක බලපෑම තියෙනවා. ඒ නිසා දෙමල දේශපාලන සිනමාවේ දී අපට විවෘත මනසකින් කතා කරන්න අමාරුයි. ප්‍රතික්ෂේප වෙනවා. මට පමනක් නොවේ, තවත් දෙමල නිර්මානකරුවන් කිහිප දෙනෙකු මේ තත්වයට මුහුන දුන්නා. ප්‍රජාව පුරුදු වෙලා තියෙන්නේ ප්‍රොපගැන්ඩා ආර්ට්ස්වලට. මේ විදියට පලවෙනි වතාවට ලංකාවේ දෙමල චිත්‍රපටයක් ජාත්‍යන්තර පිලිගැනීමකට ලක් වුනේ. අර බලපෑම නිසා ඩයසපෝරා එක සූදානම් නෑ ඒක මොකක්ද කියලවත් හොයල බලන්න. වෙන එකක් වුනා නම් ඒ ගොල්ලො කැනඩාවෙ, යුරෝපීය නගරවල පෙන්නනවා.

බුද්ධිමය ක්ෂේත්‍රයේ ආධිපත්‍ය දරන්නේ එල්ටීටීඊ මතවාදය කියා මට හිතෙනවා. එල්ටීටීඊය විවේචනය කරන්නා පිටස්තර කිරීම සමාජය තුල දක්නට ලැබෙනවා.

නන:

උතුරු නැගෙනහිර ජනතාවට එල්ටීටීඊයෙන් මෙන් ම එල්ටීටීඊ නො වන දේශපාලඥයන්ගෙන් හරි මේ ආන්ඩුවෙන් හරි වෙච්ච සෙතේ නෑ නේ. මට හිතෙන විදියට කිසියම් කන්ඩායමක් මතු වෙනවා මේ උතුරු නැගෙනහිර ජනතාව මුහුන දෙන දැරිය නො හැකි පීඩනයට පිලිතුරු නැති සංවිධානවලට විරුද්ධව. ඒ තත්වය ඇතුලෙ පැරනි එල්ටීටීඊ වගේ ඒවා ගැන ඔවුනගෙන් යම් කොටසක් යොමු වෙලා ඇති.

විසා:

ඔව්, සැබෑ ප්‍රගතිශීලී දේශපාලනයක් ඇති කර ගන්න එහි වැසියන් අසමත් වී තියෙනවා. එතන රික්තකයක් තියෙන නිසා එය පුරවනු ලබන්නේ එල්ටීටීඊ සමයේ නාමික සාධාරනත්වයෙන්.

නන:

සම්මාන උලෙලවලින් ජය ගනු ලැබූ විට මෙවැනි ප්‍රතිරෝධයන් ලිහිල් වීමක් සිදු වනු ඇතැයි නිර්මානකරුවන් විශ්වාස කරනවා. නමුත් විසාකේසගේ අත්දැකීම් අපට පෙන්වා දෙන්නේ සම්මානයක් දිනාගත් විට ඒවායින් ලැබෙන යම් මූල්‍යමය සහනයට සීමා වන තරමට ම තත්වය නරක් වී තිබෙන බවයි. පවතින සංස්කෘතිය සමස්ථ ධනේශ්වරයේ ම ග්‍රහනයෙන් මුදා ගැනීමෙන් තොරව සමාජ සංස්කෘතික ජයග්‍රහනවල සුව පහස විඳින්නට නො හැකි බව මෙම සාකච්ඡාව අපට පෙන්වා දෙනවා.

මනල් චිත්‍රපටයේ තිර රචක, අධ්‍යක්ෂක හා නිශ්පාදක විසාකේස චන්ද්‍රසේකරන් නිර්මානකරුවාට ‘ද සෝෂලිසට්’ කතෘ මන්ඩලය හා එහි පාඨකයන් වෙනුවෙන් ස්තුතියි.

“මනල්” (වැලි) චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂ විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් සමඟ හෝරාවක් Read More »

Ahnaf

Poet and teacher Ahnaf Jazeem, victim of Sri Lanka government racist campaign, acquitted

By Sanjaya Jayasekera

The High Court of Puttalam last Tuesday (12) acquitted poet and teacher Ahnaf Jazeem of the charge against him framed under draconian Prevention of Terrorism Act (PTA), three and half years after his wrongful arrest. The acquittal is  based on the failure of the State to prove the alleged offence, as none of the State witnesses testified against the poet. In spite of the established fact that the whole case was concocted, the Court refused to declare the prosecution as “frivolous and vexatious” and denied awarding any State costs to Ahnaf.

Ahnaf
Ahnaf Jazeem

Ahnaf was arrested, at his home at Mannar, by the police Counter Terrorism and Investigation Division (TID), on May 16, 2020,  in the climax of the anti-Muslim racist campaign of the government of former president Gotabaya Rajapaksa, as part of a broader onslaught on the democratic rights of the working people. The government endeavoured to link Ahnaf to Easter Sunday terror attacks of April 21, 2019, and to the “Save the Pearls” organization, one of the patrons of which was the human rights lawyer Hejaaz Hizbullah, who was also wrongfully arrested, detained for months and prosecuted in connection with the Easter Attack. 

In view of the severe economic crisis the then administration of former president Maithripala Sirisena was confronted with and the presidential elections scheduled for November 2019, the post-Easter Sunday arrests, detentions and prosecutions of hundreds of Muslim youth and political leaders, and the continuous surveillance of Muslim community areas, heightened under Rajapaksha government, were intended to humiliate and intimidate Muslims and fan racialist sentiments within a section of vulnerable Sinhalese majority of the island. 

With the subsequent revelations of the facts behind the Easter Sunday Attack and of the complicity of the ruling elite in the attack or in not preventing the attack well-known by the intelligence apparatus,  people largely came to cognize the true nature of the racist crack-down upon Muslims, intended to divide the working class on ethnic lines. These revelations along with the unprecedented economic and financial crisis and corruptions widely discredited Rajapaksha government, leading to the mass struggles (also called “Aragalaya” in Sinhalese) of the April-August 2022, that toppled the regime in last August. 

The eldest son of a poor farmer’s family, Ahnaf was 26 years old when arrested, and was employed as a Tamil language teacher in a private international school named, “School of Excellence”, whose dormitory, where Jazeem stayed with about 15 students, was housed temporarily in a building owned by the “Save the Pearls”. Ahnaf had by then published a poetry anthology titled Navarasam (Nine Moods). The arrest notice alleged him for “publishing books and teaching students on (Muslim) extremism and racism“. This reference to the book was to Navarasam

Ahnaf was unlawfully detained under the hand of Rajapaksha for 13 months and remanded for another 6 months, until he was bailed out by the High Court in mid December 2021. During the period of detention, he was kept incommunicado for several intermittent weeks, denied meeting with parents or lawyers for months, physically and mentally tortured and forced to confess and admit allegations which TID leveled against him in Court reports. TID kept the poet tied to a table in handcuffs, day and night, for over five months.

Ahnaf’s lawyers filed a fundamental rights case in the Supreme Court of Sri Lanka in April 2021, along with authoritative translations of the poetry book. The Attorney General filed the indictment against him in mid August 2021 under Section 2(1)(h) and 2(2)(ii) of the PTA. The charge had dropped the TID’s allegations made in respect of the poetry book, as by then it was widely known that the poetry book contained nothing advocating racial violence or Muslim extremism. Ahnaf was charged for “indoctrinating” his students with ideas “to arouse feelings of racialist or religious or communal ill-will or hatred between different races or religions”, during a two-month period at the end of 2019. If the offense  was proved, Ahnaf would have been subjected to imprisonment upto 20 years.

During the trial, State led evidence of the principle of the School of Excellence and 4 of Ahnaf’s students. One of the students was even declared by the State counsel to be an adverse witness. Most revealingly, another student testified to the fact that the statement obtained from him was not read out to him before his signature was taken on the statement. Sri Lanka police, especially the TID and the Criminal Investigation Department (CID), are notorious for obtaining forced confessions/statements from arrestees, which would be used against them in court under the PTA. Thus, the acquittal  was made under Section 200(1) of the Criminal Procedure Code, which dispenses with the requirement of the defence opening its case. 

Ahnaf
Second from left is Ahnaf’s father, third his mother. First from the right is his brother, third Ahnaf and fourth is this writer. Two other lawyers are standing next to Ahnaf and this writer. They pose for the photo just after Ahnaf’s acquittal.

While knowing very well that the case against Ahnaf is a frameup, as a cover-up, the ministry of defense enlisted Ahnaf in a list of designated persons related to terrorist financing for two consecutive years since 2022, and confiscated his bank accounts, where  there was no penny. In spite of appeals, Ahnaf still remains in the blacklist, and so, is unemployed.

Ahnaf’s freedom was secured by the masses. The campaign, “Defend Poet Ahnaf” initiated early 2021 by the Action Committee for the Defence of Freedom of Art and Expression (ACDAE) and the World Socialist Web Site for the immediate and unconditional release of Ahnaf gathered widespread support from academics, journalists, artists, working class youth and other sections of the middle class, cutting across ethnic divisions. A number of local and international organizations, including the United Nations Working Group on Arbitrary Detention, supported the defence campaign and called for the poet’s immediate release. 

The betrayal of the unprecedented mass struggles of 2022 by the trade unions and the pseudo-left  paved the way for the parachuting of Ranil Wickremasinghe as the President following Rajapaksa’s ousting. Committed to saving the crippled financial system, Wickremasinghe entered into a loan deal with the International Monetary Fund (IMF) and launched severe austerity measures which included import restrictions, price hikes, drastic lowering of the income tax threshold, privatization, commercialization, pension aimed domestic debt restructuring and large subsidy cuts.

To suppress the anti-austerity protests by the working people and students, Wickremasinghe brutally deployed military and the police, arresting several hundreds. Social media activity was highly censored and activists and journalists were attacked, arrested and prosecuted. Far right racist elements were given a free hand to contain social unrest. The whole parliament has been largely discredited among the working class, farmers and a significant section of the middle class. 

This greater unpopularity of the whole ruling establishment and the constant watch by the masses of the development of Ahnaf’s prosecution prevented the government interfering with the witnesses, so that the truth finally prevailed. History is witness to the fact that, in a different political climate, “truth” would have been shown to be proven otherwise.  

Few weeks back, another victim of the same anti-Muslim campaign, activist Ramzi Razeek was discharged from the  case filed by the CID. Arrested one month prior to Ahnaf, Razeek was kept in remand for five months. Later, in mid November,  the Supreme Court declared that his fundamental rights had been breached by the government and awarded rupees one million compensation. Learned from recent mass struggles, the court has stepped in to save the system, not taking the risk of the people losing its last bit of trust in every organ of the parliamentary democracy. 

The ruling class is well aware that it sits on a social powder-keg. As with other right-wing governments of the world, the Sri Lanka government  has no option but resorting to military police measures to face the rising militant class struggles. Defence of the democratic rights is a task of the working class, and that requires the uprooting of the rotten capitalist political system. This needs the independent mobilization of the working class  and all those who defend democratic rights around committees of action that will unite the working class across ethnic lines and organize industrial power to win political power to implement socialist policies. 

Poet and teacher Ahnaf Jazeem, victim of Sri Lanka government racist campaign, acquitted Read More »

Biden

බයිඩන් යුක්රේනයේ, ඊශ්‍රායලයේ සහ ලොව පුරා යුද්ධ සඳහා ඩොලර් බිලියන 100ක  මුදල්  ඉල්ලයි

පැට්‍රික් මාර්ටින් විසිනි. 

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 ඔක්තෝබර් 20 දින පල වූ Biden demands $100 billion for wars in Ukraine, Israel and planned conflict with Iran and China’ යන පැට්‍රික් මාර්ටින් විසින් ලියන ලද ඉදිරිදර්ශන ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය  මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් බ්‍රහස්පතින්දා රාත්‍රියේ ජාතික රූපවාහිනියෙන් කල කතාව, යුක්‍රේනයේ රුසියාවට එරෙහි එක්සත් ජනපද-නේටෝ ප්‍රොක්සි යුද්ධය පුලුල් කිරීමට සහ ගාසා තීරයට එරෙjහි ඊශ්‍රායල ආක්‍රමනකාරීත්වයට සහ පලස්තීන ජනතා මර්දනයට තවත් බිලියන ගනන් මුදල් වත් කිරීම පිනිස, විශාල නව මිලිටරි වියදම් සඳහා වූ ඉල්ලීමකි.

Biden
ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් 2023 ඔක්තෝබර් 19 බ්‍රහස්පතින්දා වොෂින්ටනයේ ධවල මන්දිරයේ ඕවල් කාර්යාලයේ සිට ඊශ්‍රායලයේ සහ යුක්රේනයේ යුද්ධය ගැන කතා කරයි. [AP ඡායාරූපය/ජොනතන් අර්නස්ට්]

බයිඩන් ගේ කතාව , එක්සත් ජනපද විදේශ ප්‍රතිපත්තිය කිසිවෙකුට ඒත්තු ගැන්වීමට හෝ  තාර්කිකව පැහැදිලි කිරීමට ගත් බැරෑරුම් උත්සාහයක් නොවීය. එය එකකට පසුව  එකක්  ලෙස ගැටගැහුනු  අසම්බන්ධිත වාක්‍ය මාලාවකින් සමන්විත වූ අතර, කිසිදු සංගත තර්කයකින් ඒවා එකට බැඳී නොතිබුනි. බයිඩන්, වෛෂයිකව, අංශු මාත්‍රයක්වත් තේරුමක් නැති, හමාස් සහ රුසියානු ජනාධිපති ව්ලැඩිමීර් පුටින් අතර සමාන්තරයක් ගෙනහැර පෑවේය.

එහෙත් ඔහු කතාව කරගෙන යෑමේදී පැහැදිලි වුයේ, කතාවේ ප්‍රධාන අරමුන වූයේ, එහි ගිම්හාන ප්‍රහාරයේ අසාර්ථකත්වයෙන් පසුව සෙලෙන්ස්කි ආන්ඩුවට මුක්කු ගැසීමට “යුක්රේනයේ යුද්ධය උදෙසා දැවැන්ත වියදම් පනතක්” ලබා ගැනීම සඳහා “ගාසාවේ යුද්ධය උපයෝගී කර ගැනීම” බව විය. 

ඇත්ත වශයෙන්ම, නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස් වාර්තා කර ඇත්තේ බයිඩන් කතාවේ යෝජනා කරන ලද ඩොලර් බිලියන 100 වියදම් බිල්පතෙන් ඩොලර් බිලියන 60ක් රුසියාවට එරෙහිව යුක්රේනයේ යුද්ධයට යන බවයි. මෙම අගය , බිඩෙන්ගේ අගෝස්තු මාසයේ ඩොලර් බිලියන 24 ක මූලික ඉල්ලීම දෙගුනයකටත් වඩා වැඩිය. ඉන් ඩොලර් බිලියන 14 ක් පමන ඊශ්‍රායලයට යැවීමට නියමිතය.

එහි නන්නත්තාර හා ආකූල ස්වභාවය තිබියදීත්, කතාවේ ප්‍රධාන අර්ථය පැහැදිලිය: ඇමරිකාව ගෝලීය යුද්ධය කරා වේගවත් ධාවනයක යෙදී  සිටින අතර, ඊනියා “අනදෙන නිලධාරියා” වන එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපති අතිරේක අරමුදල් වශයෙන් ඩොලර් බිලියන 100ක් ඉල්ලා සිටින්නේ, සියලුම මිලිටරි වියදම් සඳහා දැනටමත් යෝජනා කර ඇති ඩොලර් ට්‍රිලියන 1 ට ඉහලින්, මෙම මිලිටරි ආක්‍රමනකාරී පිපිරුම සඳහා මුදල් සැපයීමටය. 

කථාවෙහි සඳහන් නොකල නමුත් සිකුරාදා කොංග්‍රසයට කරන ලද විධිමත් ඉල්ලීමට පෙර පුලුල්ව වාර්තා වූ කරුන නම්, බයිඩන් තායිවානයට- චීනය සමඟ තවදුරටත් ගැටුමක් අවුලුවාලීමේ උත්සාහයක් ලෙස -සහ එක්සත් ජනපද-මෙක්සිකෝ දේශසීමාව මිලිටරිකරනය කිරීමට සහ ලතින් ඇමරිකාව පුරා එක්සත් ජනපද මැදිහත්වීම තීව්‍ර කිරීමට ,එක්සත් ජනපද මිලිටරි ආධාර තවත් බිලියන ගනන් බලාපොරොත්තු වනු ඇත යන්නයි. 

දැන් එහි 18 වන මාසය අවසන් කර තිබෙන, පෙනෙන ආකාරයට නිමක් නැති, මිල අධික සහ ලේවැකි ඇනහිටීමක එරී සිටින  යුක්රේනයේ එක්සත් ජනපද යුද්ධයට එරෙහි ගැඹුරු වන විරුද්ධත්වය පිලිබඳව, බයිඩන් දැනුවත්වය. එනිසා  යුක්රේනයේ තවදුර  වියදම් සාධාරනීකරනය කිරීම සඳහා ඊශ්‍රායලයේ ගැටුම පාවිච්චි කිරීමට බයිඩන්  උත්සාහ කලේය. අවසන් වශයෙන් කොන්ග්‍රසයෙන් මතුවන  කුමන මිලිටරි ආධාර පනත් කෙටුම්පතක වුවද, වැඩි පංගුව ඊට [ යුක්‍රේනයට] හිමි වනු ඇත. 

ලෝකය විවර්තන (හැරවුම්) ලක්ෂ්‍යයක සිටින බව, බයිඩන් ප්‍රකාශ කලද, ඒ එක්සත් ජනපදයට යුද්ධය අලුත් දෙයක් නිසා නොවේ. ඊට පටහැනිව, ඇමරිකාව වසර 30 කට වැඩි කාලයක් යුද්ධ වල  යෙදී සිටින අතර, එය ආක්‍රමනය කර, අත්පත් කර ගත් හෝ බෝම්බ හෙලූ රටවල් – ඉරාකය, ඇෆ්ගනිස්ථානය, ලිබියාව, සිරියාව, යේමනය, පකිස්ථානය, බොහෝ උතුරු අප්‍රිකානු රටවල්, බොස්නියාව, කොසෝවෝ, සර්බියාව, සුඩානය – ලෝක ජනගහනයෙන් සැලකිය යුතු කොටසක් වේ.

අලුත් දෙය නම්, මෙම යුද්ධ වඩාත් පොදු ගැටුමක් බවට පරිවර්තනය වීම හෝ, දෙවන ලෝක යුද්ධය ආසන්නයේ ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි විස්තර කල පරිදි, “වෙන් වෙන්  ගැටුම් සහ ලේවැකි දේශීය කැලඹීම්… නොවැලැක්විය හැකි ලෙස ලෝක පරිමාන අග්නි ජාලාවක් බවට මුසු වීමයි”.

මෙම නව ලෝක යුද්ධයේ හැඩතල බයිඩන් ගේ ඩොලර් බිලියන 100 බිල්පතෙන් අනුමාන කල හැකිය. එය රුසියාවට එරෙහි යුද්ධය පුලුල් කිරීම, ඉරානයට එරෙහිව නව යුද්ධයක් අවුලුවාලීමට ඊශ්‍රායලය සහ පලස්තීනුවන් අතර ගැටුම භාවිතා කිරීම සහ චීනයට එරෙහිව ආසන්න යුද්ධයකට සූදානම් වීම ඉලක්ක කර ඇත. එක්සත් ජනපද පරිපාලනය, නැගෙනහිර යුරෝපයේ සිට, මැද පෙරදිග, මධ්‍යම ආසියාව සහ අවසන චීනයෙන් කෙලවර වන  යුරේසියානු භූමි ස්කන්ධයේ එක්සත් ජනපද ආධිපත්‍යය සදහා වන ගෝලීය ගැටුමක, එක් අඛන්ඩ පෙරමුනකට සමාන ලෙස  යුධ පිටිය හැඩගස්වමින් සිටී.

මෙය එක්සත් ජනපද-මෙක්සිකෝ දේශසීමාව මිලිටරිකරනය කිරීම සහ වෙනිසියුලාව, නිකරගුවාව සහ කියුබාව වැනි දේශපාලන අපහසුතාවයන් සහ විභව බාධක ඉවත් කිරීම මගින් එහි බටහිර අර්ධගෝලයේ “පිලිකන්න” ආරක්ෂා කිරීමේ උත්සාහයන්  සමඟ ඒකාබද්ධ වේ.

බයිඩන්, වෝල් වීදියේ සහ පෙන්ටගනයේ සිටින අහංකාරෝන්මාදීන් වෙනුවෙන් කතා කරමින්, ඇමරිකාව එහි සම්පූර්න සම්පත් බලමුලු ගන්වන තාක් කල් ඊට “ඕනෑම දෙයක්” කිරීමට ඇති හැකියාව ගැන තම ස්ත්‍රෝත්‍ර ගයද්දී, මෙය ගෝලීය විජයග්‍රහනය සඳහා වූ අහංකාරෝන්මාදී (megalomaniacal) වැඩසටහනක් ලෙස පෙනෙන්නේ නම්, ඒ,ඔවුන්ග් දෘෂ්ටිය එයම නිසාය.

පෙන්ටගනයට සහ එක්සත් ජනපද ආයුධ කර්මාන්තයට මීලඟ දැවැන්ත ගෙවීමක් සඳහා ඔහුගේ තර්කය ඉදිරිපත් කිරීමේදී බයිඩන් වෝල් වීදියේ භාෂාව පවා භාවිතා කලේය: “එය පරම්පරා ගනනාවකට ඇමරිකානු සුරක්ෂිතභාවය සඳහා ලාභාංශ ගෙවීමට යන බුද්ධිමත් ආයෝජනයකි.” ඇමරිකානු කම්කරුවන් ඔවුන්ගේ ජීවන තත්වයන් සහ සමාජ ප්‍රතිලාභ සහ ඔවුන්ගේ දූ පුතුන්ගේ ජීවිත මගින් ගෙවනු ඇත. නමුත් යුද්ධය නිසැකවම රේතියෝන් (Raytheon), බොයිං ( Boeing) සහ ලොක්හීඩ් මාර්ටින් (Lockheed Martin) සඳහා සහ ඒවා පාලනය කරන විශාල බැංකු සහ ඉදිරි රැකුම් අරමුදල් (hedge funds- ආයෝජන අරමුදල් වර්ගයකි ) සඳහා ගෙවනු ඇත.

ඒවා දැනටමත් ඔහුගේ පසුගිය සතියේ උමතු ඊශ්‍රායල ගැති කථාව සහ බදාදා ජෙරුසලමේ සංචාරය අතරතුර ඔහු නෙතන්යාහු සහ ෆැසිස්ට්වාදී ඊශ්‍රායල රජය දැඩි ලෙස වැලඳ ගැනීම සම්බන්ධයෙන් කර ඇති පරිදි, නින්දිත හා අපකීර්තියට පත් මාධ්‍යයන්  නිසැකව ම බයිඩන් ගේ කතාව ප්‍රබල දේශපාලන පහරක් ලෙස හුවා දක්වනු ඇත. එහෙත් වයෝවෘද්ධ හා සාපරාධී අධිරාජ්‍යවාදයේ මෙම අර්ධ වයෝවෘද්ධ නියෝජිතයා උත්කර්ෂයට නැංවීමට ඔවුන් කෙසේ උත්සාහ කලත්, එක්සත් ජනපදයට එහි න්‍යෂ්ටික අවි ගබඩාවෙන් ලෝකය විනාශ කිරීමට පමනක් මිස , එය ජය ගැනීමට නොහැකි වනු ඇත.

ජෙරුසලමේ සංචාරය සහ නෙතන්යාහු වැලඳ ගැනීම හරහා බයිඩන් දැනටමත් ගාසා තීරයේ යුද අපරාධවල සම කර්තෘ බවට පත් වී ඇත. අවම වශයෙන් පලස්තීනුවන් 4,000 ක් දැනටමත් මරා දමා ඇත, නමුත් භූමි ආක්‍රමනයකදී මිය යන සංඛ්‍යාව සංඛ්‍යා පහක් හෝ හයක් දක්වා ඉහල යාමට ඉඩ ඇත.

ඔහුගේ කතාව අවසානයේ එක් හෙලිදරව් කරන සඳහනක, බයිඩන්, එක්සත් ජනපදය “අත්‍යවශ්‍ය ජාතියක්” ලෙස විස්තර කල මිය ගිය රාජ්‍ය ලේකම් මැඩලීන් ඕල්බ්‍රයිට් උපුටා දැක්වීය.1996 දී “මිනිත්තු 60” විසින් ඇයව සම්මුඛ සාකච්ඡාවට ලක් කරන විට ඕල්බ්‍රයිට්ගේ වඩාත් කුප්‍රකට ප්‍රකාශය ඔහු උපුටා දැක්වූයේ නැත. ඖෂධ සහ අත්‍යවශ්‍ය  පෝෂ්‍ය පදාර්ථ  නොමැතිකම හේතුවෙන් ඉරාක දරුවන් මිලියන භාගයක් මිය යාමට හේතු වූ ඉරාකයට එක්සත් ජනපද සම්බාධකවල ව්‍යසනකාරී බලපෑම ගැන ඇයගෙන් විමසන ලදී. ඔල්බ්‍රයිට් පිලිතුරු දුන්නේ, “මම හිතන්නේ එය ඉතා දුෂ්කර තේරීමක්”,  “නමුත් එම මිල, අපි සිතන්නේ, එම  මිල ඒ සදහා  වටිනා බවයි.”

ඊශ්‍රායල ආක්‍රමනයකින් ගාසා තීරයේ ජනතාවට සිදුවිය හැකි 4 ව්‍යසනය පිලිබඳ වඩාත් මෑත උදාහරනයක් තිබේ. 2016 දී, ඔබාමා පරිපාලනයේ බයිඩන් උප ජනාධිපතිව සිටියදී, එක්සත් ජනපද මිලිටරිය, මිලියන 2.5 ක ජනතාවක් විසූ- අද ගාසා තීරයට සමාන වන- ඉරාකයේ මොසුල් නගරය අල්ලාගෙන තිබුනු  ISIS ට එරෙහිව මෙහෙයුමක් දියත් කරන ලදී. මොසුල් යනු එක්සත් ජනපද බෝම්බ ප්‍රහාරවලින් ආරක්ෂා වීමට හාරා ඇති උමං ජාලයක් සහිත ජන  සංකේන්ද්‍රිත  නාගරික පරිසරයකි. එක්සත් ජනපද හමුදා නගරය වටකර එයට ලගා වෙමින් , ජල පද්ධතිය සහ අනෙකුත් යටිතල පහසුකම් විනාශ කල අතර මිලියනයකට ආසන්න ජනතාවක් තම ජීවිතය පතා පලා ගියහ. පෙන්ටගනය මෙය හැඳින්වූයේ “ඉතිහාසයේ වඩාත්ම නිවැරදි ගුවන් යුද්ධය” ලෙසිනි.

ගාසා තීරයේ ඊශ්‍රායල ජන සංහාරයට එරෙහිව දැනටමත් මහජන විරෝධතාවල නියැලී සිටින ඇමරිකාවේ සහ ලොව පුරා සිටින මිලියන සංඛ්‍යාත තරුනයින්ට සහ කම්කරුවන්ට බයිඩන් ගේ කතාව කිසිවක්  ඒත්තු ගන්වන්නේ නැත. එයින් සිදු වන්නේ ඔවුන් තවත් කෝපයට පත් වීම පමනි.

මෙම විරෝධතා පුපුරා ගොස් ඇත්තේ, ගාසා වටලෑමේ දී ආහාර, ජලය සහ විදුලිය කපා හැරීමෙන්, පලස්තීනුවන් මිලියන දෙකක් කෙරෙහි අනුකම්පාවෙන් පමනක් නොවේ. බයිඩන් යුද්ධය සඳහා තවත් බිලියන ගනනක් ඉල්ලා සිටීම තමන්ට මාරාන්තික තර්ජනයක් ලෙස හඳුනා ගැනීම කරා  ලෝක ජනගහනය පැමිනෙමින් සිටී.

පලස්තීනුවන් 500ක් පමන මිය ගිය අල්-අහ්ලි රෝහලට බෝම්බ හෙලීම සහ ඉතා මෑතක දී , ලෝකයේ කිතුනු ඉදිකිරීම් අතරින් පැරනිතම එකක් වූ ගාසා හි පල්ලියකට බෝම්බ හෙලා මිනිසුන් 150 ක් ඝාතනය කිරීම, වැනි ඊශ්‍රායල ආන්ඩුවේ නව අපරාධ මගින් දැවැන්ත ලෝක ව්‍යාප්ත විරුද්ධත්වය තවදුරටත් අවුලුවා ඇත.

අල්-අහ්ලි රෝහල විනාශ කලේ ඊශ්‍රායල අවියකින් නොව පලස්තීන රොකට්ටුවකින් ය යන කැත බොරුව බයිඩන් අනුමත කර ඇත. එහෙත් ඔහු නෙතන්යාහුට පිටුබලය දීම යුද්ධයට එරෙහි විරෝධය උත්සන්න කරයි. ඔහු ජාතික රූපවාහිනියේ සිය දේශනය පවත්වමින් සිටියදී, බොහෝ යුදෙව් ඇමරිකානුවන් ඇතුලු පෙලපාලිකරුවන් විසින් ධවල මන්දිරය වටලා, එක්සත් ජනපද-ඊශ්‍රායල කුරිරුකම්වලට ඔවුන්ගේ විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කලහ.

පලස්තීනුවන්ට එරෙහි ඊශ්‍රායලයේ ජන සංහාරයට එරෙහිව දැනටමත් ලොව පුරා මහජන ව්‍යාපාරයක් ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතී. මෙම ව්‍යාපාරය, ඊශ්‍රායල අවරෝධය  (අවහිරය-blockade) අවසන් කිරීම, ගාසා තීරය ආක්‍රමනය කිරීම සහ නැවත අත්පත් කර ගැනීම වැලැක්වීම සහ අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් විසින් ආයුධ, පතොරම් සහ අනෙකුත් උපකරන සැපයීම නැවැත්වීම සහ සියල්ලටත් වඩා එක්සත් ජනපද, සියොන්වාදී පාලනයන් පරාජය කිරීම සඳහා ගෝලීය පරිමානයෙන් තරුනයන් හා කම්කරුවන් අතර මහජන විරෝධය බලමුලු ගැන්වීමට සටන් කල යුතුය.  එය මැද පෙරදිග එක්සත් ජනපද යුද්ධයට පමනක් නොව රුසියාවට හා චීනයට ද එරෙහි අරගලය ද භාරගත යුතුය.

එහෙත් යුද්ධයට එරෙහි අරගලයේ කේන්ද්‍රීය කර්තව්‍යය වන්නේ දැනුවත් දේශපාලන බලවේගයක් ලෙස කම්කරු පන්තියේ මැදිහත්වීමයි. දැන් ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතින ජාත්‍යන්තර වර්ජන ව්‍යාපාරය සමාජවාදී දේශපාලන වැඩපිලිවෙලක පදනම මත යුද්ධයට එරෙහි ව්‍යාපාරය සමග ඒකාබද්ධ කල යුතුය.

බයිඩන් යුක්රේනයේ, ඊශ්‍රායලයේ සහ ලොව පුරා යුද්ධ සඳහා ඩොලර් බිලියන 100ක  මුදල්  ඉල්ලයි Read More »

Ivan

අසූ එක් වන උපන් දිනය සමරන අයිවන් වීරසේකර සහෝදරයා: ට්‍රොට්ස්කිවාදය ආරක්ෂා කල ආදර්ශමත් සටන්කරුවෙක් 

නන්දන නන්නෙත්ති විසිනි.

මහනුවර ප්‍රදේශයේ කම්කරුවන්, ශිෂ්‍යයන් හා මහජනයා අතර විප්ලවවාදී දේශපාලන උද්ඝෝෂකයෙකු හා සටන්කරුවෙකු ලෙස අඩ සියවසක කීර්තිමත් වාර්තාවකට හිමිකම් කියන අයිවන් වීරසේකර සහෝදරයා අද දිනයේ සිය 81 වන උපන් දිනය සමරයි. 1964 දී කම්කරු පන්තිය ධනපති සභාගයකට කුදලා දුන් අවස්ථාවාදී කම්කරු නායකයන්ගේ පාවාදීමට එරෙහිව සිදු කෙරුනු අප්‍රතිහත ධෛර්යයෙන් යුත් අරගලයකින් ගොඩ නැඟූ හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ ලංකා ශාඛාව වන විප්ලවවාදී කොමියුනිස්ට් සංගමයට (විකොස, වත්මන සමාජවාදී සමානතා පක්ෂය -සසප)1972 දී බැඳුනු ඔහු එවක් පටන් අද දක්වා ම, හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ විප්ලවවාදී දේශපාලනය වෙනුවෙන් සටන් වැදී සිටියි. ඒ අර්ථයෙන් ගත් කල, අයිවන් සහෝදරයා, 1964 මහා පාවාදීමට එරෙහි කම්කරු පන්ති ප්‍රතිප්‍රහාරයේ අඛන්ඩත්වය හා දේශපාලන ජෛව ගුනයේ ජීවමාන සංකේතයකි.

Ivan
අයිවන් සහෝදරයා (දකුනේ සිට දෙවැන්නා) 2023 ඔක්තෝම්බර් 26 පලස්තීන පීඩිත මහජනයා ආරක්ෂා කිරීමේ කොලඹ කොටුව පිකට් උද්ඝෝෂනයට සහභාගී වීමෙන් අනතුරුව සසප වාම පාර්ෂවයේ සහෝදරවරුන් කිහිප දෙනෙක් සමග

1972 වන විට රජයේ ලිපිකරුවෙකු ලෙස සේවය කරමින් සිටි ඔහු ජාත්‍යන්තර සමාජවාදී ව්‍යාපාරයට ආකර්ශනය කර ගනු ලැබුනේ රජයේ ලිපිකරු සේවා සංගමය (GCSU) තුල විකොස ගෙන ගිය අරගලය විසිනි. මූලධර්මවලට හා ප්‍රතිපත්තිවලට කැප වූ ඔහුගේ දීර්ඝ දේශපාලන ජීවිතය තුල, ඔහු කිසිදු බාධකයකට යටත් නොවූ සටන්කරුවෙකු වූ බව ඔහු දන්නා හඳුනන අයගේ වැටහීමයි.

1980 මහා වැඩ වර්ජනයේ ක්‍රියාකාරී සටන්කරුවෙකු වූ අයිවන් සහෝදරයා, ජේ. ආර් ජයවර්ධනගේ යුඑන්පී ආන්ඩුව විසින් ක්‍රියාවට දමන ලද රැකියා අහිමි කිරීමේ ප්‍රහාරයට ගොදුරු වූ 80,000ත් 100,000 අතර කම්කරුවන් අතරින් අයෙකු විය. සෙසු රැකියා අහිමිවූවන් මෙන් ම ඔහු ද අතිශය පීඩාකාරී ජීවිතයක් ගත කල ද, හුස්ම ගැනීමට ලද සෑම අවකාශයකදීම ධනවාදයට එරෙහිව කම්කරු පන්තිය බලමුලු ගැන්වීම සඳහා තමන් වෙත පවරා ගත් වගකීම වෙනුවෙන් ඔහු නිබඳව ක්‍රියාශීලි විය. 

Ivan
අයිවන් සහෝදරයා 81

1987 දියත් කල ජවිපෙ දේශපාලන මදාවිකාරය ව්කොස  පක්ෂ සාමාජිකයක් තිදෙනෙකුගේ ජීවිත බිලි ගත්තේය. ජවිපෙ ප්‍රහාරයට මෙන් ම රාජ්‍ය මර්දනයට ද එරෙහි කම්කරු පන්තියේ එක්සත් පෙරමුනක් ගොඩ නැගීම සඳහා  ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ සහය ඇතිව  පක්ෂය ලංකාවේ හා ලෝකයේ කම්කරුවන් අතර ගෙන ගිය උද්ඝෝෂනයට සියලු වාම පක්ෂ සහ වෘත්තිය සමිති නායකත්වය විරුද්ධ වී ඝාතක ආන්ඩුව සමග පෙල ගැසුනි. එය 60,000ක් ගම්බද තරුනයන් ඝාතනය කිරීමට ආන්ඩුවට අවකාශ සැලසී ය.ගම්බද ඝාතන නතර කරනුයැයි යූඑන්පී ආන්ඩුවේ මර්දනය නතර කිරිම සඳහා දියත් කල අරගලයේ දී අයිවන් නො සැලෙන සටන්කරුවෙකු බව සනාත කලේ ය.

2021 දී මාස ගනනක් ඇදී ගිය ගුරු අරගලයේ දී, මාක්ස්වාදයෙන් ලද අවබෝධය මත පදනම් ව ඔහු, මෙය මතු පිටින් ධනේශ්වර ප්‍රතිසංස්කරනවාදී වුව ද විප්ලවවාදී අන්තර්ගතයක් අත්කර ගන්නා බව පෙන්වා දෙමින්,  රාජපක්ෂ තන්ත්‍රයට එරෙහි ජෙනරල් ස්ට්‍රයිකයක් කැඳවීමට සූදානම් කල යුතු බවට වූ සසප වාම පාර්ශ්වයේ අදහස වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේ ය. පක්ෂ තන්ත්‍රය තමන් ඊට සූදානම් නැති බව කියමින් අයිවන්ට එරෙහි ප්‍රකෝපකාරී මැදිහත් වීමක් දියත් කලේ ය. මාක්ස්වාදය අමු අමුවේ විකෘති කරමින් ඔවුන් එය හඳුන්වා දුන්නේ, “මෑත දී නන්දන හා අයිවන් යන සහෝදරවරුන්ගෙන් ප්‍රකාශ වූ පක්ෂ වැඩ කටයුතුවලට හානිකර දේශපාලන ව්‍යාකූලත්වයන්” ලෙසිනි (2021 ඔක්තෝම්බර් 7 සසප දෙශපාල කමිටුව විසින් බෙදා හරින ලද අභ්‍යන්තර නිවේදනය). අයිවන්ට සිය ආස්ථානය අත් හරින ලෙස කොතෙක් බලකිරීම්, තර්ජන එල්ල වූව ද, ඔහු ඒවාට යටත් වීම ප්‍රතික්ෂේප කලේ ය. එම ලිපිය මෙසේ ද සඳහන් කලේ ය: “අයිවන් සහෝදරයා විසින් පන්ති අරගල රූපය ධනේශ්වර ලෙස උපුටා පෙන්වීම තුලින් සිදු කරන්නේ විප්ල්ව්වාදී සමාජවාදීන් විසින්, එනම් පක්ෂය විසින්, පන්ති අරගලය තුල කල යුතුව ඇති සටන වලලා දැමීම ය.. එය මාක්ස්වාදයට ආගන්තුක” බව එහි සඳහන් විය.  

මේ සංකල්පය වූ කලී, කල යුත්තේ කුමක් ද නමැති ලෙනින්ගේ කෘතියේ පෙන්වා දෙන පරිදි, කම්කරු පන්තියේ ස්වභාවික විඥානය වන ධනේශ්වර විඥානයට එරෙහි සටන මුලුමනින් පාවා දීමක් වන බව අයිවන් එහි දී ආරක්ෂා කල ආස්ථානය යි.

එකී සංකල්පවලින් ප්‍රකාශයට පත් වූ පරිදි ම, ගුරු අරගලයේ දී පක්ෂය කෙතරම් පසු බැස්සේ ද යත්, කොරෝනා වසංගතය අවසන් කරන තෙක් පාසල් වසා දමා දුරස්ථ අධ්‍යාපනයට අවශ්‍ය පහසුකම් සැලසිය යුතුයයි ජාත්‍යන්තර කමිටුව දියත් කල උද්ඝෝෂනය අත හැර, ගුරු සංගම්වල ප්‍රතිගාමී ඉල්ලිම වූ, ‘වැටුප් ප්‍රශ්නය විසඳා පාසල් විවෘත කරනු’ යන ප්‍රතිගාමී සටන් පාඨයට ඉඩ හරින ලදී. පක්ෂය පාසල් වැසීම සම්බන්ධ උද්ඝෝෂනයට යොමු වූයේ ගුරු අරගලය අවසන් වූ පසුව ය. 

2022 ශ්‍රී ලංකාවේ දැවැන්තම මහජන විප්ලවවාදී අරගලය මඟ හැරීමට පක්ෂය යොමු වීම මෙබඳු කොන්දේසි යටතේ සිදු වූවකි. ඊට අභියෝග කලේ අයිවන් සහෝදරයා ද ඇතුලු සසප වාම පාර්ශවය යි. කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුව එම අරගලයේ ප්‍රතිඵලයකි. මෙම මූලධර්ම ආරක්ෂා කිරීම නිසා, පක්ෂය විනය විරෝධී චෝදනා මත ඔහු පක්ෂයෙන් නෙරපා හැරියේ ය. ඒ, විනය පරීක්ෂනයකට පෙනී සිට සිය නිර්දෝශීභාවය සනාථ කිරීමට පක්ෂ ව්‍යවස්ථාවෙන් ලබා දී ඇති අවස්ථාව පවා අහිමි කරමිනි. තන්ත්‍රය කියා සිටියේ, “පරීක්ෂන ඕනෙ නෑ, කරුනු පැහැදිලියි” යනුවෙනි.

81 වියේ අයිවන්, තරුන දේශපාලන ජවයකින් යුතු ය. සසප වාම පාර්ෂවය සිය න්‍යායික දේශපාලන අත්දැකීම්වලින් පෝෂනය කිරීම අද දවසේ ඔහු සිදු කරන සුවිශේෂී කාර්‍යයයි.

අයිවන් වීරසේකර සහෝදරයාගේ ජීවිතය වත්මන් තරුන පරපුරට ඉමහත් පාඩමකි. මිනිසෙකුගේ ජීවිතයේ ගෞරවනීයම කටයුත්ත මානව ප්‍රගතියේ ඉතිහාසය ගොඩ නැගිමට දැනුවත්ව හා විප්ලවවාදීව සහභාගී වීම ය. අයිවන් සහෝදරයා එම ගෞරවය නො මඳව ලැබීමට සුදුසුකම් දැනටමත් සපුරා ඇත. 

ප්‍රිය සහෝදරය, ඔබට දිගාසිරි වේවා!

අසූ එක් වන උපන් දිනය සමරන අයිවන් වීරසේකර සහෝදරයා: ට්‍රොට්ස්කිවාදය ආරක්ෂා කල ආදර්ශමත් සටන්කරුවෙක්  Read More »

Seedevi

“லயத்து கோழிகள்” தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையை புத்துயிர்க்கும் ஒரு கலைப் படைப்பு

நந்தன நன்னெத்தி.

எழுத்து, இயக்கம் மற்றும் இசை: இராசையா லோகானந்தன்

ஆடை வடிவமைப்பு: க. வசந்தப்ரியா

தயாரிப்பு நிர்வாகம் மற்றும் ஒப்பனை: செல்வராஜ் லீலாவதி

நாடகப் பொருட்கள்: மு. நவநீதன்

தயாரிப்பு: தியேட்டர் மேட்ஸ் பண்பாட்டுக் கழகம் 

Kotiyagala
Estate worker audience at Kotiyagala Estate

வீதியில் அல்லது மேடையில் அரங்கேற்றும் பொருட்டு உருவாக்கப்பட்ட இந்நாடகம் தோட்டத் தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையையும் போராட்டத்தையும் சித்தரிக்கிறது. இராணுவம், பொலிஸ், தோட்ட முகாமையாளர்கள் மற்றும் சில தொழிற்சங்கத் தலைவர்களின் அச்சுறுத்தல்களையும் மீறி ஜூலை 9 அன்று இதன் முதல் காட்சி இடம்பெற்றது. பின்னர் இந்த நாடகம் ஜூலை 16 மற்றும் 18 ஆம் தேதிகளில் கெர்க்கஸ்வோல்ட் மத்தியப் பிரிவு மற்றும் கெம்பியன் மேற்பிரிவு ஆகிய தோட்டங்களில் அரங்கேற்றப்பட்டது. மற்றும் எதிர்காலத்தில் நாட்டின் பல்வேறு பகுதிகளில் அரங்கேற்றப்படவிருக்கிறது.

தோட்டத் தொழிலாளர்கள் மத்தியில் நாடகம் நடத்தப்படுவதை புலனாய்வு வலையமைப்பின் ஊடாக அறிந்த பிரதேசத்திற்குப் பொறுப்பான இராணுவப் பிரிவு அதிகாரி தமது தளத்தில் தாம் அறியாமல் எந்த வேலையும் செய்ய வேண்டாம் என்று நாடக நெறியாளருக்கு தொலைபேசியில் அறிவித்தார். இன்னும் இதுபோன்ற  பல தடைகளை நாடகக் குழுவினர் எதிர்கொண்டனர். 

நாடக இயக்குனர் லோகானந்தன்,தான் சந்தித்த இக்கட்டான சூழலை “என் வாழ்க்கையை அர்த்தமுள்ளதாக மாற்றிய ஜூலை 9” என்ற தலைப்பில் முகப் புத்தகத்தில் பதிவிட்டு விளக்கமளித்துள்ளார்.

“இந்த நாள்,நான் பிறந்து வளர்ந்த எனது சொந்த தோட்டத்தில் நாடகம் ஒன்றை அரங்கேற்றினேன். கொட்டியாகலை மேற்பிரிவு எனது தோட்டம். பொகவந்தலாவ எங்களுக்கு அருகில் உள்ள நகரம். நாடகத்தை நான் எனது வாழ்வாக்கிக்கொண்டேன். அதற்கு விதை போட்டதே எனது கொட்டியாகலை தோட்டம்தான். மிகச்சாதரணமாக தொடங்கப்பட்ட இந்த நாடக நிகழ்வானது இறுதியில் பாரிய சர்ச்சைகளுக்கு மத்தியில் மிகப்பெரிய அளவில் அடிப்பட்ட சமூகத்தின் எழுச்சியாக மாறிப்போனது. “லயத்துக் கோழிகள்” ஒரு வரலாற்று நிகழ்வாகிப் போனது. இந்த பதிவு நாடகத்தை பற்றியதல்ல. எங்கள் மக்களின் மனத்துணிவு பற்றியது. எங்களின் (நாடகக் குழுவின்) அர்ப்பணிப்புகளும் எதிர்ப்பார்ப்புகளும் நொறுங்கிக் கொண்டிருந்த வேளையில் அந்த அதிசயம் சற்றென நிகழ்ந்தது. நாடகம் போடக்கூடாது என்று கடுந்தொனியில் கூறியவர்களை மிகச்சாதரணமாக கையாண்டார் எனது அருமை அண்ணா தனாஸ் அவர்கள். இவர்  எங்கள் தோட்டத்தின் முன்னாள் போராட்டக்காரரான மரியசூசை மாமா அவர்களின் மகன் என்பது குறிப்பிடத்தக்கது. இந்த நிகழ்வுக்காக என்னோடு தோள் நின்று உழைத்த என் அருமை தம்பிகள் பிரகாஷ் மற்றும் விமல்காந்த் ஆகியோரின் முயற்சியும் ஈற்றில் அவர்களின் தற்துணிவும் என்னை நெகிழ்ச்சியடைய செய்தது. இவர்களின் இந்த செயல் ஏனையோருக்கு ஒரு எடுத்துக்காட்டு. இதற்கு பின்னர் அடம்பன் கொடிகள் திரள்வதை என் தொலைபேசி இதுவரை உறுதி செய்து கொண்டு இருக்கிறது. எதிர்காலத்தில் ஒரு அறிவார்ந்த மாற்றம் நிகழ்வதற்கான அறிகுறி தெரிகிறது. அன்றைய தினம் நாடகம் நடைபெறவில்லை என்பதை அறிந்து இருப்புக்கொள்ளாமல் தவித்து நின்றவர்கள்,நாடகம் நடைபெறுகிறது என்பதை அறிந்தவுடன் ஓடோடி வந்ததையும் நான் உணர்ச்சிப் பொங்க பார்த்து பூரிப்படைந்தேன். நாடக நிகழ்வுக்குப் பின்னர் என்னை ஆரத்தழுவி முத்தமிட்டவர்கள் எத்தனை பேர். அவர்கள் கண்களில் எத்தனை சந்தோசம். குழந்தைகளின் முகத்தில் எத்தனை சந்தோசம். இவர்களுக்காக நாங்கள் நாடகம் போட்டே ஆக வேண்டும். எங்கள் பயணம் இன்னும் தொடரும். ஒரு பெருங்கூட்டமாக நாங்கள் ஆர்ப்பரிப்போம்.”

மேலே குறிப்பிட்டுள்ள சூழலைப் பற்றி மட்டுமே நாம் நினைத்தாலும், வரலாற்று மாற்றத்தை தவிர்க்க முடியாமல் அழைக்கும் போராட்டத்தின் அடையாளமாக ‘லயத்து கோழிகள்’  உள்ளது. நாடகத்தின் அசாதாரண வடிவமும் இத்தகைய சமூகத் தேவையிலிருந்து எழுகிறது.

இது ஒரு கோழி திருட்டு பற்றிய கதை. முருகன் ஆண்டி (எம். அஜந்தன்) மற்றும் ஆண்டி முருகன் (அ. நவநீதன்) ஆகிய இருவரும் கோழி திருடர்கள். இருவரும் போட்டி போட்டுக்கொண்டு திருடுகிறார்கள். நாடு முழுவதும் கோழிகள் திருடப்பட்டு வருகின்றன, மக்கள் தங்கள் கோழிகளை திருடர்களிடமிருந்து பாதுகாக்க போராடுகிறார்கள். இந்தப் போர் ஏழை பெண் (எஸ். சீதேவி), அவரது இளம் மகன் (எஸ். வசீகரன்) மற்றும் அவர்களை ஆதரிக்கும் மற்றொரு பெண் (கலையரசி) ஆகிய மூவரால் சித்தரிக்கப்படுகிறது. நாடகத்தில் திருடர்களுக்கும் பெண்ணுக்கும் இடையிலான மோதலை உயர்த்தி, ஏழை பெண் தனது கோழியை பராமரிக்கும் பொறுப்பை இளைய தலைமுறையை குறிக்கும் மகனிடம் ஒப்படைக்கிறாள். திருடர்கள் அவரிடம் பொருட்களைக் கொடுத்து ஏமாற்றி கோழியைப் பெறுவதற்கு முயற்சிக்கிறார்கள், ஆனால் தோல்வியுறுகிறார்கள், இறுதியாக துப்பாக்கியைக் காட்டி மிரட்டி கோழியைக் கடத்திச் செல்கிறார்கள். ஒரு மந்திரவாதி (எஸ். லீலாவதி) ஏகாதிபத்திய ஆடையை அணிந்து, கோழியை கைப்பற்ற நினைக்கும் இரண்டு  திருடர்களின் போராட்டத்திற்கு நடுவராகி, கோழியின் வயிற்றில் இருந்து பணக்கட்டை  இழுத்து அவற்றை தனது பையில் போட்டுக் கொள்கிறார். திருடர்கள் எடுப்பதற்காக சில நாணயங்கள் தரையில் வீசப்படுகின்றன. திருடர்கள் பேராசை கொள்கிறார்கள், மந்திரவாதி அவர்களிடம் இரண்டு தீப்பந்தங்களைக் கொடுத்துவிட்டு கோழியை எடுத்துச் செல்கிறார்.

Loganathan
Director Loganathan with his fans

அப்போது அந்த ஏழை, “நாங்கள் வாழ்நாள் முழுவதும் சேவலைத் தேடுகிறோம். ஆனால் உண்மையில் நாம் தொலைத்தது என்ன? அதுதான் எங்கள் வாழ்க்கை” என்று உறுதியான இதயத்துடன் அறிவிக்கிறார். வாழ்க்கையைத் தவிர இழப்பதற்கு எதுவும் இல்லாத அவள் உட்பட தொழிலாளி வர்க்கம் போராடுவதைத் தவிர வேறு வழியில்லை என்று தோன்றுகிறது. “நாங்கள் எங்கள் உயிரை இழந்துவிட்டோம்,” என்று கெர்க்கஸ்வோல்ட்  தோட்டத்தில் ஒரு தொழிலாளி நாடகத்தைப் பார்த்துவிட்டு மீண்டும் எங்களுக்கு முன் கூறினார். இந்த வார்த்தைகள் பொதுவாக தோட்டத் தொழிலாளர்கள் மத்தியில் எதிரொலிக்கும்.

இரண்டு திருடர்களும் ரகசியமாக ஒரே கோழியை திருட முயல்வது, கடைசி நேரத்தில் இந்த செயலில் பெண் தலையிட்டு திருடர்களின் நோக்கத்தை முறியடிப்பது, இது மீண்டும் மீண்டும் நடக்கிறது, கோழியை பாதுகாக்கும் பொறுப்பை இளைய தலைமுறை மகனிடம் ஒப்படைத்த பின் திருடர்களுக்கு இடையே போட்டி வலுக்கத் தொடங்குகிறது. லோகாநந்தன் வியத்தகு தருணங்களைத் தேர்ந்தெடுப்பதில் தனது படைப்பாற்றலை நிரூபித்தது மட்டுமல்லாமல், நாடகத்தின் ஆரம்பம் முதல் இறுதி வரை பார்வையாளர்களை கட்டிப்போட்டு வைத்திருக்கிறார். 

இரண்டு திருடர்களாக நடிக்கும் இரண்டு முக்கிய நடிகர்களின் நடிப்பு பாணி, அந்த கதாபாத்திரங்கள் மீது பார்வையாளர்களுக்கு நகைச்சுவையையும் எதிர்ப்பையும் கொண்டு வருகிறது, மேலும் அவர்கள் நிஜ வாழ்க்கையில் அடிக்கடி சந்திக்கும் மற்றும் தங்கள் இரத்தமும் வியர்வையும் சார்ந்த தொழிற்சங்கங்கள் உட்பட தீய ஆளும் வர்க்க போக்குகள் காட்டப்படுகின்றன. இந்த நடிகர்களின் உடைகள், இசையமைப்பு, பாவனைகள் போன்றவற்றுக்கு மலையகக் கூத்து மரபைப் பயன்படுத்தி, தொழிலாளிகளின் வாழ்க்கையிலிருந்து விலகி கதாபாத்திரங்களைப் பார்க்க வைத்திருக்கிறார் இயக்குநர் லோகானந்தன். மேலும், தொழிலாளிகளின் கோழிகளில் இருந்து எடுக்கப்பட்ட சொத்தை சொந்தமாக வைத்து திருடர்களுக்கு அற்ப காசு கொடுக்கும் மந்திரவாதியின் உடைகளும் நடிப்பும் மேற்கத்திய ஏகாதிபத்தியத்தை நினைவுபடுத்தும் வகையில் உருவாக்கப்பட்டிருப்பது சிறப்பு. யதார்த்தமான மற்றும் பகட்டான நடிப்பு மரபுகளின் போது யதார்த்தமான பாணிக்கு நெருக்கமாக இருக்கும் வகையில்  கதாபாத்திரங்கள் உருவாக்கப்பட்டுள்ளதால் பார்வையாளர்களுக்கு தங்களை தாங்களே பார்க்க ஒரு வாய்ப்பு வழங்கப்படுகிறது.

thieves
Thieves – M. Navaneethan, M. Ajanthan

 கூத்துகளில் பயன்படுத்தப்படும் தாளங்களை ஆக்கப்பூர்வமாகப் பயன்படுத்துவதன் ஊடாகவும், மலையகத்தில் பயன்படுத்தப்படும் தப்பு இசைக் கருவியிலிருந்து எழுகின்ற இசையின் ஊடாகவும் தோட்டத் தொழிலாளர்களின் சூழலையும் அவர்களின் வாழ்க்கையையும் பிரதிபலிப்பதோடு எம்மையும் அதனோடு இரண்டற உறவு கொள்ள வைக்கிறது. இருநூறு ஆண்டுகளுக்கு முன்பு தென்னிந்திய தொழிலாளர்கள் கடல் தாண்டி இலங்கையின் காடுகளின் வழியாக மலைகளுக்குச் செல்லும் கடினமான பயணத்தின் போது கொடிய விலங்குகளில் இருந்து தம்மை பாதுகாத்து கொள்வதற்கு  தப்பு எனும் இசைக்கருவியை பயன்படுத்தினார்கள் என்பது குறிப்பிடத்தக்கது.

estate workers
Estate Workers -S. Seedevi, S. Kalei Arasi

இந்த நாடகம் தொழிற்சங்கங்கள் மற்றும் நேசவாத வலதுசாரி போலி-இடது முன்னணிகளால் பிரதிநிதித்துவப்படுத்தப்படும் முதலாளித்துவ சமூக அமைப்புக்கு ஒரு சவாலாக உள்ளது, மேலும் அது பறிக்கப்பட்ட தோட்டத் தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையை முதலாளித்துவத்தின் கீழ் ஒருபோதும் வெல்ல முடியாது என்பதால் தொழிலாள வர்க்கம் விஷயங்களைத் தங்கள் கைகளில் எடுக்க வேண்டும் என்பதை வலியுறுத்துகிறது. இதனாலேயே, லயத்துக் கோழிகள் ஒரு யதார்த்தமான கலைப் படைப்பாகக் கருதப்படுகிறது, இது பாதிக்கப்பட்டவர்களின் வாழ்க்கை அபிலாஷைகளைத் தூண்டும் ஒரு கலைப் படைப்பாகும்.

நாடகம் ஆரம்பம் முதல் இறுதிவரை வெளிப்படுத்தும் உணர்வுகள் வர்க்க இயல்புடையதாகவும், உழைக்கும் வர்க்கத்தின் மனநிலையைத் தூண்டுவதாகவும் இருப்பதால், தற்போதைய சமூக வளர்ச்சியின் வரலாற்றுத் தேவையைப் பிரதிபலிக்கும் ஒரு படைப்பாகவும், படைப்பாளிக்கு என்ன சமூக நிலைமைகள் விழிப்புணர்வை ஏற்படுத்தியது என்பதையும் கருத்தில் கொள்ள வேண்டும்.

Magician
Magician – S. Leelawathie

இதற்கு ஏற்கனவே மேற்கோள் காட்டப்பட்ட இந்நாடக ஆசிரியரின் கூற்று நிறைவானதாகும். இலங்கையில் தற்போது இருநூறு வருட மலையக மக்களின் வாழ்க்கையைப் பற்றிய நினைவுக் குறிப்புகள் எழுதப்படுகின்றன. கொண்டாட்டங்கள் ஊடாக  தங்களைப் பற்றி சிந்திக்க அம்மக்கள் தூண்டப்படுகிறார்கள். கோவிட் எனும் தொற்றுநோய் பரவி கடந்த நான்கு வருடங்களில் வர்க்க சமூகத்தின் நெருக்கடிகள் அடக்க முடியாதவாறு தொடர்கின்றன. கொண்டாட்டங்களோடு மேற்கூறிய செயல்பாடும் மலையக மக்களின் உணர்ச்சியை தூண்டுகிறது. இதற்கிடையில் வீட்டு வேலைக்கு அமர்த்தப்பட்ட ஹட்டன் டயகம பிரதேசத்தைச் சேர்ந்த  இஷாலினி என்ற பள்ளிச் சிறுமி தனக்கு தானே தீயிட்டு தற்கொலை செய்து கொண்ட 2021 ஜுலை சம்பவமும் இம்மக்களின் மனதைவிட்டு அகலவில்லை என்பதும் நாங்கள் இவர்களுடன் மேற்கொண்ட கலந்துரையாடலில் இருந்து தெரிய வருகிறது. இஷாலினி மலையக மக்களின் வாழ்க்கை‌ விதியின் அடையாளம். கல்வி, வேலைவாய்ப்பு, வீடு போன்ற அடிப்படைத் தேவைகளை சொற்பமாக பெற்றுக்கொண்டிருக்கும் தோட்டங்களில் வாழும் தமிழ் மக்கள், தமது பிள்ளைகள் போதைப்பொருளுக்கு ஆளாவது போன்ற பிரச்சினைகளையும் எதிர்கொள்ள வேண்டியுள்ளது. தொழிற்சங்கங்களும், முதலாளித்துவ அரசியலும் ஏற்படுத்திய அவலங்களும், அவர்களின் வணிக தந்திரோபாயங்கள் உழைக்கும் மக்களின் உரிமைகளை நசுக்குவதும் பிரச்சனையாகி விட்டது. இதற்கிடையில், நிலையற்ற முதலாளித்துவ அரசாங்கங்கள் எந்தவொரு ஜனநாயக உரிமையையும் தாக்குவதில் உறுதியாக உள்ளன. வாழ்க்கை நிலைமைகளின் கொடூரமான வீழ்ச்சியை சகித்துக்கொள்ள முடியாத நிலையில், தங்கள் பெற்றோர்களுக்காக அவர்களின் பிள்ளைகள் குறைந்தபட்சம் ஆயிரம் ரூபாய் சம்பளம் வழங்க வேண்டும் என்று ஒரு பிரச்சாரத்தைத் தொடங்கினார்கள் எனினும் அவை தொழிற்சங்கங்களால் காட்டிக் கொடுக்கப்பட்டன.  தோட்டத்தில்  பிறந்து தோட்டத்தில் வளர்ந்த உண்மையான கலைஞனால் இந்த சமூகத்தில், இவற்றை சகித்துக் கொண்டு இருக்க முடியாது.

Seedevi
S. Seedevi, S. Waseekaran

இந்த கசப்பான உண்மையை வெற்றிகரமாக மீட்டெடுப்பதில் மற்றும் கொடுங்கோல் ஆளும் வர்க்கத்தை பிரதிநிதித்துவப்படுத்தும், தோட்டத் தொழிலாளர் குடும்பத்தைச் சேர்ந்த பிரபலமான நடிகையான எஸ்.  லீலாவதியின் மந்திரவாதி பாத்திரம் சிறிது நேரம் மட்டுமே வந்தாலும் அவரது அற்புதமான நடிப்பால் நாடகம் உச்சம் அடைகிறது. குறிப்பாக, தான் நடிப்பு கலையில் தேர்ச்சி பெற்ற நடிகை என்பதை நிரூபித்ததோடு மட்டுமல்லாமல், நாடகத்தில் வெளிப்படுத்தப்பட்ட சமூகத் தேவையைப் புரிந்துகொண்டு கருத்து ரீதியாக மீண்டும் உருவாக்கி, நடிப்பில் தனித்து நின்றார். ஏழைப் பெண்ணாக நடித்த எஸ். சீதேவியின் கதாபாத்திரம் ரசிகர்களின் நினைவில் நிலைத்திருக்கும் என்பதில் சந்தேகமில்லை. திருடர்களாக செயல்பட்ட எம். அஜந்தன் மற்றும் எம். நவநீதன் ஆகியோர் லீலாவதி செய்த சாமர்த்தியத்தை  அடைந்து கொள்ள முடியும் என்பதும், பாத்திரங்களின் சமூகச் சூழ்நிலைகளைப் புரிந்து கொண்டு தமது ஆற்றலை இன்னும் சீர்படுத்துவதன் மூலமும், நாடகத்தை இன்னும் தரமுயர்த்த முடியும் என்பது தெளிவாகிறது. பயிற்சிப் பருவத்தினரான எஸ். வசீகரன் வசனங்களை வெளிப்படுத்துவதில் காட்டிய திறமையை உடல்மொழியிலும் மேம்படுத்துவார் என்று எதிர்பார்க்கலாம்.

நவநீதனின் நாடகப் பொருட்கள் சிறப்பாக உள்ளன. சேவல்,  கூடு மற்றும் உபயோக பொருட்கள் குறிப்பாக துப்பாக்கியினை ஒரு பொம்மையாக தெளிவாகக் காணக்கூடிய வகையில், நாடகத்தின் கருப்பொருளுக்கு சக்திவாய்ந்த முக்கியத்துவம் கொடுக்க அவர் பங்களித்திருக்கிறார்.

இவ்வாறான ஆக்கங்களைத் தடுக்க ஆளும் வர்க்கம் அண்மையில் எடுத்த ஒரு நடவடிக்கை, கலைஞை நடாஷா எதிரிசூரியவை ஒரு கலைப் படைப்புக்காக கைது செய்தமையாகும்.1970ல் ஆட்சிக்கு வந்த சிறிமாவோ பண்டாரநாயக்கவின் கூட்டணி அரசாங்கம் கலைக்கு எதிராக வலுவான தாக்குதலைத் தொடுத்தது. அன்று முதல் வேட்டையாடப்பட்ட கலைஞர்கள் ஏராளம். பல வருடங்களுக்கு முன்னர் பொகவந்தலாவ சென்மேரிஸ் கல்லூரி மாணவர்களும் ஆசிரியர்களும் இணைந்து உருவாக்கிய “வெளிச்சம் வெளியே இல்லை” என்ற நாடகம் தேசிய மட்டத்தில்  இறுதிப் போட்டிக்கு தெரிவானதையடுத்து, சமூக பிரச்சினைகள் சார்ந்த நாடகங்களை மாணவர்கள் உருவாக்குவதை தடை செய்து, கல்வி அதிகாரிகள் நடவடிக்கை எடுத்துள்ளனர். அதன்படி, புராதன கதைகளை அல்லது அவற்றை புதிய வடிவில் படைப்பதற்கு மட்டுமே  மாணவர்களுக்கு அனுமதி அளிக்கப்பட்டுள்ளது. மேலும் அதன் உரையாடல் செந்தமிழில் இருப்பது கட்டாயமாகும். நாடக போட்டி நடுவர்களுக்கு வழங்கப்பட்ட உத்தரவுப்படி, ‘நாடகத்தில் அரசியல் கருத்துகளுக்கு தடை’, ‘மதங்களை இழிவுபடுத்தக் கூடாது,’ போன்றவை அடங்கியுள்ளன.

அதுபோலவே உலகெங்கிலும் உள்ள அரசுகள், கலை, கருத்துச் சுதந்திரத்தைப் பொறுத்துகொள்வதில்லை. கலைச் சுதந்திரத்திற்காக முதலாளித்துவத்திலிருந்து விடுபட வேண்டும் என்பதைப் புரிந்து கொண்ட கலைஞர்கள் மட்டும் கலை மற்றும் பேச்சுச் சுதந்திரத்தைப் பாதுகாக்கும் போராட்டத்தில் உடனடியாக இறங்கலாம். சமூக யதார்த்தத்துடன் தொடர்பில்லாத ஒரு கலை எந்த வகையிலும் சிறந்த கலாச்சார முன்னேற்றத்திற்கு உதவாது. இதன்மூலம், சமூக வளர்ச்சியின் பயனை ஏற்றுக்கொண்ட உண்மையான கலையை, ‘லயத்து கோழிகள்’ நாடகத்திற்கு எதிரான இயக்கத்தை தோற்கடித்த உழைக்கும் வர்க்க சக்தியின் வேகத்தை பாதுகாக்க முன்முயற்சி எடுக்க முடியும். அதன்படி, தொழிலாளர் போராட்டக் குழுக்களில் ஒரு மக்கள் புரட்சிகர இயக்கத்தை உருவாக்கி, அனைத்து பிரிவுகளையும் தாண்டி, சகோதரத்துவத்தின் கரத்தை நீட்டுவது இன்றைய கலைஞர்களின் தலையாய சமூகப் பொறுப்பாகும். லோகானந்தன் குறிப்பிடுவது போல் நாங்கள் பெரும் கூட்டமாக ஆர்ப்பரிக்க வேண்டும்.

[இந்தக் கட்டுரை முதலில் சிங்களத்தில் ஜூலை 20, 2023 அன்று வெளியிடப்பட்டது]

“லயத்து கோழிகள்” தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையை புத்துயிர்க்கும் ஒரு கலைப் படைப்பு Read More »

Scroll to Top