Marxist Theory

Trotsky

The Fight for the Historical Continuity of Bolshevism: The ICFI as the Political Expression of Socialist Internationalism in the 21st Century

class struggles, english, history, lead article, Marxist Theory, politics /

By the Political Committee of the Socialist Lead of Sri Lanka and South Asia (SLLA), the Revolutionary Left Faction (RLF) of the Socialist Equality Party (SEP) of Sri Lanka.

The Historical Crisis of Revolutionary Leadership

The opening decades of the 21st century is defined by the deepest crisis of world capitalism since the 1930s. The ruling class, facing economic stagnation, political instability, and mass discontent, is turning once again to militarism, state repression, and fascistic authoritarianism. The United States, leading the imperialist powers, has been escalating its proxy war against Russia in Ukraine, preparing for a catastrophic conflict with China, and backing Israel’s genocide in Gaza. The national bourgeoisies, including those in South Asia, have intensified their attacks on workers’ democratic rights and living conditions, deepening the crisis of global capitalism.

Trotsky
Leon Trotsky

But, what is missing? The objective conditions for world socialist revolution have matured. Mass movements have erupted—from the strikes by autoworkers in the US and Europe to the mass protests in Sri Lanka and the global opposition to Israeli war crimes. However, as Trotsky wrote in The Transitional Program (1938), “The world political situation as a whole is chiefly characterized by a historical crisis of the leadership of the proletariat.” The essential question is the construction of a revolutionary leadership that can guide the working class in its struggle against imperialism, national chauvinism, and capitalist dictatorship.

This leadership is embodied in the International Committee of the Fourth International (ICFI). Trotskyist socialist internationalism today has no meaning outside of the ICFI, the only movement that defends and develops the historical and theoretical continuity of revolutionary Marxism.

Marxism and Socialist Internationalism: A Question of Program

Socialist internationalism is not a utopian ideal but an objective necessity arising from the nature of capitalist production itself. Karl Marx and Friedrich Engels established this principle in The Communist Manifesto (1848): “The working men have no country.” The capitalist system, by developing a globalized economy, has created an international working class whose liberation can only be achieved through the overthrow of capitalism on a world scale.

This fundamental principle found its highest expression in the Bolshevik Revolution of October 1917. Lenin and Trotsky based their strategy on the understanding that socialism could not be built in one country. The founding of the Third International in 1919 was meant to provide the revolutionary proletariat with an organizational center to coordinate the world socialist revolution.

However, in a note of caution, in “The Draft Programme of the Communist International – A Criticism of Fundamentals”, Trotsky referred to his own explanation rejecting the idea that socialist revolution must begin simultaneously, as follows:

“Not a single country must ‘wait’ for the other countries in its struggle. It will be useful and necessary to repeat this elementary idea so that temporizing international inaction may not be substituted for parallel international action. Without waiting for the others, we must begin and continue the struggle on national grounds with the full conviction that our initiative will provide an impulse to the struggle in other countries” (Trotsky, ‘The Peace Programme’ Works, Vol. III, part 1, p85, Russian Ed.)

The degeneration of the Soviet Union under Stalin, and the adoption of the national-reformist reactionary theory of “socialism in one country,” led to the betrayal of revolutionary movements in Germany (1923), China (1927), Spain (1936-39), and elsewhere. Stalinist counter-revolution gave birth to the bureaucratic apparatuses of the Comintern, which systematically subordinated the working class to bourgeois national interests.

In response, Trotsky fought to preserve the banner of socialist internationalism. The Fourth International was founded in 1938 to carry forward the strategy of world socialist revolution. In The Death Agony of Capitalism and the Tasks of the Fourth International (1938), Trotsky wrote:

“Without a socialist revolution, in the next historical period at that, a catastrophe threatens the whole culture of mankind. The turn is now to the proletariat, i.e., chiefly to its revolutionary vanguard.”

The ICFI and the Defense of Socialist Internationalism

Following Trotsky’s assassination in 1940, the crisis of proletarian leadership deepened. Inside the Fourth International, Pabloite revisionists emerged in the early 1950s, arguing that the Stalinist and bourgeois nationalist movements could be pressured to play a revolutionary role. This liquidationist perspective was decisively opposed by the leaders of the Socialist Workers Party (SWP) in the US, including James P. Cannon, and the British Trotskyists led by Gerry Healy. The 1953 Open Letter by Cannon and the subsequent split with Pabloism led to the founding of the International Committee of the Fourth International (ICFI).

Cannon
James P. Cannon

The ICFI waged an unrelenting struggle against Stalinism, Pabloism, and all forms of opportunism1, in defense of Bolshevik heritage, to unite the working class internationally against the global offensive of imperialism. In The Heritage We Defend (1988), Davith North write as follows:

“[T]the struggle waged by the ICFI against Pabloite revisionism preserved the historical continuity of the Trotskyist movement in the United States.”

Consequent to this principled fight for defence of the international party of the proletariat, the Workers Revolutionary Party (WRP) in Britain, under Healy, became a major force in the Trotskyist movement. However, by the late 1970s and early 1980s, opportunist pressures led to the bureaucratic degeneration of the WRP, a process exposed by David North and the leadership of the Workers League (US). North’s critique of Healy’s organizational methods and political deviations was fundamental in the reassertion of Marxist principles within the ICFI.

Heritage
The Heritage We Defend, David North

The definitive break with opportunism came in 1985-86, when the ICFI expelled the WRP leadership. North wrote in The Political Origins and Consequences of the 1982–86 Split in the International Committee of the Fourth International, (03 August 2019, as follows:

“Having the advantage of being able to look back over a period of nearly 40 years, we can recognize that the conflict initiated by this critique [by the Workers League on the course pursued by the WRP], which culminated in the suspension of the WRP from the International Committee in December 1985, and the complete severing of relations in February 1986, was a critical event in the history of the world Marxist movement. The very survival of the Fourth International was at stake. Except for the International Committee, the movement founded by Leon Trotsky had been politically liquidated by the Pabloites. In all the countries where the Pabloites had been able to establish organizational control, they had destroyed the Trotskyist organizations by turning them into political appendages of the Stalinist, social democratic or bourgeois nationalist organizations. By 1985, the Workers Revolutionary Party, which had by that point capitulated to Pabloism, was close to completing the same wrecking operation.2”

Referring to the unrelenting fight waged by the ICFI for the continuity of the heritage of the Fourth International, North explains further as follows3:

“In all this work, the fundamental political principle that guided our efforts was that of Marxist internationalism. We insisted upon the primacy of world strategy over national tactics, and that the appropriate response to problems that arise within the national sphere could be derived only on the basis of an analysis of global processes. On this basis, the International Committee was able to develop a level of international collaboration that had not existed in the entire history of the Fourth International. Actually, the word “collaboration” does not adequately encompass the nature of the interaction between ICFI sections that developed in the aftermath of the split with the WRP nationalist renegades4.”

This definitively showed that international “collaboration” of the working class today has no meaning outside the programmatic and organizational relations between sections of the ICFI to mobilize them for the perspective of international socialism. 

The Form and Content of Socialist Internationalism Today

Socialist internationalism in the 21st century is defined by three interrelated processes:

  1. Imperialist War and Militarism: The US‘s war preparations against China and NATO’s war against Russia in Ukraine is part of a broader strategy for global hegemony by the financial oligarchy, stemming from an unprecedented historical crisis of the global imperialist system. The genocidal assault on Gaza is an integral part of imperialist war.
  2. The Crisis of Bourgeois Democracy: The rise of fascist movements globally, from Trumpism in the US to Hindutva in India, is part of the ruling class’s turn to authoritarianism to crush mass opposition. The so-called “democratic” regimes, including those in South Asia, are themselves dismantling democratic rights to impose austerity and military-police rule.
  3. The Globalization of Class Struggle: The working class is entering into struggle against capitalism. General strikes, mass protests, and workers’ uprisings in Sri Lanka, India, France, the US, and beyond signify the deepening radicalization of the international proletariat. However, without a revolutionary leadership, these movements can be suppressed,  co-opted and betrayed by pseudo-left forces.

In this context, the ICFI remains the only Marxist organization that fights for a revolutionary socialist program on a global scale. It is the only legitimate form that socialist internationalism must take today. Every attempt to substitute spontaneous movements, Stalinist parties, or nationalist formations for the Fourth International leads to political disaster.

Dialectics of Content and Form in Marxist Theory

The relationship between content and form is a key dialectical problem in Marxist philosophy, aesthetics, and political economy. Marxist dialectical method insists that content and form are interrelated and cannot be restricted to dichotomies and separated mechanically. This dialectic is crucial in understanding historical materialism, class struggle, and revolutionary strategy.

Content and Form in Historical Materialism

Marx and Engels developed their materialist conception of history (historical materialism) based on the dialectical relationship between content and form. Marx explained that the content of a given society is determined by its mode of production—the forces and relations of production—while the form is expressed through the superstructure (political, legal, and ideological institutions).

In the preface to A Contribution to the Critique of Political Economy (1859), Marx states:

“The totality of these relations of production constitutes the economic structure of society, the real foundation, on which arises a legal and political superstructure and to which correspond definite forms of social consciousness.”

Here, the content (economic base) determines the form (superstructure), but this relationship is dialectical—form can react upon content, reinforcing or modifying it over time.

Content and Form in Dialectical Materialism

Dialectics, as developed by Marx and Engels from Hegelian philosophy, sees content and form as a unity of opposites. Content refers to the inner essence or substance of a phenomenon, while form is its external expression. However, this is not a static relationship—content and form interact dynamically, sometimes in contradiction.

Engels, in Dialectics of Nature, and in Anti-Dühring, discusses how scientific and social phenomena undergo quantitative to qualitative transformations when content outgrows its old form, leading to revolutionary changes.

Lenin, in Philosophical Notebooks, applies this dialectic to revolutionary situations, showing how, when the content (working-class radicalization) reaches a breaking point, old forms (bourgeois democracy or reformist organizations) become obsolete and must be replaced.

The Role of Content and Form in Revolutionary Politics

Trotsky, in The History of the Russian Revolution (1930), applies the dialectic of content and form to revolutionary movements in explaining the dialectics of social revolution. He explains that in revolutionary epohs, the old political forms (parliamentary democracy, trade unions, reformist parties) become barriers to the new content (working-class revolutionary consciousness).

Trotsky explained that the fundamental law of revolution is the substitution of one class’s domination over another, and that means the creation of new forms of state power to express this changed content. This means that socialist revolutions require a new political form, i.e., the soviets (workers’ councils), to replace bourgeois parliamentary structures.

Content and Form as a Guide to Revolutionary Action

The dialectic of content and form is not just a theoretical issue—it is a guide to revolutionary action. In every social and political struggle, the key task is to develop new forms that correspond to the evolving content of class relations. Today, the old forms of bourgeois democracy and trade unions are incapable of addressing the global crisis of capitalism. Only through the building of new revolutionary forms—the International Committee of the Fourth International (ICFI), the successor and defender of historical continuity and heritage of Bolshevism, as the conscious leadership of the working class—can the content of world socialist revolution be realized.

This dialectical understanding, rooted in Marxist theory, remains the foundation of socialist strategy today.

Fight against Nationalist Opportunism within SEP-Left

The SLLA was formed after a principled fight against a petty bourgeois nationalist opportunist tendency in the SEP-Left, which included comrades who were arbitrarily expelled from the SEP Sri Lanka between late 2022 to early 2023. Shortly after its formation, rifts emerged within the group between a nationalist tendency and those who represented genuine internationalism and fought for the necessity of rejoining the cadre of ICFI by winning the membership of the SEP5.

Our struggle against this petty-bourgeois nationalist opportunist tendency within SEP-Left was fundamentally a battle for genuine socialist internationalism against a clique that sought to redefine internationalism outside the cadre of the ICFI. This opportunist clique rejected the factional struggle6 founded upon defined political grounds, and the necessity for members of the SEP-Left to appeal for and fight for the membership of the SEP Sri Lanka. They rejected a principled factional fight to build the necessary revolutionary leadership within the Sri Lankan section of the ICFI, to lead the working class of Sri Lanka and the region in the next decisive mass struggles. Instead, they proposed a centrist policy of acting as a “pressure group”7 to prevent the SEP leadership from shifting to the right, hoping to place it on the “right track” without engaging in the struggle to resolve the crisis of revolutionary leadership.

At the heart of this factional struggle was the dialectical relationship between content and form. The opportunists disregarded the fundamental truth that socialist internationalism is inseparable from its organizational form—the ICFI and its national sections8. They advanced a revisionist formula, arguing that internationalism does not necessarily require membership in the SEP or a fight within its ranks to develop it as the revolutionary party – a rejection of the dialectical unity between class, party and leadership. Instead, they sought to function as an external watchdog, intervening in an attempt to influence the party leadership while evading the historical responsibility of building the SEP as the revolutionary vanguard of the working class.

This orientation amounted to a rejection of Trotskyism in favor of a centrist adaptation to petty-bourgeois layers who were unwilling to undertake the disciplined struggle under the banner of the party to resolve the crisis of revolutionary leadership. Lacking a principled basis for factional struggle, this grouping proposed an opportunist formula—attempting to “correct” the SEP while positioning itself to replace it in the future should the party fail to lead the working class in the socialist revolution9. This amounted to a fatal deviation from the necessary political struggle within the party, and this tendency has now relegated into precisely what it wished to be — acting as a “web-group” “promoting the revival of socialist culture”10 outside the revolutionary movement, the ICFI, while posturing as defenders of “internationalism” and the perspectives of the ICFI.

In opposition to this nationalist-opportunist deviation, our struggle was grounded in the fundamental Marxist principle that socialist internationalism has no meaning outside its historical form — the ICFI and its national sections. Only through the conscious struggle to build the SEP as the Sri Lankan section of the ICFI, fighting as a political faction of the SEP against its opportunist leadership, can the working class resolve the crisis of leadership and carry forward the fight for world socialist revolution.

The Tasks of the SLLA: Building the SEP as the Revolutionary Leadership

Our fight for socialist internationalism is the fight to build the International Committee of the Fourth International as the world party of socialist revolution, and the necessary revolutionary leadership in the SEP Sri Lanka, being a part of it, to lead the working class of the region in the next decisive mass struggles. This requires:

  • Analyzing the dialectics of the historical failures of the nationalist opportunist and sectarian leadership of the SEP Sri Lanka to lead the working class in decisive struggles and resolve the crisis of revolutionary leadership in Sri Lanka and South Asia. 
  • Educating the advanced workers and youth in the history of Trotskyism and the betrayals of Stalinism and Pabloism.
  • Intervening in the struggles of the working class with the revolutionary program of the ICFI to transform spontaneous economic and political struggles into a conscious fight for socialism.
  • Opposing all forms of nationalism and identity politics, which divide the working class and subordinate it to bourgeois politics.
  • Exposing the trade unions and pseudo-left parties, which serve as instruments of capitalist rule.

The continuity of revolutionary Marxism depends on the defense of historical truth. Without this, there can be no revolutionary movement, no revolutionary leadership, and no socialist future.

In the preface to his book Leon Trotsky and the Struggle for Socialism in the Twenty-First Century, (2023), North reminds us as follows:

“The historical experiences of the past century thoroughly tested all political movements, parties, and tendencies that claimed to be leading the struggle against capitalism. But the upheavals of the twentieth century have exposed the counterrevolutionary role of the Stalinists, Social Democrats, Maoists, bourgeois nationalists, anarchists, and Pabloites. Only the Fourth International, led by the International Committee, has met the test of history11.”

The building of the ICFI is the decisive task facing the working class today. It is not a question of choice but of survival. The alternative is world war, fascism, and barbarism. The only way forward is through socialist internationalism, embodied in the International Committee of the Fourth International. We are an essential part of that fight. Join SLLA today! Build SEP!

  1. “Revolutionary internationalism is the political antipode of opportunism. In one form or another, opportunism expresses a definite adaptation to the so-called realities of political life within a given national environment. Opportunism, forever in search of shortcuts, elevates one or another national tactic above the fundamental program of the world socialist revolution” The World Capitalist Crisis and the Tasks of the Fourth International: Perspectives Resolution of the IC ICFI (Aigust 1988). <https://www.wsws.org/en/special/library/world-capitalist-crisis-tasks-fourth-international-1988/18.html> 
    ↩︎
  2. The Political Origins and Consequences of the 1982–86 Split in the International Committee of the Fourth International, David North, 03 August 2019, <https://www.wsws.org/en/articles/2019/08/03/icfi-a03.html>
    ↩︎
  3. Ibid.
    ↩︎
  4. North concludes the paragraph referring to his report to the Detroit membership of the Workers League on June 25, 1989, where he has said,
    ”The scope of this international collaboration, its direct impact on virtually every aspect of the practical work of each section, has profoundly and positively altered the character of the ICFI and its sections. The latter are ceasing to exist in any politically and practically meaningful way as independent entities. Upon the foundation of a common political program, a complex network of relationships has emerged within the ICFI which binds together every section. That is, the sections of the ICFI comprise interconnected and interdependent components of a single political organism. Any breaking of that relationship would have devastating effects within the section involved. Every section has now become dependent for its very existence upon this international cooperation and collaboration, both ideological and practical.” Workers League Internal Bulletin, Volume 3, Number 4, June 1989, p. 5.
    ↩︎
  5.  “The main purpose of this document is to bring home to the membership the importance of being the official section of the Fourth International in view of the vital necessity to strengthen the traditional organization of Trotskyism in the great struggle already begun. If we accept the history of “international Trotskyism since 1933 (which is a history of Bolshevik regroupment in the Fourth International), then we must place the question of the International as the most important question before the group. All other questions of group development, such as the press, industrial work or organizational activity are bound up with whatever stand we take on the International. If we accept the political principles of Bolshevism then we must accept the organizational method. It is not sufficient to say that we accept the program of the Fourth International and that we expound it better than the RSL if we do not also accept its organizational method, which means that we must be affiliated to the International, accepting its democratic centralist basis; just the same as it is not sufficient to claim to be a Trotskyist and to be more conversant with the policy of Trotskyism than the organized Trotskyists, unless one joins a Trotskyist party accepting its democratic centralist discipline. That is what is meant by Bolshevik organizational methods.” Our Most Important Task, Gerry Healey, August 10, 1943. 
    ↩︎
  6.  “The present doctrine that Bolshevism does not tolerate factions is a myth of epoch decline. In reality the history of Bolshevism is a history of the struggle of factions. And, indeed, how could a genuinely revolutionary organization, setting itself the task of overthrowing the world and uniting under its banner the most audacious iconoclasts, fighters and insurgents, live and develop without intellectual conflicts, without groupings and temporary factional formations?” Revolution Betrayed, Trotsky (1936).
    ↩︎
  7. “සසප ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ ඉදිරි දර්ශනය්ස් සදහා අරගලය නතර කර ඇත කියා කියනු නො හැකි ය. එය දැනට පෙන්නුම්කර ඇති පරස්පරයන් ජය නොගතහොත් එම ඉදිරි දර්ශනය සදහා අරගලය අත් හරිනු ඇත. අප පක්ෂය තුල දී මෙන් ම දැන් ද සටන් කරන්නේ එය වැලැක්වීමට ය. ඒ සදහා ජාත්‍යන්තර කමිටුව ද වැඩ කරයි. දෙපැත්තේම පීඩනයට පක්ෂය මුහුන දෙන නිසා එහි අවස්තාවාදී නැඹුරුව ශක්තිමත්ව පෙරට ගැනීම අපහසු වී ඇත. ඔබ පවසා ඇති පරිදිම අපගේ වැඩ කටයුතු පක්ෂයට බල පායී. අවශ්‍ය වන්නේ එම අරගලය මූල ධර්මානුකූලව ශක්තිමත් ව ඉදිරියට ගැනීම යි. ක්‍රියාකාරි කමිටුව හෙලා දැකීමට අප ලියූ ලිපිය එහි පියවරක් ප්‍රතිපලදායක බව කිව යුතු ය. එය අප සටන් කරන විදිය ගැන උදාහරනයකි.”  Nandana Nannetti, 15 March 2025, SEP-Left WhatsApp Chat Discussion. 
    ↩︎
  8. The following quote from an article published by this group as part of a series of hysterical  diatribes against us, conveniently reduces socialist internationalism to the content of it – that is to the principle of rejection of socialism in one country – disregarding its historical form:

    “පලමුකොට ම ජාත්‍යන්තරවාදය යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක් ද යන බොහෝ දෙනා දන්නා දෙය යලි මතක් කර ගැනීම උචිත ය. මාක්ස්වාදීන් ජාත්‍යන්තරවාදය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ, සමාජවාදය සඳහා අරගලය සහ ධනවාදය පෙරලා දැමීම, ජාතික සීමාවන් ඉක්මවා යා යුතුය යන මූල ධර්මයයි. ධනවාදයේ අර්බුදය වනාහී, නිෂ්පාදන බලවේගවල වර්ධනය හේතුවෙන් ජාතිකවාදය හා පුද්ගලික දේපල ක්‍රමය, ලෝක ආර්ථිකය හා සමාජ නිෂ්පාදනය සමග ගැටීමේ ප්‍රතිඵලයකි. කම්කරු පන්තිය යනු සිය පැවැත්මෙන් ම, සූරාකෑම මෙන් ම දේශ සීමා ද ඉවසිය නො හැකි පන්තියයි. ධනපති ක්‍රමය යනු ලොව පුරා කම්කරුවන් සූරා කන ගෝලීය පද්ධතියක් බැවින් ද, අද දවසේ නිෂ්පාදනය යනු ලෝක ගෝලීය ක්‍රියාදාමයක් හෙයින් ද, පන්ති විරහිත සමාජයක් සඳහා අරගලය එක් රටකට පමනක් සීමා කල නො හැකි ය. මෙම ඉදිරි දර්ශනය, ජාතීන් පුරා කම්කරුවන් අතර සහයෝගීතාව හා සහෝදරත්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින අතර, සමාජවාදී සමාජයක් සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා එකිනෙකට සම්බන්ධීකරනය වූ ගෝලීය උත්සාහයක අවශ්‍යතාව අවධාරනය කරයි. මෙම මූලධර්ම මත පිහිටා, අවස්ථාවාදයට එරෙහිව කම්කරු පන්තිය බලමුලු ගැන්වීම සඳහා අවංකව ම පෙනී සිටින සංවිධානයක් හෝ පුද්ගලයෙකු ජාත්‍යන්තරවාදී නො වන්නේ කෙසේ ද යන ප්‍රශ්නය මෙතැන දී අදාල ය. අප කන්ඩායම සම්බන්ධයෙන් ගත් විට, ජාත්‍යන්තර කමිටුව හෝ එහි ලංකා ශාඛාව වන සසපය හෝ මෙම ඉදිරි දර්ශනය අත් හැර දැමූ ප්‍රතිජාත්‍යන්තරවාදීන් යයි අප මෙතෙක් කිසිවිටෙකත් කියා නැත.” (emphasis added) සුලු ධනේශ්වර කල්ලිවාදයට එරෙහිව විප්ලවවාදී පක්ෂයක නායකත්වය සහ මාක්ස්වාදී මූලධර්ම – 3, Nandana Nannetti, 19 October 2024. <https://socialist.lk/2024/10/19/pe1-3/>
    ↩︎
  9. “අප දැනටමත් සාකච්චා කර ඇති පරිදි එකිනෙකට සම්බන්ධිත විකල්ප තුනක් සදහා අපි සටන් වදිමු. 
    1) පක්ෂය නිවැරදි මාවතට ගැනීම
    2) එය ජාත්‍යන්තර කමිටුවෙන් බිදී යන තත්වයකදී විකල්ප නායකත්වය ලෙස වැඩ කිරීමට සූදානම් වීම
    3) පන්ති අරගලයේ වෙනස්කම් මගින් ඇති කරන විප්ලවවාදී අරගලයකදී ඒකබද්ධව විප්ලවය සදහා වැඩ කිරීම. විප්ලවවාදී තත්වයකට මුහුන දීමට පක්ෂය සූදානම් නම් වෛෂයිකව අප අතර එකමුතුවකට කොන්දේසි නිර්මානය කරනු ඇත.” Nandana Nannetti, on 16 March 2024, SEP-Left WhatsApp Chat Discussion. ↩︎
  10.  https://socialist.lk/
    ↩︎
  11. Leon Trotsky and the Struggle for Socialism in the Twenty-First Century, David North, (2023) <https://www.wsws.org/en/articles/2023/04/05/zuwp-a05.html> 
    ↩︎

The Fight for the Historical Continuity of Bolshevism: The ICFI as the Political Expression of Socialist Internationalism in the 21st Century Read More »

CS

Opportunism and Empiricism: A Prelude

english, history, lead article, Marxist Theory, politics, politics & economics /

From the Theoretical arsenal of the ICFI. 

Opportunism and Empiricism by Cliff Slaughter.

By Sanjaya Jayasekera.

We invite our readers and comrades of the Trotskyist movement to study one of the most valued pieces of theoretical contributions in the literature of the International Committee of the Fourth International (ICFI), “Opportunism and Empiricism” by Cliff Slaughter of the British Socialist Labour League (SLL). This document was written and published in March 1963 as a polemic against theoretical derailments made by Joseph Hansen of the Socialist Workers Party (SWP) of the United States in his piece “Cuba – The Acid Test: A reply to the Ultra-left Sectarians”. The latter, published in  November 1962, was in turn a reply to the document entitled “Trotskyism Betrayed”1 issued by SLL. 

CS
Cliff Slaughter. Courtesy of wsws.org

The developments in the ICFI that led to this document are historically significant as it paved the way for the ICFI to return to the lessons of Trotsky’s struggle in defense of Marxism against pragmatism of the petty bourgeois tendency led by the Burnham- Shachtman-Abern faction of the SWP, in 1939-402.

Though the immediate political issue dealt with in these documents centered on the question of the class nature of the state of Cuba after the 1959 Revolution – whether it was a workers’ state or not – and on the political characterization of the leadership of Fidel Castro, Slaughter’s document is essentially important in regard to the exposition of the Marxist method, dialectical materialism. Written in the backdrop of SWP’s course toward unprincipled unification with Pabloit International Secretariat (IS), ‘Opportunism and Empiricism’ also deals with and rejects Cannon’s pragmatism in respect of the Cuban missile crisis. 

SLL document explains as follows: “Hansen leads the tendency which calls for ‘unification’ with a revisionist tendency on the basis of purely practical political agreement on immediate tasks. From this point of view he rejects an examination of the history of the split [1953] and of the differences between the tendencies. This is only part of his substitution of impressionism for scientific analysis…. What is the methodological basis of Hansen’s approach here? The dominant question for him is always ‘what will work best?’- asked always from the narrow perspective of immediate political appearances. This is the starting point of pragmatism, the ‘American’ development of empiricism by Pierce, James and Dewey. It leads Hansen to advocate unity with the Pablo group because that will ‘work’ better as an attraction for people pushed in a ‘leftward’ direction, even if the causes of the split are never clarified.”

Slaughter points out that Hansen’s contribution shows explicitly the empiricist and anti-dialectical basis in the method adopted by the opportunist tendencies in the SWP, as well as their unprincipled and un-historical approach to the problem of unification and development of the world Trotskyist movement.

Slaughter summarizes the exercise of Marx to extract the dialectical materialist method of thought through the struggle against Hegel’s dialectical idealism: “The ‘materialism’ to which empiricism leads, according to Hegel, is of course mechanical materialism, which remains unable to explain the role of consciousness and the material unity of the world, including human action and thought. This ‘defect of all hitherto existing materialism’, as Marx called it, meant that ‘it could not be consistently carried out, and it left the door open to dualism and subjective idealism. Hegel overcame the dichotomy of subject and object, introducing a unified conception of a dialectically interconnected whole, by making spirit the content of all reality. Marx had only to ‘stand him on his head’ to arrive at dialectical materialism. This is in fact how dialectical materialism developed, through contradiction…”

Acceptance of “surface facts” of a “given circumstances” is the method of pragmatism in philosophy, while for Marxists, “facts” have a class and historical content, because the class struggle and exploitation are the content of all social phenomena. At the political level, it illustrates the capitulation and adaptation to existing forces, existing forms of consciousness in the political movement. “When we attack empiricism we attack that method of approach which says all statements, to be meaningful, must refer to observable or measurable data in their immediately given form.” 

Four Reasons

While this document obtains no specific hierarchical value in the enormous theoretical contributions within the movement, for several reasons, it is an essential reading for the cadre of the ICFI and for any Marxist revolutionary worker and youth, who need to fight under the leadership of ICFI and its sections. First, this document elaborates and practically demonstrates the deployment of the Marxist method of theoretical thinking –  the method of dialectical materialism which analyzes the events on a class basis – against the petty-bourgeois  impressionistic and pragmatic approach to understanding the objective world, the method of empiricism or pragmatism, which essentially has a class role. It is a lucid  expression of the application of dialectical materialism, which only can explain the world, because ”it includes a materialist explanation of the development of our concepts as well as of the material world which they reflect”.

Dialectical analysis requires seeing facts, events in the context of a whole series of interrelated processes, as parts of a “motion picture” 3, not as finished, independent entities about which ‘practical’ decisions have to be made. In the sphere of politics, Slaughter states, such analysis means to see each situation in terms of the development of the international class struggle, global economy and geo-politics, to evaluate the policies of the various political forces towards this situation in terms of their relation to these class forces and to their whole previous course.

This document is an ideal example for any revolutionary fighter to understand what real polemics is – the second reason. This series of polemics between the SLL and the SWP leadership demonstrates the gravity, depth, seriousness and theoretical exhaustiveness that polemics within our movement had contained in its rich traditions. Polemics is the mark of the revolutionary party. To defend this tradition and develop its historical heritage is the primary task of all sections of the International Committee and its cadre, as a precondition for the resolution of the crisis of revolutionary leadership of the working class. Building the socialist culture within the working class has no better sense than advancing their consciousness to this higher level of thinking, against the methods of subjective idealism and objectivism, which is the  theoretical foundation of Pabloite pragmatic opportunism4, and backwardness of bourgeois spontaneity. 

Thirdly, this document is important to the working class of this region, specially because it vividly explains the methodical roots of the opportunist politics of the Lanka Sama Samara Party (LSSP) culminating in its “Great Betrayal” sixty years ago, sanctioned by Michael Pablo, Earnest Mandel, their British mentors, and Hansen, entering into a coalition government with Ceylonese bourgeoise, one year after reunification.  This was the disastrous consequence of the SWP’s embrace of Castro’s petty-bourgeois July 26 Movement as a substitute for Trotskyism and its proclamation that a workers’ state had been established in Cuba, leading to the reunification with the Pabloites and the establishment of the United Secretariat. They claimed that the completion of the democratic revolutions in the backward countries did not require the socialist revolution and the establishment of the proletarian dictatorship. These ideologies have been lingering within the labor movement all throughout in multitude of forms, promoted today by the pseudo-left and other middle class tendencies.

Fourthly, Slaughter’s explanation of pragmatic foundations of political opportunism and eventual vindication of these positions within the movement, ironically even through Slaughter himself, has enduring relevance to the present day. Our cadre of the Socialist Equality Party (SEP), the Sri Lanka section of the ICFI, would find these theoretical foundations helpful for them to understand the long time alienation of the party from proletarian struggles, leading to its current stagnation, for which the party leadership blame the purported insufficiency in the ripening of the objective conditions, and lack of socialist class consciousness within the working class. It has long shown  its opportunist abstentionism from the active class struggle5, founded on their skepticism over the potential of educating an advanced section of the working class in a backward country,  Sri Lanka and in the region, as Marxist revolutionaries.  This approach has been, for over three decades, conditioned by the mass consciousness affected by then-prevalent demoralization and subjugation of socialist culture since the collapse of the Soviet regime in 1991 and the brutal suppression of a rural youth uprising in the South, the racial divisions instigated by the ruling classes to divide the working class of the country, the three-decade long civil war in the North and East, the growth of the influence of postmodernist tendencies in academia and in the middle class youth, and the growth of right-wing and left-wing populism, to mention only the most significant “surface facts”6.

Opportunism is the political expression of the methodology of pragmatism, which Slaughter states is the transatlantic younger brother of English empiricism, that serves the interests of the petty-bourgeoise. The opportunists, who abandon the interests of the working class, harbor disbelief in the revolutionary potential of the  independent mobilization of the working class for power7 and reject the Marxist method. Pragmatism is politically reactionary and must be rejected. 

Marxist Method

In Opportunism and Empiricism, Slaughter delves into how empiricism and opportunism within the Marxist movement threaten revolutionary theory and action. He points out that these tendencies undermine the scientific integrity of Marxism by disregarding the method of dialectical materialism.

Opportunism is a political tendency to prioritize short-term, pragmatic gains over the strategic goals of socialist internationalism, which often leads to political compromises and capitulations to bourgeoisie that dilute Marxist principles. By yielding to immediate pressures rather than upholding an orthodox Marxist program, opportunism weakens the working-class movement and opens the door to ideological drift. Opportunists adapt their positions to align with popular sentiment or political expediency rather than the materialist analysis required for revolutionary leadership. This is a serious threat to the revolutionary Marxist movement, as it risks transforming them into reformist entities that merely seek to manage capitalism, not overthrow it.

Empiricism, the method of opportunism, is characterized as a reliance on practical experience and observable facts without a sufficient theoretical framework. Slaughter critiques empiricism for its tendency to neglect the theoretical underpinnings of Marxism, particularly dialectical materialism, in favor of immediate, surface-level observations. This approach can cause a lack of critical depth, as empiricists may fail to grasp the historical and dialectical processes that shape social realities. Without this method, Slaughter warns, Marxists risk being swayed by appearances and thus miss the underlying dynamics of class struggle and capitalist development.

The document emphasizes that Marxism is a scientific worldview that relies on a dialectical understanding of history and society. Dialectical materialism, the foundation of Marxist theory, provides a means of understanding the contradictory forces at play in capitalist society. This approach does not merely observe and react to social phenomena but seeks to uncover the underlying processes that drive historical change. It is through dialectics that Marxists can grasp the interconnectedness of social forces and foresee the potential outcomes of various political strategies. When Marxists abandon dialectical materialism, they lose this analytical power and are left with a fragmented view of reality.

A key point in Slaughter’s critique is that both opportunism and empiricism lead to revisionism, and to passive form of politics. Without a theoretical framework, opportunists and empiricists are less likely to challenge the status quo fundamentally. Instead, they may resort to reactive or reformist strategies, focusing on incremental improvements within the capitalist system rather than the revolutionary overthrow of capitalism. This passive stance reflects a retreat from Marxism’s revolutionary aims, as it reduces the role of the working-class party to that of a reactionary mediator, rather than a revolutionary force.

The influence of empiricism and opportunism on party leadership and internal organization is significant, in as much as that such leadership may tend to vacillate in the programme, drifting to centrist standpoints.  Opportunistic leaders may avoid ideological struggle within the party, opting instead to purging or accommodating differing views for the sake of unity or immediate goals. This approach prevents the development of a clear and consistent Marxist program. Empiricist leadership, meanwhile, might prioritize practical tasks over theoretical education, leaving members ill-equipped to understand the broader purpose of their work. The combined effect of these tendencies is a weakened party structure, where members are less capable of engaging critically with Marxist theory and are more susceptible to ideological deviations.

While some philosophical concepts could have been discussed in more depth, the document retains focus on the two tendencies mentioned in the title. Slaughter stresses that the revolutionary party must resist the temptation to adapt to short-term pressures or popular trends, which have their own class base. Instead, the revolutionary party should focus on building a theoretically sound program that can guide the working class in its struggle against capitalism. This means upholding dialectical materialism as the core of Marxist analysis and strategy, ensuring that revolutionary action is informed by a scientific understanding of society and history.

We call upon our comrades, workers and youth to engage in serious debates on these topics and to engage in the practical exercise of understanding the manner the ICFI is exercising this method in their daily action and publications in the World Socialist Web Site. Our platforms are open for such debates. 

Join SLLA (RLF of SEP-SL), Build SEP!

  1. Trotskyism Betrayed, reprinted in Trotskyism Versus Revisionism, Volume Three, (New Park Publications, 1974) p. 235. 
    ↩︎
  2. Leon Trotsky, In Defence of Marxism, 1939 <https://www.wsws.org/en/special/library/in-defense-of-marxism-leon-trotsky-1939/00.html>
    ↩︎
  3. Leon Trotsky, The ABC of Materialist Dialectics, December 1939.
    <https://www.marxists.org/archive/trotsky/1939/12/abc.htm >
    ↩︎
  4. In Trotskyism Versus Revisionism, Volume One (London: New Park, 1974), pp. 299-300.
    ↩︎
  5. In Trotskyism Versus Revisionism, Volume One (London: New Park, 1974), pp. 299-300.
    ↩︎
  6. SLLA will illustrate our analysis on this important subject in the future documents. 
    ↩︎
  7.  ”Underlying all forms of opportunism is a lack of political confidence in the possibility of winning the working class to the program of Marxism, which, in the final analysis, represents a rejection of the revolutionary role of the working class as the gravedigger of capitalism and the builder of a new socialist society.” David North, 1989, Gerry Healy and his place in the history of the Fourth International. ↩︎

Opportunism and Empiricism: A Prelude Read More »

eepthisamaga

SEP marks the culmination of its long-time renunciation of the struggle against a virulent anti-Marxist tendency in Sri Lanka

art & culture, art and culture, class struggles, Far Right, lead article, Marxist Theory, News, politics, politics & economics /

By Sanjaya Jayasekera.

Pani Wijesiriwardene, the Presidential Candidate, and Deepal Jayasekara, the General Secretary of the Socialist Equality Party (SEP) of Sri Lanka, participated last Saturday morning (18th) in a state television (ITN) program hosted by Deepthi Kumara Gunarathne, an arch-enemy of the working class. The interview, a nauseating spectacle, lasted for 45 minutes and is available on YouTube.

The co-host of the program stated that the leaders of the SEP had been invited to speak on the party’s program for the presidential election to be held on September 21 this year.

The General Secretary introduced the party as the Sri Lankan section of the International Committee of the Fourth International (ICFI), summarized its historical origins, and outlined its political program. Wijesiriwardene stated that the party does not have a separate election program but is contesting this election to bring the message of the party’s international socialist program—against austerity, dictatorship, and world war—to the working class as much as possible. This highlighted their main concern for participating in this television program.

eepthisamaga
SEP leaders at “Deepthi Samaga”

However, the SEP leaders did not merely participate in a neutral television interview. They are fully aware that the state television’s daily morning program, titled “Deepthi Samaga” (meaning ‘with Deepthi’), named after its host, is conducted by a political enemy of the program aimed at independently mobilizing the working class for international socialism. They are also aware that the ITN has given a prominent platform in this state media to Gunarathne and retained him as their host precisely because of his pro-capitalist and anti-Marxist politics, which have spanned over two and a half decades. Still, these leaders claim they were supposed to use the television program to disseminate this message to the working class in the country.

The essential question that the SEP leaders have been concealing for over twenty years from the working class, youth, and students of the country is this: Who is Deepthi Kumara Gunarathne, and what is his political tendency? Gunarathne is the godfather of an irrationalist, subjective idealist, and reactionary political tendency based on the pseudo-left ideological movement of postmodernism, which sprouted in the late 1990s and had considerable influence among university students, academics, artists, and working youth during the first and a half decade of this century. Along with several pseudo-left intellectuals, including Nirmal Ranjith Devasiri, a lecturer (now a professor) at the University of Colombo, he was a prominent leader of the “X Group,” which was based on this ideology. The group published its literature and a couple of magazines, including one named “London,” devoted to what they referred to as “cultural politics,” based on Derridian “deconstruction” and Lacanian “psychoanalysis”, and oriented primarily toward the urban middle class. After this organization dissolved in 2004, Gunarathne established a political party named the Sri Lanka Vanguard Party (SLVP), which a few years ago was converted into the “Samabima Pakshaya (SP)” (Equal Ground Party), and publishes the website 3mana.com.

Throughout this time, Gunarathne virulently opposed historical materialism and history, as well as the revolutionary potential of the working class, whose very existence he denied. At times, he has vented his wrath against the working class with fascistic rants condemning class struggles and even calling to “crush” trade unions in favor of the “oppressed” petty-bourgeoisie, portraying the former as parasites depending on the latter. He and his political movements have been vociferously inimical to Trotskyism. A lackey of capitalist pro-market parties and politicians like the late Mangala Samaraweera, Gunarathne has received and continues to receive political and financial support from them. He currently openly supports the policies of near-dictator President Ranil Wickremasinghe, endorses the tax hikes to combat what he refers to as “consumerism,” and appreciates austerity measures and privatization programs as dictated by the International Monetary Fund (IMF).

Amidst the mass struggles of April-July 2022, which Gunarathne falsely reduces to a middle-class uprising, he scathingly condemned the “people,” whom he claims do not exist, for demanding “dal and sugar,” and proposed to implement harsh and “unpopular” belt-tightening measures if the SP gained power.

The SEP’s first and last article that barely criticized Guneratne’s politics was based on a public speech he gave at a Colombo meeting in April 2014 as the leader of the SLVP. The SEP leadership wrote in the Sinhala section of the World Socialist Web Site (WSWS) as follows: 

‘Gunarathna said in his speech: “There is a question about capitalism and who are the capitalists in Sri Lanka.  In traditional left-wing parlance, it is the capitalists who are helping me at this time [of course]”.  Gunarathne got an opportunity to work with a Sri Lankan financial capitalist, Tiran Alas.  “He’s dressed and eats like a regular man.  A BMW car is parked outside.  But his driver is inside that car with AC on and he is having fun.  In the old left language, the worker is the one who has fun with the AC on.  We need to identify what capitalism really is in Sri Lanka.  This system is really maintained by the oppressed.”

The essence of these statements is that there is no class that can be identified as a working class: it is the “oppressed” who maintain the capitalist system.’

The article further explains as follows:

“Gunarathne burns with hatred for modern Marxism, Trotskyism.  The reason for this is that only the Trotskyist International Committee of the Fourth International (ICF) and its Socialist Equality Parties strongly defend orthodox Marxist concepts and principles, including the revolutionary potential of the working class.  All other so-called leftist organizations abandoned even the pretense of having any concern for Marxism and the working class and quickly switched to the camp of the bourgeoisie with the collapse of the Soviet Union in 1991.

Gunarathne expressed his hatred thus: “Trotskyism is over today.  My point is that Trotskyism is no longer a worldview for analyzing global capitalism. Trotskyism always insists on objective reality.  But the problem with globalization is self-centeredness.”

The person issuing these foolish statements is ignorant not only of Trotskyism, but also of the serious analysis by the ICFI of the globalization of  production.

Gunarathne is one representative of the middle class social strata absorbed by the reactionary ideologies unleashed with the globalization of capitalist production.  It is not surprising that neither he nor anyone who spoke in that assembly talked about the “objective reality” – that is, the contradictions of capitalism in globalization that characterize today’s world politics, and that it is moving towards collapse and the threat of a third world war that could wipe out humanity with nuclear power.  The rally’s speakers demonstrated their commitment to imperialism by spreading skepticism about the revolutionary potential of the working class and Marxism.”

The meeting referred to in the SEP article is part of a series of meetings organized by the pseudo-left Frontline Socialist Party (FSP) for a “ Dialogue of Lefts”. Wije Dias, the General Secretary of SEP, in November 2013, wrote an open letter addressed to the FSP rejecting an invitation received to participate in the said discussion. 

Dias stated as follows: 

“[T]he purpose of the proposed meeting is to lay the foundations for a regroupment of an array of bourgeois and petty-bourgeois organizations. Such a regroupment, were it to be realized, would result in the creation of yet another political trap for the working class. The Socialist Equality Party, which for more than 45 years has defended Trotskyist principles and fought tirelessly for the political independence of the working class, has no intention of lending credibility to the sort of reactionary regroupment that you are seeking to implement. Therefore, the Socialist Equality Party emphatically rejects your invitation.”

The party that fought so tirelessly “for the political independence of the working class” was supposed to wage a determined fight against the developing pseudo-left tendencies, as resolved by the ICFI. However, despite the growing influence of the postmodernist tendency among youth, spearheaded by the X-Group, the SEP leadership stubbornly neglected this reactionary movement, and not a single article was published “exposing” this tendency. The party leadership’s approach toward the politics of the VP and SP is the same. This omission largely paved the way for the betrayal of at least two generations of youth, intellectuals, and politically conscious advanced sections of the working class, leading to disorientation and demoralization, and driving them away from the Marxist revolutionary program advanced solely by the ICFI.

In deciding to accept Gunarathne’s invitation, it is clear that the party leadership decided to gag themselves, face to face with their class enemy, over the treacherous and reactionary role played by Guneratne in disorienting a generation of youth and the working class, which he boasts about. Having made no substantial exposure of Gunarathne’s decades-long reactionary politics, and taken no attempt to engage in polemics with the ideas of his tendency—which is the mark of a revolutionary party, as James P. Cannon once said—the party leadership had no guts to reject Gunarathne’s invitation. During the interview, Wijesiriwardene referred to the post-1991 tendencies that rejected Marxism as a “metanarrative,” advocated pluralism in epistemology, and used empiricist logic, which contributed to the erosion of “socialist culture,” but carefully avoided pointing fingers at Gunarathne, who has been one of the main culprits for this political crime.

The SEP opportunist leadership was well aware that Gunarathne, being an enemy of the working class and its struggles, would be careful not to raise the most destabilizing questions for the SEP leadership: Why was your party not able to exert at least a substantial influence in the mass struggles of 2022, let alone provide the necessary leadership for it? Why was your party not well received, even with your revolutionary program? Why did the membership of your party not grow, even during these unprecedented struggles? Challenged by these questions, the SEP leadership could not simply blame the FSP or other groups for strangling the mass struggle and channeling it toward parliamentarianism. In fact, Gunarathne had proposed such a betrayal of the struggle as early as late April 2022.

This mutual understanding marked the culmination of a shameful cohabitation. These questions, which would place the SEP leadership in trouble, have already been answered by the great leaders of our movement:

“During a revolution, i.e. when events move swiftly, a weak party can quickly grow into a mighty one provided it lucidly understands the course of the revolution and possesses staunch cadres that do not become intoxicated with phrases and are not terrorized by persecution. But such a party must be available prior to the revolution inasmuch as the process of educating the cadres requires a considerable period of time and the revolution does not afford this time”. (L.Trotsky, The Class, the Party and the Leadership, 1940).

The SEP leaders seem uninterested in finding out why Gunarathne, a class enemy and SP leader, invited them to the interview despite all his hostility to Trotskyism and the SEP, as identified in the article by the SEP. But Gunarathne knows that the tacit agreement entered into with the SEP leadership serves his ends by providing him with an opportunity to strengthen his fake left cover. In a world situation where bourgeois pundits who declared the “end of history” in the early 1990s had to admit, in the backdrop of the 2008 Great Crash, that they were wrong and that history is still ticking, and ushered in an epoch of unending war, social counter-revolution, the danger of fascism, and a resurgence of global class struggles showing a lurch toward the left by the masses around the world—which trend was demonstrated in Sri Lanka in 2022—Gunarathne and the like are gravely seeking this left camouflage to set further political traps.

During the interview, the leaders referred to a number of social problems the Sri Lankan population faces, including the effects of austerity measures and poverty. However, significantly, the leaders failed to mention the existence of the Tamil national question. This is not an accident.

While there is reference to the onslaught on democratic rights, the growing threat of world war, and the country being drawn toward the vortex of an imperialism-led war against China, the Tamil national question is not mentioned even in the SEP election statement of August 16, published on WSWS. In explaining the socialist revolutionary program to uphold what was ambiguously referred to as the “National Democratic Right of Tamils” during the first public meeting held in Colombo on August 16 as part of the election campaign, Wijesiriwardene was careful not to identify it as the eradication of national oppression, which is the essential progressive content of “self-determination.”

The SEP leadership virtually marked the end of the Tamil national question on May 18, 2009, when former president Mahinda Rajapaksha militarily crushed the Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE), epitomizing their gradual subjugation of the party to the pressure of Sinhala chauvinism, diluting the concrete, practical struggle to mobilize the industrial force of the Tamil, Sinhala, and Muslim working class around transitional demands (such as the release of all Tamil political prisoners, unconditional withdrawal of the invading Sinhala military from the North and East, and full reparations and compensation for the devastated families) under the perspective of a United Socialist States of Sri Lanka and Eelam (USSLE), with the support of and as part of the struggle of the international working class. When questioned at a recent press conference about what is referred to by the word “Eelam” in the SEP’s perspective of a USSLE, Wijesiriwardene miserably failed to mention that it represented the SEP’s recognition of Tamil national oppression as a fact and those people’s right to be free from it, which could only be realized by the working class fighting unitedly across ethnic lines for such a socialist perspective.

We consider it apt to conclude this critique with the following observation by Trotsky on the failures of the leadership of the Comintern and KPD to resolve the crisis of revolutionary leadership in “German October” of 1923: 

“The periods of the maximum sharpening of a revolutionary crisis are by their very nature transitory. The incongruity between a revolutionary leadership (hesitation, vacillation, temporizing in the face of the furious assault of the bourgeoisie) and the objective tasks, can lead in the course of a few weeks and even days to a catastrophe and to a loss of what took years of work to prepare…By the time the leadership succeeds in accommodating itself to the situation, the latter has already changed; the masses are in retreat and the relationship of forces worsens abruptly.” L.Trotsky, The Third International After Lenin (Pioneer Publishers, 1957, p97-98)

SEP marks the culmination of its long-time renunciation of the struggle against a virulent anti-Marxist tendency in Sri Lanka Read More »

ARON

ගාසා ජන සංහාරය හා ආරොන් බුෂ්නෙල්ගේ මරනය විසින් මතු කෙරෙන දේශපාලන පාඩම් කවරේද? –  02 වන කොටස

Democratic Rights, Marxist Theory, Obituary, politics, War, World War /

ඩේවිඩ් නෝර්ත් විසිනි.

පහත පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ (ලෝසවෙඅ) ජාත්‍යන්තර කර්තෘ මන්ඩලයේ සභාපති ඩේවිඩ් නෝර්ත් විසින් ඈන් ආබර්හි මිචිගන් සරසවියේ “The Gaza genocide and the death of Aaron Bushnell: What are the political lessons?” නමින් පසුගිය මාර්තු 12 වන අඟහරුවාදා පැවැත්වූ දේශනයකි. එය ලෝසවෙඅ තුල ඉංග්‍රීසි බසින්  පසුගිය මාර්තු 14 දින පල විය. කොටස් දෙකකින් යුතුව පල කෙරෙන මෙම පරිවර්තනයේ පලමු කොටස theSocialist.LK හි 2024 මාර්තු 19 දින පල කෙරුනි. මේ එහි දෙවන හා අවසන් කොටසයි. සිංහල පරිවර්තනය පරාක්‍රම කුරුප්පු විසිනි. 

ආරොන්ගේ සියදිවි නසා ගැනීම සාධාරනීකරනය කිරීමට දැරෙන ප්‍රයත්න වලින් වඩාත් ම කැලඹීමක් ඇති කරන සුලු එක වන්නේ මාධ්‍යවේදී ක්‍රිස් හෙජස් ලියා ඇති, “ආරොන් බුෂ්නෙල්ගේ දිව්‍යමය ප්‍රචන්ඩත්වය” නම් මැයෙන් යුත් රචනයයි. එය Scheerpost, Consortium News හා අනෙකුත් විවිධ අන්තර්ජාල වෙබ් අඩවිවල පල වී ඇත. මෙම රචනය ආගමික ගූඪවාදයේ, මධ්‍යම පාන්තික මනෝරාජිකවාදයේ, දේශපාලන මංමුලාවේ, ඓතිහාසික මුසාකරනයේ සහ අහේතුකවාදය උත්කර්ෂයට නැංවීමේ සංකලනයකින් සමන්විත වේ.    

මෙම සියදිවි නසා ගැනීම ආගමික වාං මාලාව ඇසුරෙන් අර්ථ දක්වමින් හෙජස් සිය රචනය ආරම්භ කරන්නේ, බුෂ්නේල්ගේ මරනය “ආන්තික නපුරට එරෙහි ව ප්‍රචන්ඩත්වය අභිමුඛ කල” බව ප්‍රකාශයට පත් කරමිනි. යුද්ධයට ධාවක බලය දෙන සමාජ පන්තීන්, ආර්ථික උත්සුකයන් හා භූ දේශපාලනික මූලෝපායයන් හඳුනා ගැනීම වෙනුවට හෙජස්, තථ්‍ය සමාජ-ආර්ථික ප්‍රපංචයක් අධ්‍යාත්මික වියුක්තනයක් වන, පොදුවේ යක්‍ෂයා ලෙස ද හඳුන්වනු ලබන “ආන්තික නපුර”ට දිය කර හරියි. මෙම පදනම මත හෙජස් යුද්ධයේ වගකීමෙන් ආන්ඩු හා දේශපාලනඥයන් ද, ඔවුන් ක්‍රියාත්මක වන්නේ කිසියම් සමාජ පන්තියක අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් නම් එකී පන්තිය ද මුදා හරිමින් එය පොදුවේ මානව වර්ගයා මත පවරයි. “ආරොන් බුෂ්නෙල් අපේ පාපයන් වෙනුවෙන් මිය ගියේයැ”යි හෙජස් ප්‍රකාශ කරයි. ඒ අනුව ගම්‍ය වන්නේ, ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ, නැටෝවේ හා එහි ඊශ්‍රායල අනුචරයන්ගේ අපරාධවලට සමස්ත මානව වර්ගයා වගකිව යුතු බවයි.    

මෙසේ මෙම ගැටුම ගූඪකරනය කිරීමෙන් පසුව හෙජස්, ඇමරිකානු මිලිටරිය යහපත සඳහා බලයක් බවට පරිවර්තනය කිරීමේ ශක්‍යතාව සිත්හි මවා ගනී.

ඔහු මෙසේ අසයි:

“සාධාරන ලෝකයක එජ නාවුක බලඇනිය, ගාසාවට ආහාර, නිවාස හා ඖෂධ ලබා දීමට ඊශ්‍රායල සම්බාධක බිඳ දැමිය යුතු නොවන්නේ ද? අතොරක් නැති බෝම්බ හෙලීම් නැවැත්වීමට එජ යුද ගුවන්යානා ගාසාවට ඉහල අහසේ පියාසර තහනම් කලාපයක් ප්‍රකාශයට පත් කල යුතු නොවන්නේ ද? ගාසාවේ සිය හමුදා ඉවත් කර ගැනීමට ඊශ්‍රායලයට අවසාන නිවේදනයක් නිකුත් කල යුතු නොවන්නේ ද? ඊශ්‍රායලයට නැව් පිටින් ආයුධ යැවීම, බිලියන ගනන් යුදමය ආධාර සහ රහස් තොරතුරු ලබා දීම නැවැත්විය යුතු නොවන්නේ ද? ජන ඝාතනයේ යෙදුනු අයට මෙන් ම ඊට ආධාර කල අයට ද එයට වග කියන්නට සැලැස්විය යුතු නොවන්නේ ද? 

බුෂ්නෙල්ගේ මරනය අපට බල කරන්නේ මෙම සරල ප්‍රශ්නවලට මුහුන දීමට ය.”  

ඔහුගේ ප්‍රශ්නවලට පිලිතුරු දැක්වීම් වශයෙන් යමෙකුට හෙජස්ගෙන් මෙසේ ඇසීමට අයිතියක් ඇත: “මේ “සාධාරන ලෝකය” සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා අප යාඥා කල යුතු වන්නේ කවර දේවස්ථානයක ද? කවර සිනගෝගයක ද? කවර පල්ලියක ද?” ඔහුගේ ප්‍රශ්න “සරල” නොවේ. ඒවා හුදෙක් අභූතරූපී ය. දේශපාලන යථාර්ථය පිලිබඳ කවර හෝ වැටහීමක් ඇති කිසියම් ම හෝ බුද්ධිමත් තැනැත්තෙකු ඒවා ඇසිය යුත්තේ මන්ද? හෙජස්ගේ ප්‍රශ්නවලින් ඉදිරිපත් කෙරෙන්නේ, “නපුර”, “හොඳ” දෙයින් විස්ථාපනය කලහොත් සියල්ල යහපත් ආකාරයෙන් සිදු වන, ලිබරලුන් විසින් සිතා ගනු ලැබූ ආකාරයේ ලෝකයකි. හරය වශයෙන්, එය සියලු විරෝධතා දේශපාලනයන් හි දර්ශනයයි.    

එහෙත් ඔහුගේ ප්‍රශ්නවල කිසිත් අර්ථයක් නැත. මක්නිසාද යත්, ඉදින් හෙජස් විසින් සිතේ මවා ගන්නා ලද ආකාරයේ “සාධාරන ලෝකය”කට යුද ගුවන්යානා, පියාසර තහනම් කලාප සහ අවසාන නිවේදන ආදියේ අවශ්‍යතාවයක් තිබේ ද? හෙජස්ගේ “සරල ප්‍රශ්න”වල කවර හෝ අර්ථයක් පැවතිය හැක්කේ යමෙකු එජ අධිරාජ්‍යවාදය වෙනස් කල හැකි, හා යහපතට විභවයක් ඇති, බලයක් ලෙස සිතා ගතහොත් ය. අනෙක් අතට ඊශ්‍රායලය වටහා ගනු ලබන්නේ ශුද්ධ හා නොවෙනස්කලහැකි නපුර පහලවීමක් ලෙස ය. මෙම කල්පිතයේ ඇති ක්‍රිස්තියානි හා ආධානග්‍රාහී උපරිතානයන් පැහැදිලි ව දෘශ්‍යමාන ය.

යහසාධක එජ අධිරාජ්‍යවාදයක් සඳහා ඔහු කරන සදාචාරවාදී ආයාචනයට සහාය පිනිස හෙජස් මෙසේ කියා සිටී: “ප්‍රථම ගල්ෆ් යුද්ධයෙන් ඉක්බිති 1991 දී කුර්ද් ජාතිකයන් රැකීමට ඒකාබද්ධ හමුදා උතුරුදිග ඉරාකයට මැදිහත් වූහ.” 1991 ගල්ෆ් යුද්ධය, සෝවියට් සංගමය විසුරුවා හැරීමෙන් මෙපිට ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ ප්‍රචන්ඩ පුපුරා හැලීමේ ආරම්භය සනිටුහන් කල බව හෙජස්ට අමතක වී ඇති සේ ය. එම යුද්ධය අතරතුර දී ලක්ෂ ගනන් ඉරාක ජාතිකයෝ මරනයට පත් වූහ. පියාසර තහනම් කලාපය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමේ ක්‍රියාවට කුර්ද්වරුන් ආරක්ෂාව සමඟ කිසිදු සම්බන්ධයක් නොවීය. ජනාධිපති බුෂ් (ජ්‍යෙෂ්ඨ) විසින් අනුයන ලද පිලිවෙත් මුලුමනින් ම මෙහෙයවන ලද්දේ ඉරාක ආක්‍රමනය මධ්‍යයේ එක්සත් ජනපද හමුදාවේ උපායාත්මක උත්සුකයන්ගේ තක්සේරුව විසිනි.

හෙජස්ගේ රචනයේ වඩාත් ගර්හා කට යුතු කොටස් වනුයේ, බුෂ්නෙල්ගේ “ස්වයං බිලිපූජාව” “බලගතු දේශපාලන පනිවුඩයක්” ලෙස ගැනීමට පක්ෂව ඔහු උද්‍යෝගී ලෙස තර්ක කරන එකී කොටස් ය. 

ඔහු මෙසේ නිවේදනය කරයි: “එය ප්‍රේක්ෂකයා තිගස්සවා ඔහුගේ නිද්‍රාවෙන් පුබුදුවයි. එය කල්පිතයන් ප්‍රශ්න කිරීමට ප්‍රේක්ෂකයාට බල කරයි. එය ක්‍රියාකරන ලෙස ප්‍රේක්ෂකයාට කන්නලව් කරයි. එය දේශපාලන රඟහලකි. නැතහොත්, ඇතැම්විට, එහි වඩාත්ම ප්‍රබල ආකාරයෙන් කෙරෙන ආගමික පූජාවිධියකි.”  

බුෂ්නෙල්ගේ දිවි නසා ගැනීම පිලිබඳ හෙජස් ලබා දෙන අසීමිත අනුමැතිය විසින් ඔහු, හුදෙක් තරුනයාගේ මරනයට සිද්ධියෙන් පසු හවුල් වූ අපරාධ සහායකයෙකු කෙරෙනු පමනක් නොවේ; ඇත්තෙන් ම, අනාගත විරෝධතා දිවි නසා ගැනීම් සඳහා පොලඹවන්නෙකු බවට ද පත් කෙරෙයි. මෙම අනුමැතිය ගලා එන්නේ, දේශපාලන යථාර්ථය පිලිබඳ පරිපූර්නව ම සාවද්‍ය වූ සංවර්නනයකිනි. යමෙකු, හෙජස් ලියා ඇති දේ මත පදනම් ව, ආරොන් සියදිවි නසා ගත්තේ පලස්තීනුවන් සමූහ ලෙස ඝාතනය කිරීමට එරෙහි කිසිදු බහුජන විරෝධයක සේයාවක් හෝ නොපවතින, ගාසාවේ ජන සංහාරය පිලිබඳ මහජනයා කිසිත් නොතකා සිටින තතු යටතේයැයි සිතනු ඇත. ඉදින්, සාර්වභෞමික උදාසීනත්වයක එවන් තතු යටතේ සිය ජීවිතය පුදා, ගාසාවේ ජනයා පිලිබඳ කිසියම් දෘශ්‍යමාන මට්ටමක සැලකිල්ලක් පුබුදුවා ගනු වස් දැරෙන අපේක්ෂාභංග ප්‍රයත්නයක් තුල තමන් බිහිසුනු ප්‍රචන්ඩත්වයකට ගොදුරු කරනු විනා ඔහුට වෙනත් කල හැකිව තිබුනේ කුමක් ද?  

එහෙත් හෙජස් විසින් උපකල්පිත හා ගොතනු ලැබූ තතුවලට පටහැනි ලෙස, ඊශ්‍රායල ආක්‍රමනයට ලෝකයේ දස අතින් ම නැඟුනු මහජන විරෝධතාවලට මූහුන දීමට සිදු විය. ගනන් තැබිය නොහැකි තරම් පෙලපාලි පැවැත්වින. ඉන් ඇතැම් ඒවාට ලක්ෂ ගනනින් ජනයා සම්බන්ධ වූහ. බොහෝ අවස්ථාවන් හි දී යුදෙව්වන් විශාල සංඛ්‍යාවක් සැලකිය යුතු විරෝධතාවලට සහභාගී වූ බවත්, ඒවා සංවිධානය කිරීමට පවා සම්බන්ධ වූ බවත් ඊට එක් කල යුතුය.     

Rally
Jewish Voice for Peace විසින් නිව්යෝර්ක්හි සංවිධානය කරන ලද විරෝධතාවයකට දහස් ගනනක් සහභාගී වෙමින් 

විරෝධතාවල කාර්යසාධකතාව සීමා කල ගැටලුව වූයේ ගාසාවේ ජන ඝාතන පිලිබඳව මහජනයා නොතකා සිටීම නොව, එකී ජනඝාතනවලට ද, වඩාත් පුලුල් ව ගතහොත් තුන්වැනි ලෝක යුද්ධයකට හා න්‍යෂ්ටික අවි භාවිතා කිරීමට අධිරාජ්‍යවාදීන් විසින් සිදු කෙරෙන සූදානම්වීමට ද එරෙහි අරගලය පදනම් කල හැකි දේශපාලන ඉදිරි දර්ශනයක් සහ මූලෝපායයක් නොපැවතීම යි.  

විරෝධතා පැවැතී ඇත්තේ ධනේශ්වර දේශපාලනයේ පවතින ව්‍යුහයන්හි සීමාවන් තුල ය. ඒවා මෙහෙයවනු ලැබ ඇත්තේ ධනපති පාලනයට එරෙහිව කම්කරු පන්තියේ ස්වාධීන දේශපාලනික බලමුලු ගන්වා ගැනීම දිශාවට නොව, ඒ වෙනුවට, සිය පිලිවෙත් වෙනස් කර ගන්නා ලෙස ධනපති ආන්ඩුවලට බලපෑම් කිරීමේ දිශාවට ය.    

ඇත්තෙන් ම හෙජස් විසින් සහයෝගය දෙනු ලබන දේශපාලනික දිශානතිය වන්නේ මෙයයි. ඔහු, චාරිත්‍රානුකූල සියදිවි නසා ගැනීම්වල කාර්යසාධකතාවය පිලිබඳ උදාහරන ලෙස, ඉතිහාසයේ දී ටියුනීසියාවේ, දකුනු වියට්නාමයේ හා ටිබෙටයේ සිදු කෙරුනු ස්වයං ජීවිත පූජාවන් පිලිබඳ විශේෂ අවධාරනයන් සිදු කරමින් එවැනි ඉහත සිදුවීම් පිලිබඳව සඳහන් කරයි. ඔහු සඳහන් කර ඇත්තේ, “මෙකී තනි තනි ආත්ම පූජාවන් නිරතුරුව ම, බහුජන විරෝධය කැඳවුම් කරන ඒකරාශී කිරීමේ නිමිති ලෙස ක්‍රියාත්මක වී ඇති” බවයි.   

මෙහිදී, එවැනි නාටකාකාර සිදුවීමක් විසින් විරෝධතා දල්වන ලද, හා පැවැති විරෝධතා තීව්‍ර කරන ලද අවස්ථා තිබෙන බව සත්‍යයකි. එහෙත් විධිගත ජීවිත පූජාවක් සමාජය විප්ලවවාදී ලෙස පරිවර්තනය කිරීම සඳහා වූ ඵලදායී මූලෝපායයකට සම්මාදම් වූ අවස්ථා නොමැත. ඇත්තෙන් ම, ඔහු උපුටා දක්වන අවස්ථා තුනෙන් දෙකක දී, එනම්, දකුනු වියට්නාමය හා ටිබෙටය සම්බන්ධ සිදුවීම්වල දී, ස්වයං-ජීවිත පූජා සිදු කරන ලද්දේ ප්‍රතිගාමී දේශපාලන බලවේග විසින් වන අතර, ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදය ඒවා තමාගේ ම අරමුනු වෙනුවෙන් භාවිතා කලේය.    

උදාහරනයක් ලෙස, 1963 දී තික් ක්වෑන් ඩුක් නම් බෞද්ධ භික්ෂුවගේ ප්‍රාන පූජාව විසින් ධාවිත සිදුවීම් දාමය, උතුරු වියට්නාමයට හා ජාතික විමුක්ති පෙරමුනට එරෙහි ව ඵලදායී අරගලයක් දියත් කිරීමට අසමර්ථ ලෙස (ඇමරිකාව විසින්) දක්නා ලද එවකට පැවැති ඩියෙම් තන්ත්‍රය පෙරලා දමා මිලිටරි ජුන්ටාවක් බලයට ගෙන ඒම සඳහා කෙනඩි පාලනය භාවිතා කලේය.  

Tibet

ටිබැටයේ ජීවිත පූජා සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඒවා, චීනයට එරෙහි ආයුධයක් ලෙස, බෙදුම්වාදී ව්‍යාපාරයට දිරි දෙමින් සිටි වොෂින්ටනයේ උත්සුකයන්ගෙන් මඟ පෙන්වන ලද සිදුවීම් විය. මෙකී ව්‍යාපාරයේ ඉතා දුරස්තර ආකාරයෙන් හෝ ප්‍රගතිශීලී වූ කිසිවක් නොවීය. තරුන කම්කරුවෙකුගේ සියදිවි නසා ගැනීම මහජන විරෝධතා අවුලුවා ලූ ටියුනීසියාව පිලිබඳ ව සැලකු කල, ඉන් දශකයක ඇවෑමෙන්, එදා පෙරලා දමන ලද එකී පිරිස ම, විරෝධතාවල මුල් රැල්ලේ දී පෙරලා දමන ලද එම දේශපාලන බලවේග ම, යලිත් බලයට පත් ව සිටියෝය.

එහෙත් හෙජස්ට සිය උද්දාමය දරා සිටිය නොහැක. ඔහුට අනුව ස්වයං ප්‍රාන පූජාවන් යනු, “පූජාමය උත්පත්තීන් ය. ඒවා අලුත් යමක් පිලිබඳ අශුභ නිමිති දක්වයි. ඒවා, සම්මුතීන් හා බලය රජයන පර්යායයන් පිලිබඳ පරිපූර්න ප්‍රතික්ෂේපනය එහි වඩාත්ම නාටකීය ආකාරයෙන් පලකිරීම් ය.”   

මෙය අසත්‍යයකි. එබඳු ක්‍රියා ඔය කියන කිසිවක් නොවේ. අවස්ථානුකූල ව ඒවා පුද්ගලයන්ගේ වෙනසක් හෝ පවතින තන්ත්‍රයක් වෙනස් කිරීම හෝ අරමුනු කර ගත් ක්‍රියාවන් විය හැකිය. නැතහොත්  – වඩාත් සුලබ ලෙස සිදුවන්නේ මෙයයි – එමඟින් අපේක්ෂා කරන්නේ දැනට බලය දරන්නන් ලවා පවතින ප්‍රතිපත්ති වෙනස් කරවා ගැනීම විය හැකිය.  

ඒවා පවතින දේපල සම්බන්ධතා පෙරලා දමා, ධනපති රාජ්‍යය හා එහි ආයතන බිඳ හෙලා කම්කරු පන්තිය අතට බලය මාරු කිරීමේ දිශාවට දැනුවත් ව එල්ල කල ක්‍රියාවන් නොවේ.

ඊට පටහැනි ලෙස, ඉතාම මූලික අර්ථයෙන් සලකන කල්හි, විධිගත ප්‍රාන පූජාවෝ සමාජවාදයේ හා සමාජවාදී විප්ලවයේ ඉදිරි දර්ශනය සමඟ මූලිකව ම අසංගත වෙති. සමාජවාදී විප්ලවයේ වැඩ පිලිවෙල සූත්‍රගත කෙරෙන්නේ සමාජයේ සමාජ-ආර්ථික ව්‍යුහය පිලිබඳ විද්‍යාත්මක විශ්ලේෂනයක පදනම මත ය. සමාජ විප්ලවයේ මූලික ධාවක බලවේගය වන්නේ අපරිනත හා මංමුලාසහගත ප්‍රකෝපය නොව, ලෝක ධනේශ්වර පර්යායේ වෛෂයික ප්‍රතිවිරෝධයන් පිලිබඳ අවබෝධය හා, එකී ප්‍රතිවිරෝධයන් ග්‍රහනය කර ගැනීම විසින් මඟ පෙන්වනු ලබන බහුජන සමාජ ක්‍රියාකාරීත්වයයි.     

කොයිහැටියටත් හෙජස්, දේශපාලන යථාර්ථය පිලිබඳ සහේතුක වැටහීමක් ඇති කර ගැනීම ඵල රහිත ක්‍රියාවක් ලෙස බැහැර කරයි. ඔහු දේවධර්මාචාර්ය රයින්හෝල්ඩ් නීබර්ගේ “ආත්මයාගේ උත්කෘෂ්ඨ උමතුවක්” සැමරීම සහ “එවැනි උමතුවක් විනා අන් කිසිවක් මාරක බලය සහ උසස් ස්ථානවල වැජඹෙන ආධ්‍යාත්මික දුෂ්ටකම සමඟ සටන් නොකරනු ඇත” යන ඔහුගේ ප්‍රකාශය සහයට කැඳවයි. මෙය ඇත්ත වශයෙන්ම වමට නොව දකුනට පෙලගැසීමක් ප්‍රකාශයට පත් කරන දේශපාලන අතාර්කිකත්වය උත්කර්ෂයට නැංවීමක් මිස අන් කිසිවක් නොවේ. දක්ෂිනාංශික දේශපාලනය අතාර්කික මනෝභාවයන් සමඟ සමීපව පෙල ගැසී ඇති අතර, සැබෑ ලෙසම ප්‍රගතිශීලී, වාමාංශික, සමාජවාදී චින්තනය පෙල ගැසී සිටින්නේ විද්‍යාව සමග ය.

හෙජස් සිය රචනය සමාප්ත කරන්නේ පහත දැක්වෙන ප්‍රකාශයෙනි:  

“දිව්‍යමය ප්‍රචන්ඩත්වය දූෂිත සහ අපකීර්තියට පත් පාලක පන්තියක් භීතියට පත් කරයි. එය ඔවුන්ගේ දුශ්චරිතය හෙලිදරව් කරයි. සෑම කෙනෙකුම තැති ගැන්මෙන් අංශභාග වී නැති බව එයින් විදහා දැක්වෙයි. එය ආන්තික නපුරට එරෙහි ව සටන් වැදීමේ සංඥා නාද ඇමතුමකි. බුෂ්නෙල් අදහස් කලේ එයයි. ඔහුගේ පරිත්‍යාගය අපගේ යහපත්කමට ආමන්ත්‍රනය කරයි.

කරුනු නොසඟවා කිවහොත්, හෙජස්ගේ රචනය ආමන්ත්‍රනය කරන්නේ, මධ්‍යම පන්තික ව්‍යාජ-වාමවාදයේ අශුභවාදය, බුද්ධිමය බංකොලොත්භාවය සහ අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම ප්‍රතිගාමී ස්වභාවයට ය; එනම්, පොදුවේ විශ්ව විද්‍යාල මන්ඩපවල ආධිපත්‍යය දරන දෘෂ්ටිවාදාත්මක සංකල්පවලට ය.”

1940 දී, හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ඇමරිකානු ශාඛාව තුල මතුව තිබූ මාක්ස්වාදී විරෝධී ප්‍රවනතාවයකට එරෙහිව අභ්‍යන්තර පක්ෂ දේශපාලන අරගලයක ගමන් මග තුල ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි සඳහන් කලේ, ඉතිහාසයේ දැවැන්තතම සමාජ විප්ලවය – එනම්, මිහිතලය කම්පා කල සිදුවීමක් වූ, 1917 ඔක්තෝබර් මාසයේ දී රුසියානු කම්කරු පන්තිය බලය අල්ලා ගැනීම – මෙහෙයවනු ලැබුවේ, සිය ක්‍රියාකාරකම් බෝම්බ වීසි කිරීමෙන් නොව, අපෝහක භෞතිකවාදී න්‍යාය ආරක්ෂා කිරීම සහ විස්තාරනය කිරීමෙන් ආරම්භ කල පක්ෂය විසින් බවයි.

ට්‍රොට්ස්කි සඳහන් කර තිබුනේ 1860 ගනන් තරම් අතීත කාලයක දී රුසියානු ජනතාවාදීන් අධිවාචනය කල ත්‍රස්තවාදී විධික්‍රමවලට එරෙහි ව, රුසියානු මාක්ස්වාදීන් විසින් දියත් කරනු ලදුව පැවැති දීර්ඝ අරගලය පිලිබඳ ව ය. ඒ කාලයේ, රජයේ නිලධාරීන්ට ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාර එල්ල කිරීම සම්බන්ධයෙන් මාක්ස්වාදීහු වාදවිවාද කලෝය. මේ වූ කලී සියදිවි නසා ගැනීමේ ක්‍රියාවට වඩා බොහෝ ආකාරවලින් වෙනස් වූ එකකි. සියදිවි නසා ගැනීම එම කාලයේ කිසිදු බැරෑරුම් දේශපාලන ප්‍රවනතාවයක පක්‍ෂපාතීත්වය දිනා ගත් ක්‍රියාවක් නොවේ. එහෙත් ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවන්ට එරෙහි ව ඉදිරිපත් කෙරී ඇති තර්කවල, හෙජස් විසින් ප්‍රවර්ධනය කෙරෙන ආකාරයේ සියදිවි හානි කර ගැනීමේ “දේශපාලන රංග භූමිය” ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට එකහෙලා අදාල වන ඇතැම් විචාරාත්මක මුඛ්‍යාංග එහි පවතී.  

මෙහි සාරාත්මක කාරනය වනුයේ, ත්‍රස්තවාදයේ දේශපාලනය විසින්, තනි පුද්ගල වීරෝදාර ක්‍රියා, කම්කරු පන්තියේ බහුජන ක්‍රියාවන් වෙනුවට ආදේශ කරනු ලැබීමයි. ත්‍රස්තවාදී ඝාතන විසින් – ඉදින් එයට බිලිවන්නේ රාජ්‍යයේ අධිපතියා වූ කල පවා – සමාජයේ රැඩිකල් පෙරලියක් ගෙන එනු ලැබීමෙහි ලා අසමත් ය. සිදුවනු ඇත්තේ එක් ප්‍රජා පීඩකයෙකු වෙනුවට තවත් ප්‍රජා පීඩකයෙකු ආදේශ වීම පමනෙකි. තව ද, මහජනයාගේ දේශපාලන විඥානය ඉහල දැමීම වෙනුවට ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවලින් සිදු කෙරෙන්නේ ඔවුන්, ඝාතකයන් හා පොලිස් අධිකාරීන් අතර ගැටුම නිරීක්ෂනය කරන අකර්මන්‍ය නරඹන්නන්ගේ මට්ටමට පහත හෙලීමයි.   

දෙවැනි ලෝක යුද්ධය අද්දර දී, 1938 නොවැම්බරයේ, සිදු වූ කනගාටුදායක සිදුවීමක් සිහිපත් කරමින් මම මෙම දේශනය සමාප්ත කරමි.

පෝලන්තයේ දී උපත ලබා පැරීසියේ ජීවත් වූ හර්ෂෙල් ග්‍රයින්ස්පෑන් නම් 17 හැවිරිදි යුදෙව් සංක්‍රමනික තරුනයෙක් ජර්මන් තානාපති කාර්යාලයේ දී අර්න්ස්ට් වොම් රත් නම් නාසි රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික නිලධාරියෙකු ඝාතනය කලේය. ප්‍රවේශමෙන් සූදානම් කල ක්‍රියාවක් නොවූ මෙම ඝාතනය පිලිබඳ ව ඉන් ඉක්බිති පැවැති විභාගයේ දී පෙන්නුම් කෙරුනේ, නාසීන් විසින් යුදෙව්වන්ට තාඩන පීඩන පමුනුවනු ලැබීම සහ තමාගේ ම පවුලේ අයට පත් පීඩාවන් නිසා සාහසික වූ ග්‍රයින්ස්පෑන් පලි ගැනීමේ අරමුනින් ජර්මන් තානාපති කාර්යාලයට ගිය බවයි. ඔහු සිය ඉලක්කය ලෙස කිසියම් නිශ්චිත පුද්ගලයෙකු තෝරා ගෙන නො සිටියේ ය. ඔහුට දේශපාලන අත්දැකීම් කිසිත් නො තිබින. ග්‍රයින්ස්පෑන් තමන්ට මුන ගැසුනු ප්‍රථම නිලධාරියාට වෙඩි තැබීය. වොම් රත්ගේ අවාසනාවට එම තැනැත්තා වූයේ ඔහු ය.      

Germany

මෙම ඝාතනයේ දුරදිග යන සහ අපකීර්තිමත් පසුවිපාක පැවතින. මෙම ඝාතනය ජර්මානු යුදෙව්වන්ට එරෙහි ප්‍රහාර ප්‍රචන්ඩ ලෙස උත්සන්න කිරීම සඳහා භාවිතා කිරීමට හිට්ලර්ගේ තන්ත්‍රය තීරනය කලේය. 1938 නොවැම්බර් 9 දින සිදු වූ වොම් රත්ගේ මරනයෙන් පැය ගනනක් ඇතුලත නාසීහු, පසුකලෙක ක්‍රිස්ටල්නොට් (බිඳුනු වීදුරුවල රාත්‍රිය) නමින් හඳුන්වන ලද, යුදෙව්-විරෝධී වාර්ගික සංහාරය දියත් කලෝය.

වහා අත්අඩංගුවට ගනු ලැබ තිබු ග්‍රයින්ස්පෑන් කෝපාවිෂ්ට හෙලාදැකීම් වලට පාත්‍ර විය. මෙම හෙලාදැකීම් ගලා ආවේ හුදෙක් ෆැසිස්ට්වාදීන් වෙතින් පමනක් නොවේ. ස්ටැලින්වාදී කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ සහාය ලද “වාම” මහජන පෙරමුනු ආන්ඩුව ද, ප්‍රංශය හා ජර්මනිය අතර සම්බන්ධතාවලට වල කපමින් වමේ ආන්ඩුව දුර්වල කිරීම සම්බන්ධයෙන් යොවුන් තරුනයා හෙලා දුටුවේය.

ග්‍රයින්ස්පෑන්ගේ ආරක්ෂාව සඳහා පැන නැඟුනු එක ම හඬ වූයේ, ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි හා ප්‍රංශයේ සිටි ඔහුගේ ආධාරකරුවන් නැඟූ හඬ ය. එහෙත් ට්‍රොට්ස්කි, විභූතිමත් ලිපියකින් තරුනයා විසින් තෝරා ගන්නා ලද ත්‍රස්තවාදී විධික්‍රමය පිලිබඳ සිය ප්‍රතික්ෂේපය පැහැදිලි ලෙස දක්වන අතරතුර ම, ග්‍රයින්ස්පෑන්ගේ වධකයන්ට එරෙහි ව ඔහු ආරක්ෂා කලේය. ඔහු ප්‍රතිචාර දක්වමින් සිටියේ සියදිවි නසා ගැනීමකට නොව ෆැසිස්ට් නිලධාරියෙකුට එරෙහිව සිදු කර තිබූ දේශපාලන ඝාතනයකට ය. එහෙත් ග්‍රයින්ස්පෑන්ට තමාගේ ම ජීවිතය අහිමි කල ඔහුගේ ක්‍රියාව පිලිබඳ ට්‍රොට්ස්කිගේ විවේචනය (අපේ විෂය කරුනට) ඉමහත් අදාලත්වයක් දරයි. ෆැසිස්ට්වාදයේ නියෝජිතයා කෙරේ යෞවනයා තුල පැවැති වෛරය හා ඔහුට හැඟුනු අපේක්ෂා භංගත්වය ට්‍රොට්ස්කි වටහා ගත්තේය.     

එහෙත්, ග්‍රයින්ස්පෑන්ගේ ක්‍රියාව තරුනයන් විසින් අනුකරනය කරනු ලැබීමට එරෙහිව තරුනයන්ට තරයේ උපදෙස් දීමට විප්ලවවාදී නායකයෙකු ලෙස තමන්ට පැවරී ඇති වගකීම ට්‍රොට්ස්කි හඳුනා ගත්තේය. ඔහු මෙසේ ලිවූ අතර, මෙම ලේඛනය එය බිහි වූ කාලයේ බිහි වූ අසමසම ලේඛනයකි:

“ඔහු අනුගමනය කල ක්‍රමය සම්බන්ධයෙන් එසේ කිව නොහැකි නමුත්, හුදු සදාචාරාත්මක අර්ථයෙන් ගත් කල ග්‍රයින්ස්පෑන් සෑම තරුන විප්ලවවාදියෙකුටම ආදර්ශයක් විය හැක. ග්‍රයින්ස්පෑන් සමඟ අපගේ විවෘත සදාචාරාත්මක සහයෝගීතාවය, ඒකාධිපත්‍යයට සහ මෘග භාවයට එරෙහි අරගලය තුල ස්වයං පරිත්‍යාගයෙහි සමත් ග්‍රයින්ස්පෑන් කෙනෙකු විය හැකි සැමට මෙසේ කීමට අමතර අයිතියක් අපට ලබා දෙයි: වෙනත් මාවතක් සොයන්න! පන්ති සූරාකෑමේ, ජාතික පීඩනයේ සහ වාර්ගික පීඩාවන්හි සමස්ත ව්‍යුහයේ කිසිදු ශේෂයක් ඉතිරි නොකරන ව්‍යාපාරයක් වන පීඩිතයන් නිදහස් කල හැක්කේ, හුදකලා පලිගන්නාට නොව මහා විප්ලවවාදී මහජන ව්‍යාපාරයකට පමනි. ෆැසිස්ට්වාදයේ පෙර නොවූ විරූ අපරාධ, මුලුමනින් ම යුක්ති සහගත වන පලිගැනීමේ ආශාවක් ඇති කරයි. එහෙත් ඔවුන්ගේ අපරාධවල විෂය පථය කෙතරම් බිහිසුනු ද යත්, හුදකලා ෆැසිස්ට් නිලධරයන් ඝාතනය කිරීමෙන් මෙම ආශාව තෘප්තිමත් කළ නොහැක. ඒ සඳහා මුළු ලොව පුරා පීඩිතයන්; මිලියන ගනන්, දශ මිලියන සහ සියක් මිලියන ගනන් ජනයා; ක්‍රියාකාරීත්වයට කැඳවමින්, පැරනි සමාජයේ බලකොටුවලට පහර දීමට ඔවුන් මෙහෙයවීම අවශ්‍ය වේ. මහජන කෝපයට සැබෑ තෘප්තිය ලබා දිය හැක්කේ සියලු ආකාරයන්හි වහල්භාවය පෙරලා දැමීමෙන් පමනෙකි, ෆැසිස්ට්වාදයේ පරිපූර්න විනාශයෙන් ම පමනෙකි, ජනයා වර්තමාන කොල්ලකරුවන් සහ මැර කල්ලි සම්බන්ධයෙන් නිර්දය විනිශ්චයක් සඳහා විනිශ්චයාසනය අරා හිඳීමෙන් පමනෙකි. නිරවද්‍ය ලෙස ම, හතරවන ජාත්‍යන්තරය තමා සඳහා නියම කර ගෙන ඇති කර්තව්‍යය වන්නේ මෙයයි. එය ස්ටැලින්වාදයේ වසංගතයෙන් කම්කරු ව්‍යාපාරය පිරිසිදු කරනු ඇත. එය තරුනයන්ගේ වීරෝදාර පරපුර තම පෙල තුල ඒකරාශී කරනු ඇත. එය වඩාත් වටිනා සහ වඩාත් මානුෂීය අනාගතයකට මාවතක් කපා සකසනු ඇත.”

Fi
ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි 

මෙම වචන අපේ ම යුගය තුල නින්නාද දෙයි. අවස්ථානුකූල ව වෙනස් කල යුතු දෑ වෙනස් කර ගත් කල එම වචන ආරොන් බුෂ්නෙල්ගේ ඛේදජනක මරනයෙන් උකහා ගත යුතු දේශපාලන පාඩම් බලගතු ලෙස පිඬු කොට දක්වයි. 

ඔබට; ඇත්තෙන් ම සටන් කිරීමට අවශ්‍ය, දිනපතා අප දකින දෙයින් කෝපයට හා තැති ගැනීමට පත් වී සිටින, මේ අප කතා කරන මොහොතේ පවා ගාසා තීරයේ කුඩා දරුවන් සහ ලදරුවන් පවා මිය යන බව, ජල බිඳක් පානය කිරීමට අවසර නැති බව, ආහාර නො ලැබෙන බව, අතිශය අමානුෂික තතු යටතේ වැඩ කරන බව වටහාගෙන සිටින, එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරයා මෙම ක්‍රියාවන් යුක්ති සහගත කරමින් නො නැවතී, “හරි, ගාසා වැසියන් තවත් 30,000 ක් මිය යාමට අප ඉඩ දිය යුතු නැත. ඇතැම් විට, තවත් 5,000 ක් විය හැකියි. නැතහොත් තවත් 10,000 ක් හෝ 15,000 ක් විය හැකියි; එහෙත් එය 30,000 ක් විය නොහැකියි” – බයිඩන්ට පවා එය පමනට වැඩි ගනනකි – ලෙස ද පවසන බව අසන ඔබ; 

ඔබ දකින දෙය පිලිකුල් කරන ඔබ, එයින් උකහා ගැනීමට යන දේශපාලන නිගමන මොනවාද? මෙම තතු අවසානයක් කර දැමීමට අවශ්‍ය වන්නේ කුමක්ද? අවශ්‍ය වන්නේ තනි පුද්ගල පලි ගැනීමේ ක්‍රියාවන් නොවේ; පෞද්ගලික ආත්ම පරිත්‍යාගී ක්‍රියාවන් නොවේ; ඇත්තෙන් ම අවශ්‍ය කෙරෙන්නේ, ධනේශ්වර නිෂ්පාදනයේ සමස්ත ක්‍රියාවලිය තුල තම වෛෂයික භූමිකාව, නිෂ්පාදන බලවේගයන් තුල සිය පිහිටීම, සිය ආර්ථික ශක්තියේ විභවය හා සිය ලෝක ගෝලීය ස්වභාවය මඟින් ධනවාදය දන ගැස්වීමේ හා යුදවාදයේ පදනම් ම විනාශ කර දැමීමේ හැකියාව හා බලය සැබැවින්ම අත දරන එකම සමාජ බලවේගය වෙත හැරීමකි. 

අපේ පක්ෂය එහි කර්තව්‍යය බවට පත් කර ගෙන සිටින්නේ, ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය ප්‍රකාශනය කිරීම හරහා, සමාජ සමානතාව සඳහා ජාත්‍යන්තර තරුනයෝ සහ ශිෂ්‍යයෝ සංවිධානයේ ක්‍රියාකාරකම් හරහා, සහ එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරනයේ සමාජවාදී සමානතා පක්ෂයේ අපේක්ෂකයන් ලෙස ජනාධිපති ධුරයට ජෝසප් කිෂෝර්ගේ ද, උප ජනාධිපති ධුරයට ජෙරී වයිට්ගේ ද වත්මන් අපේක්ෂකත්වය හරහා අප සිදු කිරීමට අපේක්ෂා කරන්නේ එයයි. අප මෙම ජනාධිපතිවරන ව්‍යාපාරය භාවිතා කරන්නේ දිග හැරෙනු ඇති, හා දිග හැරිය යුතු අරගල සඳහා කම්කරුවන්, තරුනයන් හා ශිෂ්‍යයන්ට අධ්‍යාපනය දීමට හා ඔවුන් දේශපාලනික ව සූදානම් කිරීමට, කම්කරු පන්ති අරගලවලට සහභාගී වීමෙහි හා ඒවාට නායකත්වය දීමෙහි හැකියාව ඔවුන්ට ලබා දීමට,  සහ එලඹෙන එකී බලගතු ව්‍යාපාරයට සැබෑ විප්ලවවාදී ඉදිරිදර්ශනයක් ලබා දීමට ය.

එබැවින්, ඔබේ කෝපය සහ සාහසිකත්වය ඵලදායී දේශපාලන ක්‍රියාවක් බවට පරිවර්තනය කරන්න; මාක්ස්වාදී න්‍යාය ප්‍රගුන කිරීමට, ඉතිහාසයේ පාඩම් හැදෑරීමට, පසුගිය සියවසේ මහා විප්ලවවාදී අරගල සමඟ හුරුපුරුදු වීමට අධිෂ්ඨානය බවට එය පත් කර ගන්න.

එමෙන් ම – මේ කොටස මා කියන්නේ කිසියම් හදිසි භාවයකින් යුතුව ය. මක්නිසාද යත්, වැඩිමනත් කාලයක් ඉතිරි වී නැති හෙයිනි – ඔබ නිතිපතා ප්‍රවෘත්ති බලන්නෙහි නම්, යුක්‍රේනය තුල නැටෝ මැදිහත්වීම ගැන සක්‍රිය සාකච්ඡා පවතී. බයිඩන් සහ නැටෝවේ ඔහුගේ සගයෝ හා සහ-කුමන්ත්‍රනකරුවෝ න්‍යෂ්ඨික යුද්ධයක අන්තරාය සමඟ රුසියානු රූලට් ක්‍රීඩාවේ (තරඟකරුවෙකුගේ මරනයෙන් කෙලවර විය හැකි බිහිසුනු ක්‍රීඩාවකි – ප.) යෙදෙති. කොවිඩ් වසංගතය කෙරේ දැක්වූ ආකල්පය තුලත්, ඇමරිකාවේ ලෝක ගෝලීය මූලෝපායික උත්සුකයන් හඹා යාම වෙනුවෙන් යුක්‍රේන වැසියන් ලක්ෂ ගනනකගේ ජීවිත බිලි දීමට ඔවුන් ක්‍රියා කල ආකාරය තුලත්, න්‍යෂ්ඨික අවි භාවිතය යුද ගැටුම් සඳහා පිලිගත හැකි භාවිතයක් ලෙස සැලකීම තුලත් ඔවුහු මහා පරිමාන ජීවිත විනාශයක ඉඩකඩ පිලිබඳ ස්වකීය නොතැකීම විදහා දක්වා ඇත්තාහ. 

අපි විශාල දේශපාලන ප්‍රශ්න සහ අභියෝගවලට මුහුන දී සිටිමු. ඒවා විසඳිය හැකිය. එහෙත් ඒවා විසඳීමට නම් අප විප්ලවවාදී පක්ෂයක් ගොඩනැගිය යුතුය. මෙම පක්ෂය කම්කරු පන්තියේ මහා ජනතාවගේ පක්ෂපාතීත්වය දිනාගත යුතුය. ආරොන් බුෂ්නෙල්ගේ මරනයෙන් සහ අපේ කාලයේ අර්බුදය පිලිබඳ අපේ සමවබෝධයෙන් අප උකහා ගත යුතු මූලික, ආවශ්‍යක පාඩම වන්නේ එයයි.

  1. “2004 හා 2009 අතර එජ සෙබලුන් අතර සියදිවි නසා ගැනීම් අනුපාත දෙගුන වූ බව පර්යේෂනයකින් පෙන්වා දෙයි.” BMJ හි 2014 මාර්තු 6 දින පල විය.  
  2. Journal of Affective Disorders, 148 වෙලුම (2013), 37-41.
  3. “Theses on Feuerbach”, මාක්ස්-එංගල්ස් එකතු කල කෘති (ඉංග්‍රීසි), වෙලුම 5 (නිව්යෝර්ක්: International Publishers, 1976), පි. 7
  4. E. A. ප්‍රියොබ්‍රෙසන්ස්කි, The Preobrazhensky Papers, Documents and Materials, වෙලුම 1: 1886-1920, සංස්කරනය: රිචඩ් ඩේ සහ මිඛායෙල් M. ගොරිනොව්, ඉංග්‍රීසි පරිවර්තනය: රිචඩ් ඩේ [චිකාගෝ: Haymarket Books, 2015], පි. 243-44

ගාසා ජන සංහාරය හා ආරොන් බුෂ්නෙල්ගේ මරනය විසින් මතු කෙරෙන දේශපාලන පාඩම් කවරේද? –  02 වන කොටස Read More »

Pariscomune

සමාජවාදී සංවිධානය සහ සැලසුම් පිලිබඳ ප්‍රශ්න

class struggles, economics, Marxist Theory, politics & economics, science /

නික් බීම්ස් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2003 ජනවාරි 20 දින පල වූ ‘Questions on socialist organisation and planning’ යන නික් බීම්ස් විසින් ලියන ලද  ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය සුනිල් ප්‍රනාන්දු විසිනි. ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ පාඨකයෙක් අසන ලද මූලික ප්‍රශ්න කිහිපයකට එහි මාක්ස්වාදී ආර්ථික විශ්ලේෂක නික් බීම්ස් ලබා දෙන පිළිතුරකි මෙය. සමාජවාදී ආර්ථික හා සමාජ සංවිධානය පිළිබඳ මූලික ප්‍රශ්න විසඳා ගැනීමේ පිටුවහලක් වශයෙන් වැදගත් වන මෙම ලිපිය වෙත අපි අපගේ පාඨකයන්ගේ අවධානය යොමු කරමු. ⁣

2003 ජනවාරි 20

හිතවත් සර්/මැඩම්,

ඔබ පිලිතුරු දෙනු ඇතැයි මා බලාපොරොත්තු වූ ප්‍රශ්න කිහිපයක් මට තිබේ.

  • ධනපතියා ඔවුන්ගේ යටිතල පහසුකම් ස්වේච්ඡාවෙන් අත්නොහරිනු ඇත, එවිට ජනතාව එය අත්පත් කර ගැනීමට යන්නේ කෙසේද?
  • ප්‍රාදේශීය, පලාත්  සහ ජාතික මට්ටමින් කම්කරු සභා ඇති වනු ඇති බව මට වැටහේ. මෙම සභා පිහිටුවන්නේ, නායකත්වය දෙන්නේ සහ පවත්වාගෙන යන්නේ කෙසේද?
  • ජාතික මට්ටමේ සභාව ආන්ඩුව පිහිටුවනවාද? එසේ නම් තනි පුද්ගලයෙක් ආන්ඩුවට නායකත්වය දෙයිද, නැතිනම් නියෝජිත කන්ඩායමක් නායකත්වය දෙයිද?
  • ඔබ කම්කරු සභා පිහිට වූවද, නියෝජිතයින්ට තම වාසිය සඳහා කම්කරුවන් කෙරෙහි බලපෑම් කිරීමට තවමත් හැකි ද? එබැවින්, නිලධාරි තන්ත‍්‍රයක් ගොඩනැගීමට ප‍්‍රතිවිරෝධය දක්වන්නේ කෙසේද?
  • ප්‍රතිපත්ති සැකසීමේ ආදී කටයුතු සිදු කරන්නේ කවුරුන්ද, එය සිදු කරන්නේ කෙසේද සහ ඔවුන් කෙරෙහි ආසන්න අධිකාරය ඇත්තේ කාටද?
  • නීති සම්පාදනය කරන්නේ කෙසේද, එනම්, එම ක්‍රියාවලියට ජනතාව ක්‍රියාකාරීව සම්බන්ධ වන්නේ කෙසේද?
  • ජාතික සැලැස්ම සකස් කරන්නේ කවුද සහ එය සංවර්ධනය කරන්නේ කෙසේද?

මම ඔබේ පිලිතුර පිළිබඳ උනන්දුවෙන් සිටිමි.

HSB

එච්එස්බී

***

හිතවත් එච්එස්බී,

ධනපති පන්තිය ස්වේච්ඡාවෙන් දේශපාලන බලය අත් නොහරින අතර සමාජවාදය ස්ථාපිත කිරීම විප්ලවයක් හරහා සිදුවනු ඇති බව නිසැක ය. එවැනි අරගලයක් ඉදිරියට යන්නේ කෙසේද යන්න කලින් කිව නොහැක. කෙනෙකුට කිව හැකි දෙය නම්, නව රාජ්‍ය ව්‍යුහය නිසැකවම පැරනි පාලක පන්තීන්ට එරෙහි දේශපාලන අරගලය තුල ගොඩනැගුනු සංවිධාන මත පදනම් වනු ඇති බවයි.

ඓතිහාසිකව මෙම සංවිධාන කම්කරු සභාවල ස්වරූපය ගෙන ඇත. 21 වැනි සියවසේදී ඔවුන් කුමන ස්වරූපයක් ගනීවිද යන්න නිශ්චිතවම කීමට අපහසුය. 1917 රුසියානු විප්ලවයෙන් සහ 1920 ගනන්වල යුරෝපයේ කම්කරු පන්තියේ විප්ලවවාදී අරගල වලින් පසු ආර්ථික සංවිධානයේ සහ ශ්‍රම බලකායේ ව්‍යුහයේ බොහෝ වෙනස්කම් සිදුවී ඇත.

ආර්ථික හා දේශපාලන අරගල මාලාවක් තුල පැන නගින සංවිධානයේ ආකෘතින්  කල්තියා තීරනය කල නොහැකි වුවද, පසුගිය දශක කිහිපය තුල ආර්ථිකයේ සිදු වූ විශාල වෙනස්කම් සැලකිල්ලට ගෙන, ජනගහනයේ පුලුල් ස්කන්ධය ඒවාට සම්බන්ධ වනු ඇති බවට විවාදයක් නැත.  සමහරක් රැකියා ස්ථාන මත පදනම් විය හැකි අතර තවත් සමහරක් නිශ්චිත ප්‍රදේශවල මිනිසුන් සම්බන්ධ කර ගන්නා අරගල අතරතුර හෝ  විශේෂිත ප්‍රශ්න ආශ්‍රිතව මතු විය හැක.

ඔබේ ප්‍රශ්න මාලාව වෙත හැරීමට පෙර, සාමාන්‍ය කරුනක් ඉදිරිපත් කරමු. සමාජයේ සමාජවාදී පරිවර්තනයේ කේන්ද්‍රය වන්නේ, වෙන කවරදාකටත් වඩා දැන්, ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරය වන වැඩකරන ජනතාව අතට දේශපාලන හා ආර්ථික බලය නැවත පැමිනීමයි.

මාක්ස් පැහැදිලි කල පරිදි,  1871 පැරිස් කොමියුනය, “තමන්ව මර්ධනය කරන සංවිධිත බලය වෙනුවට තමන්ගේම දේශපාලන බලය සකස් කරගන්නා පොදු මහජනතාවන් විසින්ම, තමන්ව මර්දනය හා පාලනය කරන බලවේගයන් වෙනුවට තමන්ගේම සජීවී බලය ලෙස සමාජය විසින් රාජ්‍ය බලය යලි අවශෝෂනය කර ගැනීම”, සම්බන්ධ වූවක් විය (Marx, On the Paris Commune p.153). එබැවින් එය ජනතාව විසින් කරවන  ජනතාව ගේ  ආන්ඩුවක් විය. 

Pariscomune
පැරිස් කොමියුනය – 1871 මාර්තු 18 දින කොමියුනාඩ් ජාතික ආරක්ෂක බලකාය විසින් බිම හෙළන ලද බාධකයක්. (ෆොටෝ: විකිපීඩියා)

මාක්ස්ගේ මෙම විග්‍රහය අප දැනට මුහුන දෙන තත්වය සඳහා අතිමහත් වැදගත්කමක් ලබා ඇත. එදිනෙදා ජීවිතයේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් ලෙස ආර්ථිකය සහ සමාජය පවත්වාගෙන යාම සඳහා ජනගහනයේ පුලුල් මහජනතාව තම දෛනික ජීවිතයේ සංඝටක කොටසක් ලෙස සක්‍රීයව සම්බන්ධ වන නව ආකාරයේ සමාජ සංවිධානයක් පිහිටුවීම යම් ආකාරයක සිහිනයක් නොව ප්‍රායෝගික අවශ්‍යතාවයක් බවට පත්ව ඇත.

21 වැනි සියවසේ මානව සමාජය, පසුගිය වසර 200 තුල නිෂ්පාදනයේ සිදු වූ දැවැන්ත වෙනස්කම්වලින් සහ එහි ප්‍රතිඵලය වූ සියල්ලෙන් වර්ධනය වන අතිශය සංකීර්න සජීවී ව්‍යුහයක් වන අතර එය වර්ධනය වූ ධනේශ්වර සමාජ සබඳතා අභිබවා ගොස් ඇත.

ඇත්ත වශයෙන්ම, ධනේශ්වර වෙලඳපොලේ තර්කනයට සමාජය තවදුරටත් යටත් කිරීම- එනම්, පුද්ගලික ලාභ රැස්කර ගැනීමේ තල්ලුව මගින්, සෞඛ්‍යය, අධ්‍යාපනය, වයස්ගත පුද්ගලයින්ගේ රැකවරනය, සම්පත් බෙදා වෙන් කිරීම, නගර සැලසුම් කිරීම, භූමිය සහ පරිසරය රැකබලා ගැනීම, සියල්ලන්ටම යහපත් ජීවන තත්වයන් සම්පාදනය කිරීම වැනි සංකීර්න ප්‍රශ්න  තීරනය කරනු ලැබීම – ගෙන ආ හැක්කේ එක් ව්‍යසනයක් පසුපස තවත් ව්‍යසනයක් පමනි. යම් ආකාරයක නිලධර යාන්ත්‍රනයක් සමාජ හා ආර්ථික සංවිධානය භාර ගන්නා, ප්‍රතිසංස්කරනය කරන ලද සුබසාධන රාජ්‍යයක් නිර්මානය කිරීමෙන්ද මෙම ගැටලු විසඳිය නොහැක.

සංවිධානයේ ආකාර සහ ඒවා අතර ඇති සම්බන්ධතා පිලිබඳ ඔබේ ප්‍රශ්නවලට කල්තියා පිලිතුරු දීමට නොහැකි බව මෙම කෙටි ප්‍රකාශය පැහැදිලි කරනු ඇතැයි මම විශ්වාස කරමි. මක්නිසාද යත්, දේශපාලන බලය‌ේ මෙම නව රෑපාකාර, සමාජය අනුගත විය යුතු, දැනටමත් සකස් කර ඇති යම් සැලැස්මකට අනුව වර්ධනය නොවනු ඇති  බැවිනි.

ඒ වෙනුවට, ඒවා මතුවනු ඇත්තේ මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවක් සම්බන්ධ සමාජ හා දේශපාලන අරගලවල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ය. එනයින් බලන කල, 1905 රුසියාවේ විප්ලවයේ දී ප්‍රථම වරට දර්ශන පථයට ආ සෝවියට් සභා හෝ කම්කරු කවුන්සිල වර්ධනය වූයේ බෝල්ෂෙවික් පක්ෂය විසින් සකස් කරන ලද සැලැස්මකට අනුව නොව සාර්වාදී පාලනයට එරෙහි අරගලය තුල ය. පැරිස් කොමියුනයේ රහස එය, “කම්කරු පන්ති ආන්ඩුවක්, එනමි අතිරික්ත ශ්‍රමයේ වටිනාකම් ගොඩගසා ගන්නා පන්තියට එරෙහි ඒවා නිෂ්පාදනය කරන පන්තියේ අරගලයේ නිෂ්පාදිතයක්, ශ්‍රමයේ ආර්ථික විමුක්තිය ක්‍රියාවට නැගීම සඳහා අවසානයේ සොයාගත් දේශපාලන ස්වරූපයක්” බව මාක්ස් පැහැදිලි කලේය. (මාක්ස්, පැරිස් කොමියුනය පිලිබඳ, p.75).

මෙම කර්තව්‍යය ඉටු කිරීම සඳහා අවශ්‍ය දේශපාලන රූපාකාරයන් 21 වැනි සියවසේදී ධනවාදයට එරෙහි පුලුල් සමාජ අරගලයේ ගමන් මගෙහි “සොයා ගැනීමට” සිදුවනු ඇත. යම් ආකාරයක  නිශ්චිත සැලැස්මක් සැකසීමට නොහැකි වුවද, ඇතැම් පොදු මූලධර්ම ස්ථාපිත කර ඇත.

නිලධාරි තන්ත‍්‍රය ගොඩනැගීමට එරෙහි ප‍්‍රධාන ආරක්‍ෂාව වන්නේ සමාජය පවත්වාගෙන යාමට සමස්ථ ජනගහනයේ සක්‍රීය මැදිහත්වීමයි. සත්තකින්ම, ඇතැම් නියෝජිත සංවිධාන තවමත් අවශ්‍ය වනු විය හැක. එම නියෝජිතයින් ඔවුන් තෝරා පත් කර ගත් අය විසින් නැවත කැඳවීමට යටත් වන අතර ඔවුන්ගේ වැටුප් සාමාන්‍යයට වඩා වැඩි නොවනු ඇත. 

අද දියුනු සන්නිවේදන පද්ධතිවල දියුනුවත් සමඟම අඛන්ඩ පදනමක් මත ප්‍රතිපත්ති සාකච්ඡා කිරීම සම්පාදනය කිරීම හා කෙටුම්පත් කිරීම සඳහා සමස්ත ජනතාවම සම්බන්ධ කර ගැනීමට නිසැකවම හැකි වනු ඇත. වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, ඔබ පවසන පරිදි ප්‍රතිපත්ති සැකසීම සහ එය ක්‍රියාත්මක කිරීම “අධීක්ෂනය” (“policing”) සිදු කරනු ලබන්නේ, ඔවුන් විසින් නිර්මානය කරන ලද විවිධ සංවිධාන හරහා ක්‍රියා කරන මහජනතාව විසිනි.

ඔබ විසින් මතු කර ඇති කරුනු තවදුරටත් පැහැදිලි කර ගැනීම සඳහා රිචඩ් එන් හන්ට් (Richard N. Hunt ) ගේ අතිශය වටිනා කෘතියක ඡේදයක් උපුටා දැක්වීමට මට ඉඩ දෙන්න.

“අපි කිසියම් සමාජයක් ගැන කියවද්දී එහි, ‘නගරය සහ රටෙහි එකමුතුවක්’ පැවතියේ නම්; ‘සිවිල් වගකීම් සිවිල් අයිතීන් මගින් ගම්‍ය’ වේ නම්; එහි  පරමාදර්ශී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, ‘සියලු පුරවැසියන් ස්වෛරී බලය වනවා පමනක් නොව ඇත්ත වශයෙන්ම පාලනය කිරිමේ නිරත විම’ අවශ්‍ය කරන්නේ නම්; මෙම ඉලක්කය, සියලුම කාර්යාල වලට  ‘සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රවේශ විය හැකි වීම’  සහ ‘නිලතල හිමිකරුවන් නිරන්තරයෙන් වෙනස් කිරීම’ මගින් සපුරා ගත්තේ නම්; එහිදී ‘සියලු නිලධාරීන් තේරී පත් වූ’ සහ පුරවැසි ආයතනය තුල සිදුකල  හැකි උපරිම පරිමානයෙන් නිලතල දරන්නන් වෙනස් වෙමින් අලුතින් පත්වීම’ සිදුවන්නේ නම්; එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ‘නිලධාරී ධුරාවලියක්’ නොතිබෙනා’තර, ‘සෑම නිලධාරියෙක්ම පුරවැසියෙකුට වඩා වැඩි යමෙක් නොවී, අහම්බෙන් පාහේ සීමිත කාලයක් රාජ්‍යය වෙනුවෙන් යම් විශේෂ සේවයක නිරත වූවාක් මෙන් වන’; මේ සියලු භාවිතයන් ‘පුරවැසියන්ගේ ජීවිතය සහ ස්වභාවයම වන්නාවූ දේශපාලන ජීවිතයක්’, ‘රාජ්‍යය සමඟ පුරවැසියන්ගේ අනන්‍යතාවයක්’, ‘රාජ්‍යයේ සහ සමාජයේ අනන්‍යතාවයක්’ නිර්මානය කිරීමක් – අපට මේ දේවල් කියවා බැලුවහොත්, අපට එය මාක්ස් විස්තර කල පන්ති විරහිත සමාජය බව නිසැක වනු ඇත. නමුත් ඇත්ත වශයෙන්ම එය ජර්මානු-උගත් සම්භාව්‍ය ලේඛක වික්ටර් එරන්බර්ග් විසින් ලියන ලද පෙරික්ලියානු ඇතන්ස් පිලිබඳ විස්තරයකි” (හන්ට්, මාක්ස් සහ එංගල්ස්ගේ දේශපාලන අදහස්, වෙලුම II, p. 254).

සත්තකින්ම, ග්‍රීක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වහල්භාවය මත රැඳී සිටි අතර, එමඟින් පුරවැසියන්ට පොදු කටයුතුවලට සහභාගී වීමට හැකි විය. පොදුවේ ගත් කල, එංගල්ස් පෙන්වා දෙන පරිදි, මානව ඉතිහාසය පුරා ශ්‍රමයේ අඩු ඵලදායිතාවයක් ඇති විට, සමාජයේ පොදු කටයුතු සොයා බලන විශේෂ පන්තියක් වර්ධනය වේ.

කෙසේ වෙතත් මේ තත්ත්වය දැන් වෙනස් වී ඇත. අද, “නූතන කර්මාන්තය විසින් අත්පත් කර ගෙන ඇති නිෂ්පාදන බලවේගවල දැවැන්ත වැඩිවීම නිසා සමාජයේ සියලුම සාමාජිකයන් අතර ව්යතිරේකයකින් තොරව ශ්‍රමය බෙදා හැරීමට හැකි වී ඇති අතර, එමගින් සෑම සාමාජිකයෙකුගේම ශ්‍රම කාලය සීමා කිරීමට කොතරම් ප්‍රමානයකට හැකි වී තිබේද යත් සියලු දෙනාටම, සමාජයේ න්‍යායික සහ ප්‍රායෝගික යන දෙඅංශයේම පොදු කටයුතුවලට සහභාගී වීමට ඇති තරමට නිදහස් කාලය තිබේ” (එංගල්ස්, ඩුරිං විරෝධය, පිටු. 217-218).

ජාතික සැලැස්මක් සංවර්ධනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඔබේ ප්‍රශ්නය පිලිබඳව එක් කරුනක්: සමාජවාදී සමාජය තමන්ගේම ජාතික සැලැස්මක් ඇති ජාතීන් මාලාවක් ලෙස සංකල්පනය කිරීම වැරදියි. ඊට පටහැනිව, සමාජවාදී සමාජය මතුවනු ඇත්තේ, ගෝලීය ධනවාදයට එරෙහි අරගලය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා ගෝලීය සංවිධානයේ නව ආකාර වර්ධනය කිරීමට සිදුවනනු ඇති කම්කරු පන්තියේ ජාත්‍යන්තර අරගලයක ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ය. එපමනක් නොව, ගෝලීයකරනය වූ නිෂ්පාදනයේ වර්ධනය, ජාත්‍යන්තර ශ්‍රම විභජනයේ ඉහල වර්ධනය සහ සමස්ත ගැටලු රාශියකට මුහුන දීගත  නොහැකි වීම – දෙකක් පමනක් සඳහන් කරන්නේ නම්, පරිසරය පාලනය කිරීම, රෝග වලට එරෙහිව සටන් කිරීම යනාදිය – යන්නෙන් අදහස් වන්නේ සැලසුම් කිරීම (planning) ගෝලීය පරිමානයෙන් ද සිදු කිරීමට සිදුවන බවය.

ඔබේම විශ්වාසි, 

නික් බීම්ස්

සමාජවාදී සංවිධානය සහ සැලසුම් පිලිබඳ ප්‍රශ්න Read More »

Scroll to Top