Poverty

IMF-oxfam-Aug28

මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය දුප්පත් රටවල ජීවනාලිය උරා බොයි

නික් බීම්ස්

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2024 අගෝස්තු 28 දින ‘’Finance capital sucking the lifeblood out of impoverished countries” යන හිසින් පල වූ නික් බීම්ස් විසින් ලියන ලද  ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය සුනිල් ප්‍රනාන්දු විසිනි.

විශේෂයෙන්ම කෝවිඩ් අර්බුදයේ බලපෑමට හසු වීම  නිසා, වඩා අඩු ආදායම්ලාභී සහ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් ගණනාවක පසුගිය වසර හතර තුළ සැලකිය යුතු ලෙස නරක අතට හැරී ඇති, ණය ආපසු ගෙවීම අබලන් කරවන  බලපෑම් දක්වන බ්ලොග් මාලාවක් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.

IMF-oxfam-Aug28
ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදලේ වාර්ෂික රැස්වීම වොෂින්ටන්, 2022. [AP Photo/Patrick Semansky]

“වසංගතයේ ආර්ථික කැළැල්, ලොව පුරා සිදුවන ගැටුම් සහ ගෝලීය පොලී අනුපාත හදිසියේ ඉහළ යාම” මගින් අඩු ආදායම්ලාභී රටවලට දැඩි ලෙස පහර වැදී ඇති බව මෙම මස මුලදී එය පළ කළ සටහනක සඳහන් විය.

නමුත් මෙය විසින් ඇති කරන දුප්පත්කම, කුසගින්න සහ දුක්ඛිතභාවයේ තවත් පැත්තක් තිබේ. ප්‍රතිලාභ නෙලා ගැන්මේ යෙදෙන මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය යෝධ වැකුම් ක්ලීනරයක් මෙන්  මුදල් උරා ගනී.

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට අනුව, “මධ්‍යස්ථය වන  (median) අඩු ආදායම්ලාභී රටක්, වසර 10කට පෙර ණය සේවා සඳහා විදේශීය ණය හිමියන්ට ගෙවූ තම ආදායමේ කොටස මෙන් දෙගුණයක්  — වසර 10කට පෙර සියයට 6 සිට, 2023 අවසානයේ සියයට 14 ක් පමණ වන —  වියදම් කරයි ”

සමහර රටවල් සඳහා මෙම අනුපාතය සියයට 25 දක්වා ඉහළ අගයක් ගනී. මෙම වසර ආරම්භයේදී ලෝක බැංකුව වාර්තා කළේ අඩු ආදායම්ලාභී රටවල් සහ ඇතැම් මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවල් සඳහා වන මුළු ණය සේවාව, දේශීය ණය ආපසු ගෙවීම සමඟ එක්ව ගත් කල ඩොලර් බිලියන 185ක් ලෙස ගණන් බලා ඇති බවයි.

“මෙම අගය, සාමාන්‍යයෙන්, සෞඛ්‍ය, අධ්‍යාපනය සහ යටිතල පහසුකම් සඳහා ඔවුන්ගේ ඒකාබද්ධ රාජ්‍ය වියදම්වලට වඩා ඉහළ අගයක්” බව එය සඳහන් කරයි.

දශක හතරක් තුළ පැවති ඉහළම මට්ටමට  ඔසවා ඇති පොලී අනුපාත මගින්  සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට ඇති විනාශකාරී බලපෑම පෙන්නුම් කරන වාර්තාවක් පසුගිය දෙසැම්බරයේ ලෝක බැංකුව නිකුත් කළේය. ඔවුන්, 2022 දී ඔවුන්ගේ ණය ගෙවීම සඳහා වාර්තාමය වන ඩොලර් බිලියන 443.5 ක් වියදම් කළහ. අඩු ආදායම්ලාභී රටවල්වලින් සියයට 60ක් පමණ ඉහළ අවදානම් සහිත ණය පීඩන තත්වයක  හෝ ඊට ආසන්නව සිටින බව එය සොයා ගත්තේය.

පෙර වසර තුන තුළ, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ස්වෛරී නය පැහැර හැරීම් 18 ක් සිදුවී ඇති අතර, එය පෙර දශක දෙක තුළ වාර්තා වූ සංඛ්‍යාවට වඩා වැඩි ය.

පසුගිය ඔක්තෝබරයේ ඔක්ස්ෆෑම් ජාත්‍යන්තර ආධාර ඒජන්සිය වාර්තා කළේ, බිලියන 2.4ක ජනතාවක් වෙසෙන ලෝකයේ දුප්පත්ම රටවලින් සියයට 57කට, ඉදිරි වසර පහ තුළ මුලු ඩොලර් බිලියන 229කින් රාජ්‍ය  වියදම් කපා හැරීමට සිදුවනු ඇති බවයි.

“ අද දින දුප්පත්ම රටවල්, ධනවත් ණය හිමියන්ට ණය ආපසු ගෙවීම සදහා සෞඛ්‍ය සේවයට වඩා හතර ගුණයක් වියදම් කරද්දී”, වර්තමානය සහ 2029 අතර, ණය සහ පොලී ගෙවීම සඳහා සෑම දිනකම ඩොලර් මිලියන 500ක් ගෙවීමට අඩු සහ මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවලට බල කෙරී ඇත.

නය අර්බුදය පිලිබඳ ඔවුන්ගේ වාර්තා තුල, එය සමනය කිරීම අරමුනු කර ගෙන ඇතැයි කියා සිටින මුලපිරීම් වෙත ඇඟිල්ල දිගු කරමින් ඒවා ඉහළ නංවන ලෙස IMF සහ ලෝක බැංකුව ඉල්ලා සිටියි. ද්‍රවශීලතා අභියෝගයන්ට මුහුණ දෙන රටවලට උපකාර කිරීමට දැන් කාලය එළඹ ඇති බව IMF සිය නවතම බ්ලොග් අඩවියේ සඳහන් කර ඇත.

එවැනි ඇමතුම් අතීතයේ දී සිදු කර ඇති නමුත් IMF කිසි විටෙකත් අර්බුදය නරක අතට හැරීමට හේතුව සහ එහි විවිධ මුලපිරීම් එතරම් සීමිත වන්නේ මන්දැයි පැහැදිලි නොකරයි.

ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔක්ස්ෆෑම් පෙන්වා දී ඇති පරිදි, අර්බුදයට විසඳුමක් ලබා දෙනවාට වඩා, IMF සහ ලෝක බැංකුව යන දෙකම එය උග්‍ර කිරීමට කටයුතු කරයි.

පසුගිය වසරේ මොරොක්කෝවේ මරකෙෂ් (Marrakech) හි පැවති සංවිධාන දෙකේ රැස්වීමකට ආසන්නයේ නිකුත් කරන ලද වාර්තාව පිළිබඳ අදහස් දැක්වීමකදී, ජාත්‍යන්තර අන්තර්කාලීන විධායක අධ්‍යක්ෂ අමිතාබ් බෙහාර් මෙසේ පැවසීය: “ දශක ගණනාවකට පසු පළමු වතාවට ලෝක බැංකුව සහ IMF, එම පැරණි අසාර්ථක පණිවිඩයම  සමඟ අප්‍රිකාවට ආපසු පැමිණ ඇත : ඔබේ වියදම් කපා දමන්න, රාජ්‍ය සේවකයින් නෙරපන්න, විශාල මිනිස් පිරිවැය නොතකා ඔබේ ණය ගෙවන්න.” 

ඔක්ස්ෆෑම් විශ්ලේෂණයට අනුව, ණය ගෙවීම සඳහා බිමක් සකසා ගැනීම සදහා යන මැයෙන්, අඩු ආදායම්ලාභී රටවල් සමඟ ගිවිස ගත් ණය වැඩසටහන් 27ක්,  ඇත්ත වශයෙන්ම වැඩි කප්පාදුවක් සඳහා වූ ධූම කඩතුරාවක් විය. මක්නිසාද යත්, “IMF විසින් සමාජ සේවා සඳහා වියදම් කිරීමට ආන්ඩු දිරිමත් කරන ලද සෑම ඩොලර් 1ක් සඳහාම, කප්පාදු පියවරයන් හරහා ඊට වඩා හය ගුණයක් කපා හරින ලෙස ඔවුන්ට පවසා තිබීම හේතුවෙනි.

“ දුප්පත් රටවලට, වියදම් කපා හැරීමේ, අසමානතාවයේ සහ දුක් වේදනාවේ හාමත් පරිභෝජන රටාවක් සදහා IMF, බලකරයි,” බෙහාර් පැවසීය.

කෙසේ වෙතත්, ගෝලීය ආයතන හෙළා දකින අතරම – ඔවුන් ආධාර ආයතනවලට වඩා මූල්‍ය වැම්පයරයන් වේ – ඔහු ඔක්ස්ෆෑම්හි  බංකොලොත් ප්‍රතිසංස්කරණවාදී  ඉදිරිදර්ශනය හෙළිදරව් කළේ, “රටවල් අතර පුලුල් වන අසමානතාවයේ රැල්ල ආපසු හැරවීම සදහා  ඔවුන්ට සැබෑ ලෙසම වෙනස් විය හැකි බව පෙන්වීම පිනිස ” ඔවුන් වෙත ආයාචනා කිරීමෙනි.

මෙම සමනය කිරීමේ පූචානම් කතා පිරිනමනු ලබන්නේ කිසියම් දැනුම පිළිබඳ අඩුපාඩුවක් නිසා නොවේ – ඔක්ස්ෆෑම් සහ අනෙකුත් එවැනි සංවිධානවල සියලුම වාර්තා මගින් ඒ බව පැහැදිලි කෙරේ- නමුත් අවසාන විග්‍රහයේ දී, ධනේශ්වර දේපල සම්බන්ධතා වල ආරක්ෂාව මත පදනම් වන ඔවුන්ගේ පන්ති ආස්ථානය නිසා ය.

සරණාගතයින් ඇමරිකාවේ ලේ “විෂ” කරන බව පවසමින් ඔහුගේ ෆැසිස්ට් ව්‍යාපාරය ගොඩනැගීම සඳහා ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් ගසාකන සරණාගත අර්බුදය පිළිබඳ සැලකිය යුතු දත්ත කිහිපයක් ද ඔක්ස්ෆෑම් විසින් සපයා ඇත.

නිව් යෝර්ක් නගරය කරා පැමිණෙන සරණාගතයින් ගමනාරම්භ කරන රට වලින් ඉහළම රටවල් දහය, වසරකට ඩොලර් බිලියන 82 ක්  තරම් සුවිශාල මුදලක් විදේශ ණය හිමියන් හට රාජ්‍ය ණය සහ පොලී ලෙස ගෙවන බව එහි සඳහන් විය. මෙකී ණය හිමියන්ගෙන් බොහොමයක්, ට්‍රම්ප්, ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය හා  සමග දේශපාලන නියෝජිතයෙකු වන, එක්සත් ජනපද බැංකු, හෙජ් අරමුදල් සහ අනෙකුත් මූල්‍ය ආයතන වේ.

“මුදල් නැති නිසා” ණය සහ සාගිනි අර්බුදය විසඳිය නොහැක යන ඕනෑම අදහසක් විශාල බොරුවකට අඩු දෙයක් නොවේ..

ජූනි මාසයේ ප්‍රධාන බලවතුන්ගේ G7 රැස්වීම ආසන්නයේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද විශ්ලේෂනයේ ඔක්ස්ෆෑම් පැවසුවේ G7 මිලිටරි වියදම්වලින් හුදෙක් සියයට 3ක් පමණක් ගැඹුරු වන ගෝලීය ආහාර හා නය අර්බුදය විසඳීමට උපකාරී වනු ඇති බවයි.

ගෝලීය කුසගින්න තුරන් කිරීම සඳහා වාර්ෂිකව ඩොලර් බිලියන 31.7 ක් අවශ්‍ය වන අතර අතිරේකව වසරකට ඩොලර් බිලියන 4 ක් අවශ්‍ය වේ. එවැනි වියදම් G7 බලවතුන්ගේ මුළු මිලිටරි අයවැයෙන් සියයට 2.9ක් පමනක් වනු ඇත.

ඔක්ස්ෆෑම් හි අසමානතා ප්‍රතිපත්තියේ ප්‍රධානී මැක්ස් ලෝසන් මෙසේ පැවසීය: “අද දින  යුද්ධයට අරමුදල් සැපයීම සඳහා රජයන් ඔවුන්ගේ සාක්කු ගැඹුරු බව  (ඇති තරම් මුදල් ඇති බව) සොයා ගනිමින් ඇත, නමුත් කුසගින්න නැවැත්වීම සම්බන්ධ කාරණාවේදී  ඔවුන් සැණෙකින් බංකොලොත් වෙයි.”

ප්‍රධාන බලවතුන්ට , ඔවුන්ගේ යුද වියදම්වලින් සමහරක් සමාජ හා මානුෂීය අවශ්‍යතා වෙත හරවා යැවීමට ආයාචනා කිරීම, IMF සහ ලෝක බැංකුව වැනි ගෝලීය ධනවාදයේ ආයතනවලට ඔවුන්ගේ ගමන් මාවත වෙනස් කරන ලෙස ආයාචනා කිරීම තරම්ම නිෂ්ඵල ය.

මක්නිසාද යත්, මෙම ධාවකයන් බිඳවැටීමක් කරා ශීඝ්‍රව‍ ධාවනය වන ධනේශ්වර පද්ධතියේ වෛෂයික අර්බුදය තුල මුල් බැස ඇති නිසා වේ. දේශපාලන හා ආර්ථික ජීවිතයේ මෙම වෛෂයික සත්‍යය හඳුනාගෙන ක්‍රියා කළ යුතුය.

දිළිඳු රටවල ජනතාවගේ ලේ උරා බොන එම මූල්‍ය බලවතුන් විසින්ම, දියුනු රටවල කම්කරු පන්තියට එරෙහි ප්‍රහාර – සමාජ තත්වයන්ට එරෙහිව නොනවතින ප්‍රහාරය සහ  කම්කරු පන්තිය මිලිටරි වියදම් සඳහා ගෙවිය යුතු බවට කෙරෙන බල කිරීම මෙහෙයවයි.

ධනවාදයේ අර්බුදය, වත්මන් බල අධිකාරීන්  විසින් විසඳිය නො හැකි වනවාක් මෙන්ම, ජාත්‍යන්තර සමාජවාදය සඳහා වන එක්සත් අරගලය තුල – දියුනු රටවල හා  දුප්පත් රටවල එකසේ –  කම්කරු පන්තිය එක්සත් කිරීම මගින් පමනක්ම විසදිය හැකි වේ.

මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය දුප්පත් රටවල ජීවනාලිය උරා බොයි Read More »

Stf

The underworld, the fraud called ‘Operation Justice’, and public security

By Nandana Nannetti.

“If they don’t stop drug trafficking, we have to go find them. If there is a conflict, they will have to be killed,” Public Security Minister Tiran Alas reiterated in a meeting held in Jaffna about the operation of Justice, the operation which the government claims to have launched against illegal drugs and the underworld. As a step to intensify and continue to inflict state terror on the oppressed public, the Inspector General of Police released 20 more special police battalions on 20th March, claiming to be for suppressing the underworld, and said that the underworld would be “ended” in a few months.

Stf
Deploying of 20 Special Police battalions on March 20, 2024 Image Courtesy of NewsWire

Referring to two shooting incidents reported in Pitigala and Ambalangoda on the night of 11th March, in which four people lost their lives and six others were injured; IGP Deshabandu Tennakoon said the same thing in a different manner when he announced that they (the Police) “will act to response in such a language that is comprehensible to the people involved in such acts.” He made this announcement while addressing an event in Ambalangoda.  

By the time the Sri Lankan Inspector General of Police made the aforementioned statement, a suspect arrested by the Peliyagoda police the on previous day had already been shot dead. The said suspect was arrested on 10th March by the Hambegamuwa Police as a suspect in connection with the killing of a monk named Dhammarathana in Kalapaluwawe on 24th January. He was handed over to the Peliyagoda Police. According to the Peliyagoda Police, the suspect, Kalhara Dilshan of Aranagamwila, Polonnaruwa, has served in the Army Commando Force. The Peliyagoda police took him to the Lihiniya Canal area at Attanagalla, Urapola on the next day and shot him dead at around 11 pm. Newspaper “The island“ reported that, this man, who was handcuffed and taken under the protection of an armed police battalion was shot when he tried to run away, pushing a police officer to a precipice.

Thus, as the above announcements make clear, the “Operation Justice,“ is a government terror campaign that allows the police to use force up to the point of extra judicial killing of people in violation of basic human rights and existing laws. 

What launched as a police operation on 17th December last year, was expanded to involve the Army too by 11th March. By the time, according to the police reports, there had been 68,931 raids across the country, and 68,577 suspects and, illicit drugs worth 850 million Rupees were arrested. This number includes many innocent people who were arrested on bogus charges. According to police reports, property worth Rs 720 million was seized by the Illegal Assets Unit. The reader should not be misled by these numbers because the so-called operation does not reach the big businessmen who run the illegal drug trade. 

There is no record of Operation Justice controlling the illicit drug trade. But the operation has been extended from catching people for sexual harassments in public transport and then to rounding up beggars. One example of the nature of their ‘justice’ is reported on 26th February. One Madawalage Newton, a 69 year mason of Pagoda, Nugegoda, was arrested while waiting for his colleague in his way to work. He was arrested at the Nugegoda railway station in a police operation against “begging, by obstructing traffic”, although he confirmed his identity by showing his national identity card. Nine others were arrested with him and produced to court and then he was sent to a detention center for beggers, and then to the Magazine Prison. Relatives of Newton told the media that the prison informed the family that this elderly man, suffering from a chest pain, died at 1.30 pm on the 7th March. These incidents testify that the goal of the so-called Operation Justice is to suppress the poor and spread state terror in the society by deploying armed forces everywhere to quell the sparks of a public revolt.

In launching the operation, Public Security Minister Alas said that the justice operation in illegal drug raids will not target those who use or import drugs, but those who sell them. Regarding the launch of the operation on December 17, the minister has said on several occasions that his goal is to eliminate the drug retailers because when the drug sellers are gone, the drug users and the importers of drugs will not be able to achieve their goals. This statement is aimed at the poor people in villages and cities who are motivated to involve with illicit drug trade, because they have no other means to earn a living. On February 12, the Inspector General of Police addressed a community police committee meeting in Kalutara and said that he had received a report that “when one of the housemates was caught, the second one went to work”. He described how to continue the operation, “If someone in this business is caught and jailed, if there is a group who bought drugs from him, follow up and find who supplies them now.” If one person in the house is arrested and another person in the same house steps forward to accept the danger, it means that they are involved in serious problems of livelihood. That’s the very reason, why the drug dealers can use them one after the other.

An audio tape, said to be of a conversation between a powerful underworld officer and a police officer has recently become viral. “Do your duty as a policeman. You must do it because it is your duty. It doesn’t matter if a few drug sellers are caught and prosecuted. Don’t try to stop our business,” he said to the officer. The Public Security Minister’s plan fits exactly into this proposal.

Inquired at a media briefing announcing the expansion of the operation, about the public perception that the Operation Justice violates human rights, a police spokesperson denied it. He cited the fact that no one has filed a human rights case against the operation so far. Prosecution requires evidence. As the Police Media Spokesperson knows very well, the police conduct the operation without leaving any evidence for the victim, moving very similar to the underworld. Public complaints are ignored by the higher ups of the police. No one in their right mind would believe that the police, one of the most corrupt institutions in the country, would do justice.

The experiences exposing the hypocritical statement of the police spokesman are numerous. On January 20th, a 22-year-old innocent youth Mindika Aluthgamage was shot dead at a mobile phone shop named Three Star at Telijjawila, Matara. The owner of the shop is a young man named Dilshan Madusankha. Dilshan publicly presented facts about this crime committed by the police. He explained that the assassins came to kill him had mistakenly shot his friend when he was away. He pointed out the reasons. On August 24, 2020, Malimbada police arrested him for stealing money from a Telijjawila liquor store. The police tortured him severely and further scrutiny of the CCTV footage confirmed his innocence. The young man suffered physical disabilities. Even though the mother of the youth complained to all relevant places including the Police Commission, there was no relief. The fundamental rights case 68/2021 which they have filed has been assigned to the Supreme Court and scheduled to be taken up again on February 16. Dilshan said, he received death threats from the police to stop the legal activities and he declared through his facebook account and other media that there is no one to kill him except the police.

The most recent incident was on March 2, when a suspended police sergeant and a social media activist, Nimal Jayasekara, residing at Walakumbura Attham Niwasa in Nagoda, Galle, a whistleblower exposing police corruption, was stormed and shot with a T56, and robbed of his tab computer and mobile phone. He alleges that this was done by the Sri Lanka Police. He challenges the police to arrest the relevant weapon, persons and motorcycle, if they claim they are not involved.

Police Sergeant Nimal Jayasekara’s revelation

It should not be overlooked that many underworld shooters and organized criminals are people with connections to the military or police. The main shooter of the gang that killed five people in Tangalle on December 21 was an ex-navy soldier. On February 17, at Ambalangoda, the gunman who was arrested in an attempt to kill a person was a soldier from the Kilinochchi army camp. An officer of the same camp, who got the contract and directed the soldier, was also arrested.

The threat to social life from the underworld is highlighted by the police in order to suppress public opposition to the actions of the police such as extrajudicial killings, filing false cases, terrorizing social life, etc. The very existence of the police, a tool of the capitalist class hostile to the oppressed people, is a threat to public freedom. It is no secret that large-scale illegal businesses cannot be sustained without the support of the police and the government at a high level. From this point of view, it is clear that, the public has lost their rights for a fearless peaceful life because of the underworld and the police; both being the arms of the capitalist society.

One example of the nature of the control that the police is maintaining on the lives of the common people, is what the Hikkaduwa police did to Gange Nishad Kumara, a 42-year-old resident of Tuduwegoda, Hikkaduwa, on March 14. Kumara is an oppressed fisherman He was arrested near his home, and the reason was not carrying his identity card with him. He was taken by force and asked to paint the police building. He was not released even though the family brought the identity card to the Police Station and confirmed his identity. The police have filed charges against him as a theft suspect because he did not finish the painting and got a lawyer to intervene on his behalf. The mission of so-called justice is to secure and develop this situation.

The “Global Initiative” says, “According to police data, crimes in 2022 (in Sri Lanka) increased by 60% monthly, and the number of petty crimes reported in January rose to 29,908 by the end of November from 1,676”. They pointed out in an article titled “The crime cost of Sri Lanka”, that, “economic stress has also generated an increase in illegal activities as measured by the Global Organized Crime Index.” Another proof is that homicides of all types rose from 273 in 2019 just before the economic crisis to 533 in 2022 at its peak.

Operation Justice did not control this tendency but exacerbated it. In the first 6 months of 2023, the number of shootings that was approximately 4 per month, has increased to 7 per month this year after Operation Justice was implemented.

The government is following the Philippine President Rodrigo Duterte’s “war on drugs” policy of 2016-2022, which has been used to suppress insurgencies. It killed between 7,000 and 12,000 poor Filipinos. Most of them were urban poor. A Human Rights Watch investigation found that the police were involved in falsifying evidence to justify extrajudicial killings.

The increase in usage of illicit drugs  and enhancement of crime is a global phenomenon. The United Nations Office on Drugs and Crime has reported that 296 million people have used drugs in 2021. According to the report, it is a 23% increase from before. In the past 10 years, the number of people with mental illnesses due to drug usage has risen by 45% to 39.5 million. The drug industry is one such large market. Former UN Secretary General Kofi Annan has stated that this industry is twice the size of the world car market.

The class rule of the top 10%, which swallows 76% of the world’s income, has created a market of 296 million consumers worldwide from the youth in the bottom 50%, who receive only 2% of it. No capitalist regime can save the people from this situation. As long as capitalism exists, only the criminals needed for the respective businesses will be supplied from the oppressed sections of the society as well as from the security forces.

The only class capable of countering the attack, the working class, should be independently mobilized against this self-enhancing crime-ring. Only they are capable of rallying the oppressed sections and launch a powerful counter-attack against the calamity prepared and implemented by the capitalist states in collaboration with the trillionaire drug mafia. We call upon the workers to build up their independent organizations, where different tendencies genuinely representing the interests of the working class are mobilized, to fight back this menace, to safeguard oppressed against conspiracies of the state and to organize protests including pickets, demonstrations, public meetings, and strikes, hence launching a movement culminating in a general strike to defend the lives of the workers and the oppressed.

[This article is a slightly modified version of the article originally published here in Sinhala on March 22, 2024]

The underworld, the fraud called ‘Operation Justice’, and public security Read More »

Stf

පාතාලය, යුක්තියේ මෙහෙයුම නම් මගඩිය හා මහජන ආරක්ෂාව

නන්දන නන්නෙත්ති විසිනි.

කුඩු ජාවාරම “නැවැත්තුවේ නැති වුනොත් අපට සිද්ධ වෙනවා ඒ අය හොයාගෙන යන්න. ගැටුමක් ඇති වුනොත් ඒගොල්ලන්ට මැරුම්කන්න වෙනවා,“යැයි  ආන්ඩුව නීති වරෝධී මත් ද්‍රව්‍ය හා පාතාලයට එරෙහිව යැයි දියත් කර ඇති යුක්තියේ මෙහෙයුමේ ක්‍රියාකාරීත්වය ගැන පසු ගිය සෙනසුරාදා යාපනයේ දී පැවති රැස්වීමක දී මහජන ආරක්ෂක ඇමති ටිරාන් අලස් යලි ප්‍රකාශ කලේ ය.  රාජ්‍ය භීෂනය පීඩිත මහජනයා මත දිගේලී කිරීම තීව්‍ර කිරීමේ හා අඛන්ඩව පවත්වා ගෙන යාමේ  පියවරක් ලෙස 20 දා පාතාලය මර්දනය කිරීමට යැයි කියමින් තවත් පොලිස් විශේෂ බලඇනි 20 ක් මුදා හරිමින් පොලිස්පති කීවේ මාස කිහිපයකින් පාතාලය “අවසන් කරන” බවයි.  

Stf
2024 මාර්තු 20 විශේෂ පොලිස් බල ඇනි 20 ක් මුදා හැරීම Image Courtesy of NewsWire

පසු ගිය 11 දා රාත්‍රි පිටිගල සහ අම්බලන්ගොඩ ස්ථාන දෙකක දී වාර්තා වූ, සිව් දෙනෙකුගේ ජීවිත අහිමි කල හා තවත් හයදෙනෙකුට තුවාල සිදු කල, වෙඩි තැබීම් සිද්ධි දෙක පිලිබඳ සඳහන් කරමින් පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් ද ඇමතිවරයා කී දෙය තවත් ආකාරයකින් අම්බලන්ගොඩ දී ප්‍රකාශයට පත් කර තිබිනි. “ඒ වගේ ක්‍රියාවල නිරත වන පිරිස්වලට තේරෙන භාෂාවෙන් ම පිලිතුරු දෙන්න අපි ක්‍රියා කරනවා“ යි ඔහු කී ය. 

ශ්‍රී ලංකා පොලිස්පති පෙර සදහන් ප්‍රකාශ කරන අවස්ථාව වන විටත්, ඊට පෙර දින පෑලියගොඩ පොලිසිය අත් අඩංගුවට ගත් සැකකරුවකු වෙඩි තබා ඝාතනය කර තිබිනි. ජනවාරි 24 දින කලපලුවාවේ ධම්මරතන නම් භික්ෂුව ඝාතනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් සැකකරුවෙකු ලෙස හම්බෙගමුව පොලිසිය විසින් 10 දා අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ මෙම සැකකරුවා පෑලියගොඩ පොලිසියට බාර දෙන ලදී. සැකකරු යුද හමුදා කොමාන්ඩෝ බලකායේ සේවය කර ඇති පොලොන්නරුව අරනගම්විල පදිංචි කල්හාර දිල්ශාන් නමැති දරුනු අපරාධකාරයෙකියි පොලිසිය කියයි. පෑලියගොඩ පොලිසිය පසු දින රාත්‍රී 11ට පමන අන්තනගල්ල, ඌරාපොල ලිහිනියා ඇල ප්‍රදේශයට ඔහු රැගෙන ගොස් ඩෙඩි තබා මරා දැමුවේ ය. මාංචු දමා සන්නද්ධ පොලිස් බලකායක ආරක්ෂාව යටතේ ගෙන ගිය මේ පුද්ගලයා “පොලිස් නිලධාරියෙකු හෙලකට තල්ලු කර දමා පලා යාමට තැත් කරද්දී වෙඩි තැබූ” බව දිවයින වාර්තා කර ඇත. 

මේ අනුව, ඉහත නිවේදනවලින් පැහැදිලි වන පරිදි, යුක්තියේ මෙහෙයුම යනු අධිකරන ක්‍රියා පටිපාටියට පිටින්, පිලිගත් මිනිස් අයිතිවාසිකම් හා පවතින නීති උල්ලංඝනය කරමින් මිනිසුන් ඝාතනය කිරීම දක්වා බලය පාවිච්චි කිරීමට පොලිසියට අවසර දෙන ආන්ඩුවේ ත්‍රස්ත ව්‍යාපාරයකි.  

ගිය වසරේ දෙසැම්බර් 17 දින සිට පොලිස් මෙහෙයුමක් ලෙස දියත් වූ මෙහෙයුම, මෙම මාර්තු 11 සිට පුලුල් කරමින් යුද හමුදාව ද ඒ සඳහා යොදා ගැනීමට තීන්දු කෙරුනි. ඒ වන විට රට පුරා වැටලීම් 68,931ක් සිදු කර රුපියල් කෝටි 85ක මත් ද්‍රව්‍ය සහ විවිධ වැරදි සම්බන්ධ සැකකරුවන් 68,577ක් අත් අඩංගුවට ගත් බව පොලිසිය වාර්තා කර තිබිනි. බොරු චෝදනා මත අත්අඩංගුවට ගත් බොහෝ අහිංසකයින් මීට ඇතුලත් ය. පොලිස් වාර්තා අනුව රුපියල් කෝටි 72 ක දේපල නීතිවිරෝධී වත්කම් ඒකකය මගින් අත් අඩංගුවට ගෙන පැවතිනි. තහනම් මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම පවත්වාගෙන යන මහා ව්‍යාපාරිකයන්ට ඊනියා මෙහෙයුම ලඟා නො වන නිසා මෙම සංඛ්‍යාවලින් පාඨකයා මුලාවට පත් නො විය යුතු ය. 

යුක්තියේ මෙහෙයුම මගින් තහනම් මත්ද්‍රව්‍ය ව්‍යාපාරය පාලනය කල බවට වාර්තාවක් නැත. නමුත් මෙහෙයුම බස් රථ තුල කාන්තාවන්ට ලිංගික හිරිහැර කරන පුද්ගලයන් සෙවීමේ සිට යාචකයන් අත් අඩංගුවට ගැනීම දක්වා දිගු කර ඇත. පෙබරවාරී 26දා, නුගේගොඩ, පාගොඩ පදිංචිව සිටි 69 හැවිරිදි මඩවලගේ නිව්ටන් නමැති මේසන්වරයකු වැඩට යාමට සිය සගයා එන තෙක් නුගේගොඩ දුම්රිය ස්ථානයේ බලා සිටිය දි, “රථවාහනවලට බාධා වන පරිදි සිඟමන් යැදීම” ට එරෙහි පොලිස් මෙහෙයුමක දී අත් අඩංගුවට ගැනීම යුක්තියේ ස්වභාවය පිලිබද නිදසුනකි. ඔහු හැඳුනුම්පත පෙන්වා තම අනන්‍යතාව තහවුරු කලත් පොලිසිය තවත් 9 දෙනෙකු සමග ඔහු ද අත් අඩංගුවට ගෙන උසාවියට ඉදිරිපත් කර යාචකයින් රඳවා සිටින මධ්‍යස්ථානයකටත් පසුව මැගසින් බන්ධනාගාරයටත් යවන ලදී. පපුවේ අමාරුවකින් පෙලුනු මේ වයෝවෘධ මිනිසා 7දා රාත්‍රී 1.30ට පමන මිය ගිය බව බන්ධනාගාරයෙන් පවුලේ අයට දන්වා ඇතැයි නිව්ටන්ගේ ඥාතීහු මාධ්‍යයට පැවසූහ. කැකෑරෙන මහජන වික්ෂෝපය තෙරපා සිටීම සඳාහා සෑම තැනකම සන්නද්ධ බලකායන් මෙහෙයවමින් දුප්පතුන් මැඩ තබා ගැනීම හා සමාජය තුල රාජ්‍ය භීෂනය පැතිර වීම ඊනියා යුක්තියේ මෙහෙයුමේ ඉලක්කය වන බවට මේවා සාක්ෂි ය.  

නීති විරෝධී මත් කුඩු වැටලීම් සම්බන්ධයෙන් යුක්තියේ මෙහෙයුම කුඩු භාවිත කරන හෝ ගෙන්වන අය නො ව අලෙවි කරන පුද්ගලයන් එල්ල කර ගන්නා බව මහජන ආරක්ෂක ඇමති  අලස් මෙහෙයුම දියත් කරමින් කියා සිටියේ ය.  දෙසැමිබර් 17 මෙහෙයුම දියත් කිරීම ගැන අවස්ථා ගනනක දී ම ඇමතිවරයා කියා සිටියේ කුඩු විකුනන අය නැති වූ විට බොන අයටත් ගෙන්වන අයටත් සිය අරමුනු ඉටු කර ගැනීමට ඉඩ නැති වන නිසා තම ඉලක්කය කුඩු විකුනන අය නැති කිරීම බව ය. මේ ප්‍රකාශය එල්ල කෙරෙන්නේ ගම් හා නගරවල ජීවනෝපායයට අන් මඟක් නැති නිසා මෙවන් ක්‍රියාවන්ට පෙලඹෙන දුගීන් වෙත ය. පෙබරවාරි 12දා පොලිස්පති කලුතර දී ප්‍රජා පොලිසි කමිටු රැස්වීමක් අමතමින් “ගෙදර කෙනෙක් අහුවෙනකොට දෙවෙනියා වැඩේට බැස්සා කියා“ වාරතාවක් ලැබී ඇති බව කී ය. “මේ ව්‍යාපාරයේ කෙනෙක් අල්ලං ගියාම එයා හිරගත වුනාම එයාගෙන් කුඩු ගත් කොට්ටාශයක් ඉන්නවා නම් ඒ අය කාගෙන්ද දැන් ගන්නේ කියා හොයා“ දිගටම මෙහෙයුම සිදු කරන හැටි ඔහු විස්තර කලේ ය. ගෙදර කෙනෙක් අත් අඩංගුවට ගත් විට එම අනතුර බාර ගැනීමට එම ගෙදරම තවෙකෙකු ඉදිරිපත් වනවා නම් එහි තේරුම එතැන ජීවනෝපාය පිලිබඳ බරපතල ප්‍රශ්න ඇති බව ය. කුඩු ව්‍යාපාරිකයන්ට එකෙකුට පසු එකෙක් ලෙස ඔවුන් යොදා ගත හැකි වන්නේ ඒ නිසා ය. 

ප්‍රබල පාතාලයෙකු පොලිස් නිලධාරියෙකු සමග කල සංවාදයක් යැයි කියන හඬ පටයක් මෑත දී මාධ්‍ය හරහා ප්‍රසිද්ධ විය. “පොලිසිය හැටියට ඔබේ රාජකාරිය කරන්න. රාජකාරිය නිසා එය ඔබ කල යුතු ය. කුඩු විකුනන කීපදෙනෙකු අල්ලා නඩු දැමුවාට කමක් නැත. අපේ බිස්නස් නතර කරන්නට උත්සාහ නො කරන්න.“ යි ඔහු නිලධාරියාට කී ය. මහජන ආරක්ෂක ඇමතිගේ සැලැස්ම හරියටම මේ යෝජනාවට ගැලපේ. 

මෙහෙයුම පුලුල් කිරීම ගැන නිවේදනය කල මාධ්‍ය සාකච්චාවක දී යුක්තිය මානව හිමිකම් උල්ලංගනය කරන්නේ ය යන මහජන අවබෝධය ගැන විමසන ලදුව, පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක එය ප්‍රතික්ෂේප කලේ ය. ඔහු ඊට සාක්ෂි ලෙස ගෙන හැර පෑවේ මේ දක්වා කිසිවෙක් මෙහෙයුමට එරෙහිව මානව හිමිකම් නඩුවක් පවරා නැත යන්න ය. නඩු කීමට සාක්ෂි අවශ්‍ය ය. පොලිස් මාධ්‍ය ප්‍රකාශකයා හොදින් ම දන්නා පරිදි පොලිසිය පාතාල ක්‍රියාවලට බෙහෙවින් සමාන ලෙස වින්දිතයාට වාසි සාක්ෂි ඉතුරු නොකරමින්ම ක්‍රියාන්විතය මෙහෙයවයි. පොලිසියේ ඉහල තැන් වලින් මහජන පැමිනිලි නො තකා හැරේ. රටේ දූෂිත ම ආයතනයක් වන පොලිසිය යුක්තිය ඉටු කරනු ඇතැයි සිහි බුද්ධිය ඇති කිසිවෙකු විශ්වාස කරනු නැත. 

පොලිස් ප්‍රකාශකගේ කුහක ප්‍රකාශයේ පල්ල යන අත්දැකීම් අපමන ය. ජනවාරී 20 දා මාතර තෙලිජ්ජවිල ත්‍රී ස්ටාර් නම් ජංගමදුරකථන අලෙවිසැලක දී මින්දික අලුත්ගමගේ නැමැති 22 හැවිරිදි අහිංසක තරුනයා ඩෙඩි තබා ඝාතනය කිරිම එවන් එක් සිද්ධියකි. වෙලදසැලේ හිමිකරු ඩිල්ෂාන් මදුසංඛ නමැති තරුනයෙකි. මෙය පොලිසිය විසින් කරන ලද අපරාධයක් බවට ඩිල්ෂාන් ප්‍රසිද්ධියේ කරුනු ඉදිරිපත් කලේ ය. තමන් බැහැරට ගිය අවස්ථාවේ තමන් ඝාතනය කිරීමට පැමිනි ඝාතකයන් වැරදී තම මිත්‍රයාට වෙඩි තබා ඇති බව ඔහු පැහැදිලි කලේ ය. ඊට හේතු ඔහු පෙන්වා දුන්නේ ය. 2020 අගෝස්තු 24 දින මාලිම්බඩ පොලිසිය තෙලිජ්ජවිල මත්පැන් අලෙවිසැලක මුදල් සොරකම් කලේ ය යි ඔහු අත්අඩංගුවට ගන්නා ලදී. පොලිසිය ඔහුට දරුනු වද හිංසා දුන් අතර ඔහු නිර්දෝෂී බව සීසීටීවී දර්ශන වැඩි දුර පරික්ෂා කිරීමේ දී තහවුරු විය. තරුනයා ශාරීරික ආබාධයන්ට ගොදුරු විය. තරුනයාගේ මව පොලිස් කොමිසම ඇතුලු අදාල සියලු තැන්වලට පැමිනිලි කල ද කිසිදු සහනයක් නො වීය. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරනයේ පැවරූ 68/2021 මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුව පෙබරිවාරි 16දා නැවත විභාගයට ගැනීමට නියමිතව තිබිනි. මේ කටයුතු නතර කරන ලෙස තමන්ට පොලිසියෙන් ජීවිත තර්ජන එල්ල වූ බවත් පොලිසිය හැර තමන් මරා දැමීමට කිසිවෙකු නැති බවත් ඩිල්ෂාන් මාධ්‍ය හා සිය ෆේස්බුක් ගිනුම හරහා කියා සිටියේ ය.

මෑත ම සිද්ධිය මාර්තු 2 දින ගාල්ල, නාගොඩ, වලකුඹුර අත්තම් නිවාසවල පදිංචි වැඩ තහනම් වූ පොලිස් සැරයන්වරයෙකු හා පොලිසියේ දූෂන හෙලිදරව් කල සමාජ මාධ්‍ය ක්‍රියාකාරියකු වන නිමල් ජයසේකරගේ නිවසට කඩා වැදී ටී 56න් වෙඩි තබා, ඔහුගේ ටැබ් පරිඝනකය හා ජංගම දුරකථනය කොල්ල කෑමයි. ඔහු චෝදනා කරන්නේ මෙය ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය සිදු කල බවයි. එසේ නැති නම් අදාල අවිය, පුද්ගලයන් හා පැමිනි මෝටර් සයිකලය අත් අඩංගුවට ගෙන පෙන්වන ලෙස ඔහු පොලිසියට අභියෝග කරයි.  

පොලිස් සැරයන් නිමල් ජයසේකරගේ හෙලිදරව්ව

බොහෝ පාතාල වෙඩික්කරුවන් හා සංවිධානාත්මක අපරාධකාරයන් හමුදාවේ හෝ පොලිසියේ සම්බන්ධයක් සහිත පුද්ගලයන් බව මෙහිදී නො තකා සිටිය යුතු නැත. දෙසැම්බර් 21 තංගල්ලේ දී පස්දෙනෙකු ඝාතනය කල කල්ලියේ ප්‍රධාන වෙඩික්කරු හිටපු නාවික හමුදා සෙබලෙකි. පෙබරවාරී 17 අම්බලංගොඩ පුද්ගලයකු ඝාතනය කිරිම සඳහා උත්සාහ කිරීමේ දී අත්අඩංගුවට පත් තුවක්කුකරු කිලිනොච්චි යුධ හමුදා කදවුරේ සිට පැමිනි සෙබලෙකි. ඔහු මෙහෙයවනු ලැබූ, කොන්ත්‍රාත්තුව ලබා ගත්, එම කඳවුරේම නිලධාරියෙකු ද අත් අඩංගුවට පත් විය.

පාතාලයෙන් සමාජ ජීවිතයට එල්ල වන තර්ජනය පොලිසිය විසින් හුවා දක්වනු ලබන්නේ, නීතියට පිටින් මිනී මැරීම, බොරු නඩු ඇටවීම, සමාජ ජීවිතය ත්‍රස්තයෙන් පරිපාලනය කිරීම යනාදී පොලිසියේ ක්‍රියාවන්ට එරෙහි ව එල්ලවන මහජන විරෝධය යටපත් කිරීමට ය. පීඩිත මහජනයාට හතුරු ධනපති පන්තියේ උපකරනයක් වන පොලිසියේ පැවැත් ම මහජන නිදහසට තර්ජනයකි. පොලිසියේ සහ රාජ්‍ය තන්ත්‍ර යේ ඉහල මට්ටමේ සහාය නැතිව මහා පරිමාන නීති විරෝධී ව්‍යාපාර පවත්වා ගෙන යා නො හැකි බව රහසක් නො වේ. මේ අංශයෙන් සැලකූ කල මහජනයාට බිය සැක නැති ජීවිතයක් අහිමි වී ඇත්තේ පාතාලය හා පොලිසිය යන ධනපති සමාජ අංශ දෙක ම නිසා ය.

පොලිසිය සාමාන්‍ය ජන ජීවිතය මත පවත්වා ගෙන යමින් තිබෙන පාලනයේ ස්වභාවය පිලිබද එක් නිදසුනකි, පසුගිය මාර්තු 14 දා හික්කඩුව පොලිසිය පීඩිත ධීවරයෙකු වන හික්කඩුවේ තුඩුවේගොඩ පදිංචි 42 හැවිරිදි ගංගේ නිශාද් කුමාරට සිදු කල හදිය. ඔහු සිය නිවස ආසන්නයේ දී අත්අඩංගුවට ගනු ලබන්නේ හැඳුනුම් පත ලග නො තිබීම නිසා ය. නමුත් ඔහු රැගෙන යනු ලබන්නේ බලහත්කාරයෙන් පොලිස් ගොඩනැගිල්ලේ තීන්ත ගාවා ගැනීමට ය. පවුලේ අය හැඳුනුම්පත රැගෙන ගොස් අනන්‍යතාව තහවුරු කලත් ඔහු නිදහස් නො කෙරින. තීන්ත ගෑම අවසන් නො කිරීමත්, තමන් වෙනුවෙන් නිතිඥයකු මැදිහත් කරවීමත් නිසා උරන වූ පොලිසිය සොරකමක සැක කරුවෙකු ලෙස ඔහුට එරෙහි චෝදනා ගොනු කර ඇත. ඊනියා යුක්තියේ මෙහෙයුම මෙම තත්වය සුරක්ෂිත කොට වර්ධනය කිරීම සඳහා ය.

“පොලිස් දත්තවලට අනුව 2022 වසරේ (ශ්‍රී ලංකාවේ) අපරාධ මාසිකව 60%න් ඉහල නැගුනු අතර සුලු අපරාධ කාන්ඩයේ ජනවාරී මාසයේ වාර්තා වූ 1,676 නොවැම්බර් අවසානය වන විට 29,908 දක්වා ඉහල ගිය බව සඳහන් කරන ග්ලෝබල් ඉනීෂියේටිව් (Global Initiative) ආයතනය, ශ්‍රී ලංකා අර්බුදයේ අපරාධ පිරිවැය (The crime cost of Sri Lanka) යන හිසින් ලියූ ලිපියකින් පෙන්වා දී ඇත්තේ, “ගෝලීය සංවිධානාත්මක අපරාධ දර්ශකය මඟින් මනිනු ලබන පරිදි ආර්ථික ආතතිය නීති විරෝධී ක්‍රියාකාරම්වල වැඩි වීමක් ද ජනනය කර ඇති,“ බවයි. සෑම වර්ගයේ ම මිනිස් ඝාතන 2019 ආර්ථික අර්බුදය ඉස්මත්තට එමින් තිබිය දී පැවති 273 සිට 2022 එහි උපරිම තුඩේ දී දී 533 දක්වා ඉහල නැඟ තිබීම තවත් සාක්ෂියකි. 

යුක්තියේ මෙහෙයුම මෙම ප්‍රවනතාව පාලනය කලා නොව උත්සන්න කලේ ය. 2023 මුල් මාස 6 තුල මාසයකට දල වශයෙන් 4 ක් වූ වෙඩි තබා ඝාතන කල සංඛ්‍යාව යුක්තියේ මෙහෙයුම ක්‍රියාත්මක කල මේ වසරේ දී මාසයකට 7 දක්වා ඉහල ගොස් ඇත.  

ආන්ඩුව අනුගමනය කරමින් සිටින්නේ කැරලි මර්දනයට උපයෝගී වූ බවට පිලිගත්, 2016 – 2022 පිලිපීන ජනාධිපති රොඩ්‍රිගෝ ඩුටර්ටේ ගෙන ගිය පිලිපීන “මත්ද්‍රව්‍ය වලට එරෙහි යුද්ධය” පිලිවෙතයි. එය පිලිපීන දුප්පතුන් 7000ත් 12,000 අතර සංඛ්‍යාවකට ඝාතනය කරනු ලැබිනි. ඉන් වැඩි දෙනා නාගරික දුගීහු වූහ. හියුමන් රයිට්ස් වොච් පර්යේෂනයකින් සොයා ගෙන ඇති පරිදි, පොලීසිය නීති විරෝධී ඝාතන සාධාරනීකරනය කිරීමට සාක්ෂ්‍ය ව්‍යාජනය කිරීමේ යෙදී සිටියහ.

තහනම් මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය හා අපරාධ වැඩි වීම ලෝක ප්‍රපංචයකි. 2021 වසර තුල මිලියන 296ක් මත් ද්‍රව්‍ය භාවිත කර ඇති බව එක්සත් ජාතීන්ගේ මත්ද්‍රව්‍ය හා අපරාධ සම්බන්ධ කාර්යාලය වාර්තා කර ඇත. එම වාර්තාවට අනුව එය පෙරට වඩා 23% වැඩි වීමකි. ගෙවී ගිය වසර 10 තුල මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය නිසා මානසික රෝග වැලඳුනු ගනන මිලියන 39.5 දක්වා 45%න් ඉහල නැගී ඇත. මත් ද්‍රව්‍ය කර්මාන්තය යනු මෙවන් මහා වෙලඳපොලක් ඇති එකකි. මෙම කර්මාන්තය ලෝක මෝටර් රථ වෙලඳපොල මෙන් දෙගුනයක් විශාල බව එක්සත් ජාතීන්ගේ හිටපු මහ ලේකම් කොෆී අන්නන් ප්‍රකාශ කර ඇත.

ලෝක ආදායමෙන් 76%ක් ගිල දමන ඉහල ආදායම්ලාභී 10% ක පන්ති පාලනය විසින්, ඉන් 2%ක් පමනක් ලබන පහල 50% තුල සිටින තරුනයන්ගෙන් ලොව පුරා මිලියන 296 ක පාරිභෝගිකයන් සහිත වෙලඳපොලක් නිර්මානය කර ඇත. කිසිදු ධනපති තන්ත්‍රයක් මේ තත්වයෙන් මහජනයා ගලවා ගැනීමෙහි ලා සමත් නො වන්නේ ය. සමාජයේ පීඩිත කොටස්වලින් මෙන් ම ආරක්ෂක අංශ තුලින් ද අදාල ව්‍යාපාර සඳහා අවශ්‍ය වන අපරාධකාරයන් සම්පාදනය කිරීම පමනක් ධනවාදය පවතින තාක් සිදු වනු ඇත.

කම්කරු මහජනතාව සෙසු පීඩිත ජනයා පෙලගස්වා ගනිමින් ධනවාදයට එරෙහි සමාජවාදී වැඩපිලිවෙලක් සඳහා සටන් කිරීමෙන් මෙපිට මහජනයාගේ සමාජ හා ප්‍රජාතන්ත්‍රීය අයිතීන් ආරක්ෂාව තහවරු වන්නේ නැත. ඒ සඳහා අත්‍යවශ්‍ය විප්ලවවාදී නායකත්වය ගොඩනැගිය යුතුව ඇත.

පාතාලය, යුක්තියේ මෙහෙයුම නම් මගඩිය හා මහජන ආරක්ෂාව Read More »

Yukthiya

Defeat the State Terror called “Operation Yukthiya” against oppressed youth and the masses

Statement of the Colombo Action Committee for People’s Struggles

Yukthiya
Image courtesy:adaderana.lk

It is already clear that the state terror unleashed in the name of Operation Yukthiya is one way the government is intensifying its repression against the youth and the rest of the oppressed. Its goal is the protracted class struggle.

The government suddenly jumped on to the crackdown on drugs as one of the measures to forcefully maintain the much hated capitalist state; to keep the society terrorized with violence and to garner the support of a backward social stratum. This has already given way to allow the police to act beyond the limits of the existing law and making that situation the norm in the country. What the country has is a police force that has a long history of being warrented and been operating to kill persons outside the judicial procedure.

A complaint made  to the Police Commission by Aruna Indika Wijesuriya, a professional photographer based in Madapatha, Piliyandala, exposes the repressive drama, hence bringing us a picture of what is happening right now across the country. According to the complaint, on December 6, the police raided the young man’s house at night, searched it thoroughly and found nothing suspicious, but arrested the young man and demanded a ransom of 10,000 rupees for his release. It is alleged that Sergeant Alwis and police driver Madushanka have requested the bribe and Indika’s friends gave them the requested amount. He was released on police bail the next day.

Aruna’s father, Shanta Wijesuriya, who is a well-known journalist and political activist, came to know about this later and went with his son to Kesbewa police station to complain about this, but the police avoided accepting the complaint. The police hunters were furious because the father and son tried to complain against the police for taking bribes.

On December 13, a group of plain clothed police officers assaulted Aruna, searched his house and arrested him again. When the youth made a phone call to his cousin, the police surrounded the relative’s house as well. Again, around 3 am, On December 17, a police team including Alwis, who was accused of taking bribes, surrounded the youth’s home. There, a young man named Shehan was also with the police, and the police showed Shehan something that appeared to be a pack containing the illegal drug called ‘Ice’ and asked, “Shehan, did Aruna give you this?” But, facing protests from those present, the police retreated with the following warning: “Aruna Oya Adath Dinum( (Aruna, you have won today too)”.

Later, on February 2, the police officer, identified as Paul, had threatened Wijesuriya – the father of the youth – at Kesbewa courts premises saying that he would “shoot him if he tries to be smart”. On the same day at around 5 pm, the police raided a place where the young man was taking photographs and arrested him. The next day, his girlfriend, who went to visit him, was arrested on the charge that she had recorded the conversation of the police officers, beaten and harassed by removing her clothes forcibly, checking for illegal drugs. The cousin who visited the youth was also arrested and later released. The court rejected the request of the police to send the young man for rehabilitation, alleging that the boy who was brought to the court with ‘ice’ had used the substance. Allegations that he had used it were nullified by the medical evidence. There is no place to complain about these injustices. The institutions which claim to be investigating and redressing such grievances continue to ignore complaints. The response received from many such institutions was that there is no evidence to prove the allegations.

On February 6, social media reported an incident where the father of two was arrested by the Baddegama Police. The victim, Jeewantha Kumara of Ganegama, within the jurisdiction of the Baddegama Police was arrested with 2 grams and 350 milligrams of “ice”. Police assaulted Jeewantha and his brother, and their sister, a school-girl, video-taped how the police team in plainclothes assaulted her two brothers. She watched and taped how one of the police team tried to put a black parcel in her brother’s pocket. The police assaulted her, snatched her phone, arrested Jeewanta and filed a case. The phone which recorded the incident was never returned and has disappeared with all the evidence. The girl and her other brother had to be admitted to Karapitiya Hospital and receive treatments. There is no reason to think that the complaints made to the Elpitiya Senior Superintendent of Police and Galle Assistant Superintendent of Police will bring justice to these oppressed people.

The case of shooting down a carpenter at Narammala is a well-known crime among hundreds of such incidents. On January 18, police personnel in plain clothes ordered him to stop the lorry he was driving. When he did not stop, the vehicle was chased and he was shot dead. This is the way the so-called Operation Yukthiya is being carried out and the Public Security Minister Tiran Alas has assured in Parliament that the operation will continue irrespective of any objections such as concerns of human rights.

This attempt by the state repressive apparatus to pose itself as the agents of morality against immorality, is deceitful, evil, and despicable. It is a desperate attempt to curb the resistance of the working and oppressed people, arising from the implementation of austerity dictates of the International Monetary Fund (IMF), hence imposing the crisis of capitalist class rule on the oppressed masses.

The root of all crimes is the rule of the bankrupt capitalist class. It is not limited to Sri Lanka. These rampant economic, political and social problems are not caused by illicit-drug users. The drug business operates through politically supported transnational and domestic parasitic crime networks. Addiction to drugs itself is the result of social unrest flowing from endless economic, political and social problems. Under these circumstances, the daily operations by military and police, establishing military police roadblocks at every other inch and conducting search operations are nothing but setting up the mechanism to subjugate the lives of the workers and oppressed people to the conditions of the police state. These operations have nothing to do with eradication of illicit drugs.

The statistics of the World Bank show how the poverty in the society is increasing day by day. Poverty, which was 11.3 percent of Sri Lanka’s population in 2019, has increased to 12.7 percent in 2020; and then from 13.1 percent in 2021 to 25 percent in 2022, and to 27.9 percent in 2024. This is a manifestation of the bankruptcy of capitalism on a global scale. World Bank reports show that between September 2022 and March 2023, world poverty increased by 11 million from 648 to 659 million. That’s by calculating the income below $2.15 per day. But, taking into account the lower middle income level and upper middle income level countries, i.e. the levels of $3.65 and $6.85, this figure rises by another 28 million. The poor are consumed by hunger, disease and discomfort. On the other hand, the income of the top 1% supre-rich is increasing by leaps and bounds.

The results of this level of inequality include the escalation of social tragedy, from drug addiction to various crimes and suicides. There was a recent incident where a 14-year-old boy jumped to the fast approaching train and committed suicide near Tambalagamuwa railway station on February 11. Following the sound of the train’s horn, the other children moved out of the way, but this child spread his hands and was smiling while waiting for the train to go over him. The train driver has stated that he had never seen anything like this in his entire life. Later, the child’s guardian aunt told the media that the child was suffering from acute malnutrition.

Attention of the masses is, and should be, focused on these issues. The world is gripped by the struggles of workers, farmers and youth. Anti-democratic measures and terror-mongering displayed by governments bringing social media censorship laws, anti-terror laws are not at all manifestations of the strength of capitalist governments, which are largely discredited among the masses, so lacking popular support, but manifestations of their organic weakness. Those governments cannot fulfill even a single economic or social need of the people. Anywhere in the world, such regimes have been enabled to persist because trade unions and pseudo-left fronts have infiltrated every instance of class struggle, to disrupt, control and compromise mass struggles. We workers, peasants and other oppressed people must realize that self-defense does not come at all from official capitalist institutions, and that freedom and security cannot be guaranteed except through the formation of an independent mass movement against the capitalist establishment under the working class revolutionary programme.

We, the Colombo Action Committee for People’s Struggles, request all progressive people opposed to capitalist attacks to come forward to build and unify action committees at workplaces and residential areas, which can ensure the safety of the oppressed people. Only such a mass movement can really wipe out capitalist rule and all the tendencies that block the path of social progress.

Abolish all repressive laws!

Forward towards a Workers’ and Peasants’ Government!

[This statement was originally published here in Sinhales on February 17, 2024]

Defeat the State Terror called “Operation Yukthiya” against oppressed youth and the masses Read More »

Picket

දුප්පතුන් එල්ල කරගත් ආන්ඩුවේ මිලිටරි-පොලිස් මර්දනයට එරෙහිව ක්‍රියාකාරී කමිටු  උද්ඝෝෂනයේ

පරාක්‍රම කුරුප්පු විසිනි.

‘යුක්තියේ මෙහෙයුම’ නමින් තරුනයන්ට හා පීඩිතයන්ට එරෙහිව උත්සන්න ආකාරයකින් මුදා හැර ඇති රාජ්‍ය භීෂනයට එරෙහි පිකට් උද්ඝෝෂනයක් ඊයේ (පෙබරවාරි 27 දින) පස්වරුවේ කැස්බෑව බස් නැවතුම්පොල ඉදිරියේ පවත්වන ලදී.  කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුවේ මෙහෙයවීමෙන් යුතුව, කැස්බෑව ක්‍රියාකාරී කමිටුව හා සිරකරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් සුරැකීමේ සංවිධානයේ හා ප්‍රදේශවාසී පිරිසකගේ ද සක්‍රිය සහභාගීත්වයෙන් එය පැවැත්විනි. මෙම උද්ඝෝෂනය කැස්බෑව ක්‍රියාකාරී කමිටුවක් පිහිටුවා ගැනීමේ ආරම්භක ලක්ෂ්‍යයක් වන අතර, එය කම්කරුවන් ඇතුලු පදිකයන් හා බස් මගීන් ප්‍රමුඛ මහජනයාගේ බරපතල අවධානයට ලක් විය.  කැස්බෑව ප්‍රදේශවාසී තරුනයන් හා වාම දේශපාලනික ක්‍රියාකාරීන් පෝස්ටර් ඇලවීමේ කටයුතුවලට හා උද්ඝෝෂනයට සම්බන්ධ වෙමින් සහාය දුන්නෝය.

Picket
පිකට් උද්ඝෝෂනයේ අවස්ථාවක්

පිලියන්දල ප්‍රදේශවාසී වෘත්තීය ඡායාරූප ශිල්පියෙකු වන අරුන ඉන්දික විජේසූරියට එල්ල වූ හා පසුගිය පෙබරවාරි 17 දින thesocialist.lk හි වාර්තා කරන ලද මර්දන ක්‍රියාවලිය ගැන ප්‍රදේශවාසීන් අතර පවතින විරෝධය මෙකී අවධානයේ කේන්ද්‍රයේ පිහිටා පැවතීය. එකී ලිපියෙහි අප විසින් පෙන්වා දුන් පරිදි, ඊනියා ‘යුක්තියේ මෙහෙයුම’ මත්කුඩු ජාවාරම්කරුවන්ට එරෙහිව ක්‍රියාත්මක වන්නක් නොව තරුනයන්ට හා පීඩිතයන්ට එරෙහිව ක්‍රියාත්මක වන භීෂනකාරී උපකරනයක් බව දැන් මහජනයා සිය දෛනික අත්දැකීම් හරහා වටහා ගනිමින් සිටිති. කල් තබා පෝස්ටර් මඟින් මෙම උද්ඝෝෂනය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු යටත් විජිත සමයේ නීති යටතේ උසාවියෙන් ලබා ගත් සෝදිසි වරෙන්තුවක් අතැතිව කොක්‍රික ලේකම් ශාන්ත විජේසූරියගේ නිවෙසට කඩා පැන එහි තිබූ රැස්වීම් පෝස්ටර් හා පත්‍රිකා පැහැර ගන්නා ලදී. මෙසේ උද්ඝෝෂනයට එරෙහිව උත්සන්න කෙරුනු භීෂනය, ඊට සහභාගී වීමට එරෙහිව පොලිස් තර්ජනය කිරීම් හා බිය ගැන්වීම් කරා ද පෙරට ගෙන ගිය බවට වාර්තා ලැබී ඇත. උද්ඝෝෂනයට එරෙහි තහනම් නියෝගයක් ලබා ගත් බවට වාර්ථා වී පැවති නමුදු, එවැනි නියෝගයක් පෙන්වීමට හෝ උද්ඝෝෂනය අවස්ථාවේ ඊට එරෙහිව මැදිහත් වීමට පොලිසිය කටයුතු කලේ නැත. සිවිල් ඇඳුමින් සැරසුනු පොලිස් නිලධාරීන් ගනනාවක් උද්ඝෝෂනය දුරින් සිට නිරීක්ෂනය කල බව දක්නට ලැබින.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන්ට එරෙහි ප්‍රහාරයට, මිලිටරි පොලිස් රාජ්‍ය භීෂනයට, මර්දනකාරී අනපනත්වලට හා ධනවාදයට එරෙහි පුවරු අතැති ව තරුනයෝ, කම්කරුවෝ හා ගෘහනීහු උද්ඝෝෂනයට සහභාගී වූහ. ඒවායේ සටහන් වූ පහත දැක්වෙන පාඨ මහජන අවධානය දිනා ගත්තේය:

  • අහිංසකයන් අත්අඩංගුවට ගැනීම නතර කරනු!
  • “යුක්තියේ මෙහෙයුම” සැබෑ පාතාලයට එරෙහිව නො වේ!
  • දුගීන්ට එරෙහි හමුදා-පොලීසි කෲරත්වය පරාජය කරනු! 
  • දුගී බව අපරාධීකරනය කිරීමට ඉඩ නොදෙනු!
  • මත්කුඩු ජාවාරමේ ඵල නෙලන්නේ ධනවාදයයි. ධනවාදය අහෝසි කරනු!
  • IMF එපා! කප්පාදුව එපා!
  • මර්දක අන පනත් එපා!
  • ගාසාවේ ජන සංහාරය නවතනු!
  • අධිරාජ්‍යවාදය හා ලෝක යුද්ධය එපා!
  • සමාජවාදය සඳහා සටන් වදිමු!
  • කම්කරු ගොවි ආන්ඩුවක් සදහා පෙරට!

මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්වලට උපත දී ඒවා පවත්වා ගෙන යනු ලබන්නේ ම ධනපති පන්ති පාලනය විසින් බවට ඔවුන්ගේ සටන්පාඨ වලින් හඬ ගා කියන ලදී. එකී සටන් පාඨ පහත දක්වා ඇත:

* මහජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන් – ආරක්ෂා කරව්!

* ⁠ප්‍රකාශනයේ නිදහස – රැකගනිව්!

* ⁠‍යුක්තියේ මෙහෙයුම නමින් එන ධනපති උගුල- හෙලි දරව් කරව්!

* ⁠සූදානම් වන රාජ්‍ය මර්දනය – පරාජය කරව්!

තරුන ලමයි- බිලි ගන්නා

විෂ මත් කුඩු – පාතාලය

ඉදි කෙරුවේ -ධනවාදය

වැඩි වැඩියෙන් – ලාභ සොයා

රැකියාවට – ජීවිතයට

සුභසාදන – සේවාවට

පහර දීපු – ධනවාදය

මුකවාඩම් නීති එපා

රාජ්‍ය භීෂණය එපා

පාතාලෙට මුවා වෙලා

අපේ දරුවො මඩිනු එපා !

* ධනපති මිලිටරි පොලිස් භීෂනයට- ඉඩ නොදෙව්!

* පොලිස් ප්‍රජා ආරක්ෂක කමිටු – එපා!

* කම්කරු ගොවි ක්‍රියාකාරී කමිටු – ගොඩ නගව්!

* සියලු මර්දන නීති- අහෝසි කරව්!

* සුබ සාධන සේවා- රැක ගනිව්!

* ⁠ධනවාදය – පෙරලා දමව්!

* ⁠කම්කරු ගොවි ආන්ඩුවක් – ගොඩ නගව්!

උද්ඝෝෂනය ආරම්භයේ කථා කල කොක්‍රික විධායක කමිටු සාමාජික නන්දන නන්නෙත්ති, ලෝක පරිමානවම ධනය බෙදී යාමේ බිහිසුනු අසමතාවය සංඛ්‍යා ලේඛන සහිත ව පෙන්වා දෙමින්, මේ තත්ත්වය තරුනයන් අපේක්ෂා භංගත්වයට ඇද දමන ආකාරය පැහැදිලි කලේය. බොහෝවිට අඩු මාත්‍රාවෙන් කායික වේදනා නාශක ලෙස භාවිතා කෙරෙන රසායනයන් මත්ද්‍රව්‍ය ලෙස ස්වකීය මානසික වේදනාවන් යටපත් කිරීමට භාවිතා කිරීමට මෙසේ අපේක්ෂා භංගත්වයට ඇද වැටෙන තරුන ජනයා යොමු වෙති. විෂ මත්ද්‍රව්‍ය යනු ලෝකයේ දැවැන්ත ලෙස ලාභ ලබන ව්‍යාපාරයකි. එය දැන් ලෝකයේ ආන්ඩු පාලනය කිරීමට සමත් ය. එම ව්‍යාපාරයේ මුල් පවතින්නේ ධනවාදය තුල ය. දරුවන් මත් උවදුරින් මුදා ගැනීමට නම් ධනවාදය පෙරලා දැමිය යුතු බව පෙන්වා දුන් නන්නෙත්ති, ඒ සඳහා ස්වාධීන කමිටු ගොඩ නඟමින් සංවිධානය වන ලෙස සියලු පීඩිතයන්ට ආරාධනා කලේය.

උද්ඝෝෂනය ඇමතූ කොක්‍රික ලේකම් ශාන්ත විජේසූරිය, යුක්තියේ මෙහෙයුම මත්ද්‍රව්‍ය වලට එරෙහි මෙහෙයුමක් නොව මහජනයාට එරෙහි මෙහෙයුමක් බව පැහැදිලි කලේය. තම පුත් ඉන්දික විජේසූරියට හා තමන්ට ද එරෙහිව එල්ල වූ තර්ජන පිලිබඳ කෙටි පැහැදිලි කිරීමක් කරමින්, එකී සිදුවීම් කම්කරු දුගී මහජනයාට එරෙහිව මුදා හැරෙමින් පවත්නා ප්‍රහාරයේ සන්දර්භය තුල තබා දැක්වීය. මේ මෙහෙයුම පසුපසින් පවතින්නේ මහජන විරෝධය පාගා ත්‍රස්ත කර නිහඬ කිරීමට දැරෙන ප්‍රයත්නය බව ඔහු පෙන්වා දුන්නේය.

උද්ඝෝෂනය ඇමතූ සිරකරු අයිතිවාසිකම් සුරැකීමේ සංවිධානයේ  කැඳවුම්කරු මෙකී මෙහෙයුම් මහජන නිදහස පාගා දැමීමක් බවත්, යුක්තියේ මෙහෙයුම නම් මෙම අයුක්තියට එරෙහිව, රාජ්‍ය භීෂනයට එරෙහි උද්ඝෝෂන සෑම නගරයක් පාසා පැවැත්වීමට කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුව සමඟ ක්‍රියාත්මක වීමට තමන් සූදානම් බවත් කියා සිටියේ ය.

උද්ඝෝෂනය අවසානයේ උද්ඝෝෂකයන් අමතා කථා කල කොක්‍රික සභාපති සංජය ජයසේකර උද්ඝෝෂනයට සහභාගී වූවන්ට සිය ස්තුතිය පල කලේය. IMF නියෝග වලට අවනත ව මහජනයා මත දැවැන්ත පීඩනයක් මුදා හරින ආන්ඩුව, ඊට එරෙහිව නැඟෙන අරගල මර්දනය කිරීම සඳහා, පාර්ලිමේන්තුව හරහා සමාජ මාධ්‍ය වාරනයට ද, සමාජ මාධ්‍ය ක්‍රියාකාරීන්, මාධ්‍යවේදීන් හා අරගලකරුවන් ත්‍රස්තවාදීන් ලෙස හංවඩු ගසා සිරගත කිරීමට ද, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය මර්දනය කිරීමට ද රුදුරු නීති පනවමින් සිටින බව කියා සිටියේ ය. එහි නවතම ක්‍රියාවලිය ‘යුක්තියේ මෙහෙයුම’ නමින් අරඹා ඇත. මෙම වැඩ පිලිවෙල විසින් දිගටම සිදු කලේ ගම්බද හා නගරබද තරුනයන් දඬු ගැසීම බව ඔහු පෙන්වා දුන්නේය. කොක්‍රික උද්ඝෝෂනයේ පත්‍රිකා පැහැර ගැනීම උද්ඝෝෂනය පිලිබඳ ආන්ඩුවේ භීතිය ප්‍රකාශයට පත් කරන්නක් බව පෙන්වා දුන් ඔහු, මහජන අයිතිවාසිකම් පාගා දැමීමේ මෙම ප්‍රහාරවලට එරෙහිව ක්‍රියාකාරී කමිටු පිහිටුවා ගැනීමේත්, සියලු ක්‍රියාකාරී කමිටුවල ඒකාබද්ධතාවයේත් අවශ්‍යතාවය අවධාරනය කලේය.      

රාජ්‍ය භීෂනයට එරෙහිව කම්කරු පීඩිත ජනයා ස්වාධීන ව බලමුලු ගැන්වීම වශයෙන් මෙම උද්ඝෝෂනය විසින් ගනු ලැබ ඇති ප්‍රාරම්භය පෙරට ගෙන යමින් තම ප්‍රදේශවල සිදු කෙරෙන රාජ්‍ය භීෂන කටයුතු පිලිබඳ වාර්තා theSocialist.lk වෙබ් අඩවිය හරහා හෙලිදරව් කිරීමට ද, එම භීෂනයෙන් ආරක්ෂා වීමට ස්වාධීන කමිටු ඇති කර ගැනීමට ද අපි අපේ පාඨකයන් දිරි ගන්වමු. අදම කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුව හා කැස්බෑව ක්‍රියාකාරී කමිටුව සමග සබඳතා ගොඩ නගන්න.

දුප්පතුන් එල්ල කරගත් ආන්ඩුවේ මිලිටරි-පොලිස් මර්දනයට එරෙහිව ක්‍රියාකාරී කමිටු  උද්ඝෝෂනයේ Read More »

Rw

ශ්‍රී ලංකා ආන්ඩුව සමාජ මාධ්‍ය මර්දන නීතිය සම්මත කරයි, නව ප්‍රති-ත්‍රස්ත පනතත් පාර්ලිමේන්තුවට

සංජය ජයසේකර විසිනි.

රට තුල විසම්මුතියේ නිදහස මර්දනය කිරීම සඳහා පාලක පන්තිය විසින් දිගු කලක් තිස්සේ සූදානම් කරන ලද 2024 අංක 9 දරන මාර්ගගත ක්‍රමවල සුරක්ෂිතභාවය පිලිබඳ පනත (OSA) නීතියක් ලෙස බලාත්මක කරමින් ශ්‍රී ලංකා කථානායක මහින්ද යාපා අබේවර්ධන පසුගිය බ්‍රහස්පතින්දා (01) ඊට තම අත්සන තැබීය. මෙම නීතිය ජනවාරියේ අග භාගයේ දී පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩි ඡන්ද 46 කින් සම්මත කර ගන්නා ලද්දේ, පසුගිය ඔක්තෝම්බර් මාසයේ පනත් කෙටුම්පත ඉදිරිපත් කල අවස්ථාවේ සිදු කෙරුනු විභාගයේ දී, රටේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරනය විසින් යෝජනා කරන ලද සීමිත සංශෝධනවලට පවා අනුකූල නොවන විධිවිධාන ද සහිතව ය. එවැනි යෝජනාවලට යටත්ව, නීතිය සමස්තයක් ලෙස ව්‍යවස්ථානුකූල බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරනයේ  තීරනය විය.

මෙම නීතිය පැහැදිලිවම ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ය. එය ඔන්ලයින් ද්වාරයක (portal)  ප්‍රකාශයට පත් කෙරෙන “ඕනෑම ප්‍රකාශයක අසත්‍යතාවය” තීරනය කිරීමට සහ ප්‍රකාශ කිරීමට ඇති එකම බලය ලෙස  මාර්ගගත ක්‍රමවල සුරක්ෂිතභාවය පිලිබඳ කොමිෂන් සභාව (OSC) බල ගන්වන අතර, ඉක්බිතිව එවැනි ප්‍රකාශිත “සත්‍යය” ට  පටහැනි ප්‍රකාශයක් කරන හා  සන්නිවේදනය කරන ඕනෑම කෙනෙකුට නඩු පවරනු ඇත. 

“අසත්‍ය ප්‍රකාශය” යනු “එය වැරදි බව හෝ අසත්‍ය බව එය සිදු කරන්නා දන්නා වූ ද, නැතහොත් ඒ බවට විශ්වාස කරන්නා වූ ද  විශේෂයෙන් ම රැවටීමේ හෝ නොමග යැවීමේ චේතනාවෙන් සිදු කරන්නා වූ ද ප්‍රකාශයක්” ලෙස අර්ථ දැක්වේ. මෙම දැනුම හෝ විශ්වාසය OSC විසින් අසත්‍ය බව ප්‍රකාශ කරන ලද හෝ රජයේ බලධාරීන් සත්‍ය යැයි ප්‍රකාශ කර ඇති දේ මගින් හැඩගැසෙනු ඇතැයි උපකල්පනය කල යතුය.

“අසත්‍ය ප්‍රකාශ මාර්ගගත ලෙස සන්නිවේදනය කිරීම මඟින්”, (අ) “ජාතික ආරක්ෂාවට, මහජන සෞඛ්‍යයට හෝ මහජන සාමයට තර්ජනයක් ඇති කරවන” හෝ “විවිධ පන්තිවලට අයත් තැනැත්තන් අතර එදිරිවාදී සහ වෛරී හැඟීම් ප්‍රවර්ධනය කරන” (12 වගන්තිය); (ආ)  අධිකරණයට අපහාස කිරීමක් සිදුවන්නා වූ අසත්‍ය ප්‍රකාශයක් මාර්ගගත ගිණුමක් මඟින් හෝ මාර්ගගත ස්ථානයක් හරහා සන්නිවේදනය කරන (13); (ඇ) “කැරලි ගැසීමේ වරදක් සිදු කිරීමට හේතු වනු” ඇති පරිදි, “ප්‍රකෝප කරවීමෙන් හෝ පෙළඹවීමෙන්  කැරලි ගැසීමේ වරද සිදුවිය හැකි බවට වූ චේතනාවෙන් ම හෝ ඒ බව දැන දැන ම, …. ද්වේශ සහගතව හෝ නිකරුණේ මාර්ගගත ගිණුමක් මගින් හෝ මාර්ගගත ස්ථානයක් හරහා  අසත්‍ය ප්‍රකාශයක් සන්නිවේදනය” කරන (14); (ඈ) “අසත්‍ය ප්‍රකාශයක් සන්නිවේදනය කිරීම මගින් ආගමික වැඳුම් පිදුම් කිරීමක හෝ ආගමික පූජාවන්හි නීත්‍යනුකූලව යෙදී සිටින යම් රැස්වීමකට ස්වේච්ඡාවෙන් ම බාධා කරන” (15); (ඉ) “යම් පන්තියකට අයත් තැනැත්තන්ගේ ආගමික හැඟීම් නිග්‍රහයට පාත්‍ර කිරීමේ ඒකාන්ත සහ ද්වේශ සහගත චේතනාවෙන්, මාර්ගගත ගිණුමක් මගින් හෝ මාර්ගගත ස්ථානයක් හරහා වාචික හෝ ලිඛිත වචන මගින් හෝ ද්‍රව්‍යමය නිරූපණ මගින් අසත්‍ය ප්‍රකාශයක් සන්නිවේදනය කිරීමෙන් ඒ පන්තියේ ආගමට නැතහොත් ආගමික විශ්වාසවලට නින්දා කරන හෝ නින්දා කිරීමට තැත් කරන (16); (ඊ) ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාවේ, යුද්ධ හමුදාවේ හෝ ගුවන් හමුදාවේ යම් නිලධරයකු, නාවිකයකු, සෙබළකු හෝ ගුවන් නැවියකු කැරලි ගැස්වීමේ චේතනාවෙන් හෝ මහජනයා අතර බියක් හෝ තැතිගැන්මක් ඇති කරවීමේ චේතනාවෙන් යම් අසත්‍ය ප්‍රකාශයක් සන්නිවේදනය කර එමගින් රජයට විරුද්ධ වරදක් හෝ මහජන සාමයට විරුද්ධව වරදක් සිදු කිරීමට යම් තැනැත්තකු පොලඹවන (19) ඕනෑම පුද්ගලයෙකුට එරෙහිව නඩු පැවරිය හැකිය; යමෙකුට (ඉලක්කගත තැනැත්තාට) “හිරිහැර කිරීමේ චේතනාවෙන්” එම පුද්ගලයාගේ හෝ ඔහුට සම්බන්ධ අයෙකුගේ යම් පෞද්ගලික තොරතුරක් (සත්‍ය හෝ අසත්‍ය) පල කිරීමෙන් හා එමගින් එම පුද්ගලයන්ට “හිරිහැරයක් සිදු කරවන ප්‍රකාශයක් සිතාමතා ම සිදු කරන හෝ සන්නිවේදනය කරන” අයෙක් ද පනත යටතේ වරදක් සිදු කරයි (20). එවැනි සියලු ප්‍රකාශ “තහනම් ප්‍රකාශ” වේ.

වරදක් සිදු කිරීමට තැත් කිරීම, අනුබල දීම සහ කුමන්ත්‍රනය කිරීම ද පනත යටතේ අපරාධ වැරදි වේ.

මෙම වැරදි සඳහා වන දඬුවම් වසර තුනේ සිට පහේ සිට හත දක්වා වූ සිරදඬුවම් පරාසයක පවතින අතර ඇතැම් අවස්ථාවල දී තදනන්තර ව සිදු වන වරද සඳහා රුපියල් මිලියනයක් දක්වා දඩ මුදල් සමඟ සිරදඬුවම දෙගුනයක් විය හැකිය.

අන්තර්ජාලයේ තහනම් ප්‍රකාශයක් අඩංගු (වෙබ් අඩවියක්, වෙබ් පිටුවක්, චැට් රූම් හෝ සංසදයක් වැනි) ස්ථානයකට අවසාන පරිශීලකයන්ගේ ප්‍රවේශයන් පිවිසීමට සම්බාධක පනවන සේ කවර හෝ අන්තර්ජාල සේවා සම්පාදකයෙකුට හෝ අන්තර්ජාල අතරමැදියෙකුට නියෝග කිරීමේ පුළුල් බලතල OSCය සතු ය. එවැනි ප්‍රකාශ ඉවත් කරන සේ නියෝග කිරීමට එයට හැකිය. වෙබ් අඩවියක්, සමාජ මාධ්‍ය ගිනුමක් හෝ වේදිකාවක් “අන්තර්ජාලයේ ප්‍රකාශිත ස්ථානයක්” ලෙස අසාදු ලේඛනගත කිරීමට ද එයට බලය ඇත. “චංචල, සහ නිශ්චල දේපොල අත්පත් කර ගැනීමට සහ ඒවා විකිනීමට, බදු දීමට, උකස් කිරීමට, හුවමාරු කිරීමට හෝ වෙනත් ආකාරයකින් බැහැර කිරීමට” ද කොමිසමට බලය තිබේ.

“ව්‍යාජ ප්‍රවෘත්තිකරණය” අපරාධයක් ලෙස නම් කළ යුතුය යන්න කලක සිට පාලක පන්තියේ ඉල්ලීමකි. එය පසුගිය කාලයේ අනුප්‍රාප්තික ආන්ඩුවල න්‍යාය පත්‍රයේ තිබුනි –  පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් පසුව 2019 සිරිසේන-වික්‍රමසිංහ රජය සමයේ ද, ඉන් ඉක්බිති ව, ප්‍රධාන වශයෙන් සමාජ මාධ්‍ය හරහා සංවිධානය කෙරුනු  2022 අප්‍රේල්-ජූලි මහජන අරගල වලින් පසුව බලයෙන් පහකල හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ යටතේ ද නීති කෙටුම්පතක් එසේ සූදානම් කර තිබුනි. “ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතීන්ට” අනුකූල වන සමාජ මාධ්‍ය සහ අන්තර්ජාල නියාමන නීතියක් ඉල්ලා සිටි සිවිල් සමාජ කන්ඩායම්, ජාත්‍යන්තර සංවිධාන සහ දක්ෂිනාංශික දේශපාලන පක්ෂ විසින් මතු කරන ලද පුලුල් විරෝධතා හේතුවෙන් මෙම උත්සාහයන් තාවකාලිකව පරාජයට පත් විය.

Rw
ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ 2024 පෙබරවාරි 4 වන දින කොලඹදී පැවති රජයේ 76 වැනි නිදහස් දින සැමරුම් උත්සවයේදී හමුදා පෙලපාලිවලට ආචාර කරයි. ඡායාරූපය: රොයිටර්

පනත් කෙටුම්පත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරමින් මහජන ආරක්ෂක අමාත්‍ය ටිරාන් අලස් කියා සිටියේ කාන්තාවන්ට සහ ලමයින්ට සිදුවන අන්තර්ජාල හිරිහැරවලට එරෙහිව සටන් කිරීමට මෙම නීතිය අවශ්‍ය බවයි. මෙය කඩතුරාවක් පමනි. පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ කීර්ති නාමයට හානි කරන “වැරදි තොරතුරු” මැඩලීමේ අභිප්‍රාය ද ඔහු හෙලි කලේය. මෙය මුලු පාර්ලිමේන්තුවම ප්‍රතික්ෂේප කල 2022 මහජන අරගල අතරතුර සිදු වූ පුලුල් සමාජ මාධ්‍ය ක්‍රියාකාරීත්වය පිලිබඳ සඳහනකි.

පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින සෑම විරුද්ධ පක්ෂයක් ම, සමාජ මාධ්‍ය නියාමන නීතියක්  සියතෙහි තිබිය යුතුය යන්න සම්බන්ධයෙන් රජය සමඟ එකඟ වේ.

පාර්ලිමේන්තු විවාදය අතරතුර, ජාතික ජන බලවේගයේ (NPP) නායක අනුර කුමාර දිසානායක, අලස්ගේ ප්‍රකාශය සමඟ එකඟ වූයේ, “[සමාජ මාධ්‍ය තුල] සිදු නොවිය යුතු දේත් සිදුවෙමින් පවතින” බව පවසමිනි.

ජාත්‍යන්තර තාක්ෂනික දැවැන්තයින් ශ්‍රී ලංකාවේ අන්තර්ජාල අවකාශය අතහැර දමනු ඇතැයි ප්‍රධාන විපක්ෂයේ සමගි ජන බලවේගයේ (SJB) පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී හර්ෂ ද සිල්වා කනස්සල්ලට පත් විය. ඔහුගේ කනස්සල්ල, ආයෝජන ආකර්ෂනය කර ගැනීම සඳහා අසීමිත නිදහසක් ලබා දිය යුතු බවට හර්ෂ ද සිල්වා සලකන අධි-ලාභ ලබන තාක්ෂණික කර්මාන්ත හිමි ධනපතියන් පිලිබඳ ව ය. දැනටමත් ලොව පුරා මෙම සමාගම් නිදහස් භාෂනය මත රාජ්‍ය වාරනය පවත්වා ගෙන යාමේ හවුල්කරුවන් ලෙස ක්‍රියාත්මක ව සිටිති.

බලයට පැමිනියහොත් සහ එසේ බලයේ සිටින කල්හි, මෙම පක්ෂ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයේ ඉල්ලීම් සපුරාලීම සඳහා කම්කරු පන්තියට සහ දේශපාලන විරුද්ධවාදීන්ට – විශේෂයෙන්ම  වාම විරුද්ධවාදීන්ට – එරෙහිව  මෙම නීති නිර්දය ලෙස භාවිතා කරනු ඇත.

ධනේශ්වර රාජ්‍යයේ සහ පාර්ලිමේන්තුවේ පීඩාකාරී නීති පද්ධතියට ඇති සිය යටහත් පහත් බව ප්‍රකාශ කරමින්, ව්‍යාජ වාම පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂයේ (පෙසප) අධ්‍යාපන ලේකම් පුබුදු ජයගොඩ මාධ්‍ය වෙත පැවසුවේ, “මේ ආකාරයේ [නව නීතියෙන් ආවරනය වන] තත්වයන් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමට දැනටමත් නීති ඇති” නිසා  යෝජිත නීතිය අනවශ්‍ය වන බවය. එහි “මහජන කවුන්සිල” වැඩසටහන පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමයටම ගැටගැසූ උපාංගයකි.

මධ්‍යම පාන්තිකයින් අතර තවත් මතයකට, ඉරිදා (04) දින “අනිද්දා” ව්‍යාජ වාම පත්‍රයට ගාමිනී වියන්ගොඩ විසින් ලියන ලද ලිපියකින් හඬක් දී ඇත. මෙම පනත් කෙටුම්පත, “ලඟදී එලැඹීමට නියමිත තීරනාත්මක මැතිවරනවල දී ඒවාට ආරක්ෂාකාරීව මුහුන දීමේ පරිසරයක් …කල්තියා සකසා ගැනීම සඳහා” රජයට අවශ්‍ය වන දේශපාලනික උපාමාරු යෙදීමක් බව වියන්ගොඩ පවසයි. තමාට ජනාධිපතිවරන ජයග්‍රහනයක් ලබාගැනීමේ අවස්ථාව දුර්ලභ  බව දන්නා ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මෙම නීති සම්පාදනය කරන්නේ තමන් වෙනුවෙන් නොව,  ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (ජාමූඅ) විසින් නියම කරන ලද කප්පාදු පියවරයන් ජනතාවගේ කර මත පටවා ඉදිරියට යෑමට සූදානම් බව තහවුරු කර ඇති NPP හා SJB ඇතුලු ධනපති සංස්ථාපිතය සඳහා ය. මෙම රැඩිකල්වාදීන් ජනතාවගෙන් වසන් කරන සත්‍යය මෙයයි.

OSA නීතියක් බවට පත් කර ඇති අතරතුර, පවතින 1979 යේ  කුරිරු ‘ත්‍රස්තවාදය වැලැක්වීමේ පනත (PTA)’ යටතේ අත්අඩංගුවට ගැනීමේ, පරිපාලනමය වශයෙන් රඳවා තබා ගැනීමේ හෝ අත්අඩංගුවේ තබා ගැනීමේ සහ නඩු පැවරීමේ බලතල අභිබවා යමින් රජය නව ප්‍රති-ත්‍රස්ත නීතියක් ගෙන ඒම සඳහා කටයුතු කරමින් සිටී. පසුගිය මාසය තුල පාර්ශව 35 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් රටේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරනය ඉදිරියේ යෝජිත නීතිය අභියෝගයට ලක් කලහ. ත්‍රස්තවාදය වැලැක්වීමේ පනත යටතේ වධහිංසාවට ගොදුරු වූ කවියෙක් වන අහ්නාෆ් ජසීම් උසාවියට පෙත්සමක් ඉදිරිපත් කරමින් මෙසේ කීවේ ය: “මෙම ඒකාධිපති නීතිය… මූලිකවම සැලසුම් කර ඇත්තේ කම්කරු පන්තියට එරෙහිව සාමූහික දඬුවම් කිරීමේ ආයුධයක් ලෙස භාවිතා කිරීමටය. එය මෙහෙයවනු ලබන්නේ පන්ති වෛරය විසිනි.”

වික්‍රමසිංහ ජනාධිපති ලෙස පත් කිරීමෙන් අනතුරුව වහා ම, ජාමූඅ විසින් නියම කරන ලද දරුනු කප්පාදු පියවරයන් ක්‍රියාවට නැංවීමට සූදානමින්, වැඩකරන ජනතාවට සහ දුප්පතුන්ට එරෙහිව තම ආන්ඩුවේ පන්ති යුද්ධය ප්‍රකාශ කලේය. මෙම පසුබිම තුල මෙම නීති, දේශපාලන විසම්මුතියට, විශේෂයෙන්ම වාමාංශික දේශපාලන අදහස් සහ ව්‍යාපාරවලට, මාධ්‍යවේදීන්ට සහ ක්‍රියාකාරීන්ට එරෙහිව බිය ගැන්වීම්, හිරිහැර කිරීම්, ප්‍රශ්න කිරීම්, අත්අඩංගුවට ගැනීම් සහ සිරගත කිරීම් සඳහා ද, වෙබ් අඩවි හා සමාජ මාධ්‍ය ගිනුම් අවහිර කිරීම සඳහා ද වික්‍රමසිංහගේ අවි ගබඩාවේ ඇති නව ආයුධ වේ. සමාජ මාධ්‍ය ක්‍රියාකාරීන්ට, කලාකරුවන්ට, විරෝධතාකරුවන්ට සහ වාර්ගික-සුලු ජාතීන්ට එරෙහිව කුරිරු ත්‍රස්ත විරෝධී, මහජන ආරක්ෂාවේ සහ වෛරී ප්‍රකාශන නීති භාවිතා කිරීම සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය කුප්‍රකට ය.

මෑතක දී අලස් විසින් “මත්ද්‍රව්‍ය උවදුරට එරෙහිව සටන් කිරීමට” විශේෂ පොලිස් බලකායන් යොදවනු ලැබ, දෙසැම්බර් 17 සිට 56,000 කට අධික පිරිසක් අත්අඩංගුවට ගනු ලැබ ඇත. “යුක්තිය” යන ව්‍යාජ නාමයෙන් යුතු මෙම මෙහෙයුම සැලසුම් කර ඇත්තේ, දරිද්‍රතාවයෙන් පෙලෙන නාගරික හා ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ ත්‍රස්ත කිරීමටත්, රට පුරා වැඩකරන ජනතාව හා තරුනයන් බිය ගැන්වීමටත් ය. අලස් පවසන පරිදි, පාතාලය සහ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම “මුලිනුපුටා දැමීමේ” සැලසුම්වල කොටසක් ලෙස  පසුගිය මාසයේදී රජය මුහුනු හඳුනාගැනීමේ තාක්ෂනය භාවිතා කිරීම ආරම්භ කලේය.

රටේ වාර්ගික ව්‍යවස්ථාව යටතේ ඔහුට ලබා දී ඇති ඒකාධිපති බලතල සමඟින් වික්‍රමසිංහ පොලිස් රාජ්‍යයක් කරා බොහෝ දුර පැමින ඇත. ඔහු ත්‍රිවිධ හමුදාව වර්ජන කඩන්නන් ලෙස යොදවා ඇති අතර කම්කරු නායකයින් දඩයම් කිරීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය සේවා නීති භාවිතා කර ඇත.

කෙසේ වෙතත්, ගෝලීය අධිරාජ්‍යවාදී අර්බුදය, මහජනතාවට එරෙහි මෙම ප්‍රහාරයේ දී වික්‍රමසිංහ හුදෙකලා කර නැත. OSB පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමට යන්තම් මාසයකට පෙර, එක්සත් රාජධානිය සමාජ මාධ්‍ය නිදහස ඉලක්ක කර ගනිමින් එවැනිම නීතියක් සම්මත කලේය. ඉන්දියාවේ, පුවත්පත් තොරතුරු කාර්යාංශය (PIB) විසින් “ව්‍යාජ” යැයි දැනුම් දෙනු ලබන මධ්‍යම රජය පිලිබඳ අන්තර්ගතයන් ඉවත් කිරීමට වෙබ් අඩවිවලට සහ සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවලට දැන් සිදු වේ. 

වෘත්තීය සමිති නායකයින් වික්‍රමසිංහගේ ජාමූඅ “ආර්ථික ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ” සැලසුම්වලට යටත් වී ඇති අතර කප්පාදුවට එරෙහිව සටන් කිරීමට හෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන් ආරක්ෂා කිරීම සදහා  ඔවුන්ට දේශපාලන වැඩපිලිවෙලක් නොමැත. මෙම මර්දන නීති අහෝසි කිරීමට සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන් ආරක්ෂා කිරීමට සටන් කල හැක්කේ කම්කරු පන්තියට පමනක් වන අතර, එම සටන කල යුත්තේ එම පන්තියයි. වැඩකරන ජනතාවගේ ආන්ඩුවක් ගෙන ඒමටත්, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනයේ ග්‍රහනයෙන් ආර්ථිකය මුදවා ගැනීමට සහ සමාජවාදී ආකාරයෙන් ආර්ථික ජීවිතය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමටත්, වාර්ගික බෙදීම් සහ කර්මාන්ත ක්ෂේත්‍රයන් හරහා එක්සත් වූ ඔවුන්ගේම ස්වාධීන සංවිධාන තුල සංවිධානය වීම මේ සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.

(මෙහි ලිපිය පෙබරවාරි 09 දින theSocialist.lk හි පලකල  Sri Lanka government enacts social media crackdown law, tables new anti-terrorism law යන ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය සුනිල් ප්‍රනාන්දු හා පරාක්‍රම කුරුප්පු විසිනි)

ශ්‍රී ලංකා ආන්ඩුව සමාජ මාධ්‍ය මර්දන නීතිය සම්මත කරයි, නව ප්‍රති-ත්‍රස්ත පනතත් පාර්ලිමේන්තුවට Read More »

Yukthiya

“යුක්තියේ මෙහෙයුම“ නමින් පීඩිත තරුනයන් ඇතුලු මහජනයාට එරෙහිව මුදා හැර ඇති රාජ්‍ය භීෂනය පරාජය කරනු!

කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුවේ ප්‍රකාශය.

Yukthiya
Image courtesy:adaderana.lk

යුක්තියේ මෙහෙයුම නමින් මුදා හැර ඇති රාජ්‍ය භීෂනය, ආන්ඩුව, තරුනයන්ට සහ සෙසු පීඩිතයන්ට එරෙහි මර්දන උත්සන්න කරන එක් ආකාරයක් බව දැනටමත් පැහැදිලි වී ඇත. එහි ඉලක්කය දිග්ගැසෙමින් පවතින පන්ති අරගලයයි.

ආන්ඩුව හදිසියේ මත් කුඩු මර්දනයට පැන ගත්තේ මහජන වෛරයට පාත්‍ර වී ඇති ධනේශ්වර රාජ්‍යය බලහත්කාරයෙන් පවත්වා ගැනීමේ එක් පියවරක් ලෙස ය; ප්‍රචන්ඩත්වයෙන් සමාජය ත්‍රස්ත කර තබා ගැනීමට මෙන් ම, පසුගාමී සමාජ තට්ටුවක සහාය ගොනුකර ගැනීමට ය. පවතින නීතියේ සීමාවන් ඉක්මවා ක්‍රියා කිරීම සඳහා පොලිසියට අවසර දීම හා එම තත්වය රටේ සාමාන්‍යය බවට පත්කිරීම මේ මගින් දැනටමත් සිදු වී ඇත. මේ වනාහී නඩු විභාග නො පවත්වා චූදියන් මරා දැමීමට අවසර ලැබ ක්‍රියාත්මක වීම සම්බන්ධයෙන් දිගු ඉතිහාසයක් ඇති පොලිසියකි.

පිලියන්දල, මඩපාත පදිංචි වෘත්තීය ඡායාරූප ශිල්පියෙකු වන, අරුන ඉන්දික විජේසූරිය පොලිස් කොමිෂමට කර ඇති පැමිනිල්ලකින් හෙලිදරව් කරන මර්දන නාටක මාලාව, රට පුරා දැන් සිදුවන දෙයෙහි චිත්‍රයක් අප හමුවට ගෙන එයි. එකී පැමිනිල්ලට අනුව, දෙසැම්බර් 6 දා රාත්‍රී කැස්බෑව පොලිසිය තරුනයාගේ නිවසට කඩා පැන, එය සහමුලින් පරික්ෂා කර, සැක කටයුතු කිසිත් සොයා නොගත්  නමුත්, තරුනයා අත් අඩංගුවට ගෙන, නිදහස් කිරීම සදහා රුපියල් 10,000ක පගාවක් ඉල්ලා ඇත. පගා ගැනීම සදහා ඉදිරිපත් වී ඇත්තේ සාජන් අල්විස් සහ පොලිස් රියදුරු මදුශංක ය. ඉන්දිකගේ මිතුරෝ එම මුදල ලබා දුන්හ. පසු දින පොලිස් ඇප මත ඔහු මුදා හැරුනි. 

මේ ගැන පසුව දැනගත් ප්‍රසිද්ධ පුවත්පත් කලාවේදියෙකු හා දේශපාලන ක්‍රියාකාරියෙකු වන තරුනයාගේ පියා ශාන්ත විජේසූරිය මේ සම්බන්ධයෙන් පැමිනිලි කිරීමට කැස්බෑව පොලිසියට සිය පුතු සමග ගිය අතර, පොලිසිය පැමිනිල්ල බාර ගැනීම මග හැරියේ ය. පගාව ගැනීමට විරුද්ධව පැමිනිලි කිරීමට උත්සාහ කල නිසා පොලිස් දඩයක්කාරයෝ උරන වූහ. 

දෙසැම්බර් 13, සිවිල් ඇඳුමින් පැමිනි පොලිස් පිරිසක් අරුනට පහර දී ඔහුගේ නිවස ද පරික්ෂා කර නැවතත් ඔහු අත් අඩංගුවට ගත්හ. තරුනයා සිය ඥාති සහෝදරයෙකුට දුරකථන ඇමතුමක් දුන් විට පොලිසිය එම ඥාතියාගේ නිවස ද වට කලේ ය. නැවත, දෙසැම්බර් 17 පාන්දර 3ට පමන පගා ගැනීමේ චෝදනාවට ලක් වූ අල්විස් ඇතුලු පොලිසිය තරුනයාගේ නිවස වට කරන ලදී. එහිදී ෂෙහාන් නමැති තරුනයෙකු ද පොලිසිය සමග සිටි අතර, අයිස් පැකට් එකක් ලෙස පෙනී ගිය දෙයක් ෂෙහාන්ට පෙන් වූ පොලිසිය “ෂෙහාන්, මේක ඔයාට දුන්නේ අරුන නේ ද“ යි විමසුවේ ය. නමුත්, නිවස තුල දී පැන නැගි විරෝධතා හමුවේ, පොලිසිය “අරුන ඔයා අදත් දිනුම්“ ය අනතුරු හඟවමින් පසු බැස්සේ ය.

පසුව, පෙබරවාරි 2 දහවල් කැස්බෑව උසාවි භූමියේ දී, එම පොලිසියේ පෝල් නමින් හඳුන්වන නිලධාරියා, තරුනයාගේ පියා වන විජේසූරියට, “වැඩිය දැගලුවොත් වෙඩි තබන” බවට තර්ජනය කර ඇත. එදිනම සවස 5ට පමන තරුනයා ඡායාරූපකරනයේ යෙදී සිටි ස්ථානයකට කඩා වැදුනු පොලිසිය ඔහු අත් අඩංගුවට ගත් අතර, පසු දින ඔහු බැලීමට ගිය ඔහුගේ පෙම්වතිය පොලිසියේ කතාබහ පටිගත කලේ ය යන චෝදනාව මත අත් අඩංගුවට ගෙන පහර දී, ඇයගේ ඇඳුම් බලහත්කාරයෙන් ගලවා අයිස් ඇත්දැයි පරීක්ෂා කරමින් අතවර කර ඇත. තරුනයා බැලීමට ගිය ඥාති සහෝදරයා ද අත් අඩංගුවට ගෙන පසුව මුදා හරින ලදී. අයිස් දමා ඒ සමග උසාවියට ඉදිරිපත් කල තරුනයා අයිස් භාවිතා කර ඇතැයි ද ඒ අනුව පුනරුත්ථාපනයට දමන ලෙස ද පොලිසිය කල ඉල්ලීම උසාවිය ප්‍රතික්ෂේප කලේ ය. වෛද්‍ය පරීක්ෂනවලින් අයිස් භාවිත කලේ ය යන චෝදනාව නිශ්ප්‍රභ වී තිබිනි.   

මේ සිද්ධීන් ගැන පැමිනිලි කිරීමට තැනක් නැත. පැමිනිලි විභාග කරන තැන් දිගින් දිගටම පැමිනිලි බාර ගැනීම මග හැර ඇත. එවන් බොහෝ තැන්වලින් ලැබී ඇති පිලිතුර නම් ඔප්පු කිරීමට සාක්ෂි නැති බව ය.

පෙබරවාරි 6 සමාජ මාධ්‍ය වාර්තාවක් බද්දෙගම පොලිසිය එම වසමේ ගනේගම ජීවත් වූ දෙදරු පියෙකු වන ජීවන්ත කුමාර අයිස් ග්‍රෑම් 2යි මිලි ග්‍රෑම් 350ක් දමා අත් අඩංගුවට ගැනීමේ සිද්ධියක් වාර්තා කලේ ය. සිවිල් ඇදුමින් පැමිනි පොලිස් කන්ඩායම සිය සහෝදරයා වන ජිවන්තට හා එතනට පැමිනි අනික් සහෝදරයාට පහර දීම සහ ඉන් එක් අයෙක් සිය සහෝදරයාගේ සාක්කුවට කලු පැහැති පාර්සලයක් දැමීමට උත්සාහ කිරීම පාසැල් ශිෂ්‍යාවක් වන නැගනිය විසින් වීඩියෝ ගතකරන ලදී. ඇයට පහර දී දුරකථනය උදුරා ගත් පොලිසිය ජීවන්ත අත්අඩංගුවට ගෙන නඩු පැවරූ අතර සියල්ලට සාක්ෂි දැරූ දුරකථනය අතුරුදන් කර ඇත. ශිෂ්‍යාවට හා ඇගේ අනෙක් සහෝදරයාට කරාපිටිය රෝහලේ නේවාසිකව ප්‍රතිකාර ගැනීමට සිදු විය. ඇල්පිටිය ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධිකාරීවරයාට, ගාල්ල සහකාර පොලිස් අධිකාරීන්ට කල පැමිනිලිවලින් මෙම පීඩිත මිනිසුන්ට යුක්තිය ඉටු වනු ඇතැයි සිතීමට හේතුවක් නැත. 

මෙවැනි සිය ගනනක් සිද්ධීන් අතර, ජනවාරි 18 සිදු වූ, පොලිසිය සිවිල් ඇඳුමෙන් සිට අත දැමූ විට නතර නො කලේ යයි, නාරම්මල වඩු කාර්මිකයාගේ ලොරිය ලුහුබැඳ ගොස් ඔහුට වෙඩි තබා ඝාතනය කිරීමේ සිද්ධිය ප්‍රකට ය. මෙසේ ක්‍රියාත්මක වන ඊනියා යුක්තියේ මෙහෙයුම මානව හිමිකම් වැනි කිසිදු විරෝධතාවකට යටත් නො වී ඉදිරියට යනු ඇති බවට මහජන ආරක්ෂක ඇමති ටිරාන් අලස් පාර්ලිමේන්තුවේ දී සහතික කර ඇත.

දුරාචාරයට එරෙහි සදාචාරයේ නියෝජිතයන් ලෙස රාජ්‍ය මර්දන යන්ත්‍රය පෙනී සිටීමට දරන මේ ප්‍රයත්නය වංචනික ය, දුෂ්ට ය, නින්දිත ය. එය, ධනපති පන්ති පාලනයේ අර්බුදය පීඩිත මහජනතාව මත පටවමින් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) කප්පාදු නියෝග ක්‍රියාත්මක කිරීමේ දී මතු වන කම්කරු, පීඩිත ජනයාගේ විරෝධතා මැඩ පැවැත්වීමේ මංමුලා සහගත ප්‍රයත්නයකි.

සියලු අපරාධවල මූලය බංකොලොත් ධනපති පන්තියේ පාලනයයි. එය ලංකාවට පමනක් සීමා වූවක් නොවේ. මේ ඉහවහා ගිය ආර්ථික, දේශපාලනික හා සමාජ ප්‍රශ්න ඇති කර තිබෙන්නේ මත් ද්‍රව්‍ය භාවිතා කරන්නන් විසින් නොවේ.  මත්ද්‍රව්‍ය ව්‍යාපාරය දේශපාලන සහාය ලත් ජාත්‍යන්තර හා දේශීය පරපුටු අපරාධ ජාලයන් හරහා ක්‍රියාත්මක වේ. මතට ඇබ්බැහිවීම ම යනු, නිමක් නැති ආර්ථික, දේශපාලන සමාජ ප්‍රශ්නවලින් නිපන් සමාජ අසහනයේ ප්‍රතිඵල වේ. මෙම තතු යටතේ ලංකාවේ ආන්ඩුව විසින් ක්‍රියාවට දමමින් සිටින දෛනික පොලිස් හමුදා පරීක්ෂාවන්, අඟලෙන් අඟලට පොලිස් හමුදා මාර්ග බාධක ඉදි කිරීම් හා සෝදිසි කිරීම් කම්කරු පීඩිත ජීවිත පොලිස් රාජ්‍ය කොන්දේසි වලට යට කිරීම සඳහාම සැකසූ යාන්ත්‍රනයක් මිස මත්ද්‍රව්‍ය මැඩීම කෙරෙහි කිසිදු සම්බන්ධයක් නැත. 

ලෝක බංකුවේ සංඛ්‍යා ලේඛන අනුව, සමාජය වෙලාගෙන පවතින දුප්පත්කම දිනෙන් දින ම වැඩි වන ආකාරය සංඛ්‍යා ලේඛනවලින් දැක්වේ. 2019 දී ලංකාවේ ජනගහනයෙන් සියයට 11.3 වූ දුප්පත්කම, 2020 දී 12.7ට ද, 2021 වසරේ 13.1 සිට 2022 දී 25 දක්වා ද ඉහල යමින්, 2024 දී 27.9 දක්වා මහා ජනකායක් වෙලා ගන්නා තතු කරා වර්ධනය වී ඇත. මෙය ලෝක පරිමානව පැතිරුනු ධනවාදයේ බංකොලොත්කමේ ප්‍රකාශනයකි. 2022 සැප්තැම්බර් හා 2023 මාර්තු අතර ලෝක දුප්පත්කම මිලියන 648 සිට 659 දක්වා මිලියන 11කින් වැඩි වූ බව ලෝක බැංකු වාර්තා පෙන්වා දෙයි. ඒ, දෛනිකව ඩොලර් 2.15 ට අඩු ආදායම් ගනන් බැලීමෙනි. නමුත් පහල මධ්‍යම හා ඉහල මධ්‍යම කාන්ඩයේ රටවල්, එනම් ඩොලර් 3.65 සහ 6.85 මට්ටම් සැලකිල්ලට ගත් කල එය තවත් මිලියන 28කින් ඉහල යයි. දුප්පතුන්, කුසගින්න, ලෙඩ රෝග හා අසහනය විසින් ගිල ගනු ලැබ ඇත. අනික් අතින් 1%ක් වන ඉහල ධනපතියන්ගේ ආදායම පිම්මේ ඉහල යමින් පවතී.

මෙහි ප්‍රතිඵල තුලට, මතට ඇබ්බැහි වීමේ සිට විවිධ අපරාධ හා සිය දිවි නසා ගැනීම දක්වා සමාජ ඛේදවාචකයක් උත්සන්න වීම ඇතුලත් ය. මෑත ම සිද්ධියක් නම්  පෙබරවාරි 11 වන දින තඹලගමුව දුම්රිය ස්ථානය අසල දී සිදු වූ, 14 වියැති දරුවෙකු දුම්රියට පැන දිවි නසා ගැනීම ය. දුම්රිය නලා හඩට අවනතව සෙසු දරුවන් මාර්ගයෙන් ඉවත් වූ අතර මේ දරුවා දැත දෙපසට විහිදාගෙන සිනාමුසුව දුම්රිය තමන් යට කරගෙන යන තෙක් බලා සිටීමේ බිහිසුනු අත් දැකීම විස්තර කරමින් රියදුරා පවසා ඇත්තේ තම ජිවිත කාලයේ මෙවන් දෙයක් දැක නැති බව ය‍. පසුව කල විමසීමක දී දරුවාගේ ලොකු අම්මා මාධ්‍යයට පවසා ඇත්තේ දරුවා උග්‍ර කෑම බීම හිඟයකින් පෙලුනු බවයි.

මහජනයාගේ අවධානය පවතින්නේ ද, පැවතිය යුතු වන්නේ ද මෙම ප්‍රශ්න කෙරේ ය. ලෝකය කම්කරුවන්ගේ, ගොවීන්ගේ හා තරුනයන්ගේ අරගලවලින් ඇලලී යමින් තිබේ. ආන්ඩු සමාජ මාධ්‍ය වාරන පනත්, ප්‍රති-ත්‍රස්ත පනත් ගෙන එමින් ප්‍රදර්ශනය කරන ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධය සහ භීෂනය පැතිරවීම කිසිසේත් ධනපති ආන්ඩුවල ශක්තියේ ප්‍රකාශන නොව, ඒවායේ ඓන්ද්‍රීය දුර්වලකමේ ප්‍රකාශනයන් වේ. එම ආන්ඩුවලට මහජනයාගේ එකදු ආර්ථික හා සමාජ අවශ්‍යතාවක් හෝ ඉටු කල නො හැකි ය. ලෝකයේ කොතැනක වුවත්, එවන් තන්ත්‍රයන්ට තව දුරටත් පැවතීමට හැකියාව ලැබී ඇත්තේ වෘත්තීය සමිති හා ව්‍යාජ වාම පෙරමුනු විසින් මහජන අරගල කඩාකප්පල් කිරීම, පාලනය කිරීම හා සම්මුති ගැස්සවීම සදහා පන්ති අරගලයේ සෑම සිද්ධියක් තුලටම කඩා වැදී ම නිසා ය. කම්කරුවන්, ගොවීන් හා සෙසු පීඩිතයන් වන අපි ස්ව-ආරක්ෂාව නිල ධනපති ආයතනවලින් කිසි සේත් නො ලැබෙන බවත්, ඒ වෙනුවට, එම සංස්ථාපිතයන්ට එරෙහිව කම්කරු පන්ති විප්ලවවාදී ක්‍රියා මාර්ගය යටතේ ස්වාධීන මහජන ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගීම තුලින් හැර අන් මගකින් නිදහස සහ ආරක්ෂාව සහතික නො වන බවත් වටහාගත යුතු වෙමු.

කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුව, පීඩිත මහජනතාවගේ ආරක්ෂාව සහතික කර ගත හැකි කමිටු වැඩපල හා නිවහන් ප්‍රදේශ  ආශ්‍රයෙන් ගොඩ නැගීමට පෙරට එන මෙන් ධනේශ්වර ප්‍රහාරවලට විරුද්ධ සියලු ප්‍රගතිශීලී ජනතාවගෙන් ඉල්ලමු. ධ⁣නපති පාලනය අවසන් කරමින්, ඒ හා බැඳී සමාජ ප්‍රගතියේ මාවත අහුරන සියලු ප්‍රවනතා සැබැවින් ම සමාජය තුලින් අතුගා දැමිය හැකි වන්නේ සහ එසේ කිරීම අවශ්‍යකර පවතින්නේ එවන් මහජන ව්‍යාපාරයකටම පමනි.

සියලු මර්දන නීති අහෝසි කරනු!

කම්කරු ගොවි ආන්ඩුවක් සඳහා පෙරට!!

“යුක්තියේ මෙහෙයුම“ නමින් පීඩිත තරුනයන් ඇතුලු මහජනයාට එරෙහිව මුදා හැර ඇති රාජ්‍ය භීෂනය පරාජය කරනු! Read More »

Wb

අඩු ආදායම්ලාභී ජාතීන් නය ආපසු ගෙවීම් පිළිබඳ වාර්තාවක් තබයි

නික් බීම්ස් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 දෙසැම්බර් 18 දින පල වූ “Record high for debt repayments by low-income nations” යන නික් බීම්ස්  විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයයි. පරිවර්තනය සුනිල් ‍ප්‍රනාන්දු  විසිනි.

දහස් ගනනක් මරා දමමින්, පාසල්, රෝහල් සහ සරනාගත මධ්‍යස්ථාන විනාශ කරමින්, ජීවිතයට අවශ්‍ය පහසුකම් සහ සම්පත් කුඩුපට්ටම් කරමින්, සාගින්නෙන් හා ලෙඩ රෝගවලට තුඩු දෙමින්, දිනපතා බෝම්බ වරුසාව ඇදහැලෙන ගාසා තීරයේ ජන සංහාරය, ලෝක ජනතාවටද ජීවිතයටමද එරෙහි ධනේශ්වර අධිරාජ්‍යවාදී ප්‍රචන්ඩත්වයේ අතිශය භයානක ආකාරය පමනි. 

මෙවැනිම  තව එකක්  නම්, නය සහ පොලී ආපසු ගෙවීම හරහා ඊනියා අඩු සහ මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවල බිලියන සංඛ්‍යාත මිනිසුන්ගේ ජීවන රුධිරය උරා බොන ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතිය විසින් පනවා ඇති විනාශකාරී පීඩනය සහ ප්‍රචන්ඩත්වයයි.

ගෝලීය ධනේශ්වර මූල්‍ය පද්ධතියේ නිර්දය මෙහෙයුම් හරහා දිනකට ඩොලර් මිලියන සිය ගනනක් දක්වා මෙම ධනය ඉවතට ඇද ගැන්ම බාධාවකින් තොරව, ස්වයංක්‍රීයව සිදු වේ. පසුගිය සතියේ ලෝක බැංකුව විසින් නිකුත් කරන ලද වාර්ෂික ජාත්‍යන්තර නය වාර්තාවෙන් මෙහි පරිමාව අනාවරනය විය.

සෞඛ්‍ය, අධ්‍යාපනය සහ දේශගුනික විපර්යාසවල බලපෑම්වලට එරෙහිව සටන් කිරීම වැනි තීරනාත්මක අනෙකුත් සමාජ අවශ්‍යතාවලින් සම්පත් ඉවතට ඇද ගැනීම මගින්, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් ඔවුන්ගේ රාජ්‍ය නය ගෙවීමට ඩොලර් බිලියන 443.5 ක් – ඩොලර් ට්‍රිලියන භාගයක් පමන- වියදම් කල බව එය සොයා ගත්තේය .

පෙර වසරට වඩා සියයට 5 කින් ඉහල ගිය සහ 2023-2024 දී සියයට 10 කින් වැඩි විය හැකි මෙම ගෙවීම්, වාර්තාගත ඉහලම අගයන් වේ.

කෙසේ වෙතත්, දුප්පත්ම රටවල් 75 සඳහා තත්වය වඩාත් දරුනු ය. ඔවුන්ගේ බාහිර නය සේවා ගෙවීම් 2022 දී වාර්තාගත ඩොලර් බිලියන 88.9 දක්වා ලඟා වූ අතර ලෝක බැංකුව විසින් 2023-2024 ට වඩා සියයට 40 කින් ඉහල යනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත. ඔවුන්ගේ පොලී ගෙවීම් පමනක් 2012 සිට ඩොලර් බිලියන 23.6 දක්වා හතර ගුනයකින් වැඩි වී ඇත.

Wb
ලෝක බැංකුවේ ප්‍රධාන ආර්ථික විද්‍යාඥ සහ උප සභාපති ඉන්ඩර්මිට් ගිල් [ඡායාරූපය: ලෝක බැංකුව]

ලෝක බැංකුවේ ප්‍රධාන ආර්ථික විද්‍යාඥ සහ උප සභාපති ඉන්ඩමිට් ගිල් (Indermit Gill) පැවසුවේ “වාර්තාගත නය මට්ටම් සහ ඉහල පොලී අනුපාත බොහෝ රටවල් අර්බුද කරා මාවතේ තබා ඇත.”

සංඛ්‍යාලේඛන පෙන්වා දෙන්නේ මෙය අවතක්සේරුවක් වැනි  දෙයක් බවයි. බොහෝ රටවල් සහ ඔවුන්ගේ ජනගහනයන් සිටින්නේ අර්බුදයට කරා යන මාවතක නොවේ. ඔවුන් සිටින්නේ දිනෙන් දින නරක අතට හැරෙන එවන්නක් මතය.

“පොලී අනුපාත ඉහල මට්ටමක පවතින සෑම කාර්තුවකදීම දියුනු වෙමින් පවතින රටවල් පීඩාවට පත්වන අතර ඔවුන්ගේ රාජ්‍ය නය, සේවා කිරීම (ගෙවීම) හෝ මහජන සෞඛ්‍ය, අධ්‍යාපනය සහ යටිතල පහසුකම් සඳහා ආයෝජනය කිරීම අතර  තේරීමකට මුහුන දෙයි ” ගිල් පැවසීය.

මෙම තත්ත්වය සදහා කඩිනම් පියවර ගත යුතු බව ඔහු පැවසීය. නමුත් ලෝක බැංකුව වැනි ගෝලීය ධනවාදයේ ආයතන පුරා සිටින ගිල් සහ අනෙකුත් නිලධාරීන් හොඳින් දන්නා පරිදි මෙය සිදු නොවනු ඇත. අර්බුදය වසර ගනනාවක් තිස්සේ ගොඩනැගෙමින් පැවති අතර ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සහ ලෝක බැංකුව මෙන්ම ඔක්ස්ෆෑම් වැනි ආධාර ආයතන විසින්ද නිකුත් කල  ගනන් කල නොහැකි තරමේ වාර්තා වන් සදහා  විෂය වී ඇති මුත් එයට එරෙහි වීම සදහා  කිසිවක් සිදු කර නොමැත.

ලෝකයේ ප්‍රධාන මහ බැංකු විසින් පොලී අනුපාත ඉහල දැමීමේ මුලුමනින්ම පුරෝකථනය කල හැකි බලපෑම් හේතුවෙන් නය තත්වය පසුගිය වසර දෙක තුල කැපී පෙනෙන ලෙස නරක අතට හැරී ඇත. පසුගිය වසර තුන තුල සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් 10 ක ස්වෛරී පැහැර හැරීම්   (රාජ්‍ය නය ගෙවීම පැහර හැරීම්) 18 ක් සිදුවී ඇත. මෙය පසුගිය දශක දෙක තුල වාර්තා වූ සංඛ්‍යාවට වඩා වැඩි ය.

ඒ සමගම පෞද්ගලික මූල්‍ය ප්‍රවාහය සිඳී ගොස් ඇත. ගිල් සඳහන් කල පරිදි, 2022 දී පොලී අනුපාත ඉහල යාමට පටන් ගත් විට, පුද්ගලික නය හිමියන් වඩා ලාභ ජනක ආයෝජන පසුපස හඹා ගිය අතර  එහි ප්‍රතිඵලය සමඟ ඔවුන් නව නය ලබා දුන් ප්‍රමානයට වඩා ඩොලර් බිලියන 185 ක මූලික නය මුදල්  ආපසු ගෙවීමක් ලබා ගත්හ.

“අද, සෑම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් හතරෙන් එකක්ම ඵලදායී ලෙස ඉහල මිල හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තර ප්‍රාග්ධන වෙලඳපොලෙන් ඉවතට  තල්ලුවී ඇත” ගිල් පැවසීය. දුප්පත්ම රටවල සම්බන්ධයෙන් ගත් කල “නය, පක්ෂාඝාතක බරක් බවට පත්ව ඇත.”

සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල අර්බුදය ඉහල පොලී අනුපාතවල ප්‍රතිඵලයක් පමනක් නොව, කෝවිඩ් වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ප්‍රධාන අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ගේ “එය (සමාජය) කඩාබිඳ ගෙන  ගියදෙන්” ( “let it rip” ) ප්‍රතිපත්තිය මගින් උග්‍ර කර ඇත. 2022 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී නිකුත් කරන ලද වාර්තාවක, ඔක්ස්ෆෑම් විසින් සොයාගනු ලැබුවේ “සියවසක කාලය  තුල දරුනුතම සෞඛ්‍ය අර්බුදය තිබියදීත්, අඩු සහ පහල මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවලින් අඩක් ඔවුන්ගේ අයවැයේ සෞඛ්‍ය වියදම්වල කොටස කපා හරින ලද ” බවයි.

සියලුම රටවලින් අඩක් පමන “සමාජ ආරක්‍ෂාව” සඳහා යන කොටස කපා හරින ලද අතර සියයට 70 ක් අධ්‍යාපනයට යන කොටස කපා දැමූහ.

“කොවිඩ්-19 විසින් නිර්මානය කරන ලද අසමානතාවයේ  පුපුරා යෑමට එරෙහිව පියවර ගැනීමට බොහෝ රජයන් සම්පූර්නයෙන්ම අසමත් වූ බව අපගේ දර්ශකය පෙන්නුම් කරයි. මහජන සේවාවන් මිනිසුන්ට වඩාත්ම අවශ්‍ය වූ කල ඔවුන්  ඒවා ඉරා දැමූ අතර ඒ වෙනුවට වාර්තාගත ලාභ ලබා ගැනීම සඳහා ප්‍රකෝටිපතියන් සහ විශාල සමාගම් කොක්කෙන් ඉවත් කර තැබූහ.”

ධනේශ්වර ක‍්‍රමයේ රාමුව තුලින් කිසිඳු විසඳුම් මගක් සොයා ගැනීමට නොහැකි වන්නේ කෙසේදැයි අර්බුදය විමසා බැලීමෙන් හෙලිවේ. ඇත්ත වශයෙන්ම, එසේ කිරීමට උත්සාහ කිරීම වඩාත් නරක තත්ත්වයන් ඇති කරයි.

නිදසුනක් වශයෙන්, ගාඩියන් ආර්ථික වාර්තාකරු ලැරී එලියට් සඳහන් කල පරිදි, අඩුම ආදායම් ලබන රටවල් බොහොමයක් අමතර බරකට මුහුන දී සිටිති. ඒ ඔවුන් “2020 දී කොවිඩ්-19 වසංගතයේ උච්චතම අවස්ථාවේදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද G20 හි නය සේවා අත්හිටුවීමේ  ආරම්භකත්වය (Debt Service Suspension Initiative) යටතේ නය-සේවා අත්හිටුවීමේ වරප්‍රසාදය සඳහා ඔවුන්ට දැරීමට සිදුවුනු සමුච්චිත මූලික, පොලී සහ ගාස්තුවලට මුහුන දීමයි.”

තවත් උදාහරනයක් නම් ධනේශ්වර ආර්ථික විද්‍යාඥයන් විසින් වසර කිහිපයකට පෙර ඉදිරිපත් කරන ලද සැලැස්මේ ඉරනමයි. 1980 ගනන්වල සහ 1990 ගනන්වල එතරම් විනාශකාරී බලපෑමක් ඇති කල විදේශ නය මත යැපීම සඳහා විසඳුමක් ඇති බව ඔවුහු කියා සිටියහ. එහි අදහස වූයේ රටවල් තම දේශීය මුදල්වලින් නය ගත යුතු බවයි.

වෝල් ස්ට්‍රීට් ජර්නලයේ මෑත ලිපියක එහි ප්‍රතිඵල කිහිපයක් විස්තර කර ඇත. “දේශීය මුදල් නය, දැන් බොහෝ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ශේෂ පත්‍රවල විශාලතම ඉවතට ගලායාම” බව එය සඳහන් කලේය.

පසුගිය වසරේ රාජපක්ෂ ආන්ඩුව බිඳ වැටෙන විට, ශ්‍රී ලංකාව සිය ආදායමෙන් සියයට 40කට ආසන්න ප්‍රමානයක් දේශීය මුදල් නය සඳහා පොලී ගෙවීම සඳහා වැය කරමින් සිටියේය.

2022 දී, ඝානා රජය විසින් නිකුත් කරන ලද තුන් මස් භාන්ඩාගාර බිල්පත් සඳහා පොලී අනුපාතිකය  සියයට 36 දක්වා ඉහල ගිය බැවින්, ඝානාව එහි ආදායමෙන් තුනෙන් එකක් දේශීය නය සඳහා වැය කලේය. දේශීය නය සඳහා වූ පොලී ගෙවීම් සෞඛ්‍ය හා අධ්‍යාපනය සඳහා වියදම් කල මුලු  ප්‍රමානයට වඩා වැඩි ය.

පකිස්ථානයේ, දේශීය මුදල් නය මත ගෙවීම් මේ වසරේ රජයේ ආදායමෙන් අඩකට වඩා වැඩි වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

 ගාසා තීරයේ ජනතාව මත එල්ල කරන සමූල ජන ඝාතක ම්ලේච්ඡත්වය, ධනේශ්වර පර්යාය “දෙපා මතම කුනුවීමේ” ප්‍රතිඵලය බව ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය පැහැදිලි කර ඇත. මූල්‍ය පද්ධතිය නිර්දයව, පසුතැවිලි විරහිතව තලා අඹරාගන පෙරට ඇදීම හරහා බිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවක් මත ඇති කරන සමාජ හා ආර්ථික විනාශය ගැන ද එයම කිව හැකිය.

මෙම සමාජ ක්‍රමයේ මරනාන්තික වේදනාවෙන් නැගෙන දුර්ගන්ධය කෙතරම් ප්‍රබලද යත්, 20 වැනි සියවසේ මුල් භාගයේ දී පුපුරා ගිය භීෂනය  පාලනය කල හැකිය යන  මිත්‍යාව නිර්මානය කිරීම සඳහා දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු පිහිටුවන ලද ආයතනවල සමහර ඉහල ස්ථානගත පුද්ගලයින්ගේ නාස්පුඩු තුලට එය හමන්නට පටන් ගන ඇත.

පසුගිය ගිම්හානයේදී, පැරිසියේ පැවති දේශනයකදී, එක්සත් ජාතීන්ගේ ලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරෙස්, “ගෝලීය මූල්‍ය ව්‍යූහය යල් පැන ගිය, අක්‍රිය හා අයුක්ති සහගත” බවත්, “සාගින්න සහ දරිද්‍රතාවය පිලිබඳ මූලිකම ඉලක්ක පවා දශක ගනනාවක ප්‍රගතියෙන් පසු ආපසු හැරවී ඇති බවත් ප්‍රකාශ කලේය.”

එහෙත් ක්‍රියාවට නැංවෙන තුරු බලා සිටින විසඳුමක් ධනවාදයට නැත. පසුගිය කාලපරිච්ඡේදයේ ඇති වූ සාපේක්ෂ ප්‍රගතිය ගෙවී ගිය යුගයක ප්‍රතිඵලයකි.

ධනේශ්වර අධිරාජ්‍යවාදය දැන් එහි අත්‍යාවශ්‍ය ලක්ෂන තත්‍ය කාලීන (real time) හෙලි කරමින් සිටී. එය ප්‍රතිසංස්කරනය කල නොහැක. දියුනු ධනේශ්වර රටවල කම්කරු පන්තියේ සහ දරිද්‍රතාවයෙන් පෙලෙන ජාතීන් තුල මිලියන සංඛ්‍යාත මහජනතාවගේ ඒකාබද්ධ අරගලය මගින් පෙරලා දැමිය යුතුය.

අඩු ආදායම්ලාභී ජාතීන් නය ආපසු ගෙවීම් පිළිබඳ වාර්තාවක් තබයි Read More »

BUDGET

වික්‍රමසිංහ අයිඑම්ෆ් සැලසුම් ක්‍රියාවට දමන මහජන විරෝධී අයවැයක් ඉදිරිපත් කරයි

එල්.පී. උදයප්‍රේම විසිනි.

අයිඑම්ෆ් උපදෙස් උඩ සැකසූ, රාජ්‍ය ආයතන පුද්ගලිකරනය හා මහජනයා මත බදු බර පැටවීම මුල් කර ගත් 2024 අයවැයක් ජනාධිපති හා මුදල් අමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ නොවැම්බර් 13දා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කලේ ය. ඒය විවෘතවම වැඩ කරන ජනයාට එරෙහි ව පන්ති යුද්ධය තීව්‍ර කිරීම සංඥා කොට ඇත.

මෘග ප්‍රහාරයක් සුදානම් කෙරෙන මේ අයවැයට ධනපති පක්ෂ, මාධ්‍ය හා  විපක්ෂයේ නියෝජිතයින්ගේ  සහයෝගය  නොමසුරුව පල කොට ඇත. ඔවුන්ට අනුව මේ අයවැය “සුබවාදී “, “දැඩි මුල්‍ය විනයක් ඇති ” හා “හොද නරක එක් වූ අයවැයක්” පමණක්  නොව “දුප්පතුන්ගේ අයවැයක් ” පවා ද වේ. ජාතික ජන බලවේගයට අනුව එය “මැතිවරන අයවැයකි”. 

BUDGET
ජනාධිපති වික්‍රමසිංහ 2024 අයවැය ඉදිරිපත් කරමින්

මේ සියලුම කොටස් අයවැය ගැන කරන  ඊනීයා විවේචන වර්තමාන  ධනපති ආන්ඩුව  මුහුන දී සිටින ආර්ථික අර්බුදය වසන් කර , එසේත් නැත්නම්, නො සලකා හැර, තිබේ. ඇත්තෙන් ම, අර්බුදයේ කොටස්ක‍රුවන් වන ඔවුහු සැබෑ අර්බුදය මහජනයාගෙන් වසන් කිරීමට වැඩ කරති.

මහජන නැගිටීමෙන් රාජපක්ෂ ආන්ඩුව බිද වැටී, අනතුරුව, පාලක ප්‍රභූව ජනාධිපති නිලයට රනිල් වික්‍රමසිංහ පත් කරගෙන ඔහුගේ මූලිකත්වයෙන් අටවාගත් ආන්ඩුව, දිගුකාලයක් තිස්සේ  කම්කරු පන්තියේ විරෝධතාවට ලක්ව පැවති අයිඑම්ෆ් සැලසුම් අලු ගසා, පාලක පන්තියේ අර්බුදයට පවතින “එකම”විසදුම ලෙස දැන් ඉදිරියට දමා ඇත.

ආන්ඩුව, රාජ්‍ය ආයතන 120ක් විකිනීමට පෙල ගස්වා ඇත. මේ ලැයිස්තුවේ ඉහලින් ම තෙල්, විදුලිය, ටෙලිකොම්, ගුවන් හා වරාය ඇතුලු මූලික රාජ්‍ය ආයතන ගනනාවක් තිබේ. ඒ අතරට  “ප්‍රාග්ධනය වැඩි දියුනු කිරීම” සදහා යැයි කියමින් රාජ්‍ය  බැංකු දෙකේ කොටස්වලින් සියයට 20ක්  විකිනීමට ද මෙවර අයවැයේ දී යෝජනා  කලේ ය.

ආන්ඩු දිගු කාලයක සිට ම නිදහස් අධ්‍යාපනය පුද්ගලිකරනය සදහා ක්‍රමානූකූලව වැඩ කර ගෙන ගියේ ය. වික්‍රමසිංහ මේ අයවැයේ දී රාජ්‍ය ආයතන මෙන්ම අධ්‍යාපනය ද විකිනීමේ සැලසුම් නිශ්චිතව අවධාරනය කලේ ය. සිසුන්ගේ හා මහජනයාගේ බලගතු විරෝධයට ලක් වූ එම සැලසුම්, වේගවත්ව ක්‍රියාවට ලෑම නිවේදනය කරමින් වික්‍රමසිංහ පැවසූවේ, “අප ලෝකයේ ඕනෑම පිලිගත් විශ්ව විද්‍යාලයකට හෝ උසස් අධ්‍යාපන ආයතනයකට ලංකාවේ විශ්ව විද්‍යාල පිහිටුවීමට අවසර දෙනවා”යි යනුවෙනි. ඔහු  එහි දී,”පූර්න අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරන මාලාවක් ක්‍රියාත්මක කරනවා”ය යි පැවසී ය. මෙම “අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරන” යනු අධ්‍යාපන සුභසාධන කප්පාදු කරමින්, මහජනතාවගෙන් අතලොස්සක් වන ඉහල මධ්‍යම පන්තියට ප්‍රවේශය විවෘත කරන රට පුරා  පුද්ගලික පාසැල්, ජාත්‍යන්තර විශ්ව විද්‍යල හා පුද්ගලික අධ්‍යාපන ආයතන  ප්‍රවර්ධනය කිරීම හා ඊට අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් ඇති කිරීමයි. 

මෙයින් ආර්ථිකව කර කියා ගැනීමට බැරිව සිටින මහජනයා මත අධ්‍යාපනයේ බර වඩ වඩාත් පැට වේ. පාසැල් නඩත්තුව, බාහිර පංති හා ක්‍රියාකාරකම් සදහා දැනටම්ත් දෙමව්පියන් විසින් වියදම් දරනු ලැබේ. මෙය දුගී කොටස්වලට කොයි තරම් බලපා ඇද්ද යත් ලක්ෂ 3ට වැඩි සිසුන් ප්‍රමානයක් දැනටමත් පාසැල් අධ්‍යාපනයෙන් දොට්ට වැටී ඇත.

කෘෂි හා ධීවර කර්මාන්ත නවීකරනය යටතේ, මුදල් ඇමතිවරයා දැනටමත් ඒ තුලට කඩා වැදී සිටින මහපරිමාන පොහොර, රසායනික හා කෘෂි උපකරන පුද්ගලික සමාගම් හා  බැංකු , නය දෙන ආයතන  ගොවි ජනයාට අත් කර  දී ඇති ව්‍යවසනය ගැන  බිංදු මාත්‍රයක අවධානයක් යොමු නොකරයි.

අයවැයෙන් සති තුනක් ඉක්මවීමට පෙර  විදේශීය ධීවර සමාගම්වලට ශ්‍රී ලංකා මුහුදු තීරය පැවරීමට “නව ධීවර නීතී” ගෙන ඒමෙන් ආන්ඩුව වැඩ ඇරඹීය. එකී සැලසුම් එලිදරව් වූ සැනින් දිවයින පුරා ධීවර සමූපකාර සමිති (fishermen cooperative society) 20ක් ඊට විරෝධය පා ඇත. එම සංව්ධානයන්ට අනුව “නව ධීවර නීති” ධීවරයා කබලෙන් ලිපට ඇද දැමීමකි.

වික්‍රමසිංහ, අයවැයෙන් ඉඩම් ධනපති සමාගම්වලට විකිනීමට පොරොන්දු දෙමින් පැවසූවේ, සංවර්ධනය සදහා ඉඩම් උපරිම ප්‍රයෝජනයට ගැනීම සදහා “නව ආයතනික වෙනස්කම් හා ඉඩම් නීති” ගෙන බවයි.

බදු බර හා තවතවත් නය 

වික්‍රමසිංහ මහජනයා මත බදු බර පැටවීමේ හා නය ගැනීමේ අයිඑම්ෆ් යෝජනා ඉදිරිපත් කලේ, “බංකලොත් රට යලි ප්‍රකෘතියට පත් කිරීමේ මහා දුෂ්කර ව්‍යායාමය මෙවර අයවැය මගින් ඉදිරිපත් කරනවා” යන පූච්චානම් කතාවල ඔතා ය.

අයවැයට පෙර වැට් බද්ද සියයට 18 දක්වා වැඩි කීරීමෙන් ආන්ඩුව එය ආරම්භ කලේ ය. ආර්ථික විශේෂඥයන්ගේ අනතුරු ඇගවීමට අනුව 2024 මැද වනවිට වැට් බද්ද සියයට 22 සිට 24 දක්වා ඉහල නැගීමට නියමිත ය. වැට් බද්දට අත්‍යාවශ්‍ය ආහර ඇතුලු භාන්ඩ වර්ග 170ක් ඇතුලත් කෙරුනි.

ආර්ථික විශේෂඥයන්ට අනුව, 2024 ජනවාරි  සිට අලුතින් එක් කරන සෘජු හා වක්‍ර බදු හරහා රුපියල් බිලියන 900ක අලුත් බදු බරක් ජනයා මත පැටවේ. මේ අනුව, 2024 රාජ්‍ය ආදායමෙන් සියයට 93ක් උපයා ගැනීමට ආන්ඩුව සැරසෙන්නේ බදු මුදලනි. මුලු බදු ආදායමෙන් සියයට 59ක් අය කර ගන්නේ අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය හා සේවාවන් ගෙනි.

මහජනයා තලාපෙලා බදු එකතු කර ගත්තත් අපේක්ෂිත බදු ආදායම  කරා යන්නට ආන්ඩුවට සමත් වී නැත. 2023 යෝජිත බදු ආදායම රුපියල් බි. 3,415කි. එකතු කර ගත හැකි වූයේ රු.බි.2,410ක් පමනි.  ඒ අනුව පියවා ගත යුතු  රු.බි.1005 ක හිග මුදලත් 2024 වර්ෂයට එක් වී ඇති අතර එයත් එකතුව අපේක්ෂිත බදු ආදායම රුපියල් බි. 4,825 ක් වන දුෂ්කර එල්ලයක් කරා නැග තිබේ.

දිගු කාලයක සිට වාර්ෂිකව කඳු ගැසෙන අයවැය හිගය විසදීමට බදු ආදායම හැරුනු විට ආදායම් මාර්ගය  හැටියට වික්‍රමසිංහ යෝජනා කරන්නේ, අයිඑම්ෆ් මගින් ද නිර්දේශිත වැඩිවැඩියෙන් නය ගැනීම යි. ඒ අනුව නය ගැනීමේ සීමාව රු.බි. 3,900 සිට රු.බි. 7,350 දක්වා රු.බි. 3,450කින් ඉහල දැමීමට අයවැයෙන් යෝජනා කර අත.

වෙන කවදාකවත් නොවු පරිදි මහජනයා මත බදු පැටවීමටත් නය උගුලේ කරවටක් ගිල්ලීමටත් ලංකාවේ ධනපති පාලකයන්ට සිදු වී ඇත්තේ සිය ආර්ථික අර්බුදය ගැඹුරු වීමේ ප්‍රතිඵලයක් හැටියට ය. රටේ අයවැය පරතරය පියවා ගැනීමේ අසමත් කම හැටියට එය ප්‍රකාශයට පත් වෙන්නට පටන් ගෙන තිබේ.  2024 අයවැයෙන් අපේක්ෂිත රජයේ ආදායම රුපියල් බි.4,107 ක් ව් පවතිද්දී  වියදම  රු.බි.6,978 දක්වා වැඩිවීමෙන් එය පෙන්නුම් කරයි. ඒ අනුව අයවැය හිගය රු.බි. 2,871ක් දක්වා ඉහල ගොස් ඇත. එය දල ජාතික නිෂ්පාදනයෙන් ප්‍රතිශතයක් ලෙස ගත් විට,  2023 වසරේ  සියයට  8.6ක් ව තිබී  2024 ද සියයට 9.1 දක්වා  ඉහල යෑමකි.

ගෝලීය ආර්ථික දඩුඅඬුවට හිරවී සිටින දුගී රටවල පාලකයන්ට මෙන් ම ලංකාවේ ධනපති පාලකයන්ට ද ඊට විසදුම ලෙස තෝරා ගැනීමට බල කෙරී ඇත්තේ අයිඑම්ෆ්, ලෝක බැංකුව ඇතුලු ලෝක බලවතුන්ගේ  මහජන විරෝධී සැලසුම් ක්‍රියාවට දැමීමට ය.

මාධ්‍ය ප්‍රකාශක හා ප්‍රවාහන ඇමති බන්දුල ගුනවර්ධන පාලක පංතිය මුහුන පා සිටින අර්බුදය මාධ්‍යට මෙසේ වමාරා තිබුනි: “කවුරු ආන්ඩු  කලත්  2028 දී ජාත්‍යන්තර වෙලදපොලෙන් ගත හැකි උපරිම නය මුදල ඇමරිකන් ඩොලර් බි. 1.5යි. අනෙක් මූල්‍යාතන දෙන ප්‍රතිපදාන තීරනය කර තිබෙන්නේ ඒ අනුවයි. ලංකාවේ සල්ලි අච්චු ගහන්නත් බැහැ. මේ සියල්ලටම අපි ගැට ගසා ගිවිසුම් අත්සන් කර තිබෙනවා. ඒවායින්  මිදුනොත් වෙන්නේ විනාශයක් “ 

ශ්‍රී ලංකාවේ පාලක පංතියේ අර්බුදය කොවිඩ් 19 වසංගතයෙන් වඩාත් උත්සන්න කෙරුනි. යුක්‍රේනය හා ගාසාහී ඇවිලී යන යුද තත්ත්වය හා ලංකාව ද මැදි කර ගනිමින් වැඩෙන චින-ඇමරිකා යුද ආතතිය එකී අර්බුදය දිනපතා තීව්‍ර කෙරේ. අපනයන ආදායම බිද වැටීම, සංචාරක කර්මාන්තය කඩා වැටීම හා විදේශ ප්‍රේෂන පහල වැටීම හරහා නය අර්බුදය විසදුමක් නැති තැනට තල්ලු වී යෑම මගින් ආන්ඩුව අස්ථාවර තත්ත්වයකට ඇද දමා තිබේ.  

කම්කරු පන්තියේ හා පීඩිත මහජනයාගේ බලගතු විරුද්ධත්වයට මැදී වී සිටින ආන්ඩුවට වැඩකරන ජනයාගේ වියදමින් තම පැවත්ම රැක ගනු වස් ආඥාදායක පියවරයන්නට වේගයෙන් තල්ලු වි යනවා මිස අන් මාවතක් නැත.

වික්‍රමසිංහ අයිඑම්ෆ් සැලසුම් ක්‍රියාවට දමන මහජන විරෝධී අයවැයක් ඉදිරිපත් කරයි Read More »

Morocco

මොරොක්කෝ භූමිකම්පා ව්‍යසනය: ධනවාදය උරුම කර දුන් තවත් එක් ඛේදවාචකයක්

මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

දමොරොක්කෝවේ සිව්වන විශාලතම නගරය වන මරකේෂ් සිට දළ වශයෙන් කිලෝමීටර් 70 ක් දකුණින් පිහිටි අල්-හවුස් පළාතේ ඉගිල් අපිකේන්ද්‍රය කර ගනිමින් රික්ටර් පරිමාණයේ 6.8 ක ප්‍රබල භූ කම්පනයක් සැප්තැම්බර් 8 වෙනි සිකුරාදා රාත්‍රී 11ට පමන දකුණු මොරොක්කෝවේ දී සිදු විය. මෙම භූමිකම්පාව කේන්ද්‍රගත වූ උස් ඇට්ලස් කඳුකරයේ කුඩා, හුදකලා ගම් සහ නගරවලට ඉන් විනාශකාරී බලපෑමක් ඇති කළේය. මරණ සංඛ්‍යාව 2900 ඉක්මවා පැවතිනි. 5500 වැඩි පිරිසක් තුවාල ලැබූ අතර, ඉන් බොහොමයකට බරපතලය. කඩා වැටුණු ගොඩනැගිලි යට සිර වී මිය ගිය බොහෝ දෙනෙකුගේ සිරුරු සොයා නොගැනුණි. 

Morocco
2023 සැප්තැම්බර් 11, සඳුදා, මොරොක්කෝවේ, Marrakech අසල, Tafeghaghte ගම්මානයේ භූමිකම්පාවකින් හානියට පත් වූ තම නිවසේ සුන්බුන් අතර යමක් සොයන කාන්තාවක් (AP Photo/Mosa’ab Elshamy) [AP ඡායාරූපය /මොසාබ් එල්ෂාමි]

මෙම භූමිකම්පාවෙන් පුද්ගලයන් 300,000 ක් පීඩාවට පත්ව ඇති බව වාර්තා වේ. මරාකේෂ් සිට පිළිවෙලින් කිලෝමීටර් 180 සහ 200 ක දුරකින් පිහිටි, බටහිර මොරොක්කෝවේ වෙරළබඩ ඉම්සුවන් (Imsouane) සහ එසුවේරා (Essaouira) යන නගරවලට සහ අපිකේන්ද්‍රයට කිලෝමීටර් 350ක් උතුරින් රබාත් අගනුවරට ද භූමිකම්පාව දැනී තිබුණි.

නමුත්, නවීනතම ඉන්ජිනේරු තාක්ෂණය මගින් භූමිකම්පා ප්‍රතිරෝධී ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම සාර්ථකව කරගෙන යන තතු තුල, තවදුරටත් භුමිකම්පා, රික්ටර් පරිමානයේ ඉහළ අගයක් ගැනීම මගින්ම එම භූමිකම්පාවේ ව්‍යසනකාරී බව තීන්දු වන්නේ නැත.

මන්ද, ලෝකයේ වඩාත්ම භූමිකම්පා ඇති රටවලින් එකක් වන ජපානයේ, 2022 සිදු වූ ෆුකුෂිමා භූමිකම්පාව රිච්ටර් පරිමාණයෙන් 7.4 ක් විය. එහෙත්, ජපානයේ භූමිකම්පාවලට ඔරොත්තු දෙන ගොඩනැගිලි ඉදිකර තිබූ බැවින්, ලක්ෂ තුනකට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් වෙසෙන ෆුකොෂිමා නගරයේ එම භූමි කම්පාවෙන් මිය ගියේ තිදෙනෙකු පමණි.  

මෙයින් පෙනී යන්නේ, ආරක්ෂිත ගොඩනැඟිලි නිසි යටිතල පහසුකම් සහිතව ඉදිකර ඇත්නම්, මොරොක්කෝවේ සිදු වූ භූමිකම්පාවට වඩා බලවත් භූමිකම්පාවලින් පවා නගර බේරී සිටිය හැකි බවයි.

ඒ බව මෙම භූමිකම්පාව තුළ දීම දැක ගත හැකි විය. මරණ 2900 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් සිදු වූ, රික්ටර් පරිමාණයෙන් 6.8 වූ භූමිකම්පාවෙන්ද, මිලියනයකට ආසන්න ජනගහනයක් සහිත ගෝලීය සංචාරක මධ්‍යස්ථානයක් වන, ශක්තිමත්ව භූ කම්පනයන්ට ඔරොත්තු දෙන ගොඩනැගිලි ඉදිකර තිබූ මරාකේෂ් හි මිය ගියේ 18 දෙනෙකු පමණි. සැබැවින්ම, මරාකේෂ් ට ආසන්න කදුකර ගම්මානවල විනාශයට සාපේක්ෂව මරාකේෂ් හි භූමිකම්පා හානිය ඉතාමත් අල්පය. 

Map
මොරොක්කෝ භූමිකම්පා සිතියම (Encyclopedia Britannica)

වාර්තාගත 2900කට වැඩි වූ මුළු මරණ සංඛ්‍යාවෙන් 2000 කට ආසන්න ගනනක් වාර්තා වී ඇත්තේ, ප්‍රමුඛවම අල්-හවුස් කලාපයේ, තාරූඩන්ට් (Taroudant) හා චිචෝවා (Chicagoland) වැනි කදුකර ප්‍රදේශ වලිනි. එහි මිය ගිය බොහෝ දෙනෙක් කඳුකර ගම්මානවල වැසියෝ වූහ. පැරණි, අවදානමට ලක්විය හැකි ඔවුන්ගේ මඩ ගඩොල් නිවාස භූමිකම්පාවෙන් විනාශ වූ අතර එම සුන්බුන් තුළ සිරවීමෙන් ඔවුහු මිය ගියහ. මරාකේෂ් සිට සැතපුම් 40ක් නිරිත දෙසින් පිහිටි ටෆහෝටා (Tafeghaghte) ගම්මානයේ වැසියන් 200 න් 90 ක් මියගොස් ඇති බව තහවුරු වී ඇත. තවත් දුසිම් ගනනක් අතුරුදහන් වී ඇති අතර ඔවුන්  සුන්බුන්වල සිරවී මිය ගොස් ඇතැයි විශ්වාස කරනු ලබයි. 

අයහපත් තත්ත්වය නිසා ගලවාගැනීමේ කණ්ඩායම් වලට එහි ළඟා වීමට අපහසු වීය. ඉන්ටර්නැෂනල් ජර්නල් ඔෆ් ඩිසාස්ටර් රිස්ක් (International Journal of Disaster Risk) සඟරාව අපේක්ෂා කල අන්දමට, මේ නිසා දරුණුතම බලපෑමට මුහුන පෑ, දුෂ්කර කඳුකර ගම්මානයන්හි මරණ සංඛ්‍යාව ඛේදජනක ලෙස ඉහළ ගොස් තිබුණි. 

2021 දී, ඉහත කී සගරාව මගින් කෝටි 150 ක ජනතාවක්, ලොව පුරා භූමිකම්පා ඇති ප්‍රදේශවල ජීවත් වන බව සොයා ගෙන ඇත. ෆෝබ්ස් සගරාවේ ලැයිස්තුවට අනුව කත්මන්ඩු, ඉස්තාන්බුල්, දිල්ලි, ක්විටෝ, මැනිලා, ඉස්ලාමාබාද්, සැන් සැල්වදෝර්, මෙක්සිකෝ සිටි, ඉස්මීර් සහ ජකර්තා යන මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවන් ජීවත් වන නගර 10ක්, භූමිකම්පා සිදු විය හැකි විශාල නගර වශයෙන් නම් කර ඇත. භූමිකම්පාවලට ඔරොත්තු දෙන නිවාස තැනීමට අඩු ප්‍රමුඛතාවයක් දෙන බවට 1999 නේචර් සඟරාව අනතුරු අඟවමින් සදහන් කොට තිබුනේ, “අනාගත නගරවල භූමිකම්පාවලට ඔරොත්තු දෙන ඉදිකිරීම් නොමැතිකම අනාරක්ෂිත වනු ඇත,” යනුවෙනි.

අප්‍රිකානු සහ යුරේසියානු භූගෝලීය තැටි අතර වූ දිගු බිදීම් මත මොරොක්කෝව පිහිටා ඇත. එම ප්‍රසිද්ධ භූමිකම්පා කලාපය මොරොක්කෝවේ එමාසිග් (Amazigh) හෙවත් බර්බර් (Berber) ප්‍රජාවගේ නිවහන වේ. 1960 දී අගඩිර් සහ 2004 දී අල් -හොසීමාහි විශාල භූමිකම්පා මේ කලාපය අත් දැක්කේ ය. එහෙත්, මොරොක්කෝවේ හයවන මොහොමඩ් රජුගේ පාලන තන්ත්‍රය මරාකේෂ් වැනි විශාල නගරවල සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කිරීමේ දී මෙම කලාපය ක්‍රමානුකූලව අතහැර දැමීය. ඊට එරෙහිව කලාපයේ වැසියන්ගෙන් පැනනැගි විරෝධතා ද මර්දනය කෙරුනි.

මෑත භූමිකම්පා සිදු වී තිබියදීත් මොරොක්කෝවේ භූමිකම්පා කලාපවල බොහෝ ගොඩනැගිලි සහ විශේෂයෙන් ග්‍රාමීය නිවාස ඉදිකර තිබුනේ කම්පනවලට ඔරොත්තු දීමට නොවේ. එහෙයින්, දිලිදු ග්‍රාමීය මොරොක්කෝ වැසියන්ට සිදු ව ඇත්තේ අනාරක්ෂිත මඩ ගඩොල් නිවාසවල ජීවත්වීමට ය. එපමණක් නොව, හදිසි ආපදාවක දී, ඊට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සැලකිය යුතු, කිසිදු සැලසුමක් රජය සිදු කර නොතිබුණි.

ඉතා දුර්වල යටිතල පහසුකම් නිසා සාමාන්‍ය දිනක දී වුවත් ප්‍රවේශ වීමට අපහසු , වඩාත්ම දුෂ්කර කලාපයකි එය. රෝහල් පද්ධතිය ද ඉතා දුර්වල තත්ත්වයක පවති. භූමිකම්පාව හේතුවෙන් ඇති වූ සුන්බුන් වලින් මාර්ග පද්ධතිය ඇහිරී තිබූ නිසා, එම කලාපයට ප්‍රවේශ වීම වඩා දුෂ්කර වී තිබුණි. එහෙයින් මෙම ආපදාව සදහා ක්ෂණික ආධාර ලබා දීමට යම් ආශ්චර්යයක් සිදු විය යුතු යැයි, මොරොක්කෝව පිලිබඳව අධ්‍යයනය කරන ස්ටැන්ෆෝර්ඩ් විශ්ව වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂකයෙකු වන සමියා එරැසවුකි ( Samia Errazzouki ) පැවසුවාය.

එක්සත් ජනපදයේ සහ ප්‍රංශ අධිරාජ්‍යවාදයේ දිගුකාලීන මිත්‍රයෙකු වූ මොරොක්කෝවේ හයවන මොහොමඩ් රජු, භූමිකම්පාව සිදු වන විට පැරිසියේ අයිෆල් කුළුණ අසල පිහිටි ඔහුගේ යුරෝ මිලියන 80 වටිනා මන්දිරයේ නිවාඩුවක් ගත කරමින් සිටියේය. ඔහු නැවත මොරොක්කෝවට පැමිනිය ද මේ සම්බන්ධව කිසිදු බැරෑරුම් ප්‍රකාශයක් කළේ නැත. එමෙන්ම, ආන්ඩුවේ වෙනත් නිලධාරියෙකුවත් ඒ පිලිබද ව ප්‍රකාශයක් නිකුත් කොට නොතිබුනි.

භූමිකම්පාවෙන් විපතට පත් වූවන්ගේ දුක්ඛිත තත්වය පිළිබඳ දක්වන උදාසීනත්වයේ දී මොරොක්කෝ රජු අභිබවා ගියේ මොරොක්කෝවේ හිටපු යටත් විජිත බලයක් වූ ප්‍රංශය පමණි. ප්‍රංශයේ මොරොක්කෝ ඩයස්පෝරාව මිලියන 1.5 කට අධික ජනතාවක් සිටින අතර මරාකේෂ් යනු ප්‍රංශයේ ඉතා ජනප්‍රිය නිවාඩු ගමනාන්තයකි. 

මෙහි දී මොරොක්කෝ රාජාණ්ඩුව ප්‍රංශයට වඩා ස්පාඤ්ඤ, බ්‍රිතාන්‍ය, කටාර් සහ එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයන්හි ගලවා ගැනීමේ කණ්ඩායම්වලට ආරාධනා කිරීමට කැමති බව ඇඟවීමෙන් පසු, ජනාධිපති එමානුවෙල් මැක්‍රොන්ගේ රජය මොරොක්කෝවේ බේරා ගැනීමේ කටයුතු වලට සහ එහි සංවිධානවලට ආධාර වසයෙන් යුරෝ මිලියන 5 ක සොච්චමක් පරිත්‍යාග කරන බවට නිවේදනය කළේය. එහෙත්, රුසියාවට එරෙහි නේටෝ යුද්ධය සඳහා මැක්‍රොන් යුක්රේනයට යවා ඇති සීසර් බර කාලතුවක්කු පද්ධති 30 න් එකක වටිනාකම මොරොක්කෝවට පරිත්‍යාග කළ මුදලට සමාන වේ!

මෙම නොසලකා හැරීමෙන් හා ව්‍යසනය සුලු කොට සැලකීමෙන් පෙනී යන්නේ, කම්කරු පීඩිත මහජනතාවගේ ජීවිත කෙරෙහි පාලක පන්තියේ අවඥා සහගත ආකල්පය යි.  ධනපති අර්බුදය දිනෙන් දින උඩු දුවන තත්ත්වයේ දී ධනපති ක්‍රමය තුළ ස්වකීය අර්බුදය ජය ගැනීමට ධනපති පන්තිය, කම්කරු පන්තියේ සියලු සුබසාධනයන් කප්පාදු කොට ස්වකීය ලාභ අවශ්‍යතා ආරක්ෂා කර ගැනීම පමණක් තෝරා ගැනීමට සිදු වීම මෙම මහා ව්‍යසනයන් පිටුපස පවතින වෛෂයික යථාර්ථයයි.

පෙබරවාරියේ, තුර්කියේ සහ සිරියාවේ සිදු වූ භූමිකම්පාවෙන් 50,000 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගියේ ය. භූමිකම්පාවෙන් පීඩාවන්ට පත් වූ දහස් ගණනක් තවමත් කූඩාරම්වල ජීවත් වේ. ඔවුන්ගේ මෙම ගැටළුව විසදීමට තුර්කි ආන්ඩුවට කිසිදු වැඩ පිළිවෙලක් නැත. එකී පාලනය යටතේ, ඔවුන්ට බල කෙරෙනු ඇත්තේ යලි එම ප්‍රදේශ වලට ගොස්, නිවාස තනා ගෙන පෙර පරිදි ජීවත් විමටත් අනාගතයේ ඇති වන භූමිකම්පාවන් තුල දස දහස් ගණනින් මිය යෑමටත් ය.

පසුගිය සැප්තැම්බර් 10 දා, ලිබියාවේ ඩර්නා නගරයට ආසන්නව පිහිටා තිබූ වේලි දෙකක් පුපුරා ගොස්, ඩර්නා නගරය හා ඒ අවට ප්‍රදේශය ජලයෙන් යට වීමෙන් 20, 000 වැඩි ගනනක්ගේ ජීවිත විනාශ කෙරුනි. එය ද ස්වභාවික විපතක් ලෙස අර්ථ දැක්වීමට ධනපති මාධ්‍ය මගින් උත්සාහ කරනු ලැබුවද , එම ව්‍යසනය පිටුපස පවතින සාධකය වන්නේ, 2011 ලිබියාවට එරෙහි නේටෝ ආක්‍රමණයයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අධිරාජ්‍යවාදීන්ගේ හා වෙනත් ධනපති බලවේගයන්ගේ පිටුබලය ලබන ප්‍රතිවාදී ධනපති කල්ලි කණ්ඩායම් අතර ඉන්ධන සම්පත මත සිය ආධිපත්‍යය තහවුරු කර ගැනීමේ දශකයකට වැඩි කාලයක් ඇදී ගිය සිවිල් යුද්ධයකට තල්ලු විය. එමගින් රටේ යටිතල පහසුකම් පද්ධතිය සම්පූර්ණ නොතකා හැරිනි.

ඊට අමතරව, මේ සදහා ඇති වඩාත් ප්‍රශස්ත උදාහරණය නම්, 2019 වසරේදී ඉස්මතු වී, විටින් විට, රැළි වශයෙන් මතුවෙමින්, අද දක්වාම ලොව පුරා ව්‍යාප්තව පවතින, කොවිඩ් වසංගතයි. මේ වන විට එමගින් මරා දැමූ මිනිස් ජීවිත සංඛ්‍යාව කෝටි 3 ඉක්මවනු ලබයි. එනම් පලමු වන ලෝක සංග්‍රාමය මගින් විනාශ වූ ජීවිත සංඛ්‍යාවට වඩා 1 කෝටියක් මේ වන විටත් වැඩිය. මේ වසංගතය පුපුරා යන මොහොතේම නිසි පරිදි අගුළු දැමීම් ඇතුළු සෞඛ්‍ය පියවර ගනු ලැබුණි නම්, සති කිහිපයක් තුළ මෙම වෛරසය ලෝකයෙන් තුරන් කළ හැකිව තිබුණි. නමුත් එහි බර පැන දැරීමට ධනපති ආන්ඩු සූදානම් නොවීය. ඔවුන්ගේ උත්සුකය වූයේ ධනපති ආර්ථිකය රැකීමයි.

මර්දනය කල හැකිව තිබූ වෛරස් රෝගයක් මිලියන ගනනින් ජීවිත අහිමි කල ගෝලීය වසංගතයක් බවට පත් වූයේත්, ඉවක් බවක් නොමැතිව කාබන් වායුව වායුගෝලයට මුදා හැරීමෙන්, මධ්‍යධරණී මුහුද අධික ලෙස රත් වීමෙන් ඒ හරහා හමා ගිය, ඩැනියෙල් කුණාටුව අති බිහිසුනු වූයේත්, ලිබියාවේ ඩර්නා නගරයට ආසන්නව පිහිටා තිබූ වේලි දෙක කඩා බිද වැටී, ඩර්නා නගරය හා ඒ අවට ප්‍රදේශය ගංවතුරට යට වීමෙන් 20,000 වැඩි පිරිසක් මරණයට පත් වූයේත්, පසුගිය පෙබරවාරියේදී ඇති වූ තුර්කි-සිරියානු භූමිකම්පාව,  මොරොක්කෝ භූමිකම්පාව මගින් දහස් ගණනක් මිය ගොස් ඛේදවාචකයන් බවට පත්වූයේත්, ඇෆ්ගනිස්ථානයේ ඔක්තෝම්බර් අග සිදුවූ භූමිකම්පා මගින් තවත් දස දහස් ගනනකට උන්හිටි තැන් අහිමි කෙරුනේත් මෙම ලාභ ගරන පද්ධතියේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස නිර්මාණය කර ඇති, පාරිසරික, සමාජ, ආර්ථික හා දේශපාලන කොන්දේසි හේතුවෙනි.

වර්තමානයේ දී, සමාජ සුබසාධනයට හා මහජන යටිතල පහසුකම් සදහා වෙන්කරන ඉතා සුළු මුදලක් වුව සිය ලාභ අවශ්‍යතාවයට මාරකව පිහිටා ඇති බැවින්, ලෝකයේ, සෑම ජාතික ආන්ඩුවකම පාලනයේ සිටින ධනේශ්වර පන්තිය, මේ වන විට ඒ සියලු දේ ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත. ඒ වෙනුවට, 1990 සිට, යුගෝස්ලාවියාව, ඇෆ්ගනිස්ථානය, ඉරාකය, ලිබියාව, සිරියාව මාලි සහ යුක්රේනයේ එක්සත් ජනපද-නේටෝ යුද්ධ හා වර්තමානයේ පලස්තින මහජනතාවට එරෙහිව ඊශ්‍රායලය ගෙනයන සංහාරය සඳහා මේ වන විට,  ඩොලර් ට්‍රිලියන ගනනක් වියදම් කර ඇති අතර, තවත් ඩොලර් බිලියන ගණනක් ඒ සදහා වෙන් කර ඇත. ලෝක ජනගහනයෙන් අඩක සතු ධනයට සමාන මුදලක්, අද ලෝකයේ ධනවත්ම පුද්ගලයන් අට දෙනා සතුව ඇත. නමුත්, පහසුවෙන් සුවකළ හැකි මෙන්ම නිවාරණය කල හැකි රෝග නිසා මිලියන ගණනින් මහජනතාව මිය යන අතර, මෙසේ භූමිකම්පා අවධානම් ප්‍රදේශවල,  භූමිකම්පාවකදී ඔවුන්ව මරණයට පත් කළ හැකි නිවාසවල විශාල පිරිසක් ජීවත් වෙති.

උමතු ආකාරයෙන් ධනය පසුපස හඹා යන,  වෙනසක් සඳහා වන ඉල්ලීම් වලට මිලිටරිවාදීමය ආකාරයෙන් පිලිතුරු දෙන, ඉතා කුඩා, වගකීම් විරහිත පාලක ප්‍රභූවක්, ජනගහනයේ යහපැවැත්මට සහ පැවැත්මට පවා අත්‍යවශ්‍ය අතිවිශාල සමාජ සම්පත් යුද්ධය හා මර්දනය පිනිස නාස්ති කරන යථාර්ථයකට ලොව පුරා කම්කරු පන්තිය මුහුන දී සිටී. 

කම්කරු පන්තියේ ඉදිරි මාවත නම්, සමාජ සම්පත් පුද්ගලික ලාභයට යටත් කිරීමට එරෙහිව, ඒවා ධනපති ග්‍රහනයෙන් උදුරා ගැනීමෙන් ඒවා පාලනය කිරීම සහ භූමිකම්පා ආරක්ෂාව ඇතුළු මූලික සමාජ අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා ඒවා භාවිතා කිරීමයි. ප්‍රන්ස හමුදා නයිජර්, මාලි සහ බර්කිනා ෆේසෝ වැනි රටවලින් ඉවත් විය යුතු යැයි ද, පලස්තින ජන සංහාරය වහා නවතා දමන ලෙස කම්කරුවන් හා තරුනයින් විශාල පිරිසක් ඉල්ලා සිටින තතු යටතේ, යුරෝපය හා අප්‍රිකාව පුරා කම්කරු පීඩිත මහජනතාවගේ කෝපය පුපුරා යද්දී – එවන් අරගලයක් සඳහා වෛෂයික කොන්දේසි මතුවෙමින් තිබේ. ධනවාදයට එරෙහිව සහ සමාජවාදය සඳහා අරගලයක් තුල අප්‍රිකාවේ, යුරෝපයේ හා ජාත්‍යන්තරව කම්කරුවන් එක්සත් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

මොරොක්කෝ භූමිකම්පා ව්‍යසනය: ධනවාදය උරුම කර දුන් තවත් එක් ඛේදවාචකයක් Read More »

Scroll to Top