May 2025

Missle

යුරෝපීය ප්‍රතිසන්නද්ධ කිරීමට එරෙහි වන්න!

ඇලෙක්ස් ලැන්ටියර් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ (ලෝසවෙඅ) 2025 මැයි 26 දින ‘Oppose European rearmament!’ යන හිසින් පලවූ ඇලෙක්ස් ලැන්ටියර් විසින් ලියන ලද ඉදිරිදර්ශන ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. 

Missle
ATACMS මිසයිලයක් M270 MLRS වලින් දියත් කෙරේ.

යුරෝපීය රටවල් සාමූහිකව යුරෝ බිලියන සිය ගනනක් මිලිටරි වියදම්වල වියරු ආවේශයක   ගිල්වා දමයි. සම්පත්, සමාජ වැඩසටහන් හා රැකියා වලින් දැවැන්ත ලෙස යුද යන්ත්‍රය වෙත හරවා යැවීම, යුරෝපීය අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් කම්කරු පන්තිය සමග ගැටීමේ මාවතට යොමු කරයි.

ඉරිදා, ජර්මානු සන්නද්ධ හමුදා අණදෙන නිලධාරි කාර්ස්ටන් බෲවර් 2029 වන විට ජර්මානු හමුදාව නවීන උපකරණවලින් සම්පූර්ණයෙන් සන්නද්ධ කරන ලෙස නියෝග කළේය. බර්ලිනයේ යුරෝ ට්‍රිලියන 1 ක නැවත සන්නද්ධ කිරීමේ අරමුදලෙන් අරමුදල්, ඩ්‍රෝන් යුද සූදානමට, දිගු දුර මිසයිල සහ අභ්‍යවකාශ යුද හැකියාවන් වෙත යෙදවීමට නියමිතය. ජර්මානු චාන්සලර් ෆ්‍රෙඩ්රික් මර්ස්, යුරෝපයම අලලා ගත්  සමස්ත යුද්ධයක පුපුරා යාමට තර්ජනය කරනා රුසියාව ඉලක්ක කර ගත් නව මිලිටරි උත්සන්න කිරීමක් නිවේදනය කරමින්, එවැනි අරමුදල් භාවිතා කරන්නේ කෙසේදැයි පැහැදිලි කළේය.

රුසියාව පුරා ප්‍රහාර එල්ල කිරීම සඳහා, බර්ලිනය දැන් යුක්රේනයට එහි ටෝරස් කෲස් මිසයිල වැනි දිගු දුර මිසයිල ලබා දෙන බව හඟවමින් මර්ස් මෙසේ පැවසීය:

“යුක්රේනයට ලබා දෙන ආයුධ පරාසයේ තවදුරටත් සීමාවන් නොමැත – බ්‍රිතාන්‍යයන්ට, ප්‍රංශ ජාතිකයින්ට හෝ අපට එසේ සීමාවන් නැත. ඇමරිකානුවන්ටත් එසේමයි.”

ජර්මනියේ සහ එහි නේටෝ සහචරයන්ගෙන් මිසයිල “රුසියානු භූමියේ මිලිටරි ස්ථාපනයන්ට එරෙහිව” වෙඩි තබන බවට මර්ස් දිව්රුම් දුනි. මෙය, පාලනය කළ නොහැකි සර්පිලාකාර උත්සන්නියක් මුදා හරිමින් ජර්මනියේ ඉලක්ක වෙත රුසියානු මිසයිල වෙඩි තැබීමේ අවදානම මතු කරයි.

කෙසේ වෙතත්, ජර්මානු ප්‍රතිපත්තිය යනු, සමස්ත යුරෝපීය ධනේශ්වරයම අල්ලා ගන්නා යුද උණ පිලිබඳ වඩාත්ම නිර්දය ප්‍රකාශනය පමනි. 2014 සිට 2024 දක්වා යුරෝපීය වාර්ෂික මිලිටරි වියදම් යුරෝ බිලියන 147 සිට යුරෝ බිලියන 326 දක්වා දෙගුණයකටත් වඩා වැඩි වූ අතර එය 2022 සිට පමණක් තුනෙන් එකකින් වැඩි විය. ජර්මනියේ මිලිටරි වියදම් 2024 දී සියයට 28 කින් ඉහළ ගොස් ඩොලර් බිලියන 88.5 දක්වා ඉහළ ගිය අතර, පෝලන්තයේ මිලිටරි වියදම ඩොලර් බිලියන 38 දක්වා සියයට 31 කින් වර්ධනය වී ඇත. මේ අතර  ප්‍රංශය 2030 වන විට යුරෝ බිලියන 100 දක්වා තම මිලිටරි වියදම් දෙගුණ කිරීමට ප්‍රතිඥා දී ඇත.

එහි පිරිවැය හෝ ඉලක්ක පිළිබඳව මහජනතාවට කිසිදු පැහැදිලි කිරීමකින් තොරව යුරෝපයේ මහජනතාවයට වහංගු කරමින් යලි සන්නද්ධ කිරීම බොහෝ දුරට සිදු වේ. පසුගිය සතියේ, යුරෝපා සංගමය (EU), යුරෝපා සංගමය සඳහා ආරක්ෂක ක්‍රියාමාර්ග (SAFE) වැඩසටහන සක්‍රීය කරන ලදී. මාර්තු මාසයේ දී එකඟත්වයට පැමිණි එහි යුරෝ බිලියන 800 ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමේ සැලැස්මේ කොටසක් වන එය, යුරෝපා සංගම් රාජ්‍යයන්ට සහ බ්‍රිතාන්‍යයට ඒකාබද්ධ යුරෝපීය ආරක්ෂක ව්‍යාපෘති සඳහා නය වශයෙන් යුරෝ බිලියන 150 ක් සපයයි. මෙම තීරණය බොහෝ දුරට වාර්තා නොවූ අතර, එයින් අදහස් වන්නේ අවසානයේදී බදු ඉහල දැමීමෙන් හෝ සමාජ වැඩසටහන් කප්පාදු කිරීමෙන් යුරෝපීය රාජ්‍යයන්ට යුරෝ බිලියන 150 ක් ආපසු ගෙවීමට සිදුවනු ඇති බවයි.

මේ වසරේ ට්‍රම්ප් බලයට පැමිණීම කෙරෙහි යුරෝපීය අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ගේ ප්‍රතිචාරය, නාසීන් යුරෝපය පාලනය කළ දා සිට නොදුටු පරිමානයේ මිලිටරිවාදයේ පිපිරීමකි. යුක්රේනයට මිලිටරි ආධාර නතර කරන බවටත්, යුරෝපයට එක්සත් ජනපද ආරක්ෂක සහතික අත්හිටුවන බවටත් ට්‍රම්ප් තර්ජනය කරද්දී, ස්වාධීනව, යුරෝපය පුරා මහා පරිමාන යුද්ධ කිරීමේ හැකියාව –  න්‍යෂ්ටික සන්නද්ධ රුසියාවට එරෙහිව පවා – වර්ධනය කිරීමට ඔවුහු උත්සාහ කළහ.

වොෂින්ටනය සහ එහි යුරෝපීය නේටෝ “සහචරයින්”, ලෝක බලවතුන් අතර දිගහැරෙන වෙලඳපොලවල් හා මූලෝපායික වාසි පිලිබඳ කටුක අරගලයේ එදිරිවාදීන් ය. ට්‍රම්ප් යුක්‍රේනය පිළිබඳ සාකච්ඡාවලින් යුරෝපය කපා හැරීමට උත්සාහ කිරීමෙන් සහ යුක්‍රේනය වොෂින්ටනයට ඩොලර් බිලියන 500 ක දුර්ලභ ඛනිජ අමුද්‍රව්‍ය ලබා දෙන ලෙස බලකර ඉල්ලා සිටීමෙන් පසුව, බ්‍රිතාන්‍යය සහ යුරෝපා සංගමය යුක්‍රේන ඛනිජ කොල්ලකෑමේ තරඟකාරී සැලසුම් දියත් කළහ. යුක්‍රේනය “යුරෝපයට අවශ්‍ය තීරනාත්මක ද්‍රව්‍ය 30න් 21ක්” සපයන “වින්-වින් හවුල්කාරිත්වයක්” සඳහා EU කොමසාරිස් Stéphane Séjourné ඉල්ලා සිටියේය.

යුරෝපයේ යලි සන්නද්ධ කිරීම රුසියාවට හෝ ට්‍රම්ප්ට එරෙහිව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ආරක්ෂා කිරීමක් නොව, වෙන කවරදාකටත් වඩා එළිපිටම ආක්‍රමණශීලී, ෆැසිස්ට්වාදී ස්වභාවයක් ගැනීමයි. යුරෝපීය පාලක පන්තියේ ස්ථරයන් තමන් ප්‍රධාන බලවතුන් අතර ගෝලීය යුද්ධයකට සම්බන්ධව නොසිටිනා බවට හෝ ඔවුන්ගේ ආර්ථික හා මිලිටරි අවශ්‍යතා හඹා යාමේ මෙවලමක් ලෙස සමූල ජන සංහාරයේ පිහිට ප්‍රතික්ෂේප කරන බවට හෝ  වන දේශපාලන ප්‍රබන්ධයන් අත්හරිමින් සිටිති.

ඉරිදා, එක්සත් රාජධානියේ කොන්සර්වේටිව් පක්ෂයේ නායක කෙමී බඩෙනොක් Sky News හිදී, ඉරානය සහ හමාස් ඉලක්ක කරන බැවින්, බ්‍රිතාන්‍යයට වාසිදායක වේ යැයි කියා, ගාසා තීරයේ ඊශ්‍රායල සමූල ජන සංහාරය නිර්ලජ්ජිත ලෙස ආරක්ෂා කළාය. ඇය තවදුරටත් මෙසේ පැවසුවාය. 

“යුක්රේනය බටහිර යුරෝපය වෙනුවෙන් රුසියාවට එරෙහිව සටන් කරනවා සේම ඊශ්‍රායලය එක්සත් රාජධානිය වෙනුවෙන් ප්‍රොක්සි යුද්ධයක් කරමින් සිටී.“

යුරෝපීය යලි සන්නද්ධ කිරීම සඳහා දැන් සූදානම් කර ඇති සමාජ කප්පාදුව මෙන්ම ගාසාවේ සමූල ජන සංහාරය කම්කරුවන් අතර ප්‍රගාඪ කෝපය අවුලුවා ඇත. පුපුරන සුලු පන්ති අරගල න්‍යාය පත්‍රය තුල  ඇත. එසේ වෙතත්, තුන්වන ලෝක යුද්ධයක් කරා ඇදවැටීම වැලැක්වීමට නම්, එක් එක් යුරෝපීය රටක් තුල මධ්‍යම පන්තික ව්‍යාජ-වාම පක්ෂවල සහ ඔවුන්ගේ මිත්‍ර වෘත්තීය සමිති නිලධරයන්ගේ ප්‍රතිගාමී උපාමාරු සමඟ තීරනාත්මක දේශපාලන ගනුදෙනු බේරා ගැනීමක් සිදු කළ යුතුය.

ස්ටැලින්වාදයෙන් සහ ට්‍රොට්ස්කිවාදයෙන් පලා ගිය සුලු ධනේශ්වර ද්‍රෝහීන්ගෙන් පැවත එන මෙම බලවේග, යුද්ධ කිරීමේ දී සහ කම්කරු පන්තියේ විරුද්ධත්වය අවහිර කිරීමේ දී ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කරයි. ජර්මනියේ වාම පක්ෂය, කාමී මර්ස් තනතුරට පත් කිරීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ ප්‍රධාන ඡන්ද ලබා දුන් අතර, ජීන්-ලූක් මෙලන්චොන් විසින් නායකත්වය දෙන ප්‍රංශයේ නව ජනප්‍රිය පෙරමුණ (New Popular Front), යුක්රේනයට ප්‍රංශ හමුදා “සාම සාධක භටයන්” ලෙස යැවීමේ මැක්‍රොන්ගේ සැලැස්ම පසුගිය වසරේ සිය මැතිවරණ වැඩපිළිවෙලේ සටහන් කළේය. ස්පාඤ්ඤයේ Podemos (දැන් Sumar) පක්ෂය සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, එය ඉතිහාසයේ ස්පාඤ්ඤයේ විශාලතම මිලිටරි අයවැය සම්මත කරන ආන්ඩුවල අසුන් ගත්තේය.

එපමනක් නොව, මෙම පක්ෂ සහ ඔවුන්ගේ සහචරයෝ ගාසා සමූල ජන සංහාරයට හා යුරෝපයේ කප්පාදුවලට එරෙහි විරෝධතා, පිලිවෙත් වෙනස් කිරීම සදහා අධිරාජ්‍යවාදී ආන්ඩුවලට ආයාචනා කිරීමේ බංකොලොත් ඉදිරිදර්ශනයට ගැටගැසීමට කටයුතු කරති.

මෙම ඉදිරිදර්ශනයේ කුණුකම වසර දෙකකට පෙර යුරෝපීය මහා වර්ජන ව්‍යාපාරය තුල ඔවුන්ගේ භූමිකාව මගින් පෙන්නුම් කෙරුනි. ජර්මනිය, බ්‍රිතාන්‍යය, ප්‍රංශය, තුර්කිය සහ යුරෝපය පුරා උද්ධමනය හා කප්පාදුවලට එරෙහිව මිලියන ගනනක් කම්කරුවන් වැඩ වර්ජනය කරද්දී, හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ (හජාජාක) යුරෝපීය  ශාඛා නැගී එන ව්‍යාපාරය පිලිබඳ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කලේය. “මහා වැඩ වර්ජන ව්‍යාපාරය, යුද්ධය සහ යුරෝපයේ විප්ලවවාදී අර්බුදය” [The mass strike movement, war and the revolutionary crisis in Europe, 2023 පෙබරවාරි 10] යන මාතෘකාවෙන් එය පැහැදිලි කලේ:

“දිග හැරෙමින් පවතින්නේ එක් හෝ වෙනත් ධනේශ්වර ආන්ඩුවක් සමග හුදකලා සාකච්ඡා මගින් විසඳා ගත හැකි ජාතික වෘත්තීය සමිති අරගල මාලාවක් නොවේ. ඒ වෙනුවට, කම්කරුවන් සෑම රටකම සමාන ඉල්ලීම් මතු කරමින්, අපකීර්තියට හා පුලුල්ව පිළිකුලට පාත්‍ර කරන  ලද ආන්ඩුවල පොලිස් මර්දනයන් හා නීතිමය තර්ජනවලට මුහුණ දෙන බැවින්, එය ජාත්‍යන්තර දේශපාලන අරගලයකි. …

යුරෝපය පුරා මතුවෙමින් පවතින්නේ වෛෂයිකව විප්ලවවාදී තත්වයකි. ශතවර්ෂයකට පෙර පළමු ලෝක සංග්‍රාමය පුපුරා යාමේදී මෙන් විකල්ප පැහැදිලිවම ඉදිරිපත් ව ඇත. එක්කෝ ධනේශ්වර පන්තිය යුරෝපය හා ලෝකය න්‍යෂ්ටික සන්නද්ධ රාජ්‍යයන් අතර ගෝලීය යුද්ධයකට ඇද දමයි, නැතහොත් කම්කරු පන්තිය යුදවාදී පාලක ප්‍රභූව අතින් බලය ලබා ගනී.”

කෙසේ වෙතත්, වැඩ වර්ජන ඒකාකාරව පාවා දෙනු හෝ දේශපාලනික වශයෙන් ගෙල සිර කර දමනු ලැබිණි. වැඩි කරන ලද මිලිටරි වියදම් වලට අරමුදල් සැපයීම සඳහා පිලිකුල් කෙරුණු විශ්‍රාම වැටුප් කප්පාදුවලට එරෙහිව ප්‍රංශයේ සිදු වූ මහා වැඩ වර්ජන වලදී තරම් වෙන කොතැනකවත්  මෙය පැහැදිලිව නොදිස් වුණි.

මිලියන සංඛ්‍යාත කම්කරුවන් වැඩ වර්ජනවල නිරත වූ අතර, 1968 මැයි මහා වැඩ වර්ජනයෙන් පසු ප්‍රංශයේ ඇති වූ දැවැන්තම දේශපාලන අර්බුදය තුල රටපුරා කැරලි ඇවිල ගියේය. එහෙත් මැක්‍රොන් පහ කිරීම සඳහා දේශපාලන අරගලයක් සඳහා වූ කිසිදු ඉල්ලීමක් මෙලෙන්චොන් මගහැරී අතර, අතිමහත් මහජන විරෝධය උල්ලංඝණය කරමින් කප්පාදු කිරීම් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු වෘත්තීය සමිති නිලධරයන් වැඩ වර්ජන සහ විරෝධතා වහාම අවසන් කළහ. පසුගිය වසර දෙක තුළ ප්‍රංශයේ සහ යුරෝපය පුරා මිලිටරි වියදම් වාර්තාගත ලෙස වැඩි කිරීම සඳහා  ඔවුන් මෙසේ වේදිකාව සැකසූහ.

යුරෝපීය අධිරාජ්‍යවාදය ඊටත් වඩා දැවැන්ත යලි සන්නද්ධ කිරීමේ ධාවනයක් දියත් කරද්දී, අද දින එවැනිම ව්‍යාපාර න්‍යාය පත්‍රයට ඇතුල් වී ඇත. නමුත් පාඩම් උකහා ගත යුතුය. පන්ති අරගලය මත ව්‍යාජ වාම බලවේගවල ග්‍රහණය බිඳ දැමිය යුතුය. මෙයින් අදහස් කරන්නේ පළමුවෙන්ම, ජාත්‍යන්තරව පන්ති අරගල සම්බන්ධීකරණය කිරීම සඳහා, නිලධරයේ කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියාවලින් ස්වාධීනව, කම්කරුවන් හා තරුනයින් අතර ක්‍රියාකාරී කමිටු ගොඩ නැගීම හා ජන සංහාරයට, ෆැසිස්ට්වාදයට හා යුද්ධයට එරෙහිව වඩාත් පුලුල්, අඛණ්ඩ බලමුලු ගැන්වීමක් ගොඩනැගීමයි.

සියල්ලටත් වඩා, එහි අර්ථය වන්නේ, එවන් අරගලයක අවසානය ලෝක සමාජවාදී විප්ලවයක් තුල කම්කරු පන්තියට බලය පැවරීම අවශ්‍ය වන බවට වන විඥානයෙන් කම්කරුවන් හා තරුනයන් සංතෘප්ත කිරීම සඳහා දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගීමයි. එවන් ව්‍යාපාරයක ජීව රුධිරය වන්නේ ස්ටැලින්වාදයට සහ සියලු ආකාරයේ ජාතික අවස්ථාවාදයට ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ (ICFI) සමනය කළ නොහැකි විරුද්ධත්වය සහ ට්‍රොට්ස්කිවාදය ආරක්ෂා කිරීමේ නොබිඳුණු අඛණ්ඩ පැවැත්මයි.

යුරෝපීය ප්‍රතිසන්නද්ධ කිරීමට එරෙහි වන්න! Read More »

malini

The Conscience of Sinhala Cinema: Malini Fonseka’s enduring Cinematic Legacy

By Sanjaya Wilson Jayasekera

We are posting here a brief obituary of Sri Lanka’s veteran actress Malini Fonseka, written by comrade Sanjaya Jayasekera and published on his personal website and social media on 25 May 2025. This articles was also published by the daily newspaper themorning.lk Here. Nearly six-decade of the cinematic career of actress Fonseka deserves a full and extended review.

malini
Malini Fonseka

The demise of actress Malini Fonseka on May 24, 2025, marks the end of a cinematic epoch. She is undoubtedly the “Queen of Sinhala Cinema,” as she has been often referred to by millions of her fans, aged and young. Nearly six-decade of her career was not a simple arc of celebrity, but a deep and continuous cinematic identification with the lives of ordinary people, especially women, under the weight of history, patriarchy, backwardness and class oppression. In a country where cinema often struggles between the tides of commercialism, populism, nationalism and repression, Fonseka remained a moral and aesthetic lodestar, truthfully imbuing her characters with emotion, quiet resistance, and tragic insight.

To merely describe Fonseka as a beloved actress is to evade the seriousness of her contribution. She was an artist of social consciousness—her performances bore the weight of Sri Lanka’s post-independence traumas, its unfulfilled democratic promises, and the contradictions of a backward capitalist society pressing in from every side.

In Lester James Peries’ Nidhanaya (1972), one of the greatest Sri Lankan films ever made, Fonseka plays the innocent, ill-fated woman preyed upon by a man whose wealth and obsession lead to murder. Her character is not merely a victim but a mirror held up to a crumbling feudal order. Fonseka conveys, through silence and subtle gestures, a person slowly awakening to the forces arrayed against her. Her sacrifice is not just personal—it is metaphorically the death of innocence in a society entrapped by its own past.

In Beddegama (1980), based on Leonard Woolf’s The Village in the Jungle, Fonseka as Punchi Menika inhabits a world of colonial exploitation and rural destitution. This is not melodrama but precise, economical realism. Fonseka does not “perform” poverty and female endurance—she lives it. Her face, increasingly lined by anxiety and despair, communicates the pain of a society ground down by injustice, hunger and disease, made worse by the cruelty of an indifferent state.

Equally remarkable is her performance in Dharmasena Pathiraja’s Bambaru Avith (1978). In this film, Fonseka delivers one of her most restrained yet potent performances of the role of a young lady in a coastal village caught in the maelstrom of social disintegration and the predatory arrival of urban outsiders. Fonseka’s portrayal is marked by an acute sensitivity to the class tensions simmering beneath the film’s surface. Her role is not simply a symbol of rural innocence but a deeply aware, emotionally complex figure who senses the destruction bearing down on her community. In a film that critiques both the romanticization of village life and the corrosive effects of capitalist intrusion, Fonseka embodies the silent tragedy of a society being commodified. With minimal dialogue and subtle expressions, she gracefully communicates despair, resignation, and the quiet resistance of a woman rooted in her world but unable to halt its unraveling.

Bambaru Avith
Bambaru Avith: Malini Fonseka with Vijaya Kumaratunga

In Akasa Kusum (2008), directed by Prasanna Vithanage, as Sandhya Rani, a faded film star confronting the ruins of her career and personal life, Fonseka embodies the alienation and disillusionment of an artist discarded by an industry that once idolized her, and without any social insurance. The film alludes to the stardom of Fonseka herself. Vithanage’s film, while ostensibly a character study, inadvertently exposes the broader social decay under capitalism, where cultural memory is short and individuals are reduced to commodities. Fonseka’s restrained yet deeply expressive performance underscores the tragedy of a woman whose labor and talent have been exploited, then abandoned—a microcosm of the artists’ precarious existence in a profit-driven system. The film’s critique of bleak nostalgia and the fleeting nature of fame resonates with the broader crisis of art under conditions where everything, including human creativity, is subordinated to the market. While Akasa Kusum does not explicitly engage with class struggle, Fonseka’s portrayal of Sandhya’s isolation and resilience speaks to the perseverance of ordinary people amid systemic indifference. 

Fonseka’s performances in a wide range of other films—including Eya Dan Loku Lamayek (1977), Siripala Saha Ranmenika (1978), Ektamge (1980) and Yasa Isuru (1982) —as well as in teledramas such as Pitagamkarayo (1997), are etched into the collective memory of Sri Lankan audiences. In each of these roles, she brought to life women shaped by their social conditions, investing them with dignity, emotional depth, and a quiet intensity that transcended the screen. Whether portraying the struggles of urban motherhood, the constraints of poverty, caste and patriarchy, or the conflicted desires of village life, the veteran actress was able to truthfully reveal the deeper realities of the society around her.

Like several other leading actors of her generation, Fonseka was a significant historical product of her time. By the 1970s, Bollywood’s musical and melodramatic cinema exerted a powerful influence over Sri Lankan audiences, who flocked to theaters largely drawn by star appeal. Sinhala cinema, still emerging as a serious artistic medium, had to contend with the commercial dominance of Indian films. Fonseka’s rise to stardom was not merely a matter of charishma; her compelling screen presence, combined with the emotional depth and authenticity she brought to nearly every role, enabled her to capture the imagination of a broad audience. In doing so, she played a crucial role in affirming the cultural legitimacy and artistic potential of Sinhala-language cinema, as part of the world cinema.

Fonseka’s popularity, unmatched for decades, was not simply built on glamour but on the deep compassion she earned. For the oppressed, she did not offer escapism; she offered recognition and fight. Her status as “queen” is a title she earned from the sincere presentation of the struggles of those who loved her. 

Her art reminds us of what cinema can be: a site of conscience, a record of the oppressed, and a spark of rebellion. She belongs to that rare tradition of film actors—like Smita Patil, Giulietta Masina, and Liv Ullmann—who made of their bodies and voices a battlefield of history.

In the later years of her life, Fonseka became associated with the bourgeois nationalist establishment, serving as a Member of Parliament from 2010 to 2015 under the government of then-President Mahinda Rajapaksa. While no political concessions can be made to her alignment with Sinhala nationalist politics, her profound contributions to cinema—rooted in social realism and the depiction of the oppressed—remain of enduring artistic and historical value. Her body of work deserves to be critically appreciated, drawn inspiration from and preserved as a significant part of both Sri Lankan and world cinema.

Malini Fonseka will be remembered not merely as a great actress, but as an artist of the oppressed masses. Her characters will continue to live, as all genuine art does, not only in memory but in the continuing struggles of those they represented.

The Conscience of Sinhala Cinema: Malini Fonseka’s enduring Cinematic Legacy Read More »

Chris

ක්‍රිස් හෙජස්ගේ “නව අඳුරු යුගය” පිළිබඳ  දිරිසුන් අශුභවාදය 

ඩේවිඩ් නෝර්ත් විසිනි. 

මෙම ලිපිය X හි මුලින් පළ කරන ලද ට්වීට් කොමෙන්ටුවක සංස්කරණය කරන ලද අනුවාදයකි. මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ (ලෝසවෙඅ) 2025 මැයි 20 දින ‘The demoralized pessimism of Chris Hedges’ “New Dark Age”’යන හිසින් පලවූ ඩේවිඩ් නෝර්ත් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි.   

Chris
Chris Hedges

පසුගිය වසරේ, ගාසා ජන සංහාරයට විරෝධය දැක්වීමේ මාර්ගයක් ලෙස ක්‍රිස් හෙජස් ගිනි තබා ගෙන සියදිවි නසා ගැනීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය. ඔහුගේ නවතම දිරිසුන් හෑල්ලේ දී, ඔහු ඊශ්‍රායල-සියොන්වාදී රාජ්‍යයේ සහ ධනවාදී අධිරාජ්‍යවාදයේ අපරාධ සඳහා සමස්ත මානව වර්ගයාටම දොස් පැවරයි. ගාසා තීරය, මානව ප්‍රගමණයේ හැකියාව පිළිබඳ කිසිදු විශ්වාසයක නිෂ්ඵලභාවය ඔප්පු කරන බව ඔහු ප්‍රකාශ කරයි.

මනුෂ්‍යත්වයේ බලාපොරොත්තු විරහිත තත්ත්වය පිළිබඳ ඔහුගේ අවධාරනයට සහාය දක්වමින්, හෙජස්ට අනුව ඔගස්ටේ බ්ලැන්කිගේ අශුභවාදී අදහස්, හේගල් සහ මාක්ස්ගේ අදහස්වලට ප්‍රතිවිරුද්ධව ඔහු ඉදිරිපත් කරයි.

හෙජස් මෙසේ ලියයි: “ඔහුගේ සමකාලීනයන් සියල්ලන් මෙන් නොව, 19 වන සියවසේ සමාජවාදී ලුවී-ඔගස්ටේ බ්ලැන්කි, ජෝර්ජ් විල්හෙල්ම් ෆ්‍රෙඩ්රික් හේගල් සහ කාල් මාක්ස්ගේ කේන්ද්‍රීය විශ්වාසය, එනම් මානව ඉතිහාසය සමානාත්මතාවය සහ උසස් සදාචාරය කරා යන රේඛීය ප්‍රගතියකි යන්න ප්‍රතික්ෂේප කළේය. ”

ඔහුගේ පෙර ලේඛනවල නිරන්තරයෙන් පැවතියාක් මෙන්, හෙජස් නැවත වරක් පෙන්නුම් කරන්නේ මාක්ස්වාදයේ දාර්ශනික පදනම් සහ ඉතිහාසය පිළිබඳ භෞතිකවාදී සංකල්පය පිළිබඳව තමාට කිසිවක් නොතේරෙන බවයි. හේගල් හෝ මාක්ස් යන දෙදෙනාම ඉතිහාසය පාරාදීසය දෙසට “රේඛීය ප්‍රගතියක්” සිදුවන බව ප්‍රකාශ කළේ නැත.

ප්‍රංශ විප්ලවයේ සංකීර්ණ හා ඛේදජනක ඉරණම දුටු හේගල් (1770-1831), ඉතිහාසය, “ජනතාවගේ සතුට, රාජ්‍යයන්ගේ ප්‍රඥාව සහ පුද්ගලයන්ගේ ගුණධර්ම ගොදුරු කර ගත් ඝාතක එලකයක්”  සේ සුපතල ලෙස විස්තර කළේය. මානව වර්ගයාගේ ඓතිහාසික වර්ධනය ප්‍රතිවිරෝධතා සහ ගැටුම් හරහා ඉදිරියට යන බව ඔහු විඥානවාදී ආකාරයකින් වුවද, පැහැදිලි කළේය.

මාක්ස් සහ එංගල්ස් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඔවුන් කොමියුනිස්ට් ප්‍රකාශනයේ (1847) පන්ති අරගලය “සමස්ත සමාජයේ විප්ලවීය ප්‍රතිසංවිධානයකට හෝ තරඟකාරී පන්තිවල පොදු විනාශයකට” හේතු වන බව ලිවීය. ඔවුන් කිසිදු ආකාරයක සරල නියතිවාදයක් ප්‍රතික්ෂේප කළහ. ධනේශ්වර ක්‍රමයේ ප්‍රතිවිරෝධතා සමාජවාදයේ වෛෂයික හැකියාව නිර්මාණය කරන බව මාක්ස් සහ එංගල්ස් පැහැදිලි කළහ. නමුත් එහි  එය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සහ මානව වර්ගයාගේ ඉරණම අරගලය තුළ තීරණය වනු ඇත.

ඕගස්ට් බ්ලැන්කි [සමාජ] ප්‍රගතියේ හැකියාව ප්‍රතික්ෂේප නොකළ අතර ඔහුගේ මුළු ජීවිතයම විප්ලවයේ අරමුණ වෙනුවෙන් කැප කළේය. නමුත් මෙම ශ්‍රේෂ්ඨ සටන්කරුවාට විප්ලවයේ සමාජ ආර්ථික පදනම සහ කම්කරු පන්තියේ වෛෂයිකව විප්ලවවාදී භූමිකාව පිළිබඳ අවබෝධයක් නොතිබුණි. ධනවාදය පෙරලා දැමීම බ්ලැන්කි සංකල්පනය කළේ කුමන්ත්‍රණකරුවන් කුඩා කණ්ඩායමක් විසින් සංවිධානය කරන ලද කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක් ලෙසය.

1874 දී එංගල්ස් ලිවුවේ, බ්ලැන්කිට ‘සමාජවාදී න්‍යායක් හෝ සමාජ ප්‍රතිකර්ම සඳහා නිශ්චිත ප්‍රායෝගික යෝජනා නොමැත. ඔහුගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරකම් වලදී ඔහු මුඛ්‍ය වශයෙන් ‘ක්‍රියාකාරීත්වයේ මිනිසෙකු’ විය…” ලෙසයි. වසර තුනකට පෙර, 1871 දී, කම්කරු පන්තියේ මහජන ව්‍යාපාරයක් ලෙස විප්ලවය පිළිබඳ මාක්ස්වාදී සංකල්පය පැරිසියානු කම්කරු පන්තියේ නැගිටීම සහ කොමියුනය නිර්මාණය කිරීම මගින් සනාථ විය.

20 වන සියවසේ සියලුම ශ්‍රේෂ්ඨ මාක්ස්වාදීන් අනතුරු ඇඟවූයේ ධනවාදයේ අර්බුදය ප්‍රතිඵල දෙකෙන් එකකට මඟ පෑදූ බවයි. රෝසා ලක්සම්බර්ග් ප්‍රකාශ කළ පරිදි ඒවා “සමාජවාදය හෝ ම්ලේච්ඡත්වය” විය. ධනවාදී යුගයේ ස්වභාවය පිළිබඳ විද්‍යාත්මකව පදනම් වූ අවබෝධය, විප්ලවවාදී පක්ෂයේ තීරණාත්මක කාර්යභාරය පිළිබඳ ලෙනින්ගේ සංකල්පයට යටින් පැවතුනි.

1938 දී, ෆැසිස්ට්වාදයේ නැගීමටත්, ස්ටැලින්වාදයේ සහ සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පාවාදීම්වල ප්‍රතිවිපාකයක් ලෙස යුරෝපීය කම්කරු පන්තියේ පරාජයන්ටත් ප්‍රතිචාර දක්වමින්, ට්‍රොට්ස්කි හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ආරම්භක ලේඛනයේ මෙසේ ලිවීය: මානව වර්ගයාගේ අර්බුදය විප්ලවවාදී නායකත්වයේ අර්බුදයයි.

හෙජස් මෙසේ ලියයි: “සමූහ ඝාතන ව්‍යාපාර මගින් සියලු මිනිසුන් තුළ සැඟවී ඇති වනචාරී ගුණාංග මුදා හරිනු ලැබේ … එය අපගේ කුහකකම, කෲරත්වය සහ වර්ගවාදයට සාක්ෂියකි.” මෙය මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපහාසයකි. ජන සංහාරය සඳහා පොදුවේ මනුෂ්‍යත්වයට දොස් පැවරීම යනු ගාසා තීරයේ ජනතාවට එරෙහිව සිදු කරන ලද අපරාධ සඳහා අධිරාජ්‍යවාදී නායකයින්ගේ සහ ඔවුන් නියෝජනය කරන පද්ධතියේ නිශ්චිත වගකීම බොද කිරීමයි. ඔහුගේ දේශපාලනය කෙතරම් වැරදි වුවත්, ක්‍රිස් හෙජස් විසින් මත් සමූල ජන සංහාරය සඳහා කිසිදු වගකීමක් දරන්නේ නැත.  අඛණ්ඩව සිදු කෙරෙන  කුරිරුකම් වලින් යටපත් කර දැමුණු  ඔහු, දේශපාලනික වශයෙන් අලාමුලාවට පත් වූ මාධ්‍යවේදියෙකි. නමුත් නෙතන්යාහු සහ ඔහුගේ සහචරයින් සහ ඔවුන්ගේ අධිරාජ්‍යවාදී අනුබල දෙන්නන් සමූහ ඝාතකයින් වේ. මෙය සුළු පටු වෙනසක් නොවේ.

හෙජස් කියා සිටින්නේ මානව වර්ගයා “නව අඳුරු යුගයකට” පිවිසෙමින් සිටින බවත්, එයින් ගැලවීමක් නොමැති බවත්ය. යථාර්ථය නම්, මානව වර්ගයා විප්ලවවාදී අරගලයේ නව යුගයකට පිවිසෙමින් සිටී. අධිරාජ්‍යවාදයේ සහාය ලත් ගාසා සමූල  ජන සංහාරය ලොව පුරා මිලියන ගණන් සහභාගී වූ විරෝධතාවලට  මුහුණ දී  සිටී. අධිරාජ්‍යවාදයේ අපරාධ – ෆැසිස්ට්වාදය සහ යුද්ධය හරහා තම අර්බුදය විසඳීමට පාලක පන්තිය දරන මංමුලා සහගත උත්සාහය – ධනවාදයට එරෙහි මහජන ව්‍යාපාරයකට ගාමකත්වය සපයයි. මෙම යුගයේ ඓතිහාසික කර්තව්‍යය වන්නේ සමාජවාදී විප්ලවයේ ලෝක පක්ෂය ගොඩනැගීම මගින් විප්ලවවාදී නායකත්වයේ අර්බුදය විසඳීමයි.

මෙම සටනට සම්බන්ධ වීමට කැමති සියලු දෙනාම සමාජවාදී සමානතා පක්ෂයට  බැදෙන්න. 

ක්‍රිස් හෙජස්ගේ “නව අඳුරු යුගය” පිළිබඳ  දිරිසුන් අශුභවාදය  Read More »

Khan Yunus

අධිරාජ්‍යවාදය තම “අවසාන විසඳුම” ගාසා තීරයේ දියත් කරයි

ලෝසවෙ ජාත්‍යන්තර කතෘ මණ්ඩලය විසිනි.

Khan Yunus
2025 මැයි 19 වන සඳුදා, ඊශ්‍රායල හමුදා ප්‍රහාරය මධ්‍යයේ, ගාසා තීරයේ ඛාන් යුනිස් ප්‍රදේශයෙන් අවතැන් වූ පලස්තීනුවන් පලා යති [AP ඡායාරූපය/අබ්දෙල් කරීම් හනා]

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ (ලෝසවෙඅ) 2025 මැයි 19 දින ‘Imperialism launches its “final solution” in Gazaයන හිසින් පලවූ ලෝසවෙ ජාත්‍යන්තර කතෘ මණ්ඩලය විසින් ලියන ලද ඉදිරිදර්ශන ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. 

සති අන්තයේ ඊශ්‍රායල ආරක්ෂක හමුදා (IDF) විසින් “ගිඩියොන්ගේ යුධරථ මෙහෙයුම” පූර්ණ පරිමාණයෙන් දියත් කිරීම නිවේදනය කරන ලද අතර එය ගාසා තීරයේ “අවසාන පියවර” ලෙස අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු විස්තර කළේය. මෙම භාෂාව “අවසාන විසඳුම” – යුරෝපයේ යුදෙව්වන් ක්‍රමාණුකූලව සමූලඝාතනය කිරීම සඳහා නාසි ජර්මනියේ යෙදුම- ප්‍රතිරාවය කරයි.

මෙහෙයුමේ අරමුන වන්නේ ගාසා තීරය මුළුමනින්ම මිලිටරි ආක්‍රමණය කිරීම සහ අත්පත් කර ගැනීම, ඉතිරි ජනගහනය දකුණේ ගාල් කඳවුරුවලට බලහත්කාරයෙන් අභ්‍යන්තර විස්ථාපනය කිරීම සහ ඔවුන් පලස්තීනයෙන් මුළුමනින්ම නෙරපා හැරීමට සූදානම් වීමයි.

මෙම මෙහෙයුම සමග සමගාමීව සිරගත කර  සිටින ජනගහනයට ආහාර බෙදා හැරීම, එක්සත් ජනපදය-ඊශ්‍රායලය ඒකාබද්ධව අත්පත් කර ගැනීමත්, ඇමරිකානු සැපයුම් සමාගම් සහ පුද්ගලික හමුදා කොන්ත්‍රාත්කරුවන් විසින් මුහුණ හඳුනාගැනීමේ තාක්‍ෂණය හරහා හඳුනාගෙන පූර්ව පරීක්ෂාවට ලක් වූ පුද්ගලයින්ට සාගත මට්ටමේ සලාක බෙදාහැරීමත් සිදුකරනු ඇත.

තිරය ​​පිටුපසින් ට්‍රම්ප් පරිපාලනය, හොලෝකෝස්ට සමූලඝාතනයෙන් [දෙවන ලෝක යුද්ධ සමයේ දී හිට්ලර් ප්‍රමුඛ ෆැසිස්ට්වාදින් සිදුකළ මිලියන් 6 ක යුදෙව් ජන සංහාරය] පසු විශාලතම අධිරාජ්‍යවාදී පිටුබලය සහිත වාර්ගික ශුද්ධ කිරීමේ මෙහෙයුම මෙහෙයවයි. බලහත්කාරයෙන් අවතැන් කරන  මිලියනයකට අධික පලස්තීනුවන් නැව් මගින් හෝ ගොඩබිමෙන් භාර ගැනීම සදහා – එක්සත් ජනපදයේ පිටුබලය ලබන ඉස්ලාමීය කැරලිකරුවන් විසින් පෙරලා දැමූ ආන්ඩු සහිත – ලිබියාවේ සහ සිරියාවේ පාලන තන්ත්‍රයන් සමඟ ධවල මන්දිරය සාකච්ඡා කරමින් සිටී.

දෙවන ලෝක යුද්ධය අවසන් වීමෙන් වසර අසූවකට පසුව, නාසි ජර්මනියේ දැවැන්තම අපරාධ – මහා පරිමාන සමූල ඝාතනය, හිතාමතා මහා පරිමාන සාගතය සහ වාර්ගික ශුද්ධ කිරීම – අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් විසින් ක්‍රියාත්මක කර සාමාන්‍යකරණය කරමින් සිටී. 

එහෙත් හොලෝකෝස්ටයේ සැලසුම්කරුවන් ඔවුන්ගේ අපරාධවල පරිමාණය ජර්මානු ජනගහනයෙන් සහ ලෝකයෙන් වසන් කිරීමට උත්සාහ කළ අතර, ගාසා තීරයේ සමූල ජන ඝාතනය මුළුමනින්ම එළිපිටම දිග හැරෙමින් තිබේ. ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා පලස්තීනය ජනවාර්ගික ශුද්ධ කිරීම සහ ඈඳා ​​ගැනීම තම පරිපාලනයේ මූලෝපායික අරමුණක් ලෙස විවෘතව ප්‍රකාශ කර ඇත.

ගාසා තීරයේ ජන සංහාරය ට්‍රම්ප් සහ නෙතන්යාහු විසින් මෙහෙයවනු ලැබූව, එය සියලු අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් විසින් ආරක්ෂා කර නීත්‍යානුකූල කර ඇති අතර ධනේශ්වර අරාබි පාලන තන්ත්‍රයන් විසින් ඊට පහසුකම් සලසා ඇත.

අධිරාජ්‍යවාදී ආන්ඩු ඊශ්‍රායලයට “තමන්ව ආරක්ෂා කර ගැනීමට අයිතියක් ඇති” බව ප්‍රකාශ කිරීම මගින් සමූහ මිනීමැරුම් සහ වාර්ගික ශුද්ධ කිරීම් නීත්‍යානුකූල කරයි. යුරෝපය පුරා සෑම ආන්ඩුවක්ම ජන සංහාරයට එරෙහි විරෝධතා වංචනිකව “සෙමිටික් (යුදෙව්)-විරෝධී” ලෙස හෙලා දැක, සමූහ අත්අඩංගුවට ගැනීම් සිදු කරමින් සහ ඊශ්‍රායල රාජ්‍යයේ අපරාධවලට එරෙහිව කතා කරන අයට හිංසා පීඩා කරමින් සිටී.

ජර්මානු චාන්සලර් ෆ්‍රෙඩ්රික් මර්ස්, ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහුට ජර්මනියට ආරාධනා කර ඇති අතර, නෙතන්යාහු අත්අඩංගුවට ගැනීම සඳහා ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණය විසින් නිකුත් කරන ලද වරෙන්තුව කඩ කරන බවට ප්‍රතිඥා දී තිබේ.

සෞදි අරාබිය, කටාර් සහ එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය වෙත ට්‍රම්ප්ගේ සංචාරය ගාසා ජන සංහාරයේ අරාබි පාලන තන්ත්‍රවල හවුල්කාරිත්වය සමස්ත ලෝකය ඉදිරියේ ප්‍රදර්ශනය කර ඇත. ගාසා තීරයේ විනාශය වෙනුවෙන් ට්‍රම්ප් ඊශ්‍රායලයට ඩොලර් බිලියන ගණනින් බෝම්බ ලබා දෙද්දී කටාර් රජ පවුල ට්‍රම්ප්ට ඩොලර් මිලියන 400 ක පෞද්ගලික ජම්බෝ ජෙට් යානයක් තෑගි කර තිබේ.

පලස්තීනුවන් සාගතයේ තැබීම හෙළා දකින නාම මාත්‍ර ප්‍රකාශ නිකුත් කළ ද, අරාබි පාලන තන්ත්‍ර ගාසා තීරයේ සමූල ජන සංහාරයට සහ බලහත්කාරයෙන් අවතැන් කිරීමට හවුල්කාරී වේ.

මාධ්‍යවේදී බොබ් වුඩ්වර්ඩ් යුද්ධය නම් සිය පොතේ සඳහන් කර ඇති පරිදි , ජෝර්දානයේ දෙවන අබ්දුල්ලා රජු 2023 දී රාජ්‍ය ලේකම් ඇන්ටනි බ්ලින්කන්ට පැවසුවේ, “ඊශ්‍රායලය හමාස් පරාජය කළ යුතුය. අපි මෙය ප්‍රසිද්ධියේ නොකියමු, නමුත් අපි හමාස් පරාජයට සහාය දෙමු.” ඊශ්‍රායලය පලස්තීනුවන් සමූල ඝාතනය කරමින් සිටියදී පවා ඔහුගේ පාලනයට අවශ්‍ය වන්නේ ඊශ්‍රායලය සමඟ සාමය පවත්වා ගැනීමට පමණක් බව ඊජිප්තු ජනාධිපති අබ්දෙල් ෆාටා එල්-සිසි බ්ලින්කන්ට පැවසූ බවත් වුඩ්වර්ඩ් ලිවීය.

“ජාත්‍යන්තර නීතියේ” ආයතන සිදුවෙමින් පවතින සමූල ජන සංහාරය හමුවේ සම්පූර්ණයෙන්ම බංකොලොත් බව ඔප්පු කර ඇත. අඩ සියවසක අධිරාජ්‍යවාදී අනුග්‍රහය ලත් “සාම සැලසුම්”, එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලයේ සහ ආරක්ෂක මණ්ඩලයේ ගණන් කළ නොහැකි ඡන්ද, ජාත්‍යන්තර අධිකරණයේ තීන්දු සහ ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණයේ චෝදනා සම්පූර්ණයෙන්ම අර්ථ විරහිත බව ඔප්පු වී ඇත.

යෝධ පරිමාණ අපරාධයක් වන ගාසා තීරයේ දිග හැරෙමින් පවතින දෙය අතිශය දුරදිග යන දේශපාලන ඇඟවුම් දරා සිටි. එය අධිරාජ්‍යවාදයේ සහ සියලු “ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී” ධනේශ්වර ආන්ඩුවල අති මූලික ස්වභාවය හෙලිදරව් කරයි. පළමු ලෝක යුද්ධය මධ්‍යයේ 1916 දී ලියන ලද අධිරාජ්‍යවාදය පිලිබඳ ඔහුගේ නොනැසෙන සුළු විග්‍රහයේ දී, ලෙනින් අනතුරු ඇඟවූයේ, ධනේශ්වර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ පැරණි රාජාණ්ඩු ආඥාදායකත්වය අතර වෙනස මැකී යමින් පවතින බවයි. ශතවර්ෂයකට පසුව, මානව හිමිකම් ආරක්ෂා කරන්නන් යැයි කියා ගන්නා නවීන අධිරාජ්‍යවාදී පාලන තන්ත්‍ර, සමස්ථ ජනගහණයක් සමූල ඝාතනය කිරීම, යුක්ති සහගත කිරීම, සහාය දීම සහ ඊට අත්පොළසන් දීම පවා කරති.

සමූල ජන ඝාතනය  සාමාන්‍යකරණය කිරීම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන්ට එරෙහි ප්‍රහාර තීව්‍ර කිරීම, කම්කරු පන්තිය දුප්පත් කිරීම  සහ අධිරාජ්‍යවාදී ආන්ඩුවල යුද සැලසුම් වලින් වෙන් කළ නොහැකි සංරචකයකි. වොෂින්ටනයේ සිට බර්ලින්, ලන්ඩන් සහ ටෝකියෝ දක්වා සියලුම අධිරාජ්‍යවාදී අගනගරවල ආන්ඩු සමාජ වැඩසටහන් කප්පාදු කරමින් මිලිටරි වියදම් දැවැන්ත ලෙස පුලුල් කරමින් සිටී.

සෑම අධිරාජ්‍යවාදී ආන්ඩුවකම නායකයින්  – සහ ඔවුන්ගේ මැද පෙරදිග අනුගාමික පාලන තන්ත්‍රයන් – ඊශ්‍රායලය විසින් සිදු කරන ලද සමූල ජන ඝාතනයට සහාය දෙන අතර, ලෝක ජනගහනයෙන් අතිමහත් බහුතරයක් මෙම අපරාධ වලින් කම්පනයට පත්ව සිටිති. ලොව පුරා ප්‍රධාන නගරවල සහ උප නගරවල- ගණන් කළ නොහැකි දහස් ගණන් යුදෙව්වන් ද ඇතුළු- මිලියන සංඛ්‍යාත ජනයා ගාසා සමූල ජන ඝාතනයට එරෙහි මහජන විරෝධතාවලට සම්බන්ධ වී සිටිති. සමූල ජන ඝාතනයෙන් කෝපයට පත් ලෝක ජනතාව සහ ඔවුන්ගේ ආන්ඩු අතර සමහන් කළ නොහැකි අගාධයක් විවර වී ඇත.

සමූල ජන ඝාතනය ආරම්භයේ සිට මාස දහනවයක් ගත වන විට, යම් මූලික නිගමනවලට එළඹීම අවශ්‍ය වේ. ප්‍රථමයෙන් සහ ප්‍රධාන වශයෙන්, අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ට හෝ ජාත්‍යන්තර නීති ආයතනවලට ආයාචනා කිරීම හරහා ගාසා සමූල ජන ඝාතනය  නැවැත්විය නොහැක. ගාසා තීරයේ සංහාරය නැවැත්විය හැකි එකම මාර්ගය කම්කරු පන්තිය බලමුලු ගැන්වීමයි. සමූල ජන ඝාතනයට එරෙහි අරගලය රඳා පවතින්නේ පන්ති අරගලයේ පුළුල් කිරීම සහ කම්කරු පන්තියේ සමාජ, ආර්ථික හා දේශපාලන අයිතීන් ආරක්ෂා කිරීම මත ය.

අධිරාජ්‍යවාදය තම “අවසාන විසඳුම” ගාසා තීරයේ දියත් කරයි Read More »

Dollar

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ රැස්වීමේදී ඩොලරයේ අර්බුදය සාකච්ඡාවට බඳුන් වේ

නික් බීම්ස් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ ‘Dollar crisis is focus of discussions at IMF meetingයන හිසින් 2025 අප්‍රේල් 30 දින පලවූ නික් බීම්ස් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. 

එක්සත් ජනපද ඩොලරය කොයිබටද? ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සහ ලෝක බැංකුවේ වසන්ත රැස්වීම් සඳහා පසුගිය සතියේ වොෂින්ටනයේ රැස්ව සිටි ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියේ නායකයින් අතර සාකච්ඡාවට ආධිපත්‍යය දැරූ ප්‍රශ්නය එයයි.

නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස් හි කොල්බි ස්මිත්ගේ වාර්තාවක්, පැවැති වාතාවරණයෙන්  කොටසක් අසු කර ගන තිබුනි.

ලිපිය ආරම්භ වූයේ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්, නියාමකයින් සහ ආයෝජකයින් සමූහයකට එක්සත් ජනපද භාණ්ඩාගාර ලේකම් ස්කොට් බෙසන්ට් (Scott Bessent) විසින් කරන ලද ප්‍රකාශයන් වෙත අවධානය යොමු කිරීමෙනි. එහිදී ඔහු එක්සත් ජනපදයට “ශක්තිමත් ඩොලරයක්” අවශ්‍ය බවත් ඔවුන්ට ඒවා  සන්තකයේ රදවා ගැනුම අවශ්‍ය වනු ඇති බවත් සහතික කරමින් ඔවුන්ගේ චකිතය සන්සුන් කිරීමට උත්සාහ කළේය.

“ඩොලරය දුර්වල වීම සමග සම්පාත වූ කොටස් මිල ගණන්වල  ප්‍රචණ්ඩකාරී පැද්දීම්” සහ එක්සත් ජනපද ආන්ඩු බැඳුම්කරවලින් ආයෝජකයින් ඉවතට යෑම විසින් “ කුලප්පුව ඇවිල යාමෙන්” පසු “සමනයක්”  ලබා දීම  එහි අරමුන වූ බව ලිපිය කියා සිටියේය. 

Dollar
එක්සත් ජනපද ඩොලර් නෝට්ටු [AP ඡායාරූපය/මාර්ක් ලෙනිහාන්]

“මෙතරම් විශාල ජනකායක් ඉදිරියේ මෙම පණිවිඩය අවධාරණය කිරීම අවශ්‍ය බව බෙසන්ට් මහතා නිගමනය කිරීමේ කාරණයෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ, දින 100 කටත් අඩු කාලයකට පෙර ට්‍රම්ප් මහතා ධවල මන්දිරයට ආපසු පැමිණීමෙන්   පසු තත්වය කෙතරම් අස්ථිර වී ඇත්ද යන්නයි. දැන් විශාල වශයෙන් මතුවන්නේ ඩොලරය සහ අනෙකුත් එක්සත් ජනපද වත්කම් (භාණ්ඩාගාර බිල්පත් බැඳුම්කර ආදිය) කෙරෙහි ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවගේ විශ්වාසය නැති වීමට පටන් ගන්නේ නම් කුමක් සිදුවේද යන්න පිළිබඳ අසහනකාරී  ප්‍රශ්නයි.”

සිටිගෘප් (Citigroup) හි ප්‍රධාන ආර්ථික විද්‍යාඥ නේදන් ෂීට්ස් (Nathan Sheets)  ට අනුව: ” (දැන්) මිනිසුන් පෙරටු අවස්ථාබද්ධ සැලසුම්කරණය [Scenario planning- ඉදිරියේ දී විය හැකි විවිධ අවස්ථා සඳහා සැලසුම් කරනය] කරන්නේ,  පෙර කාලයන්හි දී  සිදු නොවිය හැකි යැයි   තීරණය කළ හැකි වූ අවස්ථා හරහා වන අතර, භව්‍යතා සැලසුම්කරණයේ [contingency planning-අනපේක්ෂිත සිදුවීම් සඳහා සැලසුම්කරනය] විලාශයෙන් ඔවුන් ඒවා ඉතා බැරෑරුම් ආකාරයකට සිදු කරති”

වත්මන් කැළඹීම ගෙවී යන අවධියක් බවත්, දේවල් සමථයකට පත් වනු ඇති බවත්, වැඩි හානියක් සිදු වීමට පෙර “සාමාන්‍ය තත්ත්වයට” නැවත පැමිණෙන බවත් විශ්වාස කිරීමට නියාමකයින්, රාජ්‍ය නිලධාරීන් සහ ආයෝජකයින්  කැමතිය.

එහෙත් ඓතිහාසික විග්‍රහයකින් පෙනී යන්නේ ඉදිරි කාලය තුළ වෙළෙඳපොළේ කුමන උස් පහත්වීම් සිදු වුවද මූලික පෙරළියක් සිදුව ඇති බවයි.

ගෝලීය ආර්ථික පර්යාය  ලෙස හඳුන්වන කාල සීමාව අදියර දෙකකට වැටේ: 1945 සිට 1971 දක්වා සහ 1971 සිට අද දක්වා කාලය.

පළමු කාල පරිච්ෙඡ්දය තුළ, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය පද්ධතිය පදනම් වූයේ, 1944 බ්‍රෙටන් වුඩ්ස් ගිවිසුම මත වන අතර ඒ යටතේ ඩොලරය, අවුන්සයකට ඩොලර් 35 බැගින් වූ රත්‍රන් වල පිටු බලය ඇතිව, ගෝලීය මුදල බවට පත් විය.  1930 ගණන්වල වෙළඳ පද්ධතිය බිඳ වැටී ලෝකය ප්‍රතිවාදී කණ්ඩායම්වලට බෙදී ගිය විට ඇති වූ විනාශකාරිත්වය  අවසන් කිරීම එහි අරමුණ විය.

එම ක්‍රමය 1971 අගෝස්තු 15 වන දින අවසන් වූයේ, ගෙවුම් ශේෂය සහ වෙළඳ හිඟ ශේෂය පුළුල් වීම නිසා එක්සත් ජනපදයට තම වගවීම්වලට ගරු කළ නොහැකි කොන්දේසි යටතේ ජනාධිපති නික්සන් ඩොලරයේ රන් ආධාරය ඉවත් කර ගැනීමත් සමඟ ය. එය, බ්‍රෙටන් වුඩ්ස් ගිවිසුමේ පදනම වන එක්සත් ජනපදයේ ආර්ථික ආධිපත්‍යය සැලකිය යුතු ලෙස දුර්වල වෙමින් පවතින බවට ලකුණක් විය.

ප්‍රධාන මූල්‍ය කැළඹීම් සහ ඉහ වහා ගිය උද්ධමනයෙන් අනතුරුව, ඩොලරය ගෝලීය මුදල් ලෙස දිගටම ක්‍රියාත්මක විය. නමුත් එය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් පදනමක් මත සිදු විය.

තවදුරටත් එය  සැබෑ වටිනාකමේ ප්‍රතිමූර්තිය වන  රත්තරන් විසින් පිටුබලය නොලබන ලදි. එය එක්සත් ජනපද රාජ්‍යයේ මූල්‍ය බලය පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර විශ්වාසය මත රැඳුණු ආඥප්ති (fiat -සැබෑ වත්කම් වල පිටුබලය නැති) මුදල් ඒකකයකි. මෙම පද්ධතිය විශාල බලපෑම් සහිත විය. 

රත්‍රන් සමඟ ඇති බැඳීම මගින් පනවන ලද සීමාවන්ගෙන් නිදහස් වූ ඩොලරය, මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය වෙලඳපොල මෙහෙයුම් හරහා ලාභය අත්කර ගැනීමට උත්සාහ කිරීමත් සමඟ, සෑම වසරකම වර්ධනය වූ දැවැන්ත ජාත්‍යන්තර ණය පද්ධතියක කේන්ද්‍රස්ථානය බවට පත් විය.

බ්‍රෙටන් වුඩ්ස් පද්ධතියේ කොටසක් ලෙස, මුදල් අනුපාත ස්ථාවර වූ අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, එ.ජ. සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය ප්‍රාග්ධනය ගලායාම් සදහා  විශාල සීමා පැනවී තිබුනි. එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය සහ අනෙකුත් ප්‍රධාන ආන්ඩු ඔවුන්ගේ පෙර පැවති – ඒවායින් බොහොමයක් 1930 ගනන් දක්වා දිව ගිය – නියාමන පියවර සියල්ලම පාහේ ඉවත් කිරීමත් සමඟ දැන් එවා  මුදා හැරුණි. 

මෙම ක්‍රමය, එක්සත් ජනපද රාජ්‍යයේ මූල්‍ය බලය කෙරෙහි ඇති විශ්වාසය මත රඳා පැවතුනි. එහි දේශපාලන ව්‍යුහයේ සහ නීතියේ ආධිපත්‍යයේ ස්ථාවරත්වය පිළිබඳ විශ්වාසය, ඊට නොඅඩුවම  වැදගත් විය.

දැන් ඒ සියල්ල ප්‍රශ්නයට බඳුන්ව ඇත. 

නිල මූදල් හා මූල්‍ය ආයතන සංසදයේ එක්සත් ජනපද සභාපති මාර්ක් සෝබල් ටයිම්ස් ට පැවසූ පරිදි : “පද්ධතිය තුල ඩොලරයේ භූමිකාව දෙවියන් විසින් නියම කලා  නොවේ. එය එක්සත් ජනපදයේ ගුනාංග පිළිබිඹු කිරීමකි.”

ඒවාට ඇතුළත් වන්නේ: ලෝකයේ සෙසු රටවල් සමඟ ගනුදෙනු කරන විශාල ආර්ථිකයක්; මූල්‍ය පද්ධතියේ ගැඹුරුම, වඩාත්ම ද්‍රවශීල වෙලඳපොලවල්; විශ්වසනීය මහ බැංකුවක් සහ නීතියේ ආධිපත්‍යය.

මෙම අත්තිවාරම් දෙදරා ගොස් හෝ කැඩී බිඳී යාමේ දියුණු අවධියක පවතී.

ගෝලීයකරණය වූ ආර්ථිකයක තතු තුල, විසකුරු ආර්ථික ජාතිකවාදය මත ට්‍රම්ප් පරිපාලනයේ ප්‍රතිපත්තිය පදනම් ව  ඇති ප්‍රමාණය කොපමණ යත්, චීනය මත සියයට 145ක තීරුබදු ඉහල දැමීමත් සමග එය, එක්සත් ජනපදය සහ ලෝකයේ අංක දෙක ආර්ථිකය අතර පවුරක් බැද ඇත.

ට්‍රම්ප් නිමක් නැතිව පුනරුච්චාරණය කරන පරිදි, සතුරා එක්සත් ජනපදය “සූරාගෙන කන” ලෙස සලකන විට “අවශේෂ ලෝකය සමඟ ගනුදෙනු කිරීම” පිළිබඳ අනාගතය කුමක්ද?

“ගැඹුරුම සහ වඩාත්ම ද්‍රවශීලී වෙලඳපොලවල්” පිළිබඳ තත්ත්වය කුමක්ද? එක්සත් ජනපද බැංකු හා මූල්‍ය ආයතනවල සමපේක්ෂන ක්‍රියාකාරකම් මගින් අවුළුවන ලද 2008 ගෝලීය මූල්‍ය අර්බුදයේ පටන්ම, දැන් ඩොලර් ට්‍රිලියන 29 ක් වන එක්සත් ජනපද භාණ්ඩාගාර වෙලඳපොලේ ස්ථාවරත්වය, වැඩි වන කනස්සල්ලට හේතු වී ඇත.

COVID වසංගතය ආරම්භ වූ 2020 මාර්තු මාසයේදී, වෙළඳපල ගල් ගැසුනි. ලෝකයේ සුරක්ෂිතම මූල්‍ය වත්කම යැයි කියනු ලබන එක්සත් ජනපද රජයේ නය සඳහා දින කිහිපයක් තිස්සේ ගැනුම්කරුවෝ නොසිටියහ. සම්පූර්ණ කඩා වැටීම වැළැක් වනු ලැබුවේ ඇමරිකානු ෆෙඩරල් රිසව් හි (එක්සත් ජනපදයේ මහා බැංකුව)  ඩොලර් ට්‍රිලියන ගනනක දැවැන්ත මැදිහත්වීමක් තුලින් පමනි.

සෝබෙල් විසින් හඳුනාගත් අවශ්‍ය ස්ථාවරත්වයේ ප්‍රධාන සාධකයක් වන එක්සත් ජනපද මහ බැංකුව වන ෆෙඩරල් රිසව් බැංකුවේ විශ්වසනීයත්වය, එහි සභාපති ජෙරොම් පවල් නෙරපා හැරීමට ට්‍රම්ප් විසින් කරන ලද තර්ජන සමඟ ප්‍රශ්න ගතව ඇත. එමගින් මූල්‍ය පද්ධතිය කඩා වැටෙනු  ඇති බවට අනතුරු ඇඟවීම් ලැබීමෙන් පසු ට්‍රම්ප් එම තර්ජනය ආපසු හරවා ගත් නමුත් හානිය සිදුවී හමාරය.

දැන් මතු කරමින් තිබෙන ප්‍රශ්නය වන්නේ ලබන වසරේ පවල්ගේ ධුර කාලය අවසන් වන විට ට්‍රම්ප් එම තනතුරට පත් කරන්නේ කවුරුන්ද යන්නයි.  ෆෙඩරල් මහ බැංකුවේ ඊනියා “ස්වාධීනත්වය”  – එනම් උද්ධමනය මැඩ පවත්වාගෙන යාම සදහා වන මූල්‍යයේ [මූල්‍ය අධිකාරිත්ව යේ] ඉල්ලීම්වලට ස්ථිරසාරව  අනුගත වීම – ආරක්ෂා කරන්නෙක්ද, නැතහොත් ඕනෑම දිනක ඔහු පවසන දේ කුමක් වුවත් ට්‍රම්ප් පසු පස්සේ ඇදී යන අයෙක් ද?

“නීතියේ ආධිපත්‍යය” සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, එය දිනපතා කුණු කූඩයට දමමින් තිබෙන්නේ, ජනාධිපතිවරයා සහ ඔහුගේ ආධාරකරුවන් තමන් නීතියට ඉහළින් සිටින බව ප්‍රකාශ කරමින්, උසාවි නියෝග නොතකමින්, විනිසුරුවන් අත්අඩංගුවට ගැනීම පවා ආරම්භ කර ඇති හෙයිනි.

ට්‍රම්ප් සිය ආර්ථික යුද්ධය ලෝකයට එරෙහිව මුදා හරින ලද “විමුක්ති දිනයේ” සිට ගත වූ මාසය තුළ පුපුරා ගිය වත්මන් කැලඹීම තුළ, මූල්‍ය කවයන් තුළ වඩාත්ම කනස්සල්ලට හේතු වී ඇත්තේ දිගුකාලීනව ස්ථාපිත වූ ප්‍රවණතාවක් ආපසු හැරීම හේතුවෙනි.

වසර 40කට පමණ පෙර 1987 ඔක්තෝම්බර් කොටස් වෙලඳපොල කඩාවැටීම දක්වා ආපස්සට යන පසුගිය කාලපරිච්ඡේදයේ බොහෝ කුණාටු, ආරක්ෂිත තෝතැන්නක් සොයා එක්සත් ජනපද ඩොලරය සහ ඇමරිකානු මූල්‍ය වත්කම් වෙත ගමන් කිරීම මගින් සංලක්ෂිත විය.

මෙම අවස්ථාවේ දී එසේ නොම විය. ඒ වෙනුවට, එක්සත් ජනපද භාන්ඩාගාර නය විකුණා දැමීමක් සිදුවී ඇති අතර, පලදාවන් (yields) ඉහල යාමට නැතහොත් පොලී අනුපාත ඉහල යාමට තුඩුදී ඇත (පොලී අනුපාත සහ බිල්පත් මිල යන මේ දෙක ප්‍රතිවිරුද්ධ දිශාවට ගමන් කරයි) සහ ජාත්‍යන්තර මුදල් වෙලඳපොලවල ඩොලරය දිගටම පහත වැටී ඇත.

ටැම්පා විශ්වවිද්‍යාලයේ ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්ය විවේකානන්ද ජයකුමාර විසින් ද හිල් (The Hill ) හි පළ කළ ලිපියක,  සඳහන් කළ පරිදි “පෙළපොත් දෘෂ්ටිකෝණය” වූයේ [පොතේ හැටියට නම්], එක්සත් ජනපදය විසින් තීරුබදු පැනවීම ඩොලරය ශක්තිමත් කරනු ඇති බව ය.

“එහෙත් යථාර්ථය බෙහෙවින් වෙනස් වී ඇත … ජීවමාන මතකයේ පළමු වතාවට, ඇමරිකානු ඩොලරය යනු, අර්බුදකාරී කාල පරිච්ඡේදවලදී සහ දැඩි අවිනිශ්චිතතාවයේ අවස්ථාවන්හිදී ලොව පුරා ආයෝජකයින් විසින් ස්වයංක්‍රීයව සොයා යන  ‘ආරක්‍ෂාව කරා  පියෑඹීමේ’ මුදල නොවේ.”

ඇත්ත වශයෙන්ම, මූල්‍ය වෙලඳපොලවල අතිමහත් මනෝභාවය “ඇමරිකාව විකුණන්න” [එක්සත් ජනපද ඩොලර්  සහ වත්කම් විකිණීම] යන්නයි.

දිගුකාලීන ඉතිහාසඥයෙකු සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය පද්ධතියේ ශිෂ්‍යයෙකු වන බැරී අයිකන්ග්‍රීන් (Barry Eichengreen) ටයිම්ස් වෙත මෙසේ පැවසීය: “බරපතල තත්වයක් දැන් ඉස් මතුව  තිබේ.”

“ඩොලරයෙන් අවුල් සහගත ලෙස කඩිමුඩියේ ඉවත්ව යෑමක් අර්බුදයක් වනු ඇත. හිටිවනම, 21 වන සියවසේ ගෝලීයකරණය රඳා පවතින ජාත්‍යන්තර ද්‍රවශීලතාවය ලෝකයට නොලැබෙනු ඇත.”

ඩොලරයේ ජාත්‍යන්තර කාර්යභාරය ඉටු කළ හැකි වෙනත් මුදල් වර්ගයක් නොමැත.

BNP Paribas හි ප්‍රධාන ආර්ථික විද්‍යාඥ ඉසබෙල් මාටියොස් ඉ ලගො Times වෙත මෙසේ පැවසීය: “විවිධාංගීකරණය” සොයා යෑම යථාර්ථවාදී විය යුතු අතර, “සංචිත වත්කම්, නිර්වචනානුකූලවම, ද්‍රවශීලී විය යුතුය.”

ගැඹුරු සහ ද්‍රවශීල ප්‍රාග්ධන වෙලඳපොලවල් නොමැති සහ එහි මුදල නිදහසේ චලනය නොවන චීනය මෙම නිර්ණායක සපුරාලන්නේ නැත. යුරෝපීය මහ බැංකුව, යුරෝව ප්‍රවර්ධනය කිරීමට කැමති නමුත් යුරෝව රජයන වත්කම් ප්‍රමාණය “එක්සත් ජනපද ප්‍රාග්ධන වෙලඳපොලවල් හා සැසඳීමේදී නොසැලකිය යුතු තරම් වේ.”

නමුත් මෙම නිවැරදි නිරීක්ෂණ සිදු කිරීමෙන් පසු ඇය තවදුරටත් මෙසේ පැවසුවාය: “බහු ධ්‍රැවීය [multipolar] පද්ධතියකට සම්පූර්ණවම [ඵලදායීව] ක්‍රියා කළ හැකිය.”

මෙම ප්‍රකාශය පදනම් වී ඇත්තේ එක්සත් ජනපදයට තවදුරටත් ජාත්‍යන්තර සංචිත මුදලේ භූමිකාව ඉටු කළ නොහැකි නම්, අමතර සංඛ්‍යා [ඩොලරයට අමතරව වෙනත් මුදල්] මගින් ආරක්ෂාව සැලසෙන බවට වන “සාමාන්‍ය බුද්ධිය” මත මිස අන් කිසිවක් මත නොවන බව පෙනේ.

ධනේශ්වර ක්‍රමයේ ප්‍රතිවිරෝධතා සමග පොරබදමින් සිටින විට “සාමාන්‍ය බුද්ධිය” වැදගැම්මකට නැති බව පෙන්නුම් කරමින්, බහු ධ්‍රැව ලෝකයක් පිලිබඳ තක්සේරුව වර්තමාන යථාර්ථය සහ ඉතිහාසය යන දෙකම නොසලකා හරියි.

තම ආර්ථිකයට මුක්කු ගසා ගැනීමට සහ එහි දැවැන්ත යුධ යන්ත්‍රයට මුදල් සපයා ගැනීම පිනිස රාජ්‍යයට දැවැන්ත නය ගොඩ ගසා ගැනීමට හැකි වන බැවින්, ඩොලරයේ ආධිපත්‍යය පවත්වා ගැනීම පැවැත්ම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් ලෙස එක්සත් ජනපදය සලකයි.

මැතිවරණ ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයේදී ට්‍රම්ප් කියා සිටියේ එය [ඩොලරය විස්ථාපනය වීම] යුද්ධයක් පරාජයට සමාන වන බවත්, බලයට පත් වූ දා සිට ඔහු කියා සිටියේ, බ්‍රික්ස් [BRICS] රටවල් සමූහය වෙනත් රටවල් සමඟ විකල්පයක් නිර්මාණය කිරීමට දරන ඕනෑම උත්සාහයක් එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රතිප්‍රහාරයට ලක්වන බවත්ය.

ඉතිහාසයේ පාඩම් ද එලෙසම නොසලකා හරිනු ලැබේ. අතීතයේ බහුධ්‍රැව ලෝකයක් තිබුණි. 1930 ගණන් වලදී රත්‍රන් හැරුණු විට විශ්වීය වශයෙන් පිළිගත් ජාත්‍යන්තර ගෙවීම් ක්‍රමයක් නොතිබූ අතර, 2 වන ලෝක යුද්ධය සඳහා කොන්දේසි නිර්මානය කිරීමේදී සුළුපටු යයි සැලකිය නොහැකි කාර්යභාරයක් ඉටු කළ, ප්‍රතිවාදී කණ්ඩායම් වලට ලෝකය කැඩී ගියේය.

අද දින බහුධ්‍රැවීය ලෝකයක් එම තත්ත්වයන් ඊටත් වඩා පුපුරන සුලු ආකාරයෙන් ප්‍රතිනිෂ්පාදනය කරනු ඇත.

එමෙන්ම අවුන්සයකට ඩොලර් 3500ක් තරම් වාර්තාගත ඉහල මට්ටම් දක්වා ඉහල යමින් පවතින රත්‍රන් වෙත ඕනෑම නැවත හැරී යෑමක්,  ගෝලීය අවපාතයකට තුඩු දෙන්නාවූ, මූල්‍ය වත්කම් සහ එක්සත් ජනපද ඩොලරය මත පදනම් වූ ණය කන්ද කඩා වැටීමක් අදහස් කරයි.

මේ ප්‍රශ්නය මීට පෙරත් මතුව තිබේ. 1971 දී, නික්සන් දැන සිටියා එක්සත් ජනපද ඩොලරය සඳහා රන් පිටුබලය පවත්වා ගත හැකි එකම මාර්ගය ඇමරිකානු සහ ගෝලීය ආර්ථිකය ගැඹුරු අවපාතයකට [Depression] ඇද දැමීම බව. ඔහු මෙය ප්‍රතික්ෂේප කළේ පන්ති අරගලයේ නැඟීම සහ එය විසින් ඇති කල හැකිව තිබූ සමාජ විප්ලවයේ තර්ජනය නිසාය.

වත්මන් අර්බුදය හුදෙක් ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ උමතුවේ ප්‍රතිඵලයක් නොවේ. ඔහු දශක ගනනාවක් තිස්සේ ගොඩනැගුනු ප්‍රවනතා සහ ප්‍රතිවිරෝධතාවන් හි දුෂ්ඨ පුද්ගලාරෝපණය වේ. ඩොලරයේ අර්බුදය සහ ඒ මත රදා පවතින මූල්‍ය පද්ධතියේ අර්බුදය, යුද්ධය, ෆැසිස්ට්වාදය, අවපාතය සහ සමාජ විනාශය විසඳුමක් ලෙස සලකනු ලබන්නේ නම් හැරෙන්නට, විසදීමට මගක් නැති සමස්ත ධනේශ්වර පද්ධතියේ අර්බුදයකි.

ක්ෂිතිජය මත ලඹ දෙන තර්ජනාත්මක කුණාටු වලාකුළක් නොව වර්තමාන යථාර්ථය වන  මෙම ඓතිහාසික බිඳවැටීමට මුහුන දී සිටින ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තිය, තමන්ගේම ස්වාධීන සමාජවාදී මූලෝපාය සකසා යොදාගෙන ඒ සදහා  සටන් කළ යුතුය. එය මැයි 3 වැනිදා පැවැත්වෙන මැයි දින රැස්වීමේ හරි මැද පවතිනු ඇත.

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ රැස්වීමේදී ඩොලරයේ අර්බුදය සාකච්ඡාවට බඳුන් වේ Read More »

Germany

Germany’s Social Democrats and conservatives elect Merz as Chancellor, sign reactionary coalition agreement

By Johannes Stern.

Germany
Front from left to right: Markus Söder (CSU), Friedrich Merz (CDU) and Lars Klingbeil (SPD) present the coalition agreement [AP Photo/Ebrahim Noroozi]

On Tuesday afternoon, Friedrich Merz (CDU) was elected in the second round of voting and subsequently appointed as the new German Chancellor by President Frank-Walter Steinmeier (SPD).

Merz had initially failed in the first ballot—a unique occurrence in German post-war history. With 621 MPs present, Merz was six votes short of the required majority of 316 votes to become Chancellor: 310 MPs voted for him, 307 against him, there were three abstentions, and one vote was invalid. Nine MPs did not take part in the vote.

Merz’s unexpected non-election had caused feverish nervousness in all Bundestag parties. In the end, the Bundestag parties agreed to schedule a second round of voting on the same day.

Shortly before the vote, the notoriously right-wing CDU/CSU parliamentary group leader Jens Spahn announced that a new ballot would be held with the agreement of the CDU/CSU, SPD, Green and Left Party parliamentary groups. The whole of Europe, perhaps even the whole world, was watching this election. He then thanked everyone who had made a second round of voting possible so quickly.

The role of the Left Party and the Greens as essentially right-wing parties of the state could not be clearer: in the face of a looming political crisis in Berlin, they played a key role in installing Merz and paving the way for his extreme right-wing government.

The Merz government heralds a new stage in the rightward evolution of the ruling class. It is undoubtedly the most reactionary and anti-working class government since the fall of the Nazi regime 80 years ago. Its central aim is to remove the last restraints imposed on German militarism as a result of its unprecedented crimes in the Second World War. With the adoption of war credits amounting to €1 trillion on March 18, the Bundestag has already paved the way for a massive military build-up.

The coalition government of the CDU/Christian Social Union (CSU) and the Social Democrats (SPD) will not only rearm like Hitler. It will organise a historic onslaught on social spending to finance rearmament and establish a police state to enforce it against the enormous opposition among the population. Domestically, it will also adopt the refugee policy of the fascist Alternative for Germany (AfD) and help the fascists’ nationalistically charged “cultural policy” achieve a breakthrough.

Leading members of the government, such as Interior Minister Alexander Dobrindt and State Secretary for Culture Wolfram Weimer, are politically far to the right and could easily be members of the AfD. Chancellor Merz himself embodies the interests of the financial oligarchy like no other. For four years, he headed the German branch of BlackRock, the world’s largest asset manager.

The SPD, which was founded more than 150 years ago under the banner of Marxism, is now the organiser of this shift to the right as a right-wing state party. Yesterday, it announced that Boris Pistorius (SPD) will remain Minister of Defense under Merz. Pistorius personifies the “new era” in foreign policy ushered in by SPD Chancellor Olaf Scholz, who received a farewell at a militaristic spectacle on Monday evening. Pistorius has set himself the goal of making Germany “fit for war” again and preparing it for a direct war against the nuclear-armed power Russia.

Party leader Lars Klingbeil takes over as Vice-Chancellor and Finance Minister. In this role, he will ensure that the costs of horrendous military spending and escalating global trade wars are borne by the working population. He will work closely with the new SPD Labor Minister Bärbel Bas, who, as a nominal “party leftist,” will push through the brutal cuts in close cooperation with the trade unions.

The coalition agreement signed yesterday reflects the reactionary personnel of the new government. The focus is on war policy and the comprehensive militarisation of society. The following goals, among others, are mentioned:

  • Dominance over Europe and a role for German imperialism as a world power

In the coalition agreement, the CDU/CSU and SPD define the entire globe as a zone of influence for German imperialism. According to the agreement, the German government is striving for an Africa policy that “does justice to the strategic importance of Africa,” declares that the “Indo-Pacific region” is “of elementary interest” and announces that it intends to “continue to show a presence in the region.” The “expansion of strategic partnerships with the countries of Latin America and the Caribbean” is also “of particular importance.” Overall, the aim is to “intensify bilateral relations with the countries of the Global South and expand them into a global network.”

As in the past, this global power politics means German support for genocide and war. The coalition declares the “security of Israel” to be a “fundamental German national security interest”—in the midst of the genocide committed by the far-right Netanyahu regime against the Palestinian population. At the same time, it assures the Islamist forces in Syria of support “in the stabilisation and economic reconstruction of the country”—in order to gain geopolitical influence and deport refugees.

With regard to the war against Russia, the coalition agreement announces that “military, civilian and political support for Ukraine will be substantially strengthened and reliably continued together with partners.” Germany must “for the first time since the end of the Second World War … be in a position to guarantee its own security to a much greater extent.” Germany will assume “a leading role” in the further development of the Common Security and Defense Policy (CSDP).

  • Militarisation of schools and universities

“We are anchoring our Bundeswehr [Armed Forces] even more firmly in public life and are committed to strengthening the role of youth officers, who fulfil an important educational mission in schools,” it says on page 130 in the section on “Defence policy.” It continues: “We are committed to dismantling obstacles that impede dual-use research or civil-military research cooperation, for example.” We will “eliminate the deficit that exists in Germany in the area of strategic security research and advocate its promotion in the sense of a networked understanding of security.”

  • Reintroduction of compulsory military service

“We are creating a new, attractive military service that is initially based on voluntary service,” explain the coalition partners. The design of this service will be based on “the criteria of attractiveness, meaningfulness and contribution to the ability to grow.” In doing so, “the Swedish military service model” is being used as a guide and “the conditions for military registration and monitoring will be created this year.”

  • Development of a war economy and massive armaments industry

The planning and procurement system will be “reformed” and “new implementation paths” will be enforced for major projects and future technologies. In particular, “future technologies for the Bundeswehr” are to be promoted, including “satellite systems, artificial intelligence, unmanned (also combat-capable) systems, electronic warfare, cyber, software-defined defence and cloud applications as well as hypersonic systems.” This requires “simplified access and increased exchange with research institutions, the academic sector, start-ups and industry.”

The “special infrastructure fund” of €500 billion is also designed to prepare for war. “We are simplifying the definition of requirements and approval for military construction projects and creating exemptions in construction, environmental and public procurement law as well as in the protection and dedication of military land with a Federal Armed Forces Infrastructure Acceleration Act,” it says on page 132. The “concerns and infrastructure measures for overall defence” are to be “established as an overriding public interest and prioritised in implementation over other state tasks.”

The historic rearmament and war policy will be financed by equally historic attacks on the working class. “We will make a considerable contribution to consolidation in this legislative period,” it says in the section on “budget consolidation.” The agreement only mentions a few specific measures—such as cutting citizens’ benefits—but the role model is clear: the US, where the Trump regime is ruthlessly cutting social spending in the interests of the financial oligarchy and destroying all existing social rights.

The deeply anti-worker policy of the new federal government is based on the support of all Bundestag (Federal Parliament) parties. The Greens provided the CDU/CSU and SPD with the necessary two-thirds majority in the Bundestag to pass the war credits. The Left Party backed it in the Bundesrat (Federal Council). And the trade unions are also firmly on the side of the government. They reaffirmed their loyalty to the rearmament course and worked systematically in recent weeks to isolate the wage struggles at the post office, in the public sector and at the Berlin Transport Company, and to prevent a joint all-out strike by the working class.

The broad support for militarism and social spending cuts by all Bundestag parties and trade unions shows that the struggle against fascism, war and social inequality can only be waged through the independent mobilisation of the working class. In its statement on the formation of the government, the Socialist Equality Party (SGP) therefore called for “the establishment of rank-and-file committees in workplaces and neighbourhoods that will allow workers to take the fight against mass redundancies and wage cuts into their own hands and combine it with the fight against war.”

The statement continues:

We counterpose the international unity of the workers to the growth of nationalism, trade war and rearmament. The war can only be stopped and social and democratic rights can only be defended if capitalism itself is abolished and replaced by a socialist society in which people’s needs, not profit interests, take centre stage. The big banks and corporations must be expropriated and placed under democratic control.

This article was originally published in the World Socialist Web Site Here

Germany’s Social Democrats and conservatives elect Merz as Chancellor, sign reactionary coalition agreement Read More »

David North

David North addresses working class at 2025 International Online May Day Rally

Fred- debt
The US federal debt [Photo: Federal Reserve Economic Database]

On Saturday, May 3, the International Committee of the Fourth International (ICFI) and the World Socialist Web Site (WSWS.org) held the annual International Online May Day Rally. The event took place at a critical juncture in international geopolitics, which determines life-and-death questions of the working class—who, in recent weeks and months, have demonstrated growing militancy in their struggles against the capitalist establishment. WSWS posted both the video and text of the opening speech delivered by WSWS International Editorial Board chairman David North today (May 05). We are reposting the video here and we invite the workers, youth, intellectuals and all those who want to defeat austerity,  fascism, dictatorship, genocide, war and social retrogression to seriously study this speech and the other speeches, and resolutely decide to join the international Trotskyist movement and build the ICFI as the only revolutionary leadership of the international working class to fight for world socialism. 




David North addresses working class at 2025 International Online May Day Rally Read More »

ටෘම්ප්

ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රතිවිප්ලවයේ සහ සාපරාධීත්වයේ පළමු දින 100

ජෝසප් කිෂෝර් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2025 අප්‍රේල් 28 දින ‘Trump’s first 100 days of counterrevolution and criminalityයන හිසින් පලවූ ජෝසප් කිෂෝර් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. 

ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් 2025 අප්‍රේල් 27 වන ඉරිදා වොෂින්ටනයේ ධවල මන්දිරයට පැමිණේ. [AP ඡායාරූපය/මැනුවෙල් බාල්ස් සෙනෙටා]

එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ධුරයක පළමු දින 100 සාම්ප්‍රදායිකව නව පරිපාලනයක න්‍යාය පත්‍රය සහ දිශාව තක්සේරු කිරීම සඳහා මිණුම් ලකුණක් ලෙස සේවය කරයි. මෙම පිළිවෙත ආරම්භ වූයේ 1933 දී මහා අවපාතය මධ්‍යයේ කොංග්‍රසය විශේෂ සැසිවාරයකට කැඳවා නව ගිවිසුමට (New Deal) අඩිතාලම දමමින් ප්‍රධාන පනත් 15 ක් සම්මත කළ ෆ්‍රෑන්ක්ලින් ඩෙලානෝ රූස්වෙල්ට්ගේ පාලනය සමඟිනි.

මෙය ඇමරිකානු ධනවාදය ඉහළ යමින් පැවති කාල පරිච්ඡේදයකි. විප්ලවයේ අනතුරට ප්‍රතිචාර දක්වමින් ඇමරිකානු පාලක පන්තිය, කටුක අභ්‍යන්තර ගැටුම් තිබියදීම, සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කළේය. රූස්වෙල්ට්ගේ පළමු දින 100, ඔහුගේම වචන වලින් කිවහොත්, “නව ගිවිසුමේ (New Deal) රිය සක” ආරම්භ කළේ නම්, ට්‍රම්ප්ගේ පළමු දින 100 ප්‍රති-විප්ලවයේ සහ අපරාධකාරීත්වයේ යාන්ත්‍රණය ක්‍රියාත්මක කර ඇත.

ට්‍රම්ප් ධුරයේ පළමු දිනයේ සිටම, ඔහුගේ ෆැසිස්ට් උපදේශකයින් විසින් සකස් කරන ලද සැලැස්මක් අනුගමනය කරමින් ජනාධිපති ආඥාදායකත්වයක් ස්ථාපිත කිරීමට ක්‍රමානුකූලව කටයුතු කර ඇත. මෙය ආරම්භ වූයේ ජනවාරි 20 වන දින, ඔහු නිදහස් භාෂණයට පහර දෙමින්, උපන් අයිතියේ පුරවැසිභාවය වැනි ව්‍යවස්ථාමය ආරක්ෂාවන් අඩපණ කරමින්, හමුදා සහ විධායක බලතල පුළුල් කරමින් සහ සංක්‍රමණිකයන්ට සහ දේශපාලන විරුද්ධවාදීන්ට එරෙහිව පුළුල් ප්‍රහාරයක් දියත් කරමින් විධායක නියෝග මාලාවකට අත්සන් තැබීමත් සමඟ ය.

ඊළඟ සතිවලදී, ධවල මන්දිරය මෙම න්‍යාය පත්‍රය ක්‍රියාත්මක කිරීමට පියවර ගෙන ඇත: ගාසා තීරයේ ජන සංහාරයට විරුද්ධ වන සිසුන් අත්අඩංගුවට ගැනීම, “පිටදේශ සතුරන් පනත” (Alien Enemies Act) යටතේ සංක්‍රමණිකයන් එල් සැල්වදෝරයේ ගාල් කඳවුරුවලට පිටුවහල් කිරීම, සැලසුම් කළ ඒකාබද්ධ ෆෙඩරල්- ප්‍රාන්ත රාජ්‍ය  සමූහ වටලෑම්  මාලාවක පළමුවැන්න ලෙස අවම වශයෙන් එක්සත් ජනපද පුරවැසි දරුවන් තිදෙනෙකු හොන්ඩුරාස් වෙත පිටුවහල් කිරීම සහ පසුගිය සතියේ ෆ්ලොරිඩාවේ සිය ගණනක් සංක්‍රමණිකයන් රඳවා තබා ගැනීම.

පරිපාලනය විසින් ට්‍රම්ප් “දේශීයයන්” [‘homegrowns’-ස්වදේශීය අපරාධකරුවන්] ලෙස හඳුන්වන ඇමරිකානු පුරවැසියන් සමූහ වශයෙන් පිටුවහල් කරන බවට තර්ජනය කර ඇති අතර, මෑතකදී විනිසුරු හැනා ඩුගන් අත්අඩංගුවට ගැනීමත් සමඟ අධිකරණයට පෙර නොවූ විරූ ප්‍රහාරයක් එල්ල කරමින් සිටී. ඊයේ, ට්‍රම්ප් නීතිපති පැම් බොන්ඩි සහ ස්වදේශ ආරක්ෂක ලේකම් ක්‍රිස්ටි නොයෙම්ට ඊනියා අභයභූමි නගරවලට [sanctuary cities-අනීතික ආගමිකයන් සඳහා සරණ සපයන] එරෙහිව “අවශ්‍ය සියලු නීතිමය පිළියම් සහ බලාත්මක කිරීමේ පියවර” අනුගමනය කරන ලෙස උපදෙස් දෙන නව විධායක නියෝග මාලාවකට අත්සන් තැබූ අතර, ඒ සමඟම ප්‍රචණ්ඩත්වය සහ මිනීමැරුම් සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ලැබූ පොලිස් නිලධාරීන් සඳහා නීතිමය ආරක්ෂාවන් ශක්තිමත් කළේය.

මෑත සතිවලදී, පාලන තන්ත්‍රය විශ්ව විද්‍යාල වෙත අවධානය යොමු කර ඇති අතර, ග්ලීච්ස්චල්ටුන්ග් [Gleichschaltung-අනුකූලතාවයට පත් කිරීමේ]  හෙවත් “පෙළ ගැස්වීමේ” නාසි ක්‍රියාවලියේ ඇමරිකානු අනුවාදයක ආකාරයෙන් විෂයමාලා නැවත ලිවීමට සහ පීඨ විරේක කර දැමීමට උත්සාහ කරයි. බයිඩන් පරිපාලනය විසින් පිහිටු වන ලද පූර්වාදර්ශය මත පදනම්ව – ෆැසිස්ට් ආචාරය දැක්වීම සදහා පෙළඹීම යාන්තමින්  යටපත් කර ගන්නා බොහෝ අය ඇතුලත් -ට්‍රම්ප්ගේ නිලධාරීන්,  “යුදෙව්-විරෝධය” ට එරෙහි සටනක නරුම  ධජය යටතේ මෙම ව්‍යාපාරය මෙහෙයවමින් සිටිති.

මාධ්‍ය අංශ පවා දැන් ට්‍රම්ප්ගේ ක්‍රියාවන්හි දුරදිග යන ඇඟවුම් පිළිගනී.  නීති විශාරදයින් එක්සත් ජනපදය ඒකාධිපතිත්වයේ අද්දර සිටින බවට කරන අනතුරු ඇඟවීම්, සඳුදා නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස් පුවත්පත උපුටා දැක්වීය. කොලොම්බියාවේ ඩේවිඩ් පොසන් “අධිකාරීවාදී ව්‍යවස්ථානුකූලවාදය” ගැන කතා කළ අතර, යේල්හි ජැක් බෝල්කින් ව්‍යවස්ථා පද්ධතිය “පිහිතුඩ” මත බව ප්‍රකාශ කළේය. නිව් යෝර්ක් විශ්ව විද්‍යාලයේ බර්ට් නියුබෝන් ට්‍රම්ප් අධිකරණයට එල්ල කළ ප්‍රහාරය, “ඇමරිකානු ව්‍යවස්ථාමය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සදහා  පැවැත්ම පිලිබද තර්ජනයක්” ලෙස හැඳින්වීය.

කුමන සමාජ හා ඓතිහාසික තත්වයන් ට්‍රම්ප් පරිපාලනය බිහි කලේද? ඔහුගේ තේරී පත්වීම පමණක් නොව ඔහු නැවත තේරී පත්වීම පැහැදිලි කළ හැක්කේ කෙසේද? එවැනි ප්‍රශ්න බැරෑරුම් ලෙස පිළිතුරු දීම පසෙකලා අසනු ලැබෙන්නේ ද කලාතුරකිනි – මන්ද ඒවා ට්‍රම්ප්ගේ පෞද්ගලික ගුණාංගවලට නොව ඇමරිකානු ධනවාදයේ ස්වභාවයම හෙලිදරවු කිරීමකට යොමු වන බැවිනි.

මැතිවරණයෙන් පසු දින ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ප්‍රකාශයකින් ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය පැහැදිලි කළ පරිදි, ට්‍රම්ප් ධවල මන්දිරයට නැවත පැමිණීම, “එක්සත් ජනපදයේ පවතින සැබෑ සමාජ සබඳතාවලට අනුරූප වන පරිදි ඇමරිකානු දේශපාලන උපරිව්‍යුහයේ ප්‍රචණ්ඩකාරී නැවත පෙළගැස්ම” ප්‍රකාශ කරයි.

ට්‍රම්ප් යනු කතිපයාධිකාරයේ ප්‍රතිමූර්තියයි, එහි කුණුවීමේ පුද්ගලාරෝපණයයි. ඔහු බලයේ සිටින දේශපාලන පාතාලය නියෝජනය කරයි. 

$TRUMP meme (ක්‍රිප්ටො මුදල්) කාසිය වටා ඇති මූල්‍ය මෙහෙයුම් මගින් රජය මෙහෙයවන අයගේ ගති ස්වභාවය හෙළි දරව් වේ. පසුගිය සතියේ, ට්‍රම්ප් සහ ඔහුගේ ගජ මිතුරන් නිවේදනය කළේ ක්‍රිප්ටො මුදල් ඒකකයේ ඉහළම හිමිකරු ජනාධිපතිවරයා සමඟ රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහයක් දිනා ගන්නා බවයි. මෙය එහි වෙළඳපල ප්‍රාග්ධනීකරණය ඩොලර් මිලියන 700 කින් ඉහළ දැම්මේය. පැය 48 ක් ගතවත්ම, ට්‍රම්ප් ඇතුළු අභ්‍යන්තරිකයින් (insiders) වෙළඳ ගාස්තු වශයෙන් ඩොලර් 900,000 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් සාක්කුවේ ලා ගත්හ.

මෙම මොරගහන මූල්‍ය වංචාව වෝල් වීදිය ලෙස හැඳින්වෙන කාටෙලයේ දෛනික මෙහෙයුම් වලින් වෙනස් වන්නේ ගුනයෙන් නොව, ප්‍රමාණයෙන් පමණි. එක්සත් ජනපදය පාලනය කරනු ලබන්නේ සිතාගත නොහැකි තරම් ධනයක් රැස් කරගත් අපරාධකාරී මූල්‍ය වංශාධිපතිත්වයක් විසිනි. බයිඩන් පරිපාලනයේ අවසාන වසර වන 2024 දී, බිලියනපති පවුල් 19 ක් ඔවුන්ගේ ධනය ඩොලර් ට්‍රිලියන 1 කින් වැඩි කර ගත්හ. සමස්ත දේශපාලන ක්‍රමයම ඔවුන්ගේ මෙවලම ලෙස ක්‍රියා කරයි.

මෙම කතිපයාධිකාරය කම්කරු පන්තියට එරෙහිව දැවැන්ත සමාජ ප්‍රතිවිප්ලවයක් සිදු කරමින් සිටී. එහි පළමු දින 100 තුළ, පරිපාලනය – එලොන් මස්ක් විසින් අධීක්ෂණය කරන ලද “රජයේ කාර්යක්ෂමතා දෙපාර්තමේන්තුව” (DOGE) හරහා – දස දහස් ගණනක් ෆෙඩරල් සේවකයින් සේවයෙන් පහ කර, රාජ්‍ය ආයතන විසුරුවා හැර, ආයතනික හා පාරිසරික රෙගුලාසි කප්පාදු කර, සමාජ ආරක්ෂණ ජාලයේ ඉතිරිව ඇති දේ සඳහා බිලියන සිය ගණනක කප්පාදු සූදානම් කිරීමට පටන් ගෙන තිබේ.

මහජන සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ දී, ට්‍රම්ප් විසින් එන්නත් විරෝධී කුමන්ත්‍රණ න්‍යායාචාර්ය රොබට් එෆ්. කෙනඩි ජූනියර්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් විනාශකාරී ව්‍යාපාරයක් දියත් කර ඇති අතර, ඔහු මහජන සෞඛ්‍ය සේවකයින් 20,000 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සේවයෙන් පහ කර, එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහන් අධෛර්යමත් කර ඇත. මෙය සරම්ප සහ කක්කල් කැස්ස වැනි රෝග නැවත මතු වීමට තුඩු දී  ඇත. අධ්‍යාපනයේ දී, ලින්ඩා මැක්මහොන් පොදු අධ්‍යාපනය විසුරුවා හැරීමට සහ පෞද්ගලීකරණය පැනවීමට දරන උත්සාහයන් අධීක්ෂණය කරමින් මූලික සමාජ අයිතිවාසිකම්වලට පහර දීම ගැඹුරු කරමින්  සිටී. සඳුදා, රට පුරා සිටින සිය ගණනක් පර්යේෂකයින්ට විද්‍යුත් තැපෑලෙන් දැනුම් දුන්නේ 2028 දී නිකුත් කිරීමට නියමිත ඊළඟ ජාතික දේශගුණික තක්සේරුව සකස් කිරීමේ කාර්යයෙන් ඔවුන් “නිදහස් කර” ඇති බවයි.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලන ක්‍රම ධනයේ දැවැන්ත සංකේන්ද්‍රණය හෝ මෙම ධනය පවත්වා ගැනීමට අවශ්‍ය ප්‍රතිපත්ති සමඟ නොගැලපේ.

ගෝලීය ආධිපත්‍යය පවත්වා ගැනීම සඳහා ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදය විසින් දියත් කරන ලද නිමක් නැති යුද්ධද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ස්වරූපයන්ට අනුකූල නොවේ. සීතල යුද්ධයේ අවසානයෙන් පසුව ඇති වූ ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ අසීමිත හා තීව්‍ර වන යුද්ධ, බයිඩන් සහ රුසියාවට එරෙහි යුද්ධය යටතේ, ලෝක යුද්ධයේ ආරම්භක අවධීන් දක්වා සංක්‍රමණය වී ඇත. 

විදේශ ප්‍රතිපත්තිය සහ ට්‍රම්ප්ගේ වෙළඳ යුද්ධ පියවර සම්බන්ධයෙන් රාජ්‍යය තුළ කුමන ගැටුම් පැවතුනත්, ට්‍රම්ප් ඉහත කී පදනම මත ගොඩනඟමින් සිටී. ග්‍රීන්ලන්තය ඈඳා ගැනීම, කැනඩාව අල්ලා ගැනීම සහ පැනමා ඇළ නැවත අත්පත් කර ගැනීම යන ඔහුගේ තර්ජනවල අරමුණ චීනය සමඟ ගැටුමකට සූදානම් වීම සඳහා බටහිර අර්ධගෝලයේ ඇමරිකානු ආධිපත්‍යය සුරක්ෂිත කිරීමයි. දැන් වාර්ගික සුද්ද කිරීමේ සහ මහා සාගතයේ අවසාන අදියරවල පවතින ගාසා සංහාරය ගැඹුරු කිරීම – ඇටකටු සහ සුන්බුන් මත කැසිනෝ ඉදිකිරීමේ ට්‍රම්ප් ගේ ජුගුප්සාජනක සිහිනය ඉටුකර ගත්තත් නැතත් – ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ ම්ලේච්ඡත්වය හෙළි කරයි.

එක්සත් ජනපදයේ අර්බුදය 1930 ගණන්වල සරල පුනරාවර්තනයක් නොවේ. හිට්ලර් මෙන් නොව, ට්‍රම්ප්ට තවමත් මහජන පදනමක් නොමැත. සමස්ත දේශපාලන ක්‍රමය කෙරෙහි පැතිරී ඇති වෛරයෙන් ප්‍රයෝජන ගැනීමට ඔහුට හැකි වී ඇති නමුත් ඔහු තවමත් දැඩි ලෙස අප්‍රසාදයට පත්ව සිටී. ඒ සමගම ඔහු ආන්තික අර්බුදයක ගිලුණු රජයක මුලසුන දරමින් සිටී.

වොෂින්ටන් පෝස්ට්-ඒබීසී මත විමසුමකට අනුව, දින 100 දී, ට්‍රම්ප්ගේ අනුමත ශ්‍රේණිගත කිරීම සියයට 39 ක් පමණක් වන අතර සියයට 55 ක් අප්‍රසාදය පළ කරති. තීරුබදු සහ උද්ධමනය පිළිබඳ බිය මධ්‍යයේ ඔහුගේ ආර්ථික අනුමත ශ්‍රේණිගත කිරීම් සියයට 35 දක්වා පහත වැටී ඇති බව සීඑන්එන් වාර්තා කරයි. ඔහුගේ ජනාධිපති ධුරය “තදින් අනුමත කරන්නේ” සියයට 22 ක් පමණක් වන අතර, එම සංඛ්‍යාව දෙගුණයක් “තදින් ප්‍රතික්ෂේප කරයි.” සංක්‍රමණිකයන්ට එරෙහි ඔහුගේ ප්‍රහාරය ඇතුළුව ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රතිපත්තිවල සියලු අංශ කෙරෙහි වැඩෙන විරෝධයක් පවතී.

ඊටත් වඩා වැදගත් වන්නේ එක්සත් ජනපදය පුරා විශාල නගර සහ කුඩා නගර 1,500 කට අධික සංඛ්‍යාවක මිලියන සංඛ්‍යාත කම්කරුවන් සහ තරුණයින් සම්බන්ධ වූ මහජන විරෝධතා ය. අප්‍රේල් 5, 12, 19 සහ ඉන් ඔබ්බට පැවති විරෝධතා මගින් – ආයතනික මාධ්‍ය විසින් ක්‍රමානුකූලව නොසලකා හරින ලද හෝ වළලනු ලැබූ – විරුද්ධත්වයේ බලගතු යටි ප්‍රවාහයක් හෙළිදරව් කර තිබේ. වාරණය කිරීමට සහ ඒවා යටපත් කිරීමට ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය දරන උත්සාහයන් නොතකා කම්කරුවන් සහ තරුණයින් අරගලයට යොමු වෙමින් සිටිති.

මිලියන ගණනක් දැන් මුහුණ දෙන මූලික ප්‍රශ්නය නම්: කළ යුත්තේ කුමක්ද? යන්නයි.

පසුගිය දින 100 තුළ ට්‍රම්ප් පරිපාලනයේ ක්‍රියාමාර්ග එක්සත් ජනපදය සහ ලොව පුරා වැඩ කරන ජනතාව සහ තරුණයින් ගැඹුරින් කම්පනයට පත් කර ඇත. නමුත් දේශපාලන සංස්ථාපිතයේ කිසිදු කොටසක් ඉදිරි මාවතක් ඉදිරිපත් නොකරයි.

ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය ඒකාධිපතිත්වයට එරෙහි ප්‍රතිරෝධය දක්වන බලවේගයක් නොවේ – එය එහි පහසුකම් සපයන්නා වේ. පසුගිය දින 100 තුළ, ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය ට්‍රම්ප්ගේ රජය පවත්වාගෙන යාම සඳහා ඔහුගේ වියදම් පනත සම්මත කර ඇති අතර ෆැසිස්ට් ප්‍රධානියා සමඟ “එකට වැඩ කිරීමට” ප්‍රතිඥා දී තිබේ. ට්‍රම්ප් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම්වලට එල්ල කරන ප්‍රහාරයට ඔවුන්ගේ ප්‍රතිචාරය දුර්වල ප්‍රකාශවලට සීමා වී ඇති අතර ඔහුගේ න්‍යාය පත්‍රය ක්‍රියාත්මක කිරීම දිගටම කරගෙන යෑමට ඉඩ සලසයි.

ට්‍රම්ප් නැවත තේරී පත්වීමට හැකි වීමම ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයට එල්ල කරන අධි චෝදනාවකි. ඔහු බලයට නැවත පැමිණීම එහි බංකොලොත් වාර්තාවේ ප්‍රතිඵලයකි: ඉහළ මධ්‍යම පන්තියේ වරප්‍රසාදිත ස්ථර සඳහා අනන්‍යතා දේශපාලනය මත එහි  රදා  සිටීම; උද්ධමනය යටතේ කම්කරුවන්ගේ දුක් වේදනා කෙරෙහි එහි උදාසීනත්වය; සහ පළමුව යුක්රේනයේ, දැන් ගාසා තීරයේ – නිමක් නැති යුද්ධය සඳහා එහි නොනවත්වා හඹා යාම. ට්‍රම්ප්ට නොඅඩුව ඩිමොක්‍රටික්වරු පාලක කතිපයාධිකාරයට සේවය කරති.

බර්නි සැන්ඩර්ස් සහ ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියා ඔකාසියෝ-කෝර්ටෙස් වැනි පුද්ගලයින් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඔවුහු පීඩන කපාට ලෙස ක්‍රියා කරති. එනම් ඔවුහු ධනේශ්වර පාලනයේ ස්ථාවරත්වය පවත්වා ගැනීමට උත්සාහ කිරීම සඳහා වන උපකරණ වෙති. සති අන්තයේ දී, සැන්ඩර්ස් තමා ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය සමඟ “එකම පිටුවක” සිටින බව නැවත අවධාරණය කරමින් එන්බීසී හි මීට් ද ප්‍රෙස් වෙත “අපි තුන්වන පක්ෂයක් ආරම්භ කිරීමට උත්සාහ නොකරමු” යැයි පැවසීය. ඒ වෙනුවට, ඔහු අවධාරනය කළේ, “අපි ඇමරිකානු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ශක්තිමත් කිරීමට උත්සාහ කරමු” ලෙසයි. ඒ ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයට “අනාගතය සඳහා දැක්මක නොමැති” බව පිළිබඳව පමණක් විලාප නඟමිනි.

කෙසේ වෙතත්, කම්කරුවන්ට සහ තරුණයින්ට, ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂය සහ ධනේශ්වර දේශපාලනයේ සමස්ත රාමුව සමඟ අනුකම්පා විරහිත බිඳීමකින් තොරව “අනාගතයක්” නොමැත. සමාජවාදය සඳහා අරගලයෙන් පිටත අනාගතයක් නොමැත.

මූලික ගැටළුව වන්නේ ඉදිරිදර්ශනයයි. දැවැන්ත සටන් ක්ෂිතිජයේ දිස් වේ: ඒකාධිපතිත්වයට එරෙහිව, යුද්ධයට එරෙහිව සහ සමාජ අසමානතාවයට එරෙහිව. මෙම අරගල ධනේශ්වර පාලක පන්තියේ කිසිදු කන්ඩායමකට යටතට පත් කළ නොහැක. ධනේශ්වර ක්‍රමයම අහෝසි කිරීම අරමුණු කරගත් සමාජවාදී සහ ජාත්‍යන්තරවාදී උපාය මාර්ගයකින් ඒවා සන්නද්ධ කළ යුතුය.

හදිසි කාර්යය වන්නේ මෙම අරගල මෙහෙයවීම සඳහා විප්ලවවාදී නායකත්වයක් ගොඩනැගීමයි. මෙය සමාජවාදී සමානතා පක්ෂයේ සහ හතරවන ජාත්‍යන්තරයේ ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ කේන්ද්‍රීය අරමුණයි.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීමට සහ ෆැසිස්ට්වාදය සහ ඒකාධිපතිත්වය කරා යන ගමනට විරුද්ධ වීම සදහා මහජන කම්කරු පන්ති ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගීමේ සටනට සමාජවාදී සමානතා පක්ෂය පෙරමුණ ගෙන සිටී. ඉදිරි මාවතක් සොයන සියලුම කම්කරුවන්, සිසුන් සහ තරුණයින්ගෙන් අපි ඉල්ලා සිටින්නේ මැයි 3 වන දින අපගේ ජාත්‍යන්තර මැයි දින මාර්ගගත රැලියට සහභාගී වී, අපගේ පක්ෂයට එකතු වී සමාජවාදය සඳහා සටන භාර ගන්නා ලෙසයි.

ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රතිවිප්ලවයේ සහ සාපරාධීත්වයේ පළමු දින 100 Read More »