Global Inequality

එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්තාව සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ඉහල යන නය බර විස්තර කරයි

නික් බීම්ස්

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2024 ජුනි 18 දින ‘’ UN report details developing countries’ rising debt burden” යන හිසින් පල වූ නික් බීම්ස් විසින් ලියන ලද  ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය සුනිල් ප්‍රනාන්දු විසිනි.

බිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවන් දරිද්‍රතාවයේ ගැඹුරට තල්ලු කරමින්, බැංකු හා මූල්‍ය ආයතනවල ලාභ තර කිරීම සඳහා දුප්පත් හා අඩු සංවර්ධිත රටවල ධනය උරා බොන යෝධ වැකුම් ක්ලීනරයක් ලෙස ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතිය ක්‍රියාත්මක වේ.

මෙම මස මුලදී එක්සත් ජාතීන්ගේ වෙලඳ හා සංවර්ධන සමුලුව (UNCTAD) විසින් සකස් කරන ලද ගෝලීය වෙලඳාම පිලිබඳ වාර්තාවේ සෑම පිටුවකින්ම පාහේ ආර්ථික හා දේශපාලන ජීවිතයේ මෙම කරුන ඉස්මතු වේ.

එක්සත් ජාතීන්ගේ වෙලඳ හා සංවර්ධන සම්මේලන වාර්තාව: “නය බරිත ලොවක්” [ඡායාරූපය: UNCTAD]

 “එකක් පසුපස එකක් ලෙස කඩා පාත්වන  අර්බුද මෙන්ම ගෝලීය ආර්ථිකයේ මන්දගාමී හා සුමට නොවූ ක්‍රියාකාරිත්වය මගින් මෙහෙයවනු ලබන” ගෝලීය රාජ්‍ය නය වේගයෙන් ඉහල යන බව සඳහන් කරමින් වාර්තාව ආරම්භ වේ.

2023 දී, දේශීය හා විදේශීය නය වලින් සමන්විත සමස්ත රාජ්‍ය නය, වසරක් තුල ඩොලර් ට්‍රිලියන 5.6 ක වැඩිවීමක් සටහන් කරමින් ඩොලර් ට්‍රිලියන 97 දක්වා ලඟා විය.

තියුනුම වැඩිවීම සිදුවන්නේ ඊනියා සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල වන අතර, 2023 දී එය ඩොලර් ට්‍රිලියන 29ක් වෙමින්, ගෝලීය සමස්තයෙන් සියයට 30ක අගයක් වාර්තා කල‌ේය. මෙම ප්‍රතිශතය 2010 හි දී සියයට 16ක් ව පැවතිනි.

වාර්තාව සඳහන් කලේ, නය බරෙහි බලපෑම වෙනස් වූවද, “එය දරා ගැනීමේ  අඩුම හැකියාව ඇති  අය වැඩිපුරම ගෙවීමට සිදු විමෙන් අවසන් වන ” “ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ව්‍යුහය  තුල මුල් බැස ඇති අසමානතාවයන් මගින්  උත්සන්න කරන” බවයි.

මෙය සැලකිය යුතු සොයා ගැනීමකි. දේශපාලන නායකයන් සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල, ලෝක බැංකුව වැනි ජාත්‍යන්තර සංවිධාන, නය බර ලිහිල් කිරීමේ සහ සහන සංවිධානය කිරීමේ අවශ්‍යතාවය පිලිබඳව කරන සියලුම ප්‍රකාශ තිබියදී, ජාත්‍යන්තර මූල්‍යය පද්ධතියේ රාමුව තුල විසඳුම් සෙවිය නොහැකි බව එයින් පැහැදිලි වේ. වාර්තාවේ දක්වා ඇති බිලියන ගනන් ජනයාගේ දරිද්‍රතාවය දෛනිකව වැඩි වීම, පද්ධතියේ ව්‍යුහය තුලම මුල් බැස ඇත.

වාර්තාව පැහැදිලි කල පරිදි:

“සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය සැකැස්ම සමඟ පොරබදමින් සිටින අතර, එහි මුල් බැස ඇති අසමමිතිය, තිරසාර සංවර්ධනය කෙරෙහි, එකක් පසුපස එකක් ලෙස කඩාවැටෙන අර්බුදවල බලපෑම තීව්‍ර කරයි. මෙම පද්ධතිය ඔවුන්ගේ නය බර තීව්‍ර කරන්නේ දැරිය හැකි සංවර්ධන මූල්‍ය වෙත ප්‍රවේශය සීමා කිරීමෙන් සහ වඩාත් සචල සහ මිල අධික මූලාශ්‍රවලින් නය ලබා ගැනීමට ඔවුන් තල්ලු කිරීමෙනි.

සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල සමස්ත විදේශ නය 2022 දී ඩොලර් ට්‍රිලියන 3.2 ක් වූ අතර ඉන් අඩක් සදහා එය ඔවුන්ගේ දල දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 28.4ක් සහ ඔවුන්ගේ අපනයනවලින් සියයට 92.4ක් තරම් ඉහල අගයක් විය.

2011 ට සාපේක්ෂව ආන්ඩු තම නය ගෙවීම සඳහා ආදායමට සාපේක්ෂව දෙගුනයක් සම්පත් දැන් වෙන් කිරීම නිසා තත්වය වඩාත් නරක අතට හැරෙමින් පවතින්නේ , “තිරසාර සංවර්ධනය සඳහා ආයෝජන සඳහා සම්පත්වල වඩාත්  අඩු වන කොටසක්  ඉතිරි කරමිනි.”

බොහෝ විට ඉදිරිපත් කරන චිත්‍රය වන්නේ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා මූල්‍යමය වශයෙන් නය සහ ආධාර වෙන් කරන ආකාරයයි.

ඇත්ත වශයෙන්ම නම්, අරමුදල් ගලායාම සිදුවන්නේ අනෙක් දිශාවට ය. මෙය  සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට ඒවා කෙරෙහි වැඩි වැඩියෙන් යැපීමට බල කෙරෙමින් පවතින ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය පද්ධතිය තුල පුද්ගලික නය අරමුදල්වල ඉහල යන භූමිකාවේ ප්‍රතිඵලයක් වේ.

2022 දී, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් නව අරමුදල්වලින් තමන්ට  ලැබුනු මුදලට වඩා වැඩිපුර ඩොලර් බිලියන 49 ක් ඔවුන්ගේ නය හිමියන්ට ගෙවා ඇත. ද්විපාර්ශ්වික සහ බහුපාර්ශ්වික සංවිධානවලින් ඩොලර් බිලියන 40 ක ගලා ඒමක් සිදු වූ අතර, හෙජ් අරමුදල් සහ පුද්ගලික සාමාන්‍ය කොටස් සමාගම් (private equity groups) වැනි පුද්ගලික නය දෙන්නන් වාර්තාගත ඩොලර් බිලියන 89 ක් ඉවතට ඇද  ගත්හ. ඇත්ත වශයෙන්ම සිදුවුනු දේ නම්, නිල මාර්ග හරහා ලබා දුන් මුදල් පෞද්ගලික ප්රාග්ධනයට මුදල් සැපවීම සඳහා භාවිතා කරන කෙරීමය.

2010 දී 32 සිට, 2022 දී 52 ක් දක්වා වැඩි වූ රටවල් සංඛයාවක්  මුදල් පිටතට ගලා යාමක් අත්විඳින ලදී. මෙම වැඩිවීමෙන් පිලිබිඹු වන්නේ , අනෙකුත් මහ බැංකු විසින්ද පසුව අනුගමනය කරන ලද, දශක කිහිපයකින් අත්දුටු  ඉහලම මට්ටම් වලට පොලී අනුපාත ඉහල නැංවීම එක්සත් ජනපද ෆෙඩරල් රිසව් බැංකව විසින් ආරම්භ කිරිමෙන් පසුව , 2022 දී පටන් ගත් පොලී අනුපාත ඉහල යාමේ බලපෑමයි. 

සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් සඳහා නය ගැනීමේ පිරිවැය, එක්සත් ජනපදයට වඩා දෙගුනයේ සිට සිව් ගුනයක්ද, ජර්මනියට වඩා හය ගුනයේ සිට දොලොස් ගුනයක්  වැඩිය යන කාරනය නය ගැනීම් තන්ත්‍රයේ විකෘති තර්කනය විදහා දක්වයි. දරා ගැනීමේ හැකියාව අවම  අයටම වැඩි මුදලක් ගෙවීම සදහා  බල කෙරෙයි.

සියලුම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලින් අඩකට වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවක්, රජයේ ආදායමෙන් අවම වශයෙන් සියයට 8ක් පොලී අනුපාත සඳහා වෙන් කරයි. පසුගිය දශකය තුල මෙම අගය දෙගුන වී ඇති අතර 2023 දී ඉන් බොහෝමයක් අප්‍රිකාවේ වූ, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් අතරින් වාර්තාගත 54ක්, එනම් සියයට 38 ක ප්‍රතිශතයක් , පොලී ගෙවීම් සඳහා ආදායමෙන් අවම වශයෙන් සියයට 10ක් වෙන් කර ඇත.

එම වසර තුල අධ්‍යාපනය සඳහා වන වියදම් ප්‍රමානය  ඉක්මවා පොලී වියදම් ගෙවන රටවල් 15ක් ද, ඒ්වා  සෞඛ්‍ය වියදම්වලට වඩා ඉහල අගයක් ගත් රටවල් 46ක් ද විය.

එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්තාව අවසන් කලේ “ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ව්‍යුහය” ප්‍රතිසංස්කරනය සඳහා වන ආයාචනා කිරීම සමඟින් සහ එවැනි කැඳවුම් එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මන්ඩලයේ වඩාත්ම මෑත රැස්වීමේදී මෙම ප්‍රශ්නය රටවල් 149 කට වැඩි ප්‍රමානයක් “මහ හඬින්” මතු කල බව පවසමිනි.  එසේ නමුත් මෙවැනි කැඳවුම් මීට පෙර අවස්ථා ගනනාවකදීම කර  ඇති වූවත්  ඇත්ත වශයෙන්ම සිදු වූයේ තත්ත්වය වඩාත් නරක අතට හැරීම පමනකි.

එපමනක් නොව, දරිද්‍ර රටවල බිලියන ගනන් ජනයා වඩ වඩාත් ගැඹුරුවන  දරිද්‍රතාවයට ඇද දමන එම “ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ව්‍යුහයම, ප්‍රධාන ආර්ථිකයන්හි කම්කරුවන්ගේ ජීවිත මත ද ආධිපත්‍යය දරන්නේ, දිනෙන් දින වඩාත් ඉහල මට්ටම් වලින් කම්කරුවන් සූරාකෑම සහ සමාජ වියදම් කප්පාදු කිරීම් මගින් තම අතෘප්තිකර ඉල්ලීම් සපුරාලීම සදහා පරපෝෂිත මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය  බලකර සිටිද්දීය.

ඉහල පොලී අනුපාතවල බලපෑම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් වල පොලී වියදම් බිල්පතෙහි පිලිබිඹු විය. එය 2023 දී ඩොලර් බිලියන 847 දක්වා ඉහල යමින්  2021 සිට සියයට 26 ක වැඩිවීමක් පෙන්වයි. 

2020-2022 කාලපරිච්ඡේදය තුල අප්‍රිකාවේ, ආසියාවේ සහ පැසිෆික් කලාපයේ බොහෝ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල සෞඛ්‍ය සහ අධ්‍යාපනය සඳහා වියදම් කිරීමට වඩා පොලී බිල්පතේ වියදම වේගයෙන් ඉහල ගියේය.

මෙය සිදුවන රටවල් වල සංඛ්‍යාව ඉහල යමින් පවතින බව වාර්තාවේ. බිලියන 3.3 ක ජනතාවක් දැන් ජීවත් වන්නේ අධ්‍යාපනයට හෝ සෞඛ්‍යයට වඩා පොලී බිල සඳහා වියදම් කරන රටවල ය.

මක්නිසාද යත්, වාර්තාව විසින්ම පිලිගෙන ඇති පරිදි, අසමානතාවය පද්ධතිය තුලම “කාවැදී” ඇති බැවිනි.

ඉදිරි මාවත පවතින්නේ ඊනියා “ප්‍රතිසංස්කරනය” තුල නොවේ – එය කල නොහැක්කකි – ඊට විපරීතව එය පවතින්නේ , ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනය යටතේ සමස්ත මූල්‍ය පද්ධතියේ පොදු අයිතිය ස්ථාපිත කිරීම කේන්ද්‍රීය පදනමක් වන, ජාත්‍යන්තර සමාජවාදී වැඩපිලිවෙලක් සඳහා ප්‍රධාන ආර්ථිකයන්හි සහ අඩු සංවර්ධිත රටවල කම්කරු පන්තියේ  ඒකාබද්ධ අරගලය තුලය.  

එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්තාව සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ඉහල යන නය බර විස්තර කරයි Read More »

Davos

කෘත්‍රිම බුද්ධිය සහ එහි ඇඟවුම් – ඩාවොස් රැස්වීමේ කේන්ද්‍රීය මාතෘකාවක්

නික් බීම්ස් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2024 ජනවාරි 18 දින පල වූ ‘AI and its implications a central topic at Davos meeting’ යන හිසින් නික් බීම්ස් විසින් ලියන ලද  ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය සුනිල් ප්‍රනාන්දු විසිනි.

මෙම වසරේ ස්විට්සර්ලන්තයේ ඩාවෝස් හි (Davos) ගෝලීය ප්‍රභූන්ගේ ලෝක ආර්ථික සංසදයේ (World Economic Forum) රැස්වීමේ පොදු වේදිකා වල මෙන්ම, සැබෑ සාකච්ඡා-කටයුතු බොහොමයක් සිදු කෙරෙන පුද්ගලික සුඛෝපභෝගී හෝටල් (කට්ටල්) කාමර වල ප්‍රධාන මාතෘකාවක් වන්නේ  කෘත්‍රිම බුද්ධිය (AI) යි.

Davos
යාන් ලෙකන් (Yann LeCun), මෙටා හි (Meta) ප්‍රධාන AI විද්‍යාඥ සහ AI හි පුරෝගාමියා 2024 ජනවාරි 16 වන දින Davos හි පැවති ලෝක ආර්ථික සංසදයේ වාර්ෂික රැස්වීමට සහභාගී වේ. [AP Photo/Markus Schreiber]

AI තාක්ෂනය විසින්, ශ්‍රමයේ ඵලදායිතාව අතිවිශාල ලෙස වර්ධනය කිරීමට සහ එමගින් සමාජ ප්‍රගමනය සඳහා පදනම සැපයීමට හැකියාව ඇති තාක්‍ෂනයේ ප්‍රධාන දියුනුවක් නියෝජනය කෙරෙයි.

එහෙත් නිෂ්පාදන මාධ්‍යවල (ඊනියා බුද්ධිමය දේපල ඇතුලුව) පුද්ගලික හිමිකාරිත්වය සහ පුද්ගලික ලාභය උකහා ගැනීම මත පදනම් වූ ධනවාදයේ සමාජ සම්බන්ධතා යටතේ එය වර්ධනය වීම යන්නෙන් අදහස් වන්නේ එය මෙම බලපෑම ඇති නොකරනු ඇති බව සහ එහි ප්‍රතිලෝමය සිදුවනු ඇති බවයි.

සමාජවාදී ආර්ථික සබඳතා පිහිටුවීමේ අවශ්‍යතාවය මතු කරන ආර්ථික හා දේශපාලන ජීවිතයේ මෙම සත්‍යය, මෙම සතියේ රැස්වීම සඳහා WEF විසින් සකස් කරන ලද ගෝලීය අවදානම් වාර්තාවේ වක්‍රව වුවද පිලිගෙන ඇත.

තාක්‍ෂනික දියුනුව සහ භූ දේශපාලනික ගතිකත්වය – මෙය, එක්සත් ජනපදය විසින් මෙහෙයවනු ලබන මිලිටරිවාදයේ නැඟීම පිලිබඳ නොපැහැදිලි සඳහනකි – එකට එක්වීම, දියුනු රටවල මෙන්ම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ද නව ජයග්‍රාහකයින් සහ පරාජිතයින් සමූහයක් නිර්මානය කරනු ඇතැයි එහි දැක්වේ.

ඉදින්, “මහජන අවශ්‍යතා වෙනුවට වානිජ දිරිගැන්වීම් සහ භූ දේශපාලනික අවශ්‍යතා… AI සහ අනෙකුත් පර්යන්තික තාක්‍ෂනයන්හි (නව තාක්‍ෂනයන්-frontier technologies) සංවර්ධනයේ මූලික ධාවකයන් ලෙස පවතින්නේ නම්, ඉහල සහ අඩු ආදායම්ලාභී රටවල් අතර ඩිජිටල් පරතරය අදාල ප්‍රතිලාභ උත්පාදනය කිරීමේදී දැඩි විෂමතාවයක් සහ අවදානම් ඇති කෙරෙනු ඇත. අවදානමට ලක්ව ඇති රටවල සහ ප්‍රජාවන්ගේ ආර්ථික ඵලදායිතාව, මූල්‍යය, දේශගුනය, අධ්‍යාපනය සහ සෞඛ්‍ය සේවා මෙන්ම ඒ ආශ්‍රිත රැකියා උත්පාදනය කෙරෙහි බලපාන අති ප්‍රබල කෘතිම බුද්ධි  පාරවේධනයන්ගෙන් ( නවමු නිර්මාන- breakthroughs) ඩිජිටල් ලෙස හුදකලා වී ඒවා වඩාත් පසුපසට  තල්ලු වනු ඇත.

වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, AI හි සංවර්ධනය ගෝලීය සමාජ අසමානතාවය සහ දරිද්‍රතාවය අවසන් කිරීමේ මාධ්‍යයක් බවට පත්වීම වෙනුවට, ප්‍රධාන ධනේශ්වර බලවතුන්ගේ ලාභ චේතනා සහ අවශ්‍යතා අනුව එම තතු වඩාත් නරක අතට හැරෙනු ඇත.

ලේඛනයේ තවත් කොටසක, එය AI සහ අනෙකුත් දියුනු තාක්‍ෂනයන්හි පෘථුල ඇඟවුම් පෙන්වා දෙයි.

“වඩාත් ප්‍රබල පොදු කාර්ය සඳහා වූ AI තාක්‍ෂනයන්හි අපාලිත ව්‍යාප්තිය ඉදිරි දශකය තුල ආර්ථිකයන් සහ සමාජයන් රැඩිකල් ලෙස යලි හැඩ ගස්වනු ඇත… එමෙන්ම එය සමාන්තර වර්ධනයන් සමඟ ද අන්තර් ක්‍රියා කරනු ඇත. මෙහි ඇඟවුම් ගැඹුරු වීම සඳහා ඒවා හිතාමතා අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම අවශ්‍ය නොවේ.

“භෞතික ලෝකය මත වැඩි පාලනයක් පවරා දෙනු ලබන ස්වයං-වැඩිදියුනු වන උත්පාදක AI ආකෘති (self-improving generative AI models) විසින් සමාජ ආර්ථික ව්‍යූහයන්හි විශාල පරිමානයේ වෙනස්කම් අවුලුවනු ලැබීම මඟින් නව අවදානම් පැන නඟිනු ඇත.”

ධනේශ්වරය යනු, පාලනය කරන්නේ කෙසේදැයි තමන් නොදත් භූතාත්ම යම ලෝකයෙන් කැඳවා ගත් ආධුනික යක්දෙස්සා වැනියැයි මාක්ස් විසින් කොමියුනිස්ට් ප්‍රකාශනයේ  කරන ලද නිරීක්‍ෂනය මෙහිදී කෙනෙකුට සිහි ගැන්වෙනු ඇත.

කම්කරු පන්තිය විසින් සිදුකරනු ලබන සමාජ විප්ලවය තුලින් සාක්ෂාත් කරගනු ලබන සමාජවාදය සඳහා ඇති වෛෂයික ඓතිහාසික අවශ්‍යතාවය පැන නගින්නේ, නිෂ්පාදන බලවේගවල වර්ධනය සහ ඒවා කොටු වී ඇති ධනවාදයේ සමාජ සම්බන්ධතා අතර ප්‍රතිවිරෝධතාවයෙන් බවට වන මාක්ස්ගේ විශ්ලේෂනය, වඩාත් ගැඹුරු තලයක දී ඉන් සිහිපත් කෙරේ.

මෙම ඉදිරිදර්ශනයට විකල්පය වශයෙන් පවතින්නේ ම්ලේච්ඡත්වයට කරා පල්ලම් බැසීමයි. එකී ම්ලේච්ඡත්වයේ වඩාත් ම සුපැහැදිලි ප්‍රකාශනය වනුයේ යුද්ධයයි. 

WEF වාර්තාව පෙන්වා දී ඇති පරිදි, AI තාක්ෂනය මෙහි දී තීරනාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

“යන්ත‍්‍ර බුද්ධිය, ගැටුම් සහගත තීරන ගැනීම – ස්වයංක්‍රීයව ඉලක්ක තෝරා ගැනීම සහ අරමුනු තීරනය කිරීම – දක්වා රිංගා ගැනීම විසින්, ඉදිරි දශකය තුල අහම්බෙන් හෝ හිතාමතා (ගැටුම්) උත්සන්න වීමේ අවදානම සැලකිය යුතු ලෙස ඉහල නැංවෙනු ඇත”යි එය පවසයි.

අන්‍යයෝ ද අනතුරු ඇඟවීම් නිකුත් කර ඇත්තාහ. ඔක්තෝබර් මාසයේ දී, එක්සත් ජනපද සුරැකුම්පත් හා විනිමය කොමිෂන් සභාවේ සභාපති ගැරී ජෙන්ස්ලර් ෆයිනෑන්ෂල් ටයිම්ස් (FT) සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක යෙදෙමින් පැවසුවේ, මූල්‍ය පද්ධතිය තුල  AI වේදිකාවල භාවිතය පාලනය කිරීමට ක්‍රමයක් සොයා නොගතහොත් ඉදිරි දශකය තුල අර්බුදයක් ඇතිවිම නොවැලැක්විය හැකි ම පාහේ වනු ඇති බවයි.

වෙලඳපල සහභාගිකරුවන් එකම AI ආකෘති භාවිතා කිරීම මඟින් “රංචු” හැසිරීමක් ජනනය කර, ඉන් අර්බුදයක් මුදා හල හැකි බව ඔහු පැවසීය.

මෙම අනතුරු ඇඟවීම් ඩාවෝස් රැස්වීමට ආසන්නයේ  FT සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී ස්පාඤ්ඤ බැංකුවේ අධිපතිවරයා සහ බැංකු අධීක්ෂනය පිලිබඳ බාසල් කමිටුවේ සභාපති පැබ්ලෝ හර්නාන්ඩස් විසින් ප්‍රතිරාවය කරන ලදී.

ශීඝ්‍රයෙන් දියුනු වන තාක්‍ෂනය, විශේෂයෙන්ම AI තාක්ෂනය, “ඉතිහාසයේ ගමන් මග වෙනස් කල හැකි අතර, ඒ යහපත සඳහා ම වීම අත්‍යවශ්‍ය නොවේ,”යැයි ඔහු පැවසීය.

පසුගිය දශකය තුල ආර්ථික ගැටලු ඉහල යාමේ අර්ථය වූයේ වඩාත් විශාල ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතාවයක් අවශ්‍ය වන බවයි. 

“කෙසේ වෙතත්, භූ දේශපාලනික මට්ටමින් අප නිරීක්ෂනය කරන දෙයින් පෙනී යන්නේ පොදු එකඟතාවලට එලඹීම වඩ වඩාත් දුෂ්කර වෙමින් පවතින බවයි. එය මට කනස්සල්ලකි, එමෙන්ම එය බොහෝ දෙනෙකුගේ ද කනස්සල්ලට කරුනකි ”ඔහු පැවසීය.

“මූල්‍ය ස්ථායීතාවය යනු එක් මානයක් පමනි, AI හා බැඳුනු තවත් විභව වැදගත්කමින් ඉතා ඉහල ප්‍රතිවිපාක පවතී. … සම්බන්ධීකෘත ගෝලීය ප්‍රතිචාරයක් ලබා දීමට අපට නොහැකි වුවහොත්, මෙම අභියෝගවලට නිවැරදි විසඳුම ලබා ගැනීමේ සම්භාවිතාව අඩු වනු ඇත.”

එහෙත් ගෝලීය සහයෝගීතාවයේ අවශ්‍යතාවය වැඩි වන අතරම, එය  සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ අපේක්ෂාව, ධනේශ්වර ක්‍රමයේ කේන්ද්‍රීය ප්‍රතිවිරෝධතාව මත – එනම්, ඒකාබද්ධ හා අන්තර් සම්බන්ධිත ලෝක ආර්ථිකය ද, සෑම එකෙක්ම තමන්ගේම අවශ්‍යතා පසුපස හඹා යන මහ බලවතුන් සහ එකිනෙකාට පරසතුරු ජාතික රාජ්‍ය පද්ධතිය ද අතර ප්‍රතිවිරෝධතාව මත – අබලන්ව යයි.

කර්මාන්තයේ සියලුම අංශවල AI භාවිතය වැඩි වීම, ශ්‍රම වෙලඳපොලේ “ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම” ලෙස මෘදූක්තියෙන් (මෘදු ලෙස) හඳුන්වන දෙයට ද හේතු වනු ඇත.

පසුගිය මාර්තු මාසයේදී ගෝල්ඩ්මන් සැක්ස් වාර්තාවක් නිකුත් කරමින් පැවසුවේ, එක්සත් ජනපදයේ සහ යුරෝ කලාපයේ සිදු කෙරෙන වැඩවලින් හතරෙන් එකක් ස්වයංක්‍රීයකරනයට AI හේතු විය හැකි බවයි.

මානව නිමැවුම් වලින් වෙන්කර හඳුනාගත නොහැකි අන්තර්ගතයන් ජනනය කරන AI පද්ධති ඉදිරි දශකය තුල වාර්ෂික දල දේශීය නිෂ්පාදිතය සියයට 7 කින් වැඩි කල හැකි බව එහි සඳහන් වේ. නමුත් මෙම ඵලදායිතාවයේ වැඩිවීම ජීවන මට්ටම්වල ද්‍රව්‍යමය දියුනුවක්  ඇති කරනු නැති අතර, එය ලාභයේ වැඩිවිමක් පමනක් ඇති කරනු ඇත.

වාර්තාව දක්වන පරිදි, ප්‍රධාන ආර්ථිකයන්හි කම්කරුවන් මිලියන 300ක් පමන එහි ප්‍රතිවිපාකවලට නිරාවරනය කරමින් AI තාක්ෂනය ශ්‍රම වෙලඳපොලට “සැලකිය යුතු බාධාවක්” ගෙන එනු ඇත. සියලුම රැකියාවලින් තුනෙන් දෙකක් කිසියම් ප්‍රමානයක ස්වයංක්‍රීයකරනයකට නිරාවරනය වී ඇති බව වාර්තාව පවසයි.

Davos රැස්වීම ආරම්භ වන විට ප්‍රතිඵල නිකුත් කල, PwC ගිනුම්කරන සමාගම විසින් ඓදු කෙරුනු ගෝලීය ප්‍රධාන විධායකයින්ගේ සමීක්ෂනයකින් පවසා ඇත්තේ, ඔවුන්ගෙන් හතරෙන් එකක් AI මගින් මෙම වසරේ රැකියා නියුක්තිය සියයට 5 කින් අඩු කිරීමට හේතු වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බවයි. සියයට 46ක් පමන කියා සිටියේ තත්පර කිහිපයකින් පෙල (Text), රූප සහ කේත ජනනය කල හැකි උත්පාදක AI (generative AI) භාවිතය ඉදිරි වසර තුල ලාභය ඉහල නංවනු ඇති බවයි.

මෙම වාර්තා සහ සමීක්ෂන අවධාරනය කරන්නේ ධනය වැඩි කිරීම සඳහා AI හි ඇති දැවැන්ත විභවයයි; නමුත් එය ධනේශ්වර පාලක පන්තීන්ගේ අතේ පැවතියහොත් එය සමාජ ප්‍රගතිය නොව තව තවත් අසමානතාවය සහ දුක්ඛිතභාවය ගෙන එනු ඇත. එහි සුසංයෝගී සංවර්ධනය සඳහා අවශ්‍ය ගෝලීය සහයෝගීතාවය ගෙන ඒම වෙනුවට, එය දැනටමත් යුද්ධය තුල ප්‍රකාශ වන භූ දේශපාලන ගැටුම් සහ ආතතීන් තීව්‍ර කරනු ඇත.

කෘත්‍රිම බුද්ධිය සහ එහි ඇඟවුම් – ඩාවොස් රැස්වීමේ කේන්ද්‍රීය මාතෘකාවක් Read More »

Gaza

The working class, the fight against capitalist barbarism, and the building of the World Party of Socialist Revolution

Statement of the WSWS International Editorial Board

We post below the First Part of the Statement of the World Socialist Web Site International Editorial Board, published in WSWS.org on January 03, 2024. The statement contains four parts. Please access here Part Two, Part Three and Part Four. We, theSocialist.LK endorse this statement in its entirety and invite our readers to carefully peruse it and grasp it for actions ahead.

Gaza
A bulldozer unloads the bodies of Palestinians killed by Israel in a mass grave in Rafah, Gaza Strip, Tuesday, Dec. 26, 2023. [AP Photo/Fatima Shbair]

1. New Year 2024 begins under conditions of escalating international crisis. At the dawn of the millennium, there were rosy predictions that world capitalism, under the benevolent and “unipolar” rule of the United States, was entering a new epoch of universal peace and prosperity. With the dissolution of the Soviet Union, the demons of the “short twentieth century”—above all, the specters of Marxism and socialist revolution—had been buried for once and for all. Wall Street cried out to the world: “My name is Capitalism, King of Kings. Look on my works ye Mighty and despair!” But it has taken less than a quarter-century to dissolve that arrogant boast into a colossal wreck. The new century of triumphant capitalism has proven to be the shortest of all. The fundamental contradictions of the world capitalist system that produced the wars and revolutions of the twentieth century have not been resolved and remain the driving forces of the intensifying economic, social and political upheavals that are sweeping across the globe.

2. The horrors produced by the cataclysms of the past century are being reenacted. Genocide is being openly adopted as an instrument of state policy. The attempt by the Israeli regime to exterminate the Palestinian people in Gaza proceeds with the open endorsement of the United States and its imperialist allies, which have repeatedly proclaimed their opposition to a cease-fire. A densely populated urban area is being subjected to a merciless bombardment that has killed more than 25,000 people, mostly women and children, within the first 10 weeks of the war.

3. The fascist prime minister of Israel, Benjamin Netanyahu, declared in his New Year’s message that the onslaught will continue throughout 2024. Israel could not continue the war another week, let alone a year, without the unlimited financial and military support of the United States and its NATO co-criminals. The US president, secretary of state, countless other high government officials and top Pentagon personnel shuttle back and forth between Washington and Tel Aviv, overseeing the Israeli operations and participating in the selection of bombing targets. It is an open secret that US and NATO personnel are directly involved in murderous actions on the ground within Gaza.

4. The sanctioning of and participation in genocide represent more than the imperialist powers’ usual violations of their invocations of human rights. The Gaza genocide confirms, on a higher level, a tendency first noted by Lenin in the midst of World War I, more than a century ago. He wrote in 1916 that “the difference between the democratic-republican and the reactionary-monarchist imperialist bourgeoisie is obliterated because they are both rotting alive…” Substitute the term “fascist” for “reactionary-monarchist” and Lenin’s analysis is entirely valid as a description of present-day imperialist regimes.

5. The Gaza genocide is not a unique episode, best understood as a product of exceptional circumstances related to the Israel-Palestinian conflict and the inherently reactionary character of the Zionist project and its racialist and xenophobic-nationalist ideology. The latter elements play, of course, a significant role in the actions of the Israeli regime. But the unrestrained ferocity of the present war, carried out with the full support of its imperialist paymasters and weapons suppliers, can be understood and explained only in the context of the breakdown of the world imperialist and nation-state system.

6. The fundamental “error” of the strategists of American imperialism in the aftermath of the dissolution of the Soviet Union was that the event was explained in purely ideological terms, that is, as the triumph of capitalist “free enterprise” over socialist “dictatorship.” But this explanation, based on the false identification of Stalinism with socialism, concealed the real cause of the breakdown of the Soviet Union and its implications for the future development of American and world imperialism.

7. Notwithstanding its tragic consequences, the dissolution of the USSR confirmed the essential Marxist-Trotskyist critique of the Stalinist policy of “socialism in one country.” The reactionary nationalist utopia of an isolated socialist state fell victim, as Trotsky had predicted, to the reality of world economy.

8. The end of the USSR provided the United States a short-term advantage over its rivals, which its propagandists dubbed the “unipolar moment.” But the fundamental contradiction that led to the two world wars of the twentieth century—the conflict between the objective reality of a highly integrated world economy and the persistence of the obsolete nation-state system—had not been resolved by the demise of the USSR and its satellite regimes in Eastern Europe.

9. The United States sought to exploit its geopolitical advantage to achieve a level of global domination that had been denied to it in the aftermath of World War II as a consequence of the decisive role played by the Soviet Union in the defeat of Nazi Germany and the post-World War II wave of anti-colonial mass movements. Washington convinced itself that it could finally reorganize the world economy under its control through its military power. US imperialism’s favorite pundit, Thomas Friedman of the New York Times, proclaimed in 1999 that “the hidden fist that keeps the world safe for Silicon Valley’s technologies is called the United States Army, Air Force, Navy and Marine Corps…”[1]

10. The endless series of wars launched by the United States—in the Balkans, the Middle East and Central Asia—was a desperate attempt to maintain its dominant position, despite its overall economic decline. The International Committee explained the motivation for the 2003 invasion of Iraq and foresaw the failure of its underlying hegemonic project:

The launching of an aggressive war against Iraq represents a final, climactic attempt to resolve, on the basis of imperialism, the world historic problem of the contradiction between the global character of the productive forces and the archaic nation-state system. America proposes to overcome the problem by establishing itself as the super nation-state, functioning as the ultimate arbiter of the world’s fate—deciding how the resources of the world will be allocated, after it has grabbed for itself the lion’s share. But this sort of imperialist solution to the underlying contradictions of world capitalism, which was utterly reactionary in 1914, has not improved with age. Indeed, the sheer scale of world economic development in the course of the twentieth century endows such an imperialist project with an element of madness. Any attempt to establish the supremacy of a single national state is incompatible with the extraordinary level of international economic integration. The profoundly reactionary character of such a project is expressed in the barbaric methods that are required for its realization.[2]

11. The Gaza genocide epitomizes the “barbaric methods” arising from the increasingly desperate and beleaguered effort of the United States and its NATO allies to sustain their dominant position in the face of the challenge posed to their hegemony by China and recalcitrant national states whose interests conflict with Washington’s “rules-based” imperialist order. The slaughter of the Palestinians is unfolding in the midst of the bloody US-NATO proxy war against Russia, which has cost since its outbreak in February 2022 approximately a half-million Ukrainian and, at least, 100,000 Russian lives.

12. As the war in Gaza has normalized genocide as an acceptable instrument of imperialist policy, the relentless escalation of the US-NATO war against Russia has been accompanied by the de facto acceptance of a high level of possibility, even probability, that the conflict may lead to the use of tactical and strategic nuclear weapons. The Biden administration regularly sanctions and directs military attacks on Russian assets and territory that would have been ruled out during the Cold War as inciting nuclear retaliation. Repeatedly crossing “red lines,” the Biden administration and its allied NATO governments have asserted that their conduct of military operations will not be constrained by the threat of nuclear war.

13. Despite bleeding Ukraine white, US-NATO imperialism has failed thus far to achieve victory on the battlefield. Its much vaunted “spring offensive” in mid-2023 ended in a debacle. In the final days of 2023, the Ukrainian regime carried out a significant escalation of the war by launching a missile attack on Russian soil, killing at least 22 people in the city of Belgorod. Russia has responded with a new wave of missile attacks on Ukraine, which the Biden administration is exploiting to press its demands for continued unlimited funding of the proxy war.

14. In the final analysis, the US-NATO instigation of the proxy war in Ukraine marks nothing less than preparation for a US war against China, transforming every part of the world into a specific sphere of operations. Nearly 20 years ago, in 2006, the International Committee posed a series of questions related to the global policies of the United States, among which were the following:

Will the United States be prepared to retreat from its hegemonic aspirations and accept a more egalitarian distribution of global power among states? Will it be prepared to yield ground, on the basis of compromise and concessions, to economic and potential military competitors, whether in Europe or in Asia? Will the United States graciously and peacefully accommodate the rising influence of China?[3]

Responding to these questions, the ICFI replied that those who would answer in the affirmative “are placing heavy bets against the lessons of history.”

15. Today, the answers to these questions are not of a speculative character. War between the United States and China is viewed not as a possibility, but as an inevitability. This consensus within Washington’s foreign policy establishment is summed up in an essay published in the new January-February 2024 issue of Foreign Affairs. It is ominously titled, “The Big One: Preparing for a Long War With China.” Its author is Andrew J. Krepinevich, Jr., a senior fellow at the Hudson Institute, a leading imperialist think tank.

16. The essay assumes that the United States and China will go to war. It is a fact taken for granted, about which one should not waste time debating. The real questions relate to how and where the war will start—in the Taiwan Strait, the Korean Peninsula, along the Sino-Indian border, or in South Asia—and whether the war will go nuclear. Krepinevich states:

Once a war has broken out, both China and the United States would have to confront the dangers posed by their nuclear arsenals. As in peacetime, the two sides would retain a strong interest in avoiding catastrophic escalation. Even so, in the heat of war, such a possibility cannot be eliminated. Both would confront the challenge of finding the sweet spot in which they could employ the force to gain an advantage without causing total war. Consequently, leaders of both great powers would need to exercise a high degree of self-control.

To keep the war limited, both Washington and Beijing would need to recognize each other’s redlines—specific actions viewed as escalatory and that could trigger counterescalations.[4]

17. It is nothing less than delusional to stake one’s hope for an avoidance of nuclear Armageddon on the ability to limit escalation in the midst of an existential conflict upon which the fates of the combatants depend. In any case, the US-NATO proxy war against Russia has already established that US imperialism will not be deterred by the threat of nuclear retaliation and will cross all and every “red line” in order to achieve its objectives.

18. Krepinevich acknowledges that the inevitable US-China war, even without the use of nuclear weapons, will have catastrophic consequences for all of humanity. He writes:

Even if the two sides avoided nuclear catastrophe, and even if the homelands of the United States and its major coalition partners were left partially untouched, the scale and scope of destruction would likely far exceed anything the American people and those of its allies have experienced.[5]

19. The conclusion drawn by Krepinevich is not that the military cataclysm must be prevented at all costs, but that the United States-led coalition’s “ability to sustain popular support for the war effort, along with a willingness to sacrifice, would be crucial to its success.”[6]

20. This nightmarish imperialist scenario of inevitable war must be opposed by the American and international working class. Workers in the imperialist centers of North America, Europe, Asia and Australia and New Zealand have absolutely no interest in defending the global geopolitical and economic interests of their power-mad financial-corporate imperialist ruling class. Nor should the workers of Russia, China and other major capitalist regional powers—Brazil, Argentina, Egypt, the Gulf States, Turkey, Nigeria, South Africa, India, Indonesia, to name only the most significant—attribute any progressive character to the reactionary efforts to reorganize world geopolitics on the basis of the utopian perspective of multi-polarity.

21. The fact that US imperialism instigated the Russia-Ukraine war does not justify, from the standpoint of the interests of the Russian and international working class, the decision of the Putin government to invade Ukraine. The Putin government’s response to the provocations of American and European imperialism was determined not by abstractly defined considerations of “national defense,” but by the class interests of the parasitical oligarchic-capitalist ruling class that emerged from the breakup of the Soviet Union and the privatization and outright theft of its nationalized assets.

22. In the years preceding the dissolution of the USSR, the political conflict within the ruling bureaucratic apparatus developed along national and ethnic lines. This reactionary tendency had been prepared and facilitated by Stalin’s repudiation of proletarian internationalism and the promotion of Russian nationalism under the cover of a chauvinistic Soviet patriotism. In the aftermath of the breakup of the Soviet Union, the already existing conflicts between nationalistic bureaucratic cliques—of which the Russian and Ukrainian were the most powerful—evolved rapidly into an open struggle for raw materials, markets, and territorial advantages between the new national capitalist ruling elites. In October 1991, less than three months before the dissolution of the Soviet Union, the International Committee warned:

In the republics, the nationalists proclaim that the solution to all problems lies in the creation of new “independent” states. Allow us to ask, independent of whom? Declaring “independence” from Moscow, the nationalists can do nothing more than place all the vital decisions relating to the future of their new states in the hands of Germany, Britain, France, Japan and the United States.[7]

23. The ongoing war is a vindication of the warning made 30 years ago by the International Committee. The struggle against the US-NATO war must be conducted not by adapting to the Putin regime, but in implacable opposition to its reactionary nationalist-capitalist agenda. The anti-war policy of Russian and Ukrainian workers must be based on the unity of all sections of the working class of the former Soviet Union against the new capitalist elites. The internationalist policy upheld by Lenin and the Bolsheviks during World War I, of intransigent opposition to the defense of their national capitalist state, must be adopted by the workers of present-day Russia (against the Putin regime) and Ukraine (against the Zelinsky regime).

24. The same fundamental principles of socialist internationalism determine the attitude of the International Committee toward the conflict between US imperialism and China. The United States strives to limit China’s economic development, restrict its access to critical resources and technologies, and block the expansion of its global influence. China attempts to counter the relentless pressure exerted by American imperialism through the restructuring of the prevailing geopolitical and economic institutions in which the US dollar functions as the pillar of world trade and financial transactions. But this policy, notwithstanding China’s attempts to endow it with a progressive and even altruistic veneer (e.g., through the promotion of the “Belt and Road Initiative”), unfolds on a capitalist basis and aims at nothing more than the reorganization of the existing global balance of power.

25. The outbreak of war cannot be averted by counterposing to the hegemony of American imperialism a new multi-polar coalition of capitalist states. The struggle against imperialist war cannot be achieved through a restructuring of the nation-state system, but only on the basis of its destruction. As Rosa Luxemburg insisted on the eve of World War I, the working class “must draw the conclusion that imperialism, war, plundering countries, haggling over peoples, breaking the law, and the policy of violence can only be fought against by fighting capitalism, by setting social revolution against global genocide.”[8]

[1] Thomas L. Friedman, “A Manifesto for the Fast World,” New York Times Magazine, March 28, 1999

[2] A Quarter Century of War: The U.S. Drive for Global Hegemony 1990-2016, by David North (Mehring Books: Oak Park, MI), p. 277

[3] Ibid, pp. 368-69

[4] Foreign Affairs, January-February 2024, pp. 111-12

[5] Ibid, p. 117

[6] Ibid, p. 118

[7] “After the August Putsch: Soviet Union at the Crossroads,” by David North, in The Fourth International, Volume 19, No. 1, Fall-Winter 1992, p. 110.

[8] “Petty-Bourgeois or Proletarian World Policy?” in Discovering Imperialism: Social Democracy to World War I, translated and edited by Richard B. Day and Daniel Gaido (Chicago: Haymarket Books, 2012), p. 470

The working class, the fight against capitalist barbarism, and the building of the World Party of Socialist Revolution Read More »

G20

G20 සමුලුව සඳහා  වාර්තාව ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියේ ගැටලු සඟවයි

නික් බීම්ස් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 සැප්තැම්බර් 06 දින පල වූ ‘Report to G20 summit glosses over problems in global financial system’ යන නික් බීම්ස් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය SF විසිනි.

මූල්‍ය අධිකාරීන් විසින් නිකුත් කරනු ලබන නිවේදනවල අරමුන වන්නේ තමන් ම රවටා ගැනීම ද, නැතහොත් ඒවා භාර දෙනු ලබන සංවිධාන රැවටීම ද; එසේත් නැතහොත්, “අශ්ව කුලප්පුවක්” වැනි කලබැගෑනියක් ඇතිවීම වැලැක්වීම සඳහා, ප්‍රසිද්ධ ලියකියවිලි වල ඕනෑවට වඩා වැඩි දේවල් ප්‍රකාශ නොකිරීම වඩාත් සුදුසු යැයි ඔවුන් සලකන නිසාද එසේ කටයුතු කරන්නේ ද යන්න සමහර විට දැනගැනීම අපහසුය.

නවදිල්ලියේ ආරම්භ වන G20 නායකයින්ගේ සමුලු රැස්වීමට, ලෝකයේ ප්‍රධාන මූල්‍ය නිරීක්ෂන ආයතනය වන මූල්‍ය ස්ථායිතා මන්ඩලයේ (Financial Stability Board- FSB) සභාපති ක්ලාස් නොට් නමින්  නිකුත් කල ලිපිය සම්බන්ධයෙන් මෙය අදාල ය.

G20
2023 අගෝස්තු 24, බ්‍රහස්පතින්දා, ඉන්දියාවේ නවදිල්ලියේ G20 සමුලු ලාංඡනය සහිත ඉදිකිරීම් භූමියක් අසල කම්කරුවෝ දිවා විවේකය ලබති. බොහෝ වීදි වෙලෙන්දන් සහ නගරය පුරා පැතිර ඇති පැල්පත් නගර සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, නවදිල්ලිය අලංකාර කිරීම යන්නේ අදහස වන්නේ, අවතැන් වීම සහ ජීවනෝපායන් අහිමි වීමයි. . [AP ඡායාරූපය/මනිෂ් ස්වරුප්]

නොට් ආරම්භ කලේ, ගෝලීය ආර්ථිකය ප්‍රකෘතිමත් වීමේ “ගම්‍යතාව (වේග-බලය) හීන වෙමින් පවතින බවටත්” ප‍්‍රධාන ආර්ථිකයන්හි පොලී අනුපාත ඉහල යාම වඩ වඩාත් (ආර්ථිකයට) දැනෙමින් පවතිනා බවටත්, අනතුරු ඇඟවීමක් කරමින්, එනමුත් මේ දක්වාම බැංකු පද්ධතියේ  ඔරොත්තු දීමේ  හැකියාව පවතින බව ප්‍රකාශ කරමිනි. “පශ්චාත් අර්බුද G20 ප්‍රතිසංස්කරන මගින් හඳුන්වා දුන් ශක්තිමත් බැංකු ප්‍රාග්ධන ස්වාරක්ෂක (බෆර) ” මෙයට කිසිසේත් අල්ප නොවන ආකාරයකින් බලපා ඇති බව ඔහු කියා සිටියේය.

මාර්තු මස බැංකු අංශයේ කැලඹීම, එක්සත් ජනපද ඉතිහාසයේ විශාලතම බැංකු බිඳ වැටීම් හතරෙන් තුනක් මෙන්ම, ක්‍රෙඩිට් ස්වීස් (Credit Suisse) හි බිඳවැටීම සහ පවරා ගැනීම ද අත් දුටුවේය. එය 2008 ගෝලීය මූල්‍ය අර්බුදයෙන් (GFC) පසුව ක්‍රියාත්මක කරන ලද මූල්‍ය ප්‍රතිසංස්කරන සඳහා “පරීක්‍ෂනයක්” වූ අතර, අවම වශයෙන්  කිවහොත් නොට් ප්‍රකාශ කරන අයුරින්, එම පරීක්ෂනයෙන් ඔවුන් සමත් වී ඇත.

බැංකු අංශයේ ආතතියේ එක් එක් තනි සිද්ධීන්, “වර්තමාන පරිසරය තුල අවදානම් සහිත තත්ත්වයන් කෙතරම් වේගයකින් එලිමහනට පැමිනිය හැකි ද” යන්න පිලිබඳ දැඩි මතක් කිරීමක් බව ඔහු ලියා ඇත. කෙසේ වෙතත්, “එක් එක් බැංකු විසින් මුහුන දෙන ලද ප්‍රාතතීන් එකක් පසුපස එකක් ලෙස වැඩී යමින් පූර්න අර්බුදයක් කරා ඇද නොවැටී පැවතීම” දිරිගන්වනසුලු බවත්, එය G20 ප්‍රතිසංස්කරන(වල සාර්ථකත්වය) සඳහා සාක්ෂියක් බවත් ඔහු නිගමනය කලේය.

ඇත්ත වශයෙන්ම නම්, ඕනෑම වෛෂයික තක්සේරුවකින් හෙලිදරව් වන කරුන වන්නේ G20 ප්‍රතිසංස්කරන, පරීක්ෂනයෙන් සම්පූර්නයෙන්ම අසමත් වී ඇති බවයි.

එක්සත් ජනපදය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, සිලිකන් වැලි බැංකුව, සිග්නේචර් සහ ෆස්ට් රිපබ්ලික්  යන අසාර්ථක වූ එක්සත් ජනපද බැංකු තුනෙහි, ධනවත් පුද්ගලයන් සහ සංගත ඇතුලු තැන්පත්කරුවන්ට, ඔවුන්ගේ මුදල් එක්සත් ජනපද බලධාරීන් ලවා ඇප-සහතික කර ගැනීමට සිදු විය. එසේ නොකලේ නම් එය “පද්ධතිමය අර්බුදයක්” අවුලුවා ලීමට ඉඩ තිබුනි.

ක්‍රෙඩිට් ස්වීස්හි අභාවයත් සමඟ ජාත්‍යන්තර සම්මතයෙහි රාමුව හෙවත් ඊනියා ප්‍රතිසංස්කරනවල අසාර්ථකත්වය වඩාත් පැහැදිලිව පෙනෙන්නට විය.

ස්විට්සර්ලන්ත ජාතික බැංකුව ( ස්විට්සර්ලන්ත මහ බැංකුව)  සහ ස්විස් රජය විසින් සංවිධානය කරන ලද ගනුදෙනුවකදී, ගෝලීය මූල්‍ය අර්බුදයෙන්ට පසුව එලැඹ ගන්නා ලද, “සම්මතය” (“resolution”)  ලෙස නම් කරන ලද සියලුම රෙගුලාසි සහ ගිවිසුම්වලට පටහැනිව, ක්‍රෙඩිට් ස්වීස්, යූබීඑස්  (UBS) විසින් පවරා ගන්නා ලදී.

එකල මෙය විවෘතවම පිලිගන්නා ලදී. ස්විස් ජාතික බැංකුවේ සභාපති තෝමස් ජෝර්ඩන් පැවසුවේ “සම්මතය” පද්ධතිමය අර්බුදයක අවදානම ගෙනෙනු ඇති බවයි.

“සාමාන්‍ය තත්වයන් යටතේ න්‍යායිකව ගත් කල  සම්මතය ක්‍රියාවට දැමිය හැකි නමුත්, පොදුවේ අප පසුවූයේ මූල්‍ය වෙලඳපොලවල දැවැන්ත වික්ෂිප්තභාවයක් සහිත බිඳෙනසුලු පරිසරයක ය. මෙම තත්ත්වයන් යටතේ සම්මතය ස්විට්සර්ලන්තයේ පමනක් නොව ගෝලීය වශයෙන්ම විශාල මූල්‍ය අර්බුදයකට තුඩු දිය හැකිව තිබුනි,” ඔහු පැවසීය. 

වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, සම්මතය එය අවශ්‍ය නොවන තත්ත්වයන් යටතේ ඵලදායි වනු ඇති නමුත්, එහි ක්‍රියාකාරිත්වය අපේක්ෂිත තත්ත්වයන් තුල එය නිෂ්ප්‍රයෝජන වනු ඇත !

ස්විට්සර්ලන්ත මුදල් ඇමති කරින් කෙලර්-සටර් විසින් ද එම කරුනම ඉදිරිපත් කෙරිනි. ප්‍රධාන බැංකු අසාර්ථක වීම් වෙනුවෙන් සකස් කරන ලද හදිසි අවස්ථා ප්‍රොටෝකෝල (සම්මත කර ගත් ක්‍රියා පටිපාටි) වලට අනුව ක්‍රියා කිරීම “ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අර්බුදයක් අවුලුවාලිය හැකිව තිබුනු” බව ඇය පැවසුවාය.

G20 ප්‍රොටෝකෝලයන්ට අනුව ගෝලීය වශයෙන් වැදගත් බැංකුවක් ඈවර කල නොහැකි බව ඇය නිගමනය කර තිබුනි.

මාර්තු මස අත්දැකීම් නොසලකා හරිමින් නොට් පැවසුවේ, “2008 මහා මූල්‍ය අර්බුදයෙන් පසුව FSB විසින් සකස් කරන ලද ජාත්‍යන්තර සම්මත රාමුව එකී අරමුන සඳහා සුදුසු බවට” තමා ඒත්තු ගෙන සිටින බවයි.

කෙසේ වෙතත්, “වඩාත් ඉහල නය සේවා පිරිවැය තවදුරටත් ආර්ථිකය පුරා පැතිර පවත්නා බැවින් ඉදිරි මාසවලදී මූල්‍ය වෙලඳපොලවල තවදුරටත් ආතතීන් පැවැතීමේ ඉඩකඩ බැහැර කල නොහැකි” බව ඔහු සඳහන් කලේය.

ඒ අතරම, මූල්‍ය පද්ධතිය, “වේගවත් වෙමින් පවතින ඩිජිටල්කරනයට සහ දේශගුනික විපර්යාස අවදානම්වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමේ අවශ්‍යතාවය ඇතුලු, ගැඹුරු ව්‍යුහාත්මක වෙනස්කම් මධ්‍යයේ” පවතී.

මෑත වසරවල “ප්‍රධාන ප්‍රවනතා” වලින් එකක් වන්නේ, ඇතැම්විට “ඡායා බැංකු” ලෙස ද හඳුන්වනු ලබන, බැංකු නොවන මූල්‍ය අතරමැදිකරනයේ (Non Banking Financial Intermediation – NBFI) වර්ධනය වී ඇති වැදගත්කමයි. (NBFI යනු, ආයෝජන අරමුදල්, රක්ෂන සමාගම්, විශ්‍රාම අරමුදල්, ආයෝජන බැංකු, උගස්කරුවන් ආදී වශයෙන්, නය නිර්මානයට සහභාගී වන, එහෙත් නියාමන අධිකාරීන්ගේ පරීක්ෂාවට බඳුන් නොවන අතරමැදි මූල්‍යයයි – පරිවර්තක) එය නය ගැනීමේ ප්‍රභවයන් විවිධාංගීකරනය කර ඇති නමුත් නය ගොඩ ගැසීමටද හේතු වී තිබේ. 

“නිසි ලෙස කලමනාකරනය නොකලහොත්, කම්පන තත්ත්වයක දී, නය අරමුදල්වල ලීවරනය ආතතිය වර්ධනය කිරීමට හේතු විය හැකි අතර, භාන්ඩ සහ බැඳුම්කර වෙලඳපොලවල මෑත කාලීන ප්‍රාතතීන් මගින් පෙන්නුම් කෙරුනු පරිදි එය පද්ධතිමය කඩා වැටීමකට තුඩු දිය හැකිය.”

නමුත් කලමනාකරනය සදහා නිවැරදි තොරතුරු සහ දත්ත අවශ්‍ය වේ. එසේ නොමැති වූ කල නියාමකයින් වීමට නියමිත අයට වැඩ කරන්නට සිදුවන්නේ අඳුරේ අතපත ගාමින් ය. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) විසින් පිලිගනු ලැබ ඇති පරිදි, NBFI සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් බොහෝ දුරට කිසිවක් ම හෝ නොදන්නා ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍ර පවතී. 

නොට් මෙම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ඔහුගේ සඳහන හැකිතාක් දුරට සැර බාල කරමින් මෙසේ ඉදිරිපත් කරයි:

“NBFI නය අරමුදල් විවිධ ආකාර ගත හැකි අතර, බොහෝ විට ඒවා හඳුනා ගැනීමට හෝ මැනීමට අපහසුය. එමඟින් ඒවා ආශ්‍රිතව පවතින අන්තරායකාරී අවදානම් තක්සේරු කිරීම සංකීර්න කෙරේ.”  

ඔහුට කල හැකි වැඩිමනත්ම දෙය වූයේ, ප්‍රධාන දත්තවල හිඩැස් පිරවීම සහ “ආශ්‍රිත අන්තරායකාරී අවදානම් ආමන්ත්‍රනය කිරීම” සඳහා “ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග” හඳුනා ගනිමින් මෙම ක්ෂේත්‍රයේ පවතින ප්‍රවනතා පිලිබඳ සමුලුවට වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කිරීමයි.

මෙම ප්‍රකාශ වලින් ලබා ගත හැකි එකම නිගමනය නම් වර්තමානයේ FSB සහ අනෙකුත් සෑම මූල්‍ය අධිකාරියක්ම අඳුරේ අතපත ගාන බවයි.

ඩිජිටල්කරනයේ ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍රය වන්නේ ක්‍රිප්ටෝ වත්කම් ඉස්මතුවීමයි. පසුගිය වසර පුරා සිදු වූ සිදුවීම් ගනනාවක් විසින් “සාම්ප්‍රදායික මූල්‍ය පද්ධතිය සමඟ එහි වැඩෙන බන්ධනයන් සැලකිල්ලට ගත් කල, සමීප නිරීක්ෂනයක් අවශ්‍ය කෙරෙන ක්‍රිප්ටෝ-වත්කම් පද්ධතික වටාපිටාවේ ඇති අන්තරායන්ට තුඩු දීමේ ශක්‍යතා ඉස්මතු කර පෙන්වා තුබූ” බව නොට් ලිවීය.

“ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියේ අන්තර් සම්බන්ධිතභාවය නිසා එක් මූල්‍ය ආයතනයක සිදුවන සයිබර් සිදුවීමක් හෝ එහි තුන්වන පාර්ශ්ව සැපයුම්කරුවෙකුගේ සිදුවීමක්, දේශසීමා සහ පුලුල් අංශ හරහා පැතිරී යා හැකි බව” ඔහු පැහැදිලි කලේය.

“මෑත කාලීන කාලගුනික සිදුවීම් අරේඛීය (රේඛීය නොවන) ප්‍රතිඵල ඇති කිරීම සඳහා ශක්‍යතාව පෙන්වා ඇති” බැවින්, දේශගුනික විපර්යාසද මූල්‍ය පද්ධතියට අවදානම් ඇති කරයි; ඊට හේතුවන්නේ, අපේක්ෂිත ප්‍රමානයට වඩා අත්‍යන්ත ලෙස වැඩි ආර්ථික ප්‍රතිවිපාක ඇති කිරීම සහ එම හේතුවෙන් මූල්‍ය පද්ධතිය තුල එකී අවදානම පෝෂ්‍ය කිරීම සිදුවන හෙයිනි.

අවසාන වශයෙන්, ඉදිරි මාස සහ වසර වලදී ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියට අභියෝග සහ කම්පනවලට මුහුන දීමට සිදුවනු ඇති බව සහතික යයි අනතුරු අඟවමින් නොට් ප්‍රකාශ කලේ, අධිකාරීන්ගේ ක්‍රියාවන් විසින් ඒවා  විස්තාරනය කෙරෙනවාට වඩා ඒවා අවශෝෂනය කර ගැනීමට “හැකියාවක් තිබීමේ විභවයක්” ඇති බවයි. වෙනත් වචනවලින් කිවහොත්, වැඩි කම්පනයක් ඇති වූ විටෙක, බලධාරීන්ට එය පාලනය කිරීමට හැකියාව තිබිය හැකි නමුත්, එය නිශ්චිත නැති බවයි.

සමස්තයක් ලෙස ගත් කල, ෆයිනෑන්ෂල් ටයිම්ස් පුවත්පත “ලෝකයේ බලවත්ම මූල්‍ය මුර බල්ලා” ලෙස විස්තර කර ඇති පාර්ශ්වය විසින් ඉදිරිපත් කෙරෙන මෙම වාර්තාව චිත්‍රනය කරන පින්තූරය පෙන්වා දෙන්නේ, සිය මූල්‍ය පද්ධතිය අර්බුද ඇති විය හැකි මූලාශ්‍රවලින් පිරී ඇති බැව් ධනේශ්වර පාලක පන්තියේ නියෝජිතායතන දන්නා බවයි. එහෙත් ඊලඟ පහර වදින්නේ කොතනින් ද යන්න පිලිබඳ සැබෑ අදහසක් ඔවුන්ට නොමැති අතර, එය වැලැක්වීම සඳහා කුමක් කල යුතුද යන්න පිලිබඳව ඔවුන්ට ඇත්තේ ඊට ද අඩු වැටහීමකි.

G20 සමුලුව සඳහා  වාර්තාව ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියේ ගැටලු සඟවයි Read More »

Graves

ලිබියාව සඳහා නේටෝවේ ඊනියා “මානුෂික ආධාර වැඩසටහන” හෙවත් අපරාධකරුවන් ගැලවුම්කරුවන්ගේ වෙස් ගැනීම 

මිගාර මල්වත්ත විසිනි.

Graves
2023 සැප්තැම්බර් 15 සිකුරාදා ලිබියාවේ ඩර්නා හි හදිසි ගංවතුරෙන් විපතට පත් වූවන්ගේ සොහොන් අසල මිනිසෙක් වාඩි වී සිටියි. [AP Photo/Yousef Murad]

මධ්‍යධරණී මුහුද අවට යුරෝපිය රාජ්‍යයන් දරුණු ගංවතුරකින් යටකරමින් හමාගිය ඩැනියෙල් කුණාටුව, අප්‍රිකාවේ ලිබියානු මධ්‍යධරණී වෙරලබඩ පිහිටි ඩර්නා නගරයට හා අසල වියලි නිම්නයට, ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ අසාමාන්‍ය වර්ෂාපතනයක් ලබා දෙමින්, එම වියලි නිම්නය (වොඩිය) ජලයෙන් පුරවා ඩර්නා නගරය අසල ජල පෝෂක වේලි දෙකක් පුපුරුවා හැරියේය.

ලක්ෂයකට  වැඩි පිරිසක් වාසය කරන ඩර්නා හි හතරෙන් එකක් මුළුමනින්ම ගසාගෙන ගියේය. නගරයේ  පමණක් මියගිය සංඛ්‍යාව 20,000 ක් යැයි විශ්වාස කෙරේ. 1927 දී ඇල්ජීරියාවේ ඇති වූ දරුණු  ගංවතුරෙන් සිදු වූ  ජිවිත විනාසය  හා සැසදීමේදී මෙහිදී සිදු වූ ජීවිත විනාශය, එය අගුටුමිටි ස්වභාවයකට පත් කරයි.

ලිබියාවට එරෙහිව , මහා ව්‍යසනයක් හැරෙන්නට වෙන කිසිවක් ලබා නොදුන්, එක්සත් ජනපද-නේටෝ ආක්‍රමණය, ට්‍රිපොලි සහ සර්ටේ වෙත  බෝම්බ හෙලා ජීවිත 25000ක් බිලි ගත් අතර මාස 7ක් ගෙන ගිය යුද්ධය, 2011 ඔක්තෝම්බර් 20 වෙනිදා මුවමර් ගඩාෆි ඝාතනයත් සමග අවසන් විය. 

ඉනික්බිතිව, බාහිර බලවතුන්ගේ  පිටුබලය ලද  ප්‍රතිවාදී කන්ඩායම් අතර ඇවිලී ගිය සිවිල් යුද්ධය  මිනිස් ජීවිත දහස් ගණනක් බිලි ගත්තේ, විශාල තෙල් හා ගෑස් සංචිත පාලනය කිරීමට ගෙනගිය  තරඟයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසිනි. දැන් බෙන්ගාසි මූලස්ථානය කොට ගත් නැගෙනහිර කලාපයක් සහ අගනුවර වන ට්‍රිපොලියෙන් පාලනය වන බටහිර කලාපයක් ලෙස, එකිනෙකට සතුරු රජයන් දෙකකට ලිබියාව  බෙදා ඇත. ට්‍රිපොලි සිට අගමැති අබ්දුල් හමීඩ් ඩ්බෙයිබේගේ  ජාතික එකමුතුවේ රජය විසින් පාලනය කරනු ලබන අතර  කලීෆා හෆ්තාර්ගේ ලිබියානු ජාතික හමුදාවේ සහාය ඇතිව අගමැති ඔසාමා හමාඩ් යටතේ නැගෙනහිර පාලනය කෙරේ.

 නේටෝ ආක්‍රමණයට පෙර, 2010 දී, අප්‍රිකානු මහද්වීපයේ විශාලතම මෙන්ම වඩාත් සංවර්ධිත,  වැඩිම ආයු අපේක්ෂාව සහිත, ආර්ථික වශයෙන් වඩාත් සමෘද්ධිමත් රට වූයේ ලිබියාව යි.  

එක්සත් ජනපදය ගෙන ගිය   ව්‍යසනකාරී යුද්ධයේ ප්‍රතිවිපාක ලෙස ගරාවැටෙන යටිතල පහසුකම් සහිත, දරිද්‍රතාවය සහ හිගනකම උරුම කර ගත් රටක්  බවට ලිබියාව පරිවර්තනය වී ය. ජනගහණයෙන් තුනෙන් එකක් දරිද්‍රතා රේඛාවට පහළින් ජීවත් වේ.  මිලියන 6.7 ක ජනගහනයෙන් 900,000 කට ආසන්න පිරිසකට දැන් මානුෂීය ආධාර අවශ්‍යව පවතී.

යුද්ධයට පෙර වර්ෂය වන 2010 දී ලිබියාවේ දළ දේශීය ,නිෂ්පාදිතය ඒක පුද්ගල ආදායම ඩොලර් 11,611 කි. 2021 වන විට,එකී ආදායම ඩොලර් 5,909 දක්වා අඩකින් අඩු විය. ඉතියෝපියාව (සියයට 591 කින් ඉහළට), කෙන්යාව (සියයට 468 කින් ඉහළට) සහ නයිජීරියාව (සියයට 230 කින් ඉහළ ගොස්) වැනි අප්‍රිකානු රටවලට  ප්‍රතිවිරුද්ධව, 2010 සිට 2021 දක්වා රටේ ශුද්ධ ධනය සියයට 21 කින් තියුනු ලෙස පහත වැටිනි.

ලිබියාවට එරෙහිව  එක්සත් ජනපද- නේටෝ ආක්‍රමණය සිදු වන්නේ ජනාධිපති බරක් ඔබාමාගේ පරිපාලනය යටතේ දීය.

ඔබාමා, ජනාධිපති ධුරයට පත්වූ 2009 වසරේ දීම, සාමය සඳහා වන නොබෙල් සාම ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලැබීය. අට වසරක තම ජනාධිපති ධුර  කාලසීමාව තුලදී ඔහු එක් දිනක් හෝ යුද්ධයෙන් වියෝ නොවුනි. එමෙන්ම    ඔහු ඉරාකයට  හා ඇෆ්ගනිස්ථානයට එරෙහි හමුදා ආක්‍රමණය තවදුරටත්  තීව්‍ර කලේ ය.ඔහු  2013 දී සිරියාව ආක්‍රමණය කරමින්, සිරියාව විනාශ කොට සිවිල් වැසියන් ලක්ෂ ගණනින් මරා දැමූ යුද්ධකට මුල් පිරී ය. ,  ඩ්‍රෝන යානා මගින් කරනු ලබන යුද්ධයකට මුල පුරමින් ,ඔහු  ඇෆ්ගනිස්ථානය , පකිස්ථානය, යේමනය , සෝමාලියාව යන රටවලට ඩ්‍රෝන වැසි වස්සා,අහිංසක මිනිසුන් දහස් ගණනක් මරා දැමීය. 

2011 ලිබියාව ආක්‍රමනයෙන් පසුව එහි ප්‍රතිවාදී මිලිෂියා කන්ඩායම් අතර සිවිල් යුද්දයක් ඇවිලීම පිටුපස අදිරාජ්‍යවාදීන්ගේ හා දනපති බලයන්ගේ පිටුබලය ලැබූ පාර්ශවයන්ගේ අරමුන වූයේ තෙල් සම්පත් මත සිය ආදිපත්‍ය පිහිටුවාලීමයි.

මේ කොන්දේසි යටතේ ඩර්නා වේලි නඩත්තු නොකෙරුනි.එබැවින්, ඩර්නාහී වේලි දෙක බිද වැටී එහි මිනිස් ජීවිත  20000 එක් රැයකින් පිස දැමීමේ  වගකීමෙන් ගැලවීමට ඔබාමාට සහ ඔහුගේ සගයන්ට නොහැකිය.

ගඩාෆි තන්ත්‍රය පෙරලා දැමීම සඳහා මුස්ලිම් මූලධර්මවාදී කන්ඩායම් යොදා ගනු ලැබුනි. ISIS ලෙස හඳුන්වනු ලබන මුස්ලිම් මූලදර්මවාදී කොටසක්  ජනාධිපති බෂාර් අල්-අසාද්ට එරෙහි කැරලිකාරී ව්‍යාපාරයකට සම්බන්ධ වීමට සිරියාවට යවන ලදී . ඉත පුහුණුව ලත්  අනෙකුත් ඉස්ලාම් මූලධර්මවාදීන් දකුණට ගමන් කරමින්, චැඩ්, නයිජර්, මාලි, බුර්කිනා ෆාසෝ , මධ්‍යම අප්‍රිකානු ජනරජය සහ නයිජීරියාව ඇතුළු  සහේල් ප්‍රදේශ අස්ථාවර කරමින් අප්‍රිකාවේ පුරා ප්‍රචණ්ඩත්වය ව්‍යාප්ත කෙරුනි. 21 වන සියවසේ දෙවන දශකයේ, ලොව පුරා ව්‍යාප්ත වූ ඉස්ලාමිය මූලධර්මවාදී පිළිලය රෝපණය කර ව්‍යාප්ත වීමට ඉඩ සලසා දීමේ,  ප්‍රධාන වග උත්තරකරු වන්නේ ද ඔබාමා ය.

ගංවතුරෙන් විනාශ වූ  ඩර්නා හි ජනතාවට ආධාර කරන පුණ්‍යායතනට  දායක වන ලෙස මෙම ව්‍යසනකාරී ආක්‍රමණයේ ප්‍රධාන නියමුවා වූ , හිටපු ජනාධිපති බරක් ඔබාමා සති අන්තයේ ට්විටර්හි  මිලියන 132ක් වූ ඔහුගේ  අනුගාමිකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය

ලිබියාව හා මැද පෙරදිග කලාපය අස්ථාවරත්වයට  ඇද දැමූ,  ලොව පුරා භීෂණය , ප්‍රචණ්ඩත්වය හා ත්‍රස්තවාදය  පැතිර වීමට දායක වු, 21 වන සියවසේ, අංක එකේ යුද  අපරාධකරු වන ඔබාමා, තමන් ද ඍජුවම වගකිව යුතු සිය අපරාධයකාරී අතීතය සැගවීම වස් ඩර්නාහී ඊනියා ” මානුෂික ආධාර වැඩසටහනක්” ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉදිරිපත් විය.

ලිබියාවේ යුද්ධයට වගකිව යුතු , යුද්ධය  යුක්තිසහගත කිරීමේ ප්‍රධාන භූමිකාව ඉටු කළ එවකට දී උප ජනාධිපති වූ ජෝ බයිඩන් සහ  රාජ්‍ය ලේකම් වූ හිලරි ක්ලින්ටන් ද ඊට  ඇතුළත් ය. 

බිල් සහ හිලරි ක්ලින්ටන් විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන පදනම වන ගෝලීය ක්ලින්ටන් පදනම (Clinton Global Initiative )  අනුග්‍රහය දක්වන  සමුළුව සැප්තැම්බර් මස 19 හා 20 යන දෙදින තුළ  පැවත් වීය. පුරසාම් හා නොයෙකුත් නන්දෙඩවිලි ඇතුළත් වූ එහි න්‍යාය පත්‍රයේ ලිබියානු ව්‍යසනය හෝ එහි හිලරි ක්ලින්ටන්ගේ භූමිකාව හෝ සඳහනක් නොවී ය.

මේ ව්‍යසනය පිලිබද එලිදරව්වේ දී ඇමරිකානු සංගත මාද්‍ය ඊට ඔබාමා-බයිඩන් පාලනය සහ එක්සත් ජනපද ආන්ඩුවේ වගකිවයුතු යන්න ගැන කිසිවක් නොකි යයි.

එමෙන්ම  වොෂින්ටනයේ යුද අපරාධකරුවන් සම්බන්ධයෙන් දේශපාලනිකව හෝ අධිකරණමය වශයෙන් කිසිදු චෝදනාවක් ඉදිරිපත් නොවනු ඇත.

ජනාධිපති බයිඩන් ලිබියානු ජනතාවට සහයෝගය සහ අනුකම්පාව සඳහා ඔහුගේම ශුද්ධ ආයාචනයක් නිකුත් කළේය. “ලිබියාවේ විනාශකාරී ගංවතුරෙන් ආදරණීයයන් අහිමි වූ සියලුම පවුල්වලට ජිල් සහ මම අපගේ ගැඹුරු ශෝකය ප්‍රකාශ කරමි,”  පසුගිය සතියේ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් ඔහු කියා සිටියේ එක්සත් ජනපදය සහන සංවිධාන වෙත හදිසි අරමුදල් යවන බවයි. තවමත් ඩොලර් ප්‍රමානයන් ප්‍රකාශයට පත් කර නැත. නමුත් එය යුක්රේනයේ රුසියාවට එරෙහි යුද්ධයට  වියදම් කර ඇති ඩොලර් මිලියන 80,000  කට ආසන්න මුදල තබා 2011 දී ලිබියානු යුද්ධය සඳහා එක්සත් ජනපදය විසින් වියදම් කරන ලද ඩොලර් මිලියන 1100  හා සසඳන විට එය සොච්චම් අගයක් ගනු ඇත.

2011මාර්තු 19 දින ලිබියාවට එරෙහි හමුදා ආක්‍රමනය දියත් කෙරෙනු ලැබුවේ, බෙන්ගාසි ජනයා සමූලගාතනය කිරීමේ ගඩාෆි හමුදා තර්ජනයෙන්  බේරා ගැනීමේ කඩතුරාවට මුවාවී ගෙන ය.

ඊට දින දෙකකට පෙර,  එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලය මෙම ප්‍රබන්ධය අනුමත කරමින්, ලිබියාවට පහර දීම සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ අනුමැතිය ලබා දුන්නේය. එහෙයින් නේටෝ අධිරාජ්‍යවාදීන් පමණක් නොව එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ද ලිබියානු ඛේදවාචකයේ වගකීම ඍජුවම දරයි.

සැප්තැම්බර් 18-26 දිනයන්හී නිව් යෝක් නගරයේ දී පැවත් වූ එක්සත් මහ මන්ඩල රැස්වීමේ දී ගෝලීය කුසගින්න හා රෝග වැලක් වීමට, මොරොක්කෝව,ලිබියාව ,තුර්කිය සහ තවත් ගනන් නැති රටවල් ගනනාවක “ස්වාභාවික විපත්”සදහා උපකාර කිරීමේ අවශ්‍යතාව පිලිබද ව ද සුලු සදහනක් විය.එහිදී ලෝක බලවතුන් හදිසි අවශ්‍යතාව ලෙස ඉස්මතු කලේ යුක්‍රේනයට සහය දැක්වීමට ලෝකය බලමුලු ගැන්වීම යි.

එහි දී ජර්මානු චාන්සලර් ඔලාෆ් ෂුල්ස් , 20 වන සියවසේ ජර්මානු අධිරාජ්‍යවාදයේ මහා අපරාධකරු ඇඩෝල්ෆ් හිට්ලර් විසින්, 2 වන ලෝක මහා සංග්‍රාමයේ දී රුසියාවට එරෙහිව අනුගමනය කරන ලද වැඩ පිළිවෙල , තමන් ඉදිරියට රැගෙන යන බවට පැහැදිලිව ඉගි කලේය .

මෙහි දී  රුසියාවට එරෙහි යුද්ධයට ඩොලර් මිලියන 40,000 කට ආසන්න මුදලක් වැය කොට  ඇති යුරෝපා සංගමය, ඩර්නා ගංවතුරෙන් විපතට පත් වූවන්ට ආධාර වශයෙන් ඩොලර් 537,000ක් ( එනම් ඩොලර් මිලියන භාගයකට මදක් වැඩි මුදලකි) ලබා දීමට පොරොන්දු විය.  

මෙසේ අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් යුද  විනාශය සදහා මිනිය නොහැකි  ධනස්කන්දයක් යොදවන අතරතුර, මිනිස් ජීවිත  ගොඩනැගීම සඳහා වෙන්කරනුයේ, නොසලකා හැරිය හැකි තරම් වූ සොච්චම් මුදලකි. එපමණක් නොව, පසුගිය එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩල රැස්වීමේදී තවදුරටත් පැහැදිලි වූයේ , අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ගේ ප්‍රධානතම උත්සුකය වන්නේ, ඕනෑම මිලක් ගෙවා දමාඉ, අධිරාජ්‍යවාදී යුධ අග්නි ජාලාව තව තවත් අවුලුවා ලීමයි.

ලිබියාවේ එක්සත් ජනපද-නේටෝ යුද්ධයට  සහ  යුක්රේනයේ රුසියාවට එරෙහි යුද්ධයට පිටුබලය දුන් ව්‍යාජ-වාම කන්ඩායම් සහ “වාම” විද්වත් හූ නිශ්ශබ්දතාවයක් පවත්වාගෙන යති. නමුත් , නුදුරේදීම, මෙම බුද්ධි ජීවීන් ,තම නිශ්ශබ්දතාවය බිද දමා,අදිරාජ්‍යවාදීන්ගේ  ඊනියා ” මානුෂික ආධාර වැඩසටහන්” තොරොම්බල් කිරීමට    හා ඒ පිලිබද ව සිදු කරන  ප්‍රශස්ති ගායනා මගින්, කමිකරු පීඩිත මහජනතාවන් නැවතත් මුලාවෙහි හෙලීමට ක්‍රියා කරනු ඇත. 

ව්‍යාජ-වාම කණ්ඩායම් හා වාම බුද්ධිමතුන් ලෙස පෙනී සිටින අධිරාජ්‍යවාදයේ සියලුම ඒජන්සි වලට, අධිරාජ්‍යවාදයට  සහ එහි සියලු අපරාධවලට  එරෙහි දේශපාලන වාර්තාවක් ඇත්තේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියට සහ හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුවට පමනි. 

එහෙයින්, අප විසින් මෙහි පළකරනු ලබන ලිපි ලේඛන හදාරමින්, ඒවා පුළුල් සාකච්ඡාවකට බදුන් කරන ලෙස, අපි කම්කරුවන්ගෙන්, තරුණයන්ගෙන් හා බුද්ධිමතුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිමු.

ලිබියාව සඳහා නේටෝවේ ඊනියා “මානුෂික ආධාර වැඩසටහන” හෙවත් අපරාධකරුවන් ගැලවුම්කරුවන්ගේ වෙස් ගැනීම  Read More »

artists

ඇමරිකාවේ රූපවාහිනී හා රෝඩියෝ කලාකරුවන්ගේ වර්ජනය සහ ගෝලීය පන්ති අරගලයේ මාවත

ඩේවිඩ් වොල්ෂ් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 ජුලි 11 දින පල වූ ‘The SAG-AFTRA strike and the path of global class struggle’ යන ඩේවිඩ් වොල්ෂ් විසින් ලියන ලද ඉදිරිදර්ශන ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය කිත්රුවන් මොලදන්ඩ විසිනි.

Screen Actors Guild-American Federation of Television and Radio Artists (SAG-AFTRA) සාමාජිකයින් 160,000කගේ වැඩවර්ජනයක් බදාදා රාත්‍රියේ ක්‍රියාත්මක වුවහොත්, එය දශක කිහිපයකින් එක්සත් ජනපදයේ විශාලතම වැඩ වර්ජනවලින් එකක් වනු ඇති අතර, එය පුනර්ජීවනය වන ගෝලීය පන්ති අරගලය තවත් ගැඹුරු කරනු ඇත. ෆෙඩරල් මැදිහත්කරුවන් ගෙන ඒමට සහ වර්ජන ක්‍රියාමාර්ගයෙහි ගෙල සිර කිරීමට සංගත දරන මංමුලා සහගත, අවසාන මොහොතේ උත්සාහයන් සහ තවත් ප්‍රමාදයක් හෝ විකුණා දැමීමක් නිවේදනය කිරීමට වෘත්තීය සමිතිය දරන ඕනෑම උත්සාහයක් කම්කරුවන් විසින් ප්‍රතික්ෂේප කළ යුතුය.

දස දහස් සංඛ්‍යාත නළුවන්, විකාශන මාධ්‍යවේදීන්, ප්‍රවෘත්ති ලේඛකයින්, සංස්කාරකවරුන් සහ අනෙකුත් අය මැයි 2 සිට වැඩවර්ජනයක යෙදී සිටින ඇමරිකාවේ ලේඛක සංසදයේ (WGA) සාමාජිකයින් 11,000 සමඟ එක්වනු ඇත.SAG-AFTRA වැඩ වර්ජනය එක්සත් ජනපදයේ ඉතිරිව ඇති, එක්සත් ජනපද නළුවන් සම්බන්ධ සියලුම ජාත්‍යන්තර චිත්‍රපට සහ රූපවාහිනී නිෂ්පාදන පාහේ වසා දමනු ඇත. 

1960 සිට ලේඛකයින් සහ නළුවන් විසින් සිදු කරන ලද පළමු “ද්විත්ව වැඩ වර්ජනයේ”  විනෝදාස්වාද කර්මාන්තයේ ප්‍රධාන කොටස් වසා දැමීමේ විභවය එක්සත් ජනපදය තුල   දැවැන්ත ලෙස ඇඟවුම් කර ඇත.

artists
වැඩ වර්ජිත ලේඛකයෝ ලොස් ඇන්ජලීස් හි Writers Guild of America West ගොඩනැගිල්ල ඉදිරිපිට පෙළපාලි යති.

පළමුව, එය ලෝක ධනවාදයේ මධ්‍යස්ථානයවූ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය තුල  කම්කරු පන්තියේ විශාල ශක්තිය සහ හැකියාවත් එය පැතිර ඇති පරාසයත් පෙන්නුම් කරයි. වැඩ වර්ජනකදී, කම්කරුවන්ට ධනේශ්වර පාලනයට සහ ස්ථාවරත්වයට අත්‍යවශ්‍ය වන ඩොලර් බිලියන ගණනක කර්මාන්තයක මෙහෙයුම් නතර කළ හැකිය.

දෙවනුව, වර්ජනයේ ප්‍රවේශය සහ ගෝලීය චිත්‍රපට සහ රූපවාහිනී නිෂ්පාදනය කෙරෙහි එහි බලපෑම, සංස්කෘතික ජීවිතයේ අන්තර් සම්බන්ධිත, ජාත්‍යන්තර ස්වභාවය සහ චිත්‍රපට, රූපවාහිනිය සහ ඒ ආශ්‍රිත සියලුම ක්ෂේත්‍රවල කලාකරුවන්ගේ සහ කම්කරුවන්ගේ පොදු උවමනාවන් සහ අවශ්‍යතා ඉස්මතු කරයි.

තුන්වනුව, වර්ජනයක් මගින් UPS, මෝටර් රථ හා හෝටල් ඇතුළු  අනෙකුත් කම්කරුවන් සංගතවලට සහ  රැකියා, වැටුප් සහ කොන්දේසි වල නිර්දය ප්‍රහාරයන්ට එරෙහි වීමට දිරිමත් කරනු ඇත. එපමනක් නොව, SAG-AFTRA සාමාජිකත්වය, වෛෂයිකව, ලොව පුරා අරගලයේ යෙදී සිටින කම්කරුවන් සමග පෙලගැසී ඇත.

හතරවනුව,ඇමරිකාව පොදුවේ තෘප්තිමත්, සමෘද්ධිමත් රටක් ලෙස පින්තාරු කිරීමට මාධ්‍ය සහ දේශපාලඥයින්ගේ අඛණ්ඩ ප්‍රචාරක උත්සාහය තිබියදී, එහි ආන්ඩුව නිමක් නැති යුද්ධවලට දෙන සහය  කම්කරු පන්තියේ සියලුම කොටස්වල වැඩෙන විරුද්ධත්වය හෙලිදරව් කරයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, එක්සත් ජනපදය යනු සමාජ කෝපයේ සහ විරුද්ධත්වයේ දැවෙන කල්දේරමකි.

SAG-AFTRA කම්කරුවන් උද්ධමනය හේතුවෙන් ආදායම් පහත වැටීම සහ ප්‍රවාහයේ වර්ධනය ඇතුළු සංයුක්ත ගැටළු රාශියකට වැඩ වර්ජනය කරනු ඇත. එය අවශේෂයන්ට විනාශකාරී පහරක් එල්ල කර ඇති අතර කෙටි කාලසීමාවන් සහ අඩු වැඩ සඳහා හේතු විය. කෘත්‍රිම බුද්ධියේ වර්ධනය සමූහ ව්‍යාපාරවලට රංගනයන් ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට සහ මිනිස් නළුවන් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමට ඉඩ සලසයි.

2020 වසරේ සිට SAG-AFTRA සාමාජිකත්වය 10,000කින් වැඩි වී ඇති අතර, සැබෑ වැටුප්වල පහත වැටීමක් හෙළිදරව් කරමින් හිඟ ආදායම “එකාකාරව පැවතුනු” බව මැයි මාසයේ “විශේෂිත “ ලිපියක් වාර්තා කළේය.දෙන ලද , ඕනෑම වසරකදී, ඇස්තමේන්තුගත සියයට 50ක් SAG-AFTRA හි සාමාජිකයින් “රංගනයෙන් සතයක්වත් උපයන්නේ නැත; ඩොලර් 26,470 ක සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ සීමාව සඳහා සුදුසුකම් ලැබීමට ප්‍රමාණවත් මුදලක් උපයන්නේ සාමාජිකයින්ගෙන් 5-15% ක් පමණි.”  “විශේෂිත” ලිපිය ඇස්තමේන්තු කර ඇති ආකාරයට “වෘත්තීය සමිති සාමාජිකත්වයෙන් සියයට දෙකක් පමණක් ආරක්ෂිත මධ්‍යම පන්තික වැටුපක් උපයයි.   … ශ්‍රම බලකාය එන්න එන්නම අනියම්, අතිරේක හා අවිනිශ්චිත භාවයට පත්වෙමින් පවතී.”

ඒ අතරම, ලේඛකයින් සහ නළුවන් ට්‍රිලියන ගණනක වත්කම් සහිත Disney, Amazon, Netflix, Apple, Sony සහ Warner Bros වැනි, Aliance of Motion Picture සහ Television Producers (AMPTP) තුළ සංවිධානය වූ දැවැන්ත සංගතවලට මුහුණ දෙයි.

මෙම සමාගම්වල විධායකයින් දිගින් දිගටම බැන වදිමින් ලේඛකයින්ගේ සහ නළුවන්ගේ “අසාධාරණ” ඉල්ලීම් හෙළා දකියි . ලොස් ඇන්ජලීස් ටයිම්ස් ජුනි මස මුලදී හෙළි කළේ “වසංගතයේ උච්චතම අවස්ථාව තුළ හොලිවුඩයේ ඉහළ විධායක නිලධාරීන් සඳහා වන වැටුප ඉහළ ගොස් ඇත. එය 2021 දී ඩොලර් බිලියන 1.43 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති අතර එය 2018 හි මුළු වැටුපට වඩා 50% කින් වැඩි විය. පසුගිය වසර පහ තුළ, ඉහළම වැටුප් ලබන විනෝදාස්වාද කර්මාන්තයේ විධායකයින් තිදෙනා ඒකාබද්ධ ඩොලර් බිලියන 1.1ක් උපයා ඇත.ආර්ථික අසමානතාවයෙන් පෙලෙන රටක පවා හොලිවුඩයේ වැටුප් පරිමාණයන් අද්විතීයයි” යනුවෙන් ටයිම්ස් ලිවීය.

actor protester
නළුවෙක් -ලේඛක වැඩ වර්ජනයේ ආධාරකරුවෙක්

එපමනක් නොව, SAG-AFTRA සාමාජිකයින්ගේ මෑතකාලීන ලිපිය, අවසානයේ 2,000කට වැඩි ප්‍රසංගකයන් විසින් අත්සන් කර, ඔවුන්ගේ වෘත්තීය සමිති නායකයින් අමතා පාවාදීමක් සිදු නොකරන ලෙස ඔවුන්ට අනතුරු අඟවා තිබීම, නව, අස්ථාවර කාලයක සලකුණකි. වෘත්තීය සමිති නායකයින්ගේ රෝස ප්‍රකාශයන්ට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, විවෘත ලිපිය ඉල්ලා සිටියේ “කම්පන ප්‍රතිනිර්මාණයක්” සහ “පරිවර්තන ගනුදෙනුවකට” වඩා අඩු දෙයක් නොවේ. එය “SAG-AFTRA සාමාජිකයින්  කැපකිරීම් කිරීමට සූදානම් විය හැකි වුවත් නායකත්වය එසේ නොවන බවට” උත්සුකතාවය පළ කළේය.

මෙම ඉහළ පිළිගැනීමේ ක්‍රියාව විකුණා දැමීමක් කරා ළඟා වීමට දරන ප්‍රයත්නයන් අඩපණ කළ අතර SAG-AFTRA නායකයින් දුර්වල කළේය. වෘත්තීය සමිති සභාපති ෆ්‍රාන් ඩ්‍රෙෂර්, සිදුවිය හැකි වැඩවර්ජනයක් අතරතුරදී කිම් කාර්ඩේෂියන් සමඟ “ඡායාරූප වල පෙනී සිටිමින් ” ඉතාලියේ ලාභදායී සති අන්තයක් ගත කළ බව හෙළිදරව් කිරීම නළුවන් තවදුරටත් කෝපයට පත් කළේය. ජූනි මස අගදී ලේඛකයන්ගේ පිකට් වැටක් තරණය කිරීම ගැන කාර්ඩෂියන් කෝපය ඇවිස්සුවේය. ඩ්‍රෙෂර් ප්‍රතිගාමී එන්නත් විරෝධී ප්‍රචාරණයට යට වී සිටින බව නැවත වරක් හෙළි කළාය.

චිත්‍රපට සහ රූපවාහිනී නිෂ්පාදනයේ වර්තමාන පිපිරීම ප්‍රවාහයට සහ අවශේෂවලට වඩා බොහෝ වැඩි ය. ඇතැම් කර්මාන්ත විචාරකයින් යෝජනා කරන පරිදි වර්තමාන තත්වය චිත්‍රපට සහ රූපවාහිනී නිෂ්පාදනය නරක “ව්‍යාපාරික ආකෘතියක්” ලෙස හෙලිදරව් කරනවා පමණක් නොව, ඇමරිකානු ධනවාදය “නරක”, ඇත්ත වශයෙන්ම, පිළිගත නොහැකි “සමාජ ආකෘතියක්” බවට වැඩෙන දැනුවත්භාවය හෙළි කරයි.

අවසාන විග‍්‍රහයේ දී, ඒකාබද්ධ ලේඛකයන්ගේ සහ නළුවන්ගේ වැඩ වර්ජන ක‍්‍රියාමාර්ගයේ ගැටලූව වන්නේ එක්සත් ජනපදයේ සහ ගෝලීය ධනවාදයේ පරිහානිය හා භයානක තත්වයයි. ඇමරිකාවේ නිමක් නැති යුද්ධවලට සහ න්‍යෂ්ටික සමූලඝාතනයේ තර්ජනයට, දරිද්‍රතාවයට සහ සමාජ අසමානතාවයට, පාරිසරික ව්‍යසනවලට, වසංගතයෙන් මිලියන ගනනක් අනවශ්‍ය ලෙස මියයාමට, මිනීමැරුම් පොලිස් ප්‍රචණ්ඩත්වයට, ගබ්සාවට එරෙහිව උසාවි ප්‍රහාරවලට, පොත් වාරණය සහ තහනම් කිරීම සහ අනෙකුත් මූලික අයිතිවාසිකම් අහෝසි කිරීම සහ සංගත ගැති, යුද වැදී සිටින බයිඩන් පරිපාලනයට සහ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සහ රොන් ඩීසැන්ටිස් වැනි නූගත්, ෆැසිස්ට් මැරයින්ට එරෙහිව ජනප්‍රිය සතුරුකම් වැඩිවෙමින් තිබේ.

චිත්‍රපට සහ රූපවාහිනී නිෂ්පාදනය වසා දැමීම කලාත්මක නිදහස සහ නිර්මාණශීලිත්වය ආයතනිකව යටපත් කිරීමට තර්ජනයක් සහ අභියෝගයකි. කර්මාන්තයේ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරීන්, ඔවුන්ගේ හිසෙහි මුල් සිතිවිල්ලක් නොමැතිව, විකට පොත් මනඃකල්පිත මාලාවක් සහ “ක්‍රියාකාරී බ්ලොක්බස්ටර්” මාලාවක් නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා බොහෝ දුරට මුලසුන හොබවයි. බැරෑරුම්, කල්පවත්නා වැඩ කිරීමට ආශා කරන ලේඛකයින්ට සහ නළුවන්ට – මෑත වසරවලදී මතු වීමට පටන් ගත් සැලකිය යුතු උදාහරණ – කුණු වල ප්‍රමුඛතාවය සහ ප්‍රේක්ෂක සාමාජිකයින්ගේ මොළය හැරවීමට චිත්‍රාගාර සහ ජාලයන් හිතාමතාම දරන උත්සාහය දෙස භීතියෙන් බලා සිටිය හැකිය. මස් කිරීමට. සමකාලීන සමාජ ජීවිතයේ කටුක කරුණුවලට එරෙහිව කලාකරුවන් මතු කර ඇති බැවින්, ලේඛකයින්ගේ සහ නළුවන්ගේ වැඩ වර්ජන ව්‍යාපාරය චිත්‍රපට සහ රූපවාහිනී නිෂ්පාදනයේ යථාර්ථවාදය වෙත හැරීමක් දිරිමත් කළ යුතුය.

සමස්තයක් ලෙස විනෝදාස්වාද වෘත්තීය සමිතිවල නායකත්වය අරගලයේ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් සිය වැදගැම්මකට නැති බව දැනටමත් ඔප්පු කර ඇත

ලේඛකයාට සහ නළුවන්ට සියයට 25 ක වැටුප් වැඩිවීමක් අවශ්‍ය වන අතර, ඔවුන්ට අහිමි වූ දේ පියවා ගැනීමට, කර්මාන්තයේ කෘත්‍රිම බුද්ධිය භාවිතය පිළිබඳ පූර්ණ පාලනයක් සහ වැඩසටහන් සහ චිත්‍රපටවල සාර්ථකත්වය සහ නරඹන්නන් සමඟ බැඳී ඇති අවශේෂයන් අවශ්‍ය වේ. මේ සදහා ,සමාගම් ඔවුන්ගේ පොත් කම්කරුවන්ගේ පරීක්ෂාවට  විවෘත කිරීම අවශ්‍ය වේ.තත්වයේ බරපතලකම සහ අරගලයේ මානයන් ඉල්ලා සිටින්නේ, සාමාජිකත්වය විසින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව පාලනය කරන සහ ඔවුන්ගේ වැඩිවන අධිෂ්ඨානය ප්‍රකාශ කරන නව සංවිධාන, ශ්‍රේණිගත කමිටු, අවසානය දක්වා සටන කරගෙන යාමට ගොඩනැගීමයි.

SAG-AFTRA වැඩවර්ජනය පුපුරා ගියහොත්, එය කලබලකාරී සමාජ හා දේශපාලන සන්දර්භයක් තුළ සිදුවනු ඇත.

එක් අතකින්, බිඩෙන් විසින් නායකත්වය දෙන විල්නියස්හි අධිරාජ්‍යවාදීන් බිහිසුණු දෙයක් සකස් කරමින් සිටිති: යුක්රේනයේ ලේ වැගිරීමේ උත්සන්න වීම, තවත් මරණ, වඩා පුළුල් ලෝක ගිනි ජාලාවක් ඇවිලවීමේ අවදානමයි.

අනෙක් අතට, පවතින තත්වයන්ට එරෙහිව පිපිරීම් දවසේ අනුපිළිවෙලයි, එය සෑම විටම නිල සමාජයට “පුදුමයක්” ලෙස පැමිණේ: ප්‍රංශයේ සහ ශ්‍රී ලංකාවේ මහජන විරෝධතා, බ්‍රිතාන්‍ය කොලොම්බියාවේ නැව් තටාක සේවකයින්ගේ සහ ලොස් ඇන්ජලීස් හි හෝටල් සේවකයින්ගේ පාගමන, බි‍්‍රතාන්‍යයේ පාවා දුන් තැපැල් සේවකයන්ගේ මහජන කෝපය සහ සමාජ කෝපයේ තවත් බොහෝ පිපිරීම් ඇත.

සමාජ නැගිටීමත් එයට එරෙහිව පැනනගින ම්ලේච්ඡ ප්‍රතික්‍රියාවත් යන ක්‍රියාවලි දෙකම එකට සමපාත වේ.

වත්මන් අවුලෙන් මිදීමට ඇති එකම මාර්ගය වන්නේ, සමාජයේ සහ සංස්කෘතියේ සමාජවාදී ප්‍රතිසංවිධානය සඳහා දැනුවත්ව උත්සාහ කරන, බලගතු, අණ දෙන ජාත්‍යන්තර බලවේගයක් ලෙස ක්‍රියා කරන කම්කරු පන්තියේ ව්‍යාපාරයයි. යුද්ධයේ බිහිසුණුකමට සහ ධනවාදයේ ම්ලේච්ඡත්වයට පිළිතුර මෙම මාවත දිගේ පවතී.

ඇමරිකාවේ රූපවාහිනී හා රෝඩියෝ කලාකරුවන්ගේ වර්ජනය සහ ගෝලීය පන්ති අරගලයේ මාවත Read More »

new york

ලොව ධනවත්ම පුද්ගලයෝ 2023 පලමු භාගයේදී තම ධනයට ඩොලර් බිලියන 852 ක් ගොඩ ගසා ගත්හ

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 ජුලි 03 දින පල වූ ‘World’s richest added $852 billion to their fortunes in first half of 2023‘ යන ජෙරී වයිට් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය එස්එෆ් විසිනි.
new york
2022 පෙබරවාරි 20 වන දින නිව් යෝර්ක් නගරයේ මධ්‍යම උද්‍යානයේ (Central Park) සිට මෑන්හැටන් හි “බිලියනර්ස් රෝ” හි සුඛෝපභෝගී, අහස සූරන නේවාසික ගොඩනැගිලි දැකගත හැකිය.[AP ඡායාරූපය/Ted Shaffrey]

බ්ලූම්බර්ග් විසින් සම්පාදනය කර සඳුදා නිකුත් කරන ලද දත්ත වලට අනුව, ලොව ධනවත්ම පුද්ගලයින් 2023 පලමු භාගයේදී ඔවුන්ගේ ධනයට ඩොලර් බිලියන 852 එකතු කර ඇත. ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 47ක් දිනකට ඩොලර් 6.25කින් යන්තම් දිවි ගලවා ගනිද්දී, ගෙවුනු මාස 6 තුල බ්ලූම්බර්ග් බිලියනපති දර්ශකයේ (Bloomberg Billionaires Index) හි සෑම සාමාජිකයෙක්ම දිනකට ඩොලර් මිලියන 14ක සාමාන්‍යයක ට වඩා උපයා ඇත.

2020 දෙවන භාගයේ සිට ලෝකයේ බිලියනපති 2,640 ගේ ධනය ඉහල යාම,  මාස හයක් තුල විශාලතම  ඉහල යාමයි.  මින් පෙර  අත්දුටු පිම්ම, එක්සත් ජනපදය හා ලොව පුරා අනෙකුත් ආන්ඩු වසංගතයේ බලපෑමෙන් සුපිරි ධනවතුන්ගේ වත්කම් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා මූල්‍ය වෙලඳපොලවල් වෙත ගලා හැලු ඩොලර් ට්‍රිලියන ගනන් වල  ප්‍රතිඵලය විය. 2020 මාර්තු සහ 2023 මාර්තු අතර වූ  තෙවසර තුල, නිව් යෝර්ක් කොටස් වෙලෙඳපොලේ විශාලතම දර්ශක තුනම සියයට 70 කින් ඉහල ගොස් ඇත. මූල්‍ය අස්ථාවරත්වයේ වැඩෙන සංඥා සහ ආර්ථික අවපාතය පිලිබඳ අනතුරු ඇඟවීම් නොතකා පසුගිය කාර්තුවේ දී ඒවා අඛන්ඩව ඉහල ගොස් ඇත.

බ්ලූම්බර්ග් සටහන් කල පරිදි, “ආයෝජකයින්, මහ බැංකු පොලී අනුපාත ඉහල දැමීම්, යුක්රේනයේ පවතින යුද්ධය සහ කලාපීය බැංකු අර්බුදය යනාදියෙහි බලපෑම් ගසා දැමූහ.  “මෙම වාසි ගරා ගැනීම්” “පුලුල් කොටස් වෙලඳපොල රැලියක් (එක දිගට පවත්නා මිල ඉහල යෑමක්)” සමග සමපාත විය. කෘත්‍රිම බුද්ධිය පිලිබඳ ආයෝජක උන්මාදය තාක්ෂනික කොටස් මිල ඉහල නැංවීම නිසා  එහි හොඳම  පලමු භාගය ලෙස වාර්තා වෙමින් Nasdaq 100,  39% කින් ද,  S&P,  500 16% කින් ද ඉහල ගියේය. 

ග්‍රහලෝකයේ බිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවක් ඉහල යන ජීවන වියදම්වලට, සැබෑ වැටුප් පහත වැටීමට සහ වැඩෙන අසරනභාවයට මුහුන දෙද්දී, ලොව ධනවත්ම පුද්ගලයා වන ඉලොන් මස්ක් (Elon Musk), 2023 මුල් මාස හය තුල ඩොලර් බිලියන 96 කින් වඩා  ධනවත් විය. ෆේස් බුක් (Facebook) හිමි මෙටා ප්ලැට්ෆෝම්ස් (Meta Platforms) හි ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී මාර්ක් සකර්බර්ග් (Mark Zuckerberg) බ්ලූම්බර්ග්  හි ධනවත්ම බිලියනපතියන් 500 ලැයිස්තුවේ අංක 10), ඔහුගේ ධනයේ දෙවන ඉහලම පිම්ම ලෙස, 2023 පලමු මාස ​​හය තුල ඩොලර් බිලියන 58.9කින් ඩොලර් බිලියන 99.2 දක්වා ඉහල යනු දුටුවේය.

ද ගාඩියන් ට (The Guardian) අනුව, කැලිෆෝනියාවේ මස්ක් ගේ ටෙස්ලා කම්හලේ වත්මන් සහ හිටපු සේවකයින් පහලොස් දෙනෙක් , “ප්‍රධාන විධායක නිලධාරියාගේ අභිලාෂකාමී නිෂ්පාදන ඉලක්ක සපුරා ගැනීම සඳහා දැඩි පීඩනය යටතේ, සමහර විට වේදනාව සහ තුවාල හරහා දිගු පැය” වැඩ සංස්කෘතියක් විස්තර කරයි. ටෙස්ලා හි නිෂ්පාදන කාර්මිකයෙකු වන ජොනතන් ගැලෙස්කු, “මිනිස්සු  ක්ලාන්ත වෙනවා, පෑන්කේක් එකක් වගේ බිමට වැටිලා, එයාලගේ මූන කඩා ගන්නවා” තමන් දැක ඇති බව ද ගාඩියන් ට විස්තර කරයි. ඔහු තවදුරටත් පැවසුවේ, “ඔහු තවමත් බිම වැතිර සිටිද්දී ,  ඔහු වටා වැඩ කිරීමට ඔවුන් අපව මෙහෙයවයි.”

chart
[ඡායාරූපය: ලෝක අසමානතා වාර්තාව 2022]

පසුගිය වසරේ මස්ක් ටෙස්ලා හි කම්කරුවන් 10,000 ක් සහ ට්විටර් හි තවත් 3,700 ක් කපා දැමීය. ඔහුගේ පැත්තෙන්, සකර්බර්ග්,  වසර දෙකක් තුල රැකියා 21,000 ක් ඉවත් කාරනා පිරිවැය කැපීමේ සැලැස්මක  කොටසක් ලෙස, සිය තුන්වන වටයේ දොට්ට දැමීම් මැයි මාසයේදී මෙටා හි ආරම්භ කලේය. 

බ්ලූම්බර්ග් බිලියනපති දර්ශකයේ  මස්ක් පසුපසින් එන්නේ යුරෝපීය සුඛෝපභෝගී භාන්ඩ නිෂ්පාදක LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton වලින් අඩක් පාලනය කරන බර්නාඩ ආර්නෝ ය.  

එක්සත් ජනපදයේ විභව ආර්ථික මන්දගාමිත්වයක්, සුඛෝපභෝගී භාන්ඩ සඳහා ඇති ඉල්ලුම අඩු කරනු ඇතැයි යන කනස්සල්ල හේතුවෙන්, එක් දිනක් තුල ඔහුගේ ධනයෙන් ඩොලර් බිලියන 11.2 ක් අතුගා දැමීමෙන් පසු ආර්නෝ ප්‍රථම ස්ථානයෙන් ඉවතට වැටුනි. විකුනා දැමීමෙන් පවා, බ්ලූම්බර්ග්ට අනුව, ප්‍රංශ ප්‍රකෝටිපතියාට තවමත් ඩොලර් බිලියන 191.6 ක ශුද්ධ වටිනාකමක් ඇති අතර, මේ වසරේ මේ දක්වා ඩොලර් බිලියන 29.5 එකතු කර ගන  ඇත.

2012 දී ආර්නෝ බදු ගෙවීමෙන් වැලකී සිටීම සඳහා බෙල්ජියමට ඔහුගේ පුරවැසිභාවය මාරු කිරීමට උත්සාහ කලේය. අප්‍රේල් මාසයේ දී, ජනාධිපති එමානුවෙල් මැක්‍රොන්ගේ විශ්‍රාම වැටුප් කප්පාදුවලට විරෝධය පාමින් කම්කරුවන් LVMH මූලස්ථානයට කඩා වැදුනේ, රජයට විශ්‍රාම වැටුප් සඳහා මුදල් අවශ්‍ය නම් එය ආර්නෝ  වෙතින් ලබා ගත යුතු බව පවසමිනි.

ඇමේසන් නිර්මාතෘ ජෙෆ් බෙසෝස් මේ වසරේ මුල් මාස හය තුල තම ධනය ඩොලර් බිලියන 47.4 කින් වැඩි කර ගනිමින්ඩොලර් බිලියන 154 ක්  ධනයක් සමඟ ලොව  තුන්වන ධනවත්ම පුද්ගලයා වේ. නැවත නැවතත් සිදුකරන උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් වෘත්තීය ආරක්ෂාව සහ සෞඛ්‍ය පරිපාලනය (OSHA) විසින් ඇමේසන් දැනටත්  විමර්ශනය කරනු ලැබේ. 2021 දී, අනෙකුත් සියලුම ගබඩාවල එය  කම්කරුවන් 100 කට 3.3 වෙද්දී ඇමේසන් හි බරපතල තුවාල අනුපාතය කම්කරුවන් 100 කට 6.8 ක් වශයෙන්  දෙගුනයකටත් වඩා ඉහල විය.

ලැයිස්තුවේ බෙසෝස්ට පසුව මයික්‍රොසොෆ්ට් නිර්මාතෘ බිල් ගේට්ස් (ඩොලර් බිලියන 134, ඩොලර් බිලියන 24.4 කින් ඉහල ගොස් ඇත) වේ. පසුගිය වසරේ ගේට්ස්, කැනේඩියානු ජාතික දුම්රිය සමාගමේ ඔහුගේ කොටස් ඩොලර් මිලියන 940ක් විකුනා දැමූ නමුත් තවමත් CN Rail හි සියයට 9ක කොටස් හිමිකාරීත්වයක් දරයි. එය, ඔහායෝ හි   නැගෙනහිර පලස්තීනය ඇතුලු නැවත නැවතත්  සිදුවන පීලි පැනීම්වලට තුඩු දී ඇති, කම්කරුවන්ට එරෙහිව මිලේච්ඡ  පිරිවැය කප්පාදු  ප්‍රහාර හා යටිතල පහසුකම් කප්පාදු  එල්ල කර ඇති, උතුරු ඇමරිකාවේ ඉහලම පලමු පන්තියේ 1 දුම්රිය මාර්ග හතෙන් එකකි.

ලැයිස්තුවේ හත්වන ස්ථානය වොරන් බෆට් (ඩොලර් බිලියන 113, ඩොලර් බිලියන 5.6 කින් ඉහල ගොස් ඇත).ගනී. ඔහු BNSF දුම්රිය මාර්ගය සහ Geico, Clayton Homes සහ Dairy Queen හිමි බර්ක්ෂ හතවේ (Berkshire Hathaway) ආයෝජන සමාගමේ හිමිකරු වන අතර , Coca-Cola සහ American Express හි කොටස් හිමිය .

මිලියන 22 ක් පමන මිය ගොස් ඇති, තවත් මිලියන දස ගනනක් දිගු කාලීන දුර්වලතාවයෙන් පෙලෙන වසංගතය අතරතුර ධනය පිම්බී ගිය  බ්ලූම්බර්ග්ගේ බිලියනපති  ලැයිස්තුවෙන් කිහිප දෙනෙකු පමනකගේ  සමාජ විරෝධී ස්වභාවය මේ ආකාර  වේ.

chart 2
[ඡායාරූපය: ලෝක අසමානතා වාර්තාව 2022]

මෙම වසර මුලදී ලෝක ආර්ථික සමුලුවට පෙර ඔක්ස්ෆැම් පුන්‍යායතනය විසින් නිකුත් කරන ලද වාර්තාවකට අනුව:

  • “ධනවත්ම 1% 2020 සිට අලුතින් නිර්මානය කරන ලද ඩොලර් ට්‍රිලියන 42 ක ධනයෙන් තුනෙන් දෙකකට ආසන්න ප්‍රමානයක් ඩැහැගෙන ඇත. මෙය මානව වර්ගයාගේ ඉතිරි 99% විසින් එම කාලය තුල උපයා ගත් මුදල මෙන් දෙගුනයකට ආසන්න මුදලකි. පසුගිය දශකය තුල බිලියනපතියන්ගේ  සංඛ්‍යාව සහ ධනය දෙගුන වී ඇති අතර නව ගෝලීය ධනයෙන් අඩක් පමන ලබා ගත්තේ  ධනවත්ම 1% යි.”
  • “‘සාමාන්‍ය ‘බිලියනපතියා’,   පහලම 90% පුද්ගලයෙකු විසින් උපයන සෑම ඩොලර් 1ක නව ධනයක් සඳහාම, දල වශයෙන් ඩොලර් මිලියන 1.7ක් ලබාගන ඇත. ලෝකයේ සුපිරි ධනවතුන්ගේ සාමූහික ධනය දිනකට ඩොලර් බිලියන 2.7කින් වැඩි වෙමින් පවතී.
  • “ඊලඟ වසර පහ තුල, ලෝකයේ ආන්ඩුවලින් හතරෙන් තුනක් ඩොලර් ට්‍රිලියන 7.8 ක රාජ්‍ය වියදම් කප්පාදුවක් සැලසුම් කරයි.”
  • “මිලියන 820කට අධික ජනතාවක් දැන් කුසගින්නේ සිටිති, ඔවුන්ගෙන් වැඩි දෙනෙක් අන්තිමට හා අවම වශයෙන් ආහාර ගත යුතු කාන්තාවන්ය. මීට අමතරව දැන්, වෙන කිසිදා කටත් වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවක් වන ,  මිලියන 339 ක්  මිනිසුන් සදහා  හදිසි ආහාර සලාක, පිරිසිදු ජලය සහ නවාතැන් ඇතුලු මානුෂීය ආධාර අවශ්‍ය කර තිබේ.”

එක්සත් ජනපදයේ සහ ලොව පුරා, ජීවිතයේ සෑම අංගයක්ම මෙම සමාජ ස්ථරය පොහොසත් කිරීමට යටත් වන අතර, එහි පරපෝෂිතභාවය සහ පරිහානිය, ‘අනුප්රාප්තිය’ නම්  රූපවාහිනී කතාමාලාවේ උද්දීපනය කෙරුනි.

එක්සත් ජනපදයේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරනය කම්කරු පන්තියේ සහ මධ්‍යම පාන්තික විද්‍යාල සිසුන්ට සුලු නය සහනයක් ලබා දීම ව්‍යවස්ථා විරෝධී බව ප්‍රකාශ කරයි. ඒ අතරම, බයිඩන් පරිපාලනය සහ කොංග්‍රසය බැංකුවලට ඇප දීමට, කොටස් වෙලඳපොලවලට මුක්කු ගැසීමට සහ ලෝකයේ සම්පත් මත පාලනය,  තම රටේ කම්කරුවන්ට එරෙහිව යුද්ධය දියත් කරන එම සංගත හා මූල්‍ය කතිපයාධිකාරය වෙත පතුරුවා හැරීම සදහා,  රුසියාවට හා චීනයට එරෙහිව යුද්ධය දියත් කිරීමට නිමක් නැති සම්පත් සොයා ගනියි. 

පාලක ප්‍රභූව හා වැඩකරන මහා ජනතාව අතර ඇති සමනය කල නොහැකි ගැටුම ලොව පුරා පන්ති අරගලයේ පුපුරන සුලු පුනර්ජීවනයකට ඉන්ධන සපයයි. ප්‍රන්සයේ විශ්‍රාම වැටුප් කප්පාදුව හා පොලිස් ප්‍රචන්ඩත්වයට එරෙහි මහජන විරෝධතා, එක්සත් රාජධානියේ, ජර්මනියේ, ඉතාලියේ හා ස්පාඤ්ඤයේ දුම්රිය, තැපැල්, ගුවන් හා අනෙකුත් කම්කරුවන්ගේ වැඩ වර්ජන හා අරගල, ලතින් ඇමරිකානු ගුරු වැඩ වර්ජන රැල්ල සහ ලංකාවේ පෞද්ගලීකරනයට සහ  කප්පාදුවට එරෙහි මහජන විරෝධතා මෙයට ඇතුලත් ය. 

උතුරු ඇමරිකාවේ, ඔන්ටාරියෝ  හැමිල්ටන් හි ජාතික වානේ කාර් කම්කරුවන් 1,500 ක් සහ  කැනේඩියානු නැව් තටාක කම්කරුවන් 7,400 ක් වැඩ වර්ජනය කර ඇත. එක්සත් ජනපදයේ, ලොස් ඇන්ජලීස් ප්‍රදේශයේ හෝටල් කම්කරුවන් 15,000ක් වැඩවර්ජන කරති, නලුවන් 160,000කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් දැනට පවතින ලේඛකයින්ගේ වැඩ වර්ජනයට සම්බන්ධ වීමට උත්සාහ කරති, පෙන්සිල්වේනියාවේ ඊරි හි, Wabtec දුම්රිය එන්ජින් කම්කරුවන් 1,600ක්, බටහිර වෙරලේ නැව් තටාක කම්කරුවන් (West Coast dockers) සහ   නිව්යෝර්ක් නගර ප්‍රවාහන කම්කරුවන්  වෘත්තීය සමිති පිටුබලය ලත් පාවා දැමීමේ ගිවිසුම් වලට විරෝධය පානා  අතර UPS සහ මෝටර් රථ කර්මාන්තයේ කම්කරුවන් මිලියන අඩකට වැඩි පිරිසක් මෙම ගිම්හානයේදී වැඩ වර්ජන ක්‍රියාමාර්ගයක් සදහා  බලපෑම් කරති.

කම්කරු පන්තියේ වැඩෙන සටන්කාමීත්වයේ සහ දේශපාලන රැඩිකල්කරනයේ විප්ලවවාදී ඇඟවුම් පිලිබඳව පාලක පන්තිය තුල වැඩෙන භීතියක් පවතී. ලන්ඩනයේ ස්පියර්ගේ ධනය කලමනාකරන (Spear’s wealth management) සඟරාව විසින් සංවිධානය කරන ලද ආයෝජන සම්මන්ත්‍රනයක් ගැන, ද ගාඩියන් මෑතකදී වාර්තා කල අතර, එහිදී “ගෝලීය ප්‍රභූ පැලැන්තියේ සාමාජිකයින්ට සහ ඔවුන්ගේ මූල්‍ය කන්ඩායම්වලට ප්‍රගතිශීලී උපදේශකයින් පවසා ඇත්තේ මිරිකන ලද කුටුම්භයන්ට බලපාන  බලශක්ති සහ ආහාර මිල ඉහල යාමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ධනවතුන් හා දුප්පතුන් අතර විහිදා ගත් අසමානතා පරතරය පුලුල් වීමට ඉඩ හැරියොත් ‘සැබෑ කැරැල්ලක  යථා අවදානමක්’ සහ ‘සිවිල් කඩාකප්පල් වීමේ’ අවදානමක් පවතින බවයි .

කෙසේ වෙතත්, සමාජයේ ධනය රැඩිකල් ලෙස යලි බෙදා හැරීමක්, වැඩි බදු ගෙවීමට පාලක පන්තියට කරන ආයාචනා මගින් හෝ බර්නි සැන්ඩර්ස්, ජෙරමි කෝබින්, ජීන් ලූක් මෙලන්චොන් සහ ධනවාදයේ අනෙකුත් ව්‍යාජ වාම ආරක්ෂකයින්ගේ වෙනත් ප්‍රතිසංස්කරනවාදී යෝජනා කිසිවක් හරහා, හෝ   සාක්ෂාත් කරගත නොහැක.

පාලක පන්තිය සහ එහි  පද්ධතිය ඓතිහාසිකව යල්පැන ගොස් ඇත. සමාජයේ හුදු පැවැත්ම සඳහා, මූල්‍ය කතිපයාධිකාරය අස්වාමික කල යුතු අතර මානව අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා එහි අති විශාල ධනය යලි බෙදා හැරිය යුතුය. ඔවුන්ට පුද්ගලිකව හිමි නිෂ්පාදන බලවේග ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තිය අතට පත් කල යුතුය.

කම්කරු ක්‍රියාකාරී කමිටුවල ජාත්‍යන්තර සන්ධානයේ  (IWA-RFC) මඟ පෙන්වීම යටතේ පුලුල් වන කම්කරු ක්‍රියාකාරී කමිටු ජාලය හරහා එහි වඩාත්ම සවිඥානික ස්වරූපය ගනිමින් සිටින කම්කරු පන්තියේ වැඩෙන ව්‍යාපාරය, කම්කරුවන්ගේ බලය සහ සමාජවාදය සඳහා දැනුවත් දේශපාලන අරගලය සමඟ ඒකාබද්ධ කල යුතුය. 

ලොව ධනවත්ම පුද්ගලයෝ 2023 පලමු භාගයේදී තම ධනයට ඩොලර් බිලියන 852 ක් ගොඩ ගසා ගත්හ Read More »

Scroll to Top